Najczęściej występujące problemy z trawnikiem – top 10

Każdy trawnik trzeba kosić, ale nie wszystkie murawy tak samo często. To zależy od przeznaczenia trawnika, jego użytkowania, nawożenia, gleby oraz roślin, które na nim rosną. Murawy mogą być bowiem eksploatowane średnio lub mocno intensywnie albo pełnić przede wszystkim funkcję ozdobną (praktycznie po nich się nie chodzi).

Na trawniku zwykle sieje się trawy różnych gatunków. Obecnie do niektórych mieszanek trawnikowych, jak Trawnik odporny na psa Vegano i Trawnik samonawożący Vegano, dodawana jest także mikrokoniczyna.

Wiele osób na trawnikach dosiewa lub sadzi kwiaty, jak stokrotki czy krokusy. Popularność zyskują łąki kwietne, na których często więcej jest kwiatów niż traw.

Przeciętnie trawnik, który służy do rekreacji i jako tło dla innych roślin, kosi się co tydzień. Po skoszeniu trawa powinna mieć wysokość 4-5 cm. Rzadziej można kosić trawniki z kwiatami. Łąki kwietne przycina się nawet tylko 1-2 razy w sezonie (jesienią oraz ewentualnie w czerwcu lub lipcu). To przekłada się na mniej pracy, więcej czasu dla siebie i rodziny oraz mniejsze wydatki na paliwo lub prąd (w zależności od rodzaju zasilania kosiarki). 

Kiedy zrobić ostatnie koszenie trawnika? Zwykle to koniec października. Jeśli jesień jest ciepła, dodatkowe koszenie bywa potrzebne w listopadzie. Trawa pozostawiona na zimę powinna mieć nie więcej niż 4-5 cm wysokości. Pozostawienie zbyt długich źdźbeł na czas zimy to większe ryzyko wystąpienia pleśni śniegowej (choroby grzybowej powodującej plackowate zamieranie trawy).

Przeczytaj także: Jak wykorzystać skoszoną trawę

Chwasty to rośliny niepożądane w danej uprawie. W przypadku murawy nie każda roślina inna niż trawa jest chwastem. Dlaczego? To zależy od preferencji właściciela trawnika. Dla jednych osób na trawniku nie powinno być żadnych innych roślin poza trawą. Wtedy chwastami są np. koniczyna, mniszki, stokrotki. Dla innych osób to nie są chwasty, gdyż podobają się im trawniki z kwiatami. Jednak na takich kwitnących trawnikach może się pojawić np. oset. Ta roślina jest kłująca, łatwo się rozsiewa i często osiąga ponad metr wysokości, dlatego wszyscy posiadacze trawników uważają ją za chwast.

Dlatego zwalczanie chwastów trzeba dostosować do konkretnego trawnika. Jeśli na murawie mają być wyłącznie trawy (to rośliny jednoliścienne) trzeba stosować środki chwastobójcze niszczące jedynie rośliny dwuliścienne (są nimi m.in. mniszek, koniczyna, niezapominajka, stokrotka). Takie preparaty to np. Starane Trawniki i Dicotex 202 SL.

Na trawnikach nie wolno stosować preparatów do zwalczania wszystkich rodzajów chwastów (zarówno jedno-, jak i dwuliściennych), gdyż w ten sposób zniszczona zostanie także trawa. Dlatego, jeśli na murawie mają rosnąć trawy (rośliny jednoliścienne) oraz rośliny kwitnące (dwuliścienne), nie należy stosować uniwersalnych preparatów chwastobójczych. Niepożądane rośliny, np. oset, chrzan, nawłoć, należy usuwać ręcznie. Służą do tego specjalne wyrywacze chwastów (nie trzeba się schylać podczas ich używania). Chwasty można też wycinać z korzeniami przy pomocy wycinaków, pielników, noży albo łopatek.

Warto też stosować nawozy poprawiające krzewienie trawy, dzięki czemu może ona skuteczniej konkurować  z innymi roślinami. Przykładem takiego preparatu jest granulowany Nawóz do trawników zagęszczający.

Przeczytaj także: Pielęgnacja trawnika

Dużym problemem na trawnikach zacienionych jest mech. Bywa tak ekspansywny, że może wypierać trawę na stanowiskach zacienionych. W efekcie trawa ginie, a trawnik łysieje. Dość skutecznym sposobem zabiegania występowania mchu na trawnikach jest stosowanie nawozów, które dostarczają trawie składników pokarmowych i jednocześnie stwarzają mniej korzystne warunki do rozwoju mchu. To np. Nawóz do trawników z mchem czy Nawóz Zadbany Ogród do trawnika z mchem plus mączka bazaltowa.

