Czyszczenie kostki brukowej - 5 sposobów na chwasty i mech

Kostki brukowe z betonu oraz kamienia (najczęściej z granitu) używane są do wykańczania ścieżek, podjazdów, placów, tarasów, schodów, obrzeży trawników. To drobne elementy, zwykle o wymiarach około 10x10 cm lub niewiele większe. Bruk układa się tak, że między kostkami powstają małe szczeliny, które zwykle wypełniane są piaskiem. W tych właśnie miejscach najczęściej wyrastają chwasty oraz mech. Jednak nie tylko – drobny mech zasiedla także powierzchnię bruku.

Jeśli kostki brukowe nie są czyszczone, ścieżki i podjazdy wyglądają na zaniedbane. Pokrywają je chwasty wyrastające w przypadkowych miejscach i zaschnięte fragmenty roślin. Korzenie chwastów stopniowo rozsadzają szczeliny między kostkami. W efekcie brukowana powierzchnia staje się nierówna. Zdarza się, że pojedyncze kostki obluzowują się i wypadają albo odwrotnie – zapadają. Powierzchnie brukowe porośnięte drobnymi chwastami i mchem mogą być śliskie po deszczu. Poza tym mech i glony są przysmakiem niektórych ślimaków nagich. Gdy - w czasie letnich suszy - zielony nalot na kostkach brukowych zasycha, ślimaki zmieniają dietę i żerują w większym stopniu na warzywach i roślinach ozdobnych.

Czyszczenie kostki brukowej można robić na różne sposoby. Trzeba je powtarzać co jakiś czas. Bardziej pracochłonne w pielęgnacji są nawierzchnie brukowe w zacienionych niż słonecznych miejscach.

Przeczytaj także: Jak skutecznie pozbyć się mchu z nawierzchni ogrodowych?

Ze szczelin pomiędzy kostkami bruku chwasty i mech można usuwać ręcznie. Potrzebne są narzędzia: skrobak i szczotka do szczelin. Ręczne czyszczenie kostki brukowej jest dokładne lecz bardzo  czasochłonne i męczące. Wykonuje się je zwykle  w niewygodnej pozycji, np. na kolanach. Aby się nie schylać, można używać ewentualnie skrobaków i szczotek na długich drążkach (jak do grabi).

Wyrastaniu chwastów i mchów zapobiega zamiatanie. Trzeba to robić najlepiej raz w tygodniu. Używać można zwykłej miotły. Jednak w ten sposób trudno doczyścić wąskie fugi oraz inne zakamarki. Dokładniejsze są zamiatarki. To urządzenia wielkości kosiarek. Wyposażone są w obrotowe szczotki (jedną lub kilka – w zależności od modelu), które wymiatają zanieczyszczenia – także spod krawężników – i zbierają je w specjalnych pojemnikach. 

Do wypalania mchów oraz chwastów służą specjalne urządzenia. To wypalarki chwastów, które emitują ogień. Tego typu urządzeń używa się do niszczenia chwastów i mchów na twardych nawierzchniach z niepalnych materiałów, jak beton i kamień. Nie nadają się do pielęgnacji np. drewnianych nawierzchni, gdyż grozi to pożarem. Wypalarek można używać także do rozpalania ognisk oraz grillów.

Do wyboru są wypalarki elektryczne oraz gazowe. Modele elektryczne mają zasięg ograniczony długością kabla. Gazowe zaś zasila się paliwem ze specjalnych nabojów (można dokupić).

Bardzo skutecznym sposobem pozbycia się chwastów oraz mchów z kostek brukowych są opryski. Do tego celu używa się preparatów chwastobójczych, zarówno na bazie substancji sztucznych, jak i naturalnych. Ich aplikacja jest tylko dolistna. To oznacza, że preparat, aby zadziałał, musi paść na zielone części roślin, np. liście i pędy. Opryski na chwasty i mech wykonuje się jedynie w czasie słonecznej pogody, gdyż wtedy są najbardziej skuteczne.

W nasłonecznionych miejscach nawierzchnie wyłożone kostką betonową i kamienną, a także płytami gresowymi zwykle porastają tylko chwasty jednoliścienne oraz dwuliścienne. Szczeliny między brukiem szczególnie lubią zasiedlać np. mniszki lekarskie, perz, osty, nawłoć. To uciążliwe chwasty, które mogą odrastać z fragmentów korzeni i kłączy pozostawionych w ziemi. Dlatego w ich wypadku ręczne wyrywanie nie zawsze się sprawdza. Do niszczenia chwastów z korzeniami, zarówno jednorocznych, jak i wieloletnich, przeznaczony jest np. dolistny preparat chwastobójczy Avans RTU. Ma on wygodną formę  sprayu – gotowego do użycia. Nie trzeba przygotowywać opryskiwacza i cieczy roboczej. Wystarczy opryskać chwasty rosnące między kostkami brukowymi.

W składzie środka Avans RTU jest glifosat w formie soli amonowej (związek z grupy kwasu aminofosforowego) w ilości 8,39 g/litr (0,84%). Pobierany jest poprzez zielone części chwastów. Następnie przemieszcza się po całych roślinach, docierając także do ich części podziemnych, czyli korzeni oraz kłączy. Już po 24 godzinach powoduje zahamowanie wzrostu roślin, a następnie ich stopniowe zamieranie (do 3 tygodni). Efekt jest szybszy, jeśli pogoda jest słoneczna i ciepła. Na oprysk preparatem Avans RTU są szczególnie wrażliwe np. bylica pospolita, koniczyna biała, mlecz polny, mniszek pospolity, ostrożeń polny, powój polny, wiechliny, życica trwała.

