Rośliny kwasolubne w ogrodzie – jak uprawiać

Rośliny kwasolubne (rośliny kwaśnolubne) naukowcy określają jako acydofity lub rośliny acydofilne. Do życia potrzebują kwaśnego podłoża. Wśród nich wyróżnia się rośliny wybitnie kwasolubne, które dobrze rosną tylko w ziemi bardzo kwaśnej i kwaśnej, a także rośliny umiarkowanie kwasolubne, którym odpowiada podłoże zarówno kwaśne, jak i lekko kwaśne. Roślin o takich wymaganiach uprawia się w ogrodach coraz więcej, gdyż mają atrakcyjny wygląd, a czasem – smaczne owoce o dużych walorach dietetycznych. W naturalnych warunkach rosną na torfowiskach (np. żurawina), wrzosowiskach (m.in. wrzosy) oraz lasach (np. borówki).  

Wszystkie rośliny kwasolubne mogą pobierać odpowiednią ilość składników pokarmowych z ziemi, jeśli ma ona niski odczyn, czyli jest dla nich wystarczająco kwaśna. Dlatego, jeżeli odczyn ziemi jest za wysoki, rośliny kwasolubne głodują, mimo nawożenia i podlewania. Mają blade, zażółcone, małe liście, wątły system korzeniowy, słabo kwitną i owocują, chorują, a nawet zamierają.

Przeczytaj także: Torf w ogrodzie – jak wykorzystać

W ogrodach odczyn ziemi zwykle wynosi pH 6-7. To oznacza, że dla roślin kwasolubnych jest najczęściej za wysoki. Wyjątkiem są ogrody założone na kwaśnych glebach, np. na dawnych torfowiskach, wrzosowiskach czy przy lasach. Takie tereny mają naturalnie kwaśną ziemię.

Poszczególne gatunki roślin kwasolubnych oraz ich odmiany mają różną tolerancję na niewłaściwy dla nich odczyn ziemi. Jednak wszystkie należy sadzić w podłożach dostosowanych do ich wymagań. Wygodne są substraty, które dostępne są w sklepach ogrodniczych. To np. Gotowe podłoże do borówek i krzewów kwaśnolubnych, Gotowe podłoże do rododendronów, azalii, wrzosów i wrzośców, Gotowe podłoże do hortensji. Do zwykłej ziemi ogrodowej czasem wystarczy dodać Torf ogrodniczy kwaśny, aby obniżyć jej odczyn.

Kwaśną ziemię, tzw. wrzosową, można również robić we własnym zakresie. Otrzymuje się ją poprzez kompostowanie pędów przekwitłych lub martwych wrzosów, a także igliwia, kory, zrębków, szyszek, trocin. Do takiej ziemi można ewentualnie dodać trochę gliny.

Przeczytaj także: Pielęgnacja hortensji – jak uniknąć błędów w uprawie

Doświadczeni ogrodnicy rozpoznają, że odczyn ziemi nie jest odpowiedni, np. po wyglądzie liści. Są one wtedy blade, małe, zażółcone. Takie rośliny kwitną słabo, co jest widoczne zwłaszcza w przypadku azalii, hortensji, magnolii, różaneczników.

Profesjonalne badania gleby wykonują (odpłatnie) stacje chemiczno-rolnicze. Odczyn ziemi można również zmierzyć własnoręcznie. Służą do tego mierniki pH, które dostępne są w sklepach ogrodniczych. Bardzo łatwy w użyciu jest np. Zestaw do badania pH gleby. Wynik otrzymuje się po około 30 sekundach. W komplecie znajdują się specjalne paski wskaźnikowe oraz woda destylowana. Odrobinę ziemi wsypuje się do małego naczynia i dolewa wodę destylowaną. Następnie w roztworze zanurza się pasek wskaźnikowy i wyjmuje. Po chwili wystarczy porównać jego zmieniony kolor ze skalą pH, która znajduje się również w zestawie.

Przeczytaj także: Badanie odczynu gleby - 4 sposoby

W większości ogrodów nie wystarczy posadzić roślin kwasolubnych w kwaśnych podłożach. Trzeba systematycznie dbać, aby niski odczyn ziemi utrzymywał się zawsze. W Polsce gleby w naturalny sposób się zakwaszają, ale zjawisko to zachodzi wolno i często nie wystarcza, zwłaszcza w przypadku gatunków wybitnie kwaśnolubnych.