Jeśli mech jest już na trawniku, zastosować można – wiosną lub pod koniec lata - preparat do jego zwalczania. Po kilku dniach mech zamiera. Wtedy należy go usunąć przy pomocy wertykulatora (funkcję wertykulacji mają też niektóre kosiarki). Zabieg polega na pionowym nacinaniu murawy na głębokość 1-2 cm i usunięciu z trawnika suchych elementów, jak mech oraz martwe źdźbła. Po jego wykonaniu na trawniku zostają puste miejsca, które wcześniej zajmował mech. Trzeba w nich dosiać trawę. Bardzo istotne jest, aby wybrać gatunki traw tolerujące brak nasłonecznienia. Zawiera je Trawa Shania na miejsca zacienione.

Przeczytaj także: Czyszczenie kostki brukowej – sposobów na chwasty i mech

Kret to mały (do 20 cm długości), owadożerny ssak. Żyje pod ziemią, polując m.in. na dżdżownice i owady żerujące w glebie. Bardzo często za swoje terytorium łowne obiera trawniki, gdyż wśród korzeni traw znajduje dużo pożywienia. Jego przednie łapy są jak łopaty. Kopie nimi długie, podziemne tunele. Ziemię wyrzuca na powierzchnię trawnika. W efekcie powstają kopce, zwane kretowiskami. Kret potrafi zniszczyć trawnik w kilka dni!

Sposobów na pozbycie się kreta jest wiele. Stosować można odstraszacze na bazie naturalnych składników o silnym zapachu, np. spray Kret Repeller, płyn Reiss Aus, granulat Reiss Aus. Krety mają bardzo czuły węch, dlatego omijają miejsca, gdzie takie preparaty zostały zastosowane.

Jeśli kret nadal nie chce wyprowadzić się z trawnika, zastosować można pułapkę pirotechniczną Kretołap. Na krety polują niektóre psy. Jednak one też mogą niszczyć trawnik.

Przeczytaj także: Kretołap – skuteczny sposób na krety

Nornica to mały ssak (około 10 cm długości, nie licząc ogona), spokrewniony z chomikami. W odróżnieniu od kreta ryje długie korytarze tuż pod powierzchnią ziemi. Szczególnie lubi je kopać wzdłuż krawężników, ławek, piaskownic. Zasiedla ogrody położone blisko lasów i zagajników, zwłaszcza na przełomie lata i jesieni. Jeżeli nie zostanie spłoszona, może zniszczyć trawnik w kilka dni (żyje w koloniach). Jej naturalnym wrogiem jest np. kot. Zastosować też można preparat Kretomax na bazie naturalnych składników (lawendy, czosnku, rącznika pospolitego). Opryskuje się nim teren, na którym występują nornice.

Wykopane korytarze należy udeptać. Gdy nornice opuszczą trawnik, co można łatwo poznać po braku nowych korytarzy, trawnik trzeba wyrównać i dosiać trawę. Przepłoszenie nornic jest łatwiejsze niż kretów.

Każdy pies ma inny charakter i temperament. Niektóre rasy lubią biegać, kopać lub mają silny instynkt stróżowania, co przejawia się m.in. obszczekiwaniem każdego przechodnia, samochodu czy roweru. Z reguły psy mają swoje ulubione trasy komunikacyjne, np. wzdłuż ogrodzeń, ale zdarza się, że przecinają one trawnik. W tych miejscach murawa łysieje, darń jest często wydarta pazurami, nierówna. Aby zapobiec takim zniszczeniom, warto wprowadzić modernizacje w ogrodzie. Przykładowo, wzdłuż ogrodzenia od ulicy zostawia się pas pustej przestrzeni. Na trawniku zaś można zaplanować dodatkowe ścieżki w miejscach, gdzie pies najczęściej biega. Pomóc mogą lekcje dobrego zachowania w szkole dla psów.

W pustych miejscach na trawniku należy zrobić dosiewkę. Polecana jest zwłaszcza mieszanka Trawnik odporny na psa Vegano. Jeżeli trawnik jest dopiero zakładany, najlepiej od razu jej użyć. W składzie mieszanki są rośliny odporne na mocz, deptanie i o dużych możliwościach samoregeneracji.

W sklepach ogrodniczych dostępne są preparaty odstraszające psy i koty, ale mają one ograniczony czas działania. Aby uniknąć żółtych plam spowodowanych moczem psów, stosuje się preparaty mikrobiologiczne. Zawierają pożyteczne bakterie i grzyby, które przyśpieszają rozkład moczu. Inne rozwiązanie: przyuczenie czworonoga do korzystania z psiego WC (do kupienia w sklepach zoologicznych).