Zarówno w słonecznych, jak i zacienionych miejscach można stosować preparat EFFECT 24H 680 EC. Jego receptura oparta jest na bazie składnika występującego naturalnie w przyrodzie – kwasu nonanowego, zwanego też pelargonowym (680 g/l). Ten kwas występuje w olejku eterycznym otrzymywanym z pelargonii. Niszczy chwasty jednoliścienne i dwuliścienne, a także mech. Wrażliwe na niego chwasty to np. gwiazdnica pospolita, komosa biała, mniszek pospolity, jasnota purpurowa, jasnota różowa, tasznik pospolity. Środek skuteczny jest zwłaszcza we wczesnych fazach rozwojowych roślin. Należy go stosować podczas słonecznej, bezdeszczowej pogody, gdy temperatura jest wyższa niż 10°C. Pierwsze efekty widoczne są już po upływie 24 godzin - aplikacji – chwasty oraz mech więdną, a następnie stopniowo zasychają.

Środek przeznaczony jest do stosowania dolistnego (w postaci oprysku). Aby zaczął działać, opryskane muszą być zielone części roślin, a nie gleba. Preparat nie wykazuje działania doglebowego.

Przeczytaj także: Czy chwasty można zwalczyć preparatem pochodzenia naturalnego oraz Jak skutecznie pozbyć się mchu z nawierzchni ogrodowych

Czasami pomiędzy kostkami brukowymi wyrasta także skrzyp. Bardzo trudno się go pozbyć. Osłabia go systematyczne wyrywanie: w kwietniu – pędów z zarodnikami oraz przez cały sezon – pędów asymilacyjnych (zielonych). Niestety, skrzypy wypuszczają nawet kilkumetrowe rozłogi podziemne. Wyplenić je mogą opryski, choć rzadko za pierwszym razem. Warto wiedzieć, że nie wszystkie preparaty chwastobójcze niszczą skrzyp. Skuteczne są środki zawierające substancję MCPA (związek z grupy fenoksykwasów). Jest ona w składzie preparatu Sprinter 350 SL. Substancja MCPA przenika przez liście skrzypu do rozłogów pod ziemią. Skrzyp ginie zwykle po około 2-3 tygodniach.

Przy użyciu myjek wysokociśnieniowych można szybko zmyć nawierzchnię brukowaną. Silnym strumieniem wody usuwa się z jej powierzchni zanieczyszczenia, w tym chwasty i mech. Jednak efekt czystości trwa krótko. W szczelinach między kostkami pozostają bowiem nasiona, kłącza, korzenie i zarodniki roślin. Dlatego mycie kostki brukowej lepiej robić po opryskach preparatami chwastobójczymi, czy czyszczeniu ręcznym albo zamiataniu. Wtedy kostka brukowa wygląda jak nowa.

Dla roślin i mchu kolonizacja nawierzchni brukowanych to naturalny proces. Nie ma jednego, 100-procentowego sposobu, aby temu zapobiec. Po prostu kostkę brukową trzeba systematycznie czyścić przynajmniej raz w sezonie.

Zarastanie powierzchni bruku przez mech ogranicza impregnacja, najlepiej wykonana od razu po jego ułożeniu albo gruntownym czyszczeniu. Pomiędzy kostkami zaś można wykonać spoiny z piasku polimerowego (zamiast zwykłego), który powstrzymuje wyrastanie chwastów. Gdy jest sucho, piasek polimerowy twardnieje, a po opadach deszczu staje się elastyczny.

Nasiona roślin roznoszą też mrówki. Zjawisko to znane jest jako myrmekochoria oraz mrówkosiewność. Wśród roślin rozsiewanych przez mrówki jest np. glistnik jaskółcze ziele – popularny chwast ogrodowy. Jeśli mrówki założą gniazdo pod kostką brukową na ścieżce, podjeździe czy tarasie, pojawiają się tam siewki właśnie m.in. glistnika jaskółcze ziele. Poza tym mrówki – drążąc gniazda (często głębokie i rozległe) - wynoszą piasek spod bruku. W efekcie nawierzchnia może się miejscami zapadać, nawet już po kilku miesiącach od założenia mrowiska. Dlatego mrówek warto się pozbyć jak najszybciej po zauważeniu pierwszych wykopanych otworów między kostkami bruku.

Preparatem do szybkiej interwencji - w formie gotowego do użycia płynu - jest np. Ants Control Spray. Nadaje się do stosowania na tarasach, ścieżkach i podjazdach, ale też w pomieszczeniach domowych oraz biurowych. Na zewnątrz i wewnątrz można też stosować preparat w granulacie Ants Control Max saszetka.

Produkt Ants Control Max solniczka też ma postać granulek. Jego opakowanie jest w wyposażone w wygodny dozownik. Granulki rozsypuje się – ruchem solącym - na gniazdach oraz trasach wędrówek mrówek, np. na tarasach, balkonach, ścieżkach, chodnikach, podjazdach.

Preparat DX3 Żel pułapka na mrówki zaś to gotowa do użycia przynęta owadobójcza. Przeznaczona jest do zwalczania mrówek wewnątrz i na zewnątrz budynków. Pułapka jest zaprojektowana tak, by mrówki mogły do niej swobodnie wejść. Podczas kontaktu z żelem, znajdującym się w pułapce, zatruwają się, a następnie wracają do gniazda i zatruwają inne osobniki. W efekcie niszczone jest całe gniazdo. Jedna pułapka zabezpiecza powierzchnię do 15-20 m².