Z artykułu dowiesz się:
1. Jakie właściwości mają zioła i przyprawy?
Dlaczego warto uprawiać zioła z innymi roślinami?
Możemy cieszyć się z naszych ziół, a zarazem używać ich jako obrońców naszego ogrodu. W tym celu mieszajmy uprawę ziół z uprawą innych roślin. Ta metoda to połączenie folkloru z nauką. Warto z nią eksperymentować, by znaleźć rozwiązania, które najlepiej pasują do naszego ogrodu.
Które rośliny odpędzają owady?
Możemy uprawiać czosnek w pobliżu grochu lub fasoli, gdyż odpędza on m.in. mączliki szklarniowe, które niekiedy trudno zwalczyć nawet przy użyciu chemicznych środków ochrony roślin. Krąg roślin szczypioru pod drzewem jabłoni jest uważany za środek zapobiegający atakom czerwców. Lista ziół i przypraw odpędzających szkodniki jest długa, a należą do niej, między innymi, anyż, kminek, kolendra, koper, geranium, mięta, rozmaryn czy szałwia. Jednak niewątpliwie w tej grupie roślin prym wiedzie wrotycz pospolity.
Dlaczego wrotycz pospolity jest tak skuteczny?
Wrotycz jest rośliną zielarską o bogatym składzie i bardzo silnym działaniu. Kwiaty wrotyczu zawierają do 1,5% olejku, którego głównym składnikiem (około 70%) jest tujon. To organiczny związek chemiczny, który występuje także (w różnych stężeniach) w innych roślinach, jak bylica piołun, bylica pospolita, szałwia lekarska, żywotnik zachodni (tuja zachodnia). Inne składniki wrotyczu to m.in. kamfora, borneol, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, tanacetyna.
Jak wykorzystuje się wrotycz pospolity w ogrodzie?
Preparaty na bazie wrotyczu, które stosuje się w ogrodnictwie i rolnictwie ekologicznym, to produkty naturalne. Likwidują oraz odstraszają szkodniki - ich działanie zależy od formy preparatu i stężenia. To alternatywa dla chemicznych środków owadobójczych. Preparaty na bazie wrotyczu mają bardzo szerokie działanie. Polecane są m.in. na szkodniki glebowe, które zjadają korzenie roślin. To np. drutowce, pędraki, nicienie. Nadają się także do zwalczania szkodników żerujących na nadziemnych częściach roślin, jak mszyce, śmietka cebulanka, kistnik malinowiec, roztocza truskawkowe, gąsienice motyli, np. bielinka kapustnika. Z kolei susz z wrotyczu, zapakowany w małe woreczki, można wieszać w szafach oraz kłaść w szafkach z ubraniami. Wydzielający się z niego olejek chroni przed molami. Suszem z wrotyczu można też posypywać ścieżki oraz inne nawierzchnie w ogrodzie, pod którymi mrówki zakładają gniazda. To naturalny sposób ich zniechęcania do zagnieżdżania się w ogrodzie. Wrotycz nie tylko pięknie wygląda w wazonach ale bukiet z niego odstrasza m.in. muchy.
? Czy wiesz, że wrotycz pospolity przez wieki był bardzo popularny w medycynie ludowej. Leczono nim m.in. z wszelkich pasożytów, np. owsiki, tasiemce, glisty, wszy, świerzb, lamblie. W Skandynawii wrotyczem leczono nawet ból zębów.
Które zioła korzystnie wpływają na wzrost roślin?
Wiele gatunków roślin ziołowych i przyprawowych może skutecznie pobudzić wzrost innych roślin. Szałwię zasadźmy w pobliżu roślin z rodziny kapustnych, a cząber razem z cebulą. Bazylia oraz tymianek pobudzają skutecznie rozwój pomidorów. Warto sadzić te rośliny w bliskim sąsiedztwie tych warzyw psiankowatych, także dlatego, ze znacząco wzmacniają smak pomidorów. Z kolei estragon uważany jest za roślinę wzmacniającą ogólnie wszelkie warzywa.
Czy zioła mogą hamować wzrost innych roślin?
Niektóre gatunki roślin hamują rozwój swoich sąsiadów. W tej grupie znajdują się także niektóre zioła. Koper uważany jest za inhibitora wzrostu pomidorów, a szałwia spowalnia rozwój cebuli. Czosnek szkodzi rosnącym w jego pobliżu roślinom grochu lub fasoli. Natomiast nagietek lekarski oraz słoneczniki spowalniają wzrost wielu innych roślin. Nie najlepszym sąsiedztwem jest także koper i marchew. Nie powinniśmy sadzić w jednym miejscu przedstawicieli tej samej rodziny.
