Z artykułu dowiesz się:
1. Czym charakteryzuje się tulipanowiec?
Skąd pochodzi tulipanowiec?
Tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera) to jedno z najstarszych drzew liściastych na świecie należące do rodziny magnoliowatych (Magnoliaceae). W środowisku naturalnym występuje w Appalachach – w Ameryce Północnej, gdzie dorasta do 60 m wysokości. Wchodzi tam m.in. w skład drzewostanu lasów mieszanych. Zazwyczaj występuje w dolinach rzek, zboczach górskich, na podłożu przepuszczalnym, wilgotnym, obojętnym do lekko kwaśnego. W Polsce zwykle osiąga 15-20 metrów wysokości. Gatunek uważany jest za najpiękniejsze drzewo obcego pochodzenia. Ceniony jest ze względu na dekoracyjne liście, wyjątkowe kwiaty, a także silny wzrost.
Dlaczego liście są głównym znakiem rozpoznawczym?
Wyjątkowo oryginalne liście tulipanowca stanowią jego znak rozpoznawczy. Duże blaszki o średnicy 15-20 cm są prawie kwadratowe w zarysie. Mają ścięte lub wykrojone wierzchołki z dwiema zaostrzonymi klapami po każdej stronie. Liście młodych okazów są często o wiele większe, a ich klapy są mocniej powcinane. Uwagę zwraca także ich jasnozielony kolor z lekkim seledynowym odcieniem. Jesienią przybierają przepiękną soczyście żółtą barwę.
? Czy wiesz, że korzenie tulipanowca mają zastosowanie jako dodatek smakowy do niektórych gatunków piwa.
Jak kwitnie tulipanowiec?
Zielono-żółto-pomarańczowe kwiaty ukazują się na przełomie czerwca i lipca. Mają około 5-6cm średnicy i kształt podobny do tulipanów (stąd nazwa gatunku). Na drzewie utrzymują się do trzech tygodni, prezentując się niezwykle egzotycznie i oryginalnie. Po przekwitnięciu kwiatów na drzewie zaobserwujemy wrzecionowate owocostany, osiągające do około 8 cm długości, złożone z licznych skrzydlaków, dojrzewających późną jesienią. Niestety zdolność kiełkowania nasion jest niewielka.
? Czy wiesz, że tulipanowiec amerykański jest drzewem miododajnym bardzo cenionym w ojczyźnie z której pochodzi. Miód z tulipanowca jest bardzo wysokiej jakości o zabarwieniu ciemnoczerwonym.
Jakie występują odmiany tulipanowca?
- Tulipanowiec amerykański ‘Aureomarginatum’ to duże, szybko rosnące drzewo, po kilku-dziesięciu latach osiągające ponad 20 m wysokości i około 15 m średnicy. Korona w mło-dym wieku jest piramidalna, natomiast u starszych egzemplarzy szeroka. Odmiana ma liście pstre z zielonym środkiem i nieregularnie kremowych brzegach. Jesienią liście przebarwiają się na kremowo-żółty kolor, a na zimę opadają. Kwiaty ukazują się już u bardzo młodych drzewek (czasami nawet już w szkółce podczas uprawy).
- Tulipanowiec amerykański ‘Fastigiatum’ to odmiana charakteryzująca się wąską, kolum-nową koroną. Jej wysokość przekracza 20 m.
- Tulipanowiec amerykański ‘Edward Gursztyn’ to jedna z nowszych odmian, której nazwa pochodzi od imienia i nazwiska hodowcy, właściciela szkółki. Charakteryzuje się powolnym wzrostem i kulistą koroną. Najpiękniej prezentuje się szczepiona na pniu. Wielką zaletą odmiany jest jej wyższa mrozoodporność od gatunku.
- Tulipanowiec amerykański ‘Integrifolium’ to odmiana charakteryzująca się liśćmi pozbawionymi klap.
- Tulipanowiec amerykański ‘Variegata’ to odmiana o żółtozielonych i pstrych liściach.
- Tulipanowiec amerykański ‘Glen Gold’ wyróżnia się złocistożółtymi liśćmi przez cały okres wegetacji.
- Tulipanowiec amerykański ‘Purgotory’ osiąga do kilkunastu metrów wysokości, charakteryzując się także pstrym ulistnieniem.