Przeczytaj także: Jakie zabiegi pielęgnacyjne poprawią wygląd trawnika na wiosnę

Przyczyn łysienia trawnika jest wiele. Przede wszystkim murawa jest w różnym stopniu odporna na deptanie. Jeżeli trawnik ma być intensywnie użytkowany, np. na placu zabaw, przydomowych boisku, w strefie grillowania albo będzie po nim biegać pies czy mają przejeżdżać pojazdy, trzeba wybierać odporne, mocno korzeniące się mieszanki trawnikowe. Odpowiednie oznaczenia są na opakowaniach. Z powodu zbyt intensywnej eksploatacji puste miejsca powstają np. pod huśtawkami, przy ławkach, w pobliżu budy dla psa.

Bardzo często trawnik łysieje z powodu chodzenia i jeżdżenia po nim po ulewach, odwilży, opadach śniegu. Trzeba tego unikać! Nie należy też nigdy odrzucać na trawnik śniegu ze ścieżek. Pod hałdami trawa jest bowiem porażana przez grzyby i zwykle ginie. Podobny efekt powodują m.in. zalegające jesienne liście, ustawienie basenu, pozostawienie na dłużej różnych przedmiotów, np. piłek. Zasłaniają one trawie światło, co sprawia, że źdźbła blakną i są bardziej wrażliwe na porażenie przez patogeny.

Aby uniknąć powstawania plackowatych ubytków na trawniku, trzeba dbać, by nie zostawiać na nim liści i przedmiotów dłużej niż kilka dni. Jeśli na trawniku ma być ustawiony basen na cały sezon, trzeba się pogodzić z faktem, że trawa pod nim zginie (można zrobić dosiewkę po usunięciu basenu). Jeżeli trawa plackowato wyblaknie, np. pod pozostawioną piłką lub kopcem śniegu, warto to miejsce opryskać lub podlać preparatem Polyversum WP (najskuteczniej działa w temperaturze 12-25°C). W jego składzie są pożyteczne grzyby, które pasożytują grzyby chorobotwórcze. Preparat chroni, leczy oraz zapobiega chorobom grzybowym trawnika.

Czasem trawnik żółknie i łysieje plackowato w miejscach, gdzie się nie chodzi, nie jeździ, nie pozostawia na dłużej żadnych przedmiotów ani w ogrodzie nie ma psa. W takich przypadkach przyczyną zwykle są szkodniki żerujące wśród korzeni, jak pędraki, rolnice, nicienie, turkucie, drutowce. Takie miejsca należy opryskać lub podlać preparatami na szkodniki glebowe, jak P-Drakol (zawiera pożyteczne bakterie) czy Wrotycz Ekstrakt (na bazie wrotyczu). Ubytki na trawnikach powstają też w miejscach kretowisk. Dlatego najpierw trzeba się kreta pozbyć, np. przepłoszyć (zwykle jest jeden, gdyż to zwierzę jest samotnikiem, oprócz okresu godowego i wychowywania młodych).

Puste miejsca na trawniku należy wyrównać, usunąć martwą trawę i zagrabić. Dosypać można świeżego, gotowego podłoża, jak Ziemia do trawników. Następnie znów lekko zagrabia się ziemię, tak aby zostały ślady po zębach grabi. Dopiero wtedy sieje się trawę, znowu lekko zagrabia i ewentualnie przysypuje cienką warstwą (0,5-1 cm) gotowego podłoża do trawników. Posianą trawę należy często zraszać.

Przeczytaj także: Jakie korzyści są z symbiozy trawnika z mikrokoniczyną

Idealny trawnik powinien być od wiosny do późnego lata w kolorze soczystej zieleni. Jeśli żółknie na całej powierzchni, to znak, że jest nieodpowiednio pielęgnowany. Bardzo często przyczyną jest zbyt sucha gleba. Jeśli nie pada deszcz, trzeba go systematycznie podlewać. Warto wiedzieć, że podlewanie można ograniczyć stosując mikoryzę do trawnika. To pożyteczne grzyby, które rozwijają się w strefie korzeni traw. Dostarczają one roślinom wodę oraz niektóre składniki pokarmowe. W zamian korzystają z substancji, które trawa wytwarza w procesie fotosyntezy. Mikoryzę wystarczy zastosować jeden raz: podczas zakładania trawnika lub po założeniu (najlepiej w czasie aeracji, by grzyby mogły zasiedlić okolice korzeni).