Ziemię zakwasza się na różne sposoby. Korektę odczynu łatwo wykonać np. przy pomocy preparatu Podłoże pH minus, który zakwasza ziemię. Zabieg można wykonać zarówno przed sadzeniem, jak i w trakcie wegetacji. Odmierzoną ilość preparatu (100 ml na 10 l wody) rozpuszcza się w wodzie i podlewa glebę na powierzchni około 10 m². W razie potrzeby zabieg powtarza się aż do uzyskania oczekiwanego pH gleby.

Warto również systematycznie stosować nawozy przeznaczone do roślin kwaśnolubnych oraz ściółkować ziemię naturalnymi materiałami obniżającymi jej odczyn.

Przeczytaj także: Nawozy zakwaszające – kiedy i jak stosować

Woda wodociągowa ma rozmaitą twardość, w zależności od ilości soli mineralnych, które zawiera (jest różna w poszczególnych regionach Polski). Im twardsza jest woda, tym bardziej odkwasza ziemię (zjawisko zachodzi wolno). Dlatego jeśli ziemia nie jest naturalnie kwaśna, lepiej do podlewania roślin kwaśnolubnych używać wody miękkiej, np. deszczówki.

Orientacyjnie stopień twardości wody można poznać po pienieniu mydła, szamponu, płynu do zmywania naczyń itp. Jeśli pienią się słabo, woda najprawdopodobniej jest twarda. W miękkiej wodzie kosmetyki oraz preparaty do sprzątania pienią się dobrze.

Przeczytaj także: Azalia, rododendron, różanecznik – czym się różnią

Do zasilania roślin kwasolubnych należy używać nawozów, których skład jest dostosowany do ich potrzeb. Uniwersalne zastosowanie ma Nawóz zakwaszający do roślin kwaśnolubnych. Bardzo wygodne w stosowaniu są preparaty do konkretnych grup lub gatunków roślin. Preparaty granulowane rozsypuje się na powierzchni ziemi, np. Nawóz do borówek, Nawóz Zadbany Ogród do borówek plus mączka bazaltowa, Nawóz do hortensji, Nawóz do magnolii, Nawóz do rododendronów i azalii, Nawóz do truskawek, malin i poziomek.

Preparaty rozpuszczalne dodaje się do wody w konewce i podlewa rośliny. To m.in. Nawóz do hortensji niebieskiej, Nawóz do rododendronów Bujne Kwitnienie, Nawóz do wrzosów Barwne Pole. Podobnie podstępuje się z preparatami płynnymi, jak Nawóz do rododendronów Bujne Kwitnienie oraz Nawóz do wrzosów Barwne Pole.

Do nawożenia roślin kwasolubnych o jadalnych owocach wiele osób woli stosować nawozy naturalne. Polecane są np. granulowany Nawóz ekologiczny do borówek, płynny Nawóz ekologiczny do borówek, granulowany Nawóz ekologiczny do truskawek oraz  płynny Nawóz ekologiczny do truskawek.

Przeczytaj także: Różaneczniki i azalie – jak nawozić

W utrzymaniu kwaśnego odczynu ziemi pomagają ściółki. W przypadku roślin kwasolubnych do ich wykonania sprawdzają się materiały naturalne, które rozkładając się zakwaszą podłoże. To np. kora nieodkwaszona, Torf ogrodniczy kwaśny, zrębki. Należy je co kilka miesięcy uzupełniać. Ściółki nie tylko zakwaszają ziemię. Zapobiegają wyrastaniu chwastów, a także chronią korzenie przed nadmiernym nagrzewaniem oraz przemarzaniem. Ściółki rozkładają się zamieniając w próchnicę, dzięki krórej ziemia lepiej magazynuje wodę oraz składniki pokarmowe dostarczone w postaci nawozów. Bardzo ważny jest też atut dekoracyjny. Podsypane ściółkami rośliny kwasolubne wyglądają na bardziej zadbane. Na ich tle lepiej są wyeksponowane ich liście oraz kwiaty.

Przeczytaj także: Ściółki naturalne – z czego zrobić