Czy rośliny ziołowe mogą stanowić pułapki na owady?
Możemy używać ziół i przypraw jako roślin, które odciągną szkodniki od naszych pozostałych upraw. Najlepszym przykładem może być koper i lubczyk, które mają właściwości wabiące niektóre szkodniki, m.in. mszyce. Dlatego warto posiać na końcu zagonów te dwa gatunki, gdyż skutecznie odwrócą uwagę szkodników od pozostałych warzyw.
Czy zioła i przyprawy zwabią pożyteczne owady?
Rośliny ziołowe i przyprawowe można używać jako wabików, przyciągających i zatrzymujących w naszym ogrodzie pożyteczne organizmy.
- Rośliny spokrewnione ze stokrotką - ta grupa roślin zwabia pszczoły, biedronki i drapieżniki atakujące szkodniki. Należą do niej takie rośliny jak rumianek, nagietek lekarski, słoneczniki oraz wrotycz.
- Rośliny spokrewnione z miętą - członkowie tej rodziny charakteryzują się aromatycznym ulistnieniem i drobnymi kwiatami. Zwabiają pszczoły, drapieżniki oraz inne pożyteczne owady. Zamiast mięty do powyższych celów możemy użyć melisy, hyzopu, lawendy, majeranku, oregano, szałwii lub tymianku.
- Rośliny spokrewnione z marchwią - te rośliny o baldaszkowatych kwiatostanach potrafią sprowadzić do naszego ogrodu biedronki, drapieżniki oraz inne pożyteczne owady. Do tej rodziny zaliczyć możemy między innymi anyż, koper i koper włoski.
- Szczypior i cebula - również często wymienia się jako rośliny zwabiające pożyteczne owady.
- Trybuła – małe, białe kwiaty trybuły zwabią pożyteczne owady do naszego ogrodu.
- Rumianek - uważany jest za roślinę, która wzmacnia smak innych upraw. Poza tym zwabia też wiele pożytecznych owadów.
Pamiętaj: Jeśli uprawiasz
miętę w ogrodzie możesz zwabić wiele dobroczynnych
owadów i odstraszyć szkodniki. Jednak trzeba
wiedzieć, że jest to bardzo ekspansywny gatunek i może
szybko zająć cały ogród. Dlatego miętę warto sadzić
w zakopanych w ziemi pojemnikach.
2. Jak korzystać z dobroczynnych roślin?
- Do sadzenia w bliskim sąsiedztwie wybierzmy rośliny o takich samych upodobaniach co do nasłonecznienia, wilgotności i temperatury.
- Wieloletnie zioła i przyprawy sadźmy razem z wieloletnimi warzywami. Możemy sadzić truskawki razem z rumiankiem lub tymiankiem. Zagon mogą też podzielić ze sobą szparagi i estragon. Zioła o płytkim ukorzenieniu, takie jak kolendra lub szczypior, możemy wsiewać pomiędzy wykształcone rośliny wieloletnie. Nie powinniśmy ich jednak wykopywać, łatwo wtedy uszkodzić system korzeniowy roślin wieloletnich.
- W uprawie mieszanej nie stosujmy roślin inwazyjnych, takich jak chrzan lub mięta, gdyż bardzo szybko opanują one cały zgon lub nawet cały ogród. Możemy jednak takie rośliny sadzić w pobliżu naszego ogrodu. Wolno rozprzestrzeniające się rośliny, na przykład tymianek, to dobry wybór w uprawie mieszanej.
- Unikajmy sadzenia w bliskim sąsiedztwie roślin spokrewnionych, gdyż zwabiać one będą podobne szkodniki. Na przykład nie powinniśmy sadzić kopru razem z marchwią.
- Zioła sadźmy między roślinami zaatakowanymi przez szkodniki lub między tymi, których wzrost chcielibyśmy przyspieszyć. Róbmy to sadząc części podzielonych kęp.
- Możemy również zasiać zioła wokół naszego ogrodu, by stały się barierą chroniącą pozostałe rośliny.
- Zioła i przyprawy zwabiające szkodniki uprawiajmy w pewnej odległości od ogrodu warzywnego. Jedynym z dobrych sposobów jest sadzenie ziół i przypraw w pojemnikach i przemieszczanie ich w miejsca, w których są akurat potrzebne, by zwabić pożyteczne owady lub odstraszyć szkodniki.