- Tulipanowiec amerykański ‘Ardis’ jest jedną z mniejszych odmian, charakteryzującą się mniejszymi liśćmi i szeroko-kolumnowym pokrojem. Osiąga zaledwie do 2-3 metrów wysokości i zwykle ma pokrój krzewiasty.
- Tulipanowiec amerykański ‘Crispum’ charakteryzuje się lekko pofalowanymi liśćmi i jaśniej zabarwionym unerwieniem.
2. Jak uprawiać tulipanowca amerykańskiego?
Na jakim stanowisku powinien rosnąć?
Drzewo należy sadzić na stanowiskach słonecznych i zacisznych. Należy pamiętać, że młode okazy nie są w pełni mrozoodporne, dlatego ciepłe i osłonięte stanowisko wpłynie na lepsze zimowanie roślin. Poza tym tulipanowiec amerykański charakteryzuje się kruchym drewnem. Na wietrznym stanowisku będzie bardziej podatny za złamanie. Zimą wiele szkód może poczynić zalegający, mokry śnieg, pod ciężarem którego gałęzie drzewa narażone są na uszkodzenia. Gatunek znosi zanieczyszczenia powietrza, dlatego nadaje się do sadzenia w aglomeracjach.
Jakie warunki glebowe są najlepsze dla tulipanowców?
Tulipanowiec preferuje podłoża świeże, żyzne, próchniczne, przepuszczalne, dość wilgotne i głęboko uprawiane. Odczyn gleby powinien być kwaśny do obojętnego. Nie znosi podłoży suchych i wapiennych, natomiast na zbyt zbitych tulipanowce źle rosną. Łatwo wówczas o zamieranie korzeni, a z czasem całych drzew. Źle reagują także na zasolenie podłoża, dlatego nawożenie mineralne roślin powinno być bardzo skąpe. Do uzupełnienia składników pokarmowych lepiej zastosować nawozy organiczne.
Kiedy podlewać drzewka?
Kolejnym ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest podlewanie. Tulipanowce preferują podłoże do-statecznie wilgotne - nie mylić z mokrym, dlatego też w razie potrzeby należy je podlewać, zwłaszcza w początkowym okresie po posadzeniu.
W jakim celu stosujemy ściółkowanie?
Ściółkowanie ma na celu nie tylko podniesienie estetyki nasadzeń, osłabienie rozwoju chwastów, ale także ograniczenie parowania wody z podłoża. Dzięki temu w okresie suszy, gleba dłużej jest wilgotna, a jak wiadomo tulipanowiec amerykański preferuje bardziej wilgotne podłoże.
Czy tulipanowiec wymaga cięcia?
W zasadzie tulipanowiec nie wymaga specjalnego cięcia. Jedynie w razie konieczności usuwamy zbędne pędy. Trzeba obserwować, czy tulipanowiec utrzymuje zgrabną sylwetkę i przycinać pędy rosnące za nisko lub w niewłaściwym kierunku. Nie należy z tym zwlekać, ponieważ gałęzie szybko grubieją, a im są starsze, tym trudniej zabliźniają się rany po cięciu. Czasami zdarza się również, że młode egzemplarze bywają uszkadzane przez mrozy. Najczęściej przemarza wierzchołek i wokół pnia wyrasta wtedy kilka mocnych pędów. Trzeba pozostawić najsilniejszy pęd, który z czasem stanie się nowym przewodnikiem, a resztę usunąć. Gdybyśmy tego nie zrobili, drzewo zniekształciłoby się i straciło ładną sylwetkę. Na szczęście na tego typu uszkodzenia wrażliwe są tylko bardzo młode drzewka.
Czy gatunek jest mrozoodporny?
Starsze okazy są mrozoodporne, jednak młode mogą przemarzać, dlatego też na okres zimy należy je zabezpieczyć. Warto podkreślić, że w sprzedaży pojawiają się odmiany, wykazujące wyższą mrozoodporność niż gatunek.
Kiedy i w jaki sposób sadzimy drzewa?