Trawa może też żółknąć na całej powierzchni, jeśli brakuje jest składników pokarmowych. Nawet mimo zasilania! Przyczyną może być zbyt niski lub za wysoki odczyn gleby. Gdy jest od nieodpowiedni, trawa nie może przyswajać składników pokarmowych albo jest to ograniczone. Odczyn gleby łatwo zmierzyć własnoręcznie, bez oddawania próbek ziemi do laboratorium. Służy do tego np. Zestaw do badania pH gleby.

Optymalny odczyn dla trawy wynosi pH 5,5-7,2. Zwykle jest zbyt niski. Wtedy można wykonać wapnowanie trawnika (ten zabieg wykonuje się wiosną lub jesienią co kilka lat). Użyć można np. nawóz Dolomit (zawiera wapń i magnez, który ma wpływ na intensywne wybarwienie źdźbeł). Jeśli trawnik był często zasilany nawozami zwiększającymi odczyn gleby, jak Mączka bazaltowa czy Obornik bydlęcy, wapnowanie nie zawsze jest potrzebne.

Jeżeli na trawniku powstają pojedyncze żółte plamy, może to być efekt żerowania pędraków wśród korzeni traw. Szczególnie często te szkodniki atakują trawniki suche, znajdujące się na wzniesieniach. Skutecznie można się ich pozbyć stosując preparaty mikrobiologiczne jak P-Drakol i Larva Stoper. Zawierają one pożyteczne mikroorganizmy (bezpieczne dla ludzi i domowych zwierząt). Trawnik można też podlać preparatem Wrotycz Ekstrakt.

Przeczytaj także: Jak skutecznie zwalczać pędraki i opuchlaki

Na trawnikach – z upływem lat – powstaje warstwa suchych resztek roślinnych, zwana popularnie filcem. Tworzą ją zaschnięte źdźbła, mech, chwasty. Filc jest gruby zwłaszcza na trawnikach rzadko koszonych i starych. Utrudnia wzrost i krzewienie się trawy. Nie wygląda też estetycznie, a trawnik trudniej zasilać i podlewać. Powstawaniu filcu najlepiej zapobiegać, ale można go też usunąć. Polecane są dwa zabiegi: aeracja i wertykulacja. Wykonuje się je na trawnikach, które mają więcej niż dwa lata.

Wiosną, gdy gleba przeschnie i można wejść na trawnik bez zostawiania zagłębionych śladów, robi się wertykulację. Zabieg polega na pionowym, płytkim (1-2 cm) nacinaniu murawy przy pomocy wertykulatora (ręcznego, akumulatorowego, elektrycznego lub spalinowego) albo kosiarki z funkcją wertykulacji. Następnie usuwa się z trawnika suche resztki roślinne.

Po wertykulacji trawnika można zrobić pierwsze koszenie trawnika w sezonie. Kolejny zabieg to aeracja trawnika. Polega on na nakłuwaniu trawnika na głębokość 5-10 cm. Do tego celu służą aeratory (spalinowe, elektryczne, ręczne) oraz kosiarki z funkcją aeracji. Na małych trawnikach sprawdzają się też specjalne nakładki z kolcami na buty oraz widły. Wygodny i skuteczny jest Aerator w płynie, który podłącza się do węża ogrodowego. Murawa po aeracji jest rozluźniona, napowietrzona i bardziej przepuszczalna. Wertykulację i aerację można też wykonać na przełomie lata i jesieni.

Przeczytaj także: W jaki sposób przygotować trawnik do zimy

Kleszcze to pajęczaki, które żywią się krwią. Ich żywicielami są m.in. myszy, nornice, psy, koty, ludzie. Mogą przenosić choroby, jak borelioza, odkleszczowe zapalenie mózgu, piroplazmoza. Na swoje ofiary kleszcze czyhają np. na końcach liści traw. Jednak, aby znalazły się na trawniku, muszą być przyniesione przez jednego z żywicieli, np. mysz lub domowego czworonoga. Dlatego trzeba dbać, aby psy i koty były zabezpieczone przed kleszczami odpowiednimi preparatami. W budynkach oraz ogrodzie nie powinno być myszy. Na zewnątrz i wewnątrz wykładać można (w stacjach deratyzacyjnych) np. preparaty w granulkach Pantenrat Pellet i Esca Pellet.

Trawnik, a także plac zabaw i inne zakątki ogrodu, warto systematycznie opryskiwać preparatem Target na kleszcze na bazie składników pochodzenia naturalnego. Stosować go można od wczesnej wiosny do późnej jesieni.

Przeczytaj także: Jak skutecznie zabezpieczyć ogród przed kleszczami