Sadzonki tulipanowca dostępne w sprzedaży, uprawiane są w pojemnikach, możemy je sadzić przez większą część roku, pamiętając przy tym, że wiosenny termin sadzenia jest bardziej wskazany ze względu na ograniczoną mrozoodporność młodych tulipanowców. Posadzone wiosną tulipanowce, otoczone należytą opieką, przed nadejściem zimy lepiej się ukorzenią, zaaklimatyzują na nowym stanowisku, a tym samym lepiej zniosą nieprzychylny im okres zimy. Drzewko sadzimy w wcześniej przygotowanym dołku, który powinien być co najmniej dwa razy większy od bryły korzeniowej. Mało przepuszczalne podłoże wzbogacamy kompostem, a także piaskiem. Przed posadzeniem bryłę korzeniową moczymy w wodzie, a następnie sadzimy. Pamiętajmy o konieczności palikowania drzew, dzięki któremu będą one bardziej stabilne i szybciej się ukorzenią na nowym stanowisku. Po posadzeniu roślinę obficie podlewamy. Dzięki tej czynności podłoże lepiej zespoli się z korzeniami. Wiosną, wokół drzew, warto wykonać tzw. misę, która ułatwi podlewanie młodych drzew. Tulipanowce sadzimy wyłącznie z bryłą korzeniową, uważając na mięsiste korzenie, które nie mogą zostać uszkodzone, gdyż łatwo wówczas zagniwają.
3. Kiedy wykonywać prace pielęgnacyjne?
RODZAJ ZABIEGU |
MIESIĄC |
|||||||||||
Podlewanie |
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
XII |
Nawożenie |
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
XII |
Sadzenie |
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
XII |
Rozmnażanie |
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
XII |
4. W jaki sposób rozmnażać tulipanowca?
Tulipanowiec amerykański rozmnażany jest z nasion, jednak należy pamiętać, że drzewa wyhodowane tą metodą późno rozpoczynają kwitnienie (zwykle najwcześniej po 15 latach uprawy). Ponadto większość nasion nie jest zdolna do kiełkowania (zwykle żywotność nasion nie przekracza 10%). Nasiona wysiewa się jesienią po zbiorze nasion bądź wiosną do zimnego inspektu bądź w szklarni. Wiosenny siew wymaga stratyfikacji nasion.
Natomiast wszystkie odmiany są rozmnażane wyłącznie wegetatywnie, przez późnozimowe lub wczesnowiosenne szczepienie pędów na siewkach tulipanowca amerykańskiego (gatunku). Tak rozmnażane drzewa szybko wchodzą w okres kwitnienia. Niekiedy już podczas uprawy w szkółce można znaleźć kwitnące egzemplarze.
? Czy wiesz, że nasiona tulipanowca są ulubionym przysmakiem wielu gatunków ptaków. W okresie jesiennym są dla nich ważnym źródłem pożywienia.
5. Jak stworzyć piękną kompozycję?
Tulipanowiec amerykański jest jednym z najpiękniejszych drzew parkowych, dlatego warto rozpowszechniać je w nasadzeniach parkowych. Jest na tyle majestatyczne, że powinno być sadzone w eksponowanych miejscach. Fantastycznie zaprezentuje się w pobliżu dużych zbiorników wodnych. Aby wyeksponować pokrój oraz ładne ulistnienie tulipanowca, warto posadzić go jako soliter na tle trawnika. W pojedynkę będzie mu bardzo dobrze, tym bardziej, że potrzebuje sporo przestrzeni, aby w pełni ukazać swoją wyjątkowość. W przypadku nasadzeń grupowych, pamiętajmy o zachowaniu wystarczających odległości między nasadzeniami, a także nie sadźmy tulipanowca w pobliżu przypadkowych roślin. Kompozycje z tulipanowcem powinny być przemyślane.
Tulipanowce polecane są do sadzenia we większych ogrodach. Oczywiście ograniczenia dotyczą przede wszystkim gatunku oraz wybranych odmian. W sprzedaży dostępne są także bardziej zwarte odmiany, charakteryzujące się wolniejszym wzrostem (np. odmiana ‘Ardis’ czy ‘Edward Gursztyn’). Dzięki niewielkim rozmiarom drzewka można sadzić w mniejszych ogrodach.
6. Jakie problemy występują w uprawie?
Gatunek nie wykazuje podatności na choroby i szkodniki. Zazwyczaj problemy w uprawie wynikają z błędów uprawowych, związanych z niewłaściwym doborem stanowiska, a także podłoża.