Ściółkowanie korą - 6 zalet

Kora to zewnętrzna część pnia oraz gałęzi drzew, krzewów i krzewinek. Pełni przede wszystkim funkcje ochronne. Tak jak skóra dla człowieka, ma też wiele innych zadań, m.in. umożliwia cyrkulację powietrza pomiędzy rośliną a środowiskiem zewnętrznym.

Od wieków ludzie wykorzystują korę roślin na różne sposoby. W medycynie jest stosowana np. kora wierzby i kruszyny. Kora cynamonu zaś to znakomita przyprawa w kuchni. Płatów młodej kory brzozowej używano dawniej do pisania listów. Do garbowania skór ciemnych stosowana była kora dębowa, zaś skór jasnych – brzozowa. W korze barwiono jajka na Wielkanoc: brzozowej – na zielony kolor, dębowej - czarny.

Obecnie kora jest bardzo popularnym materiałem do ściółkowania roślin ogrodowych, a także balkonowych i tarasowych. Pozyskuje się ją z różnych gatunków drzew, wyłącznie ściętych, zarówno iglastych, jak i liściastych. To drzewa ścięte z przeznaczeniem na drewno, np. budowlane, na parkiety, meble, beczki. Produktem ubocznym jest kora, którą wykorzystuje się w ogrodnictwie.

Do ściółkowania roślin nadaje się każda kora: z drzew iglastych oraz liściastych. Nie jest jednak ona taka sama.

To najpopularniejszy rodzaj kory ogrodniczej. Jest szeroko dostępna w tartakach oraz sklepach. Zwykle kora iglasta pochodzi z sosny, rzadziej ze świerku. Drewno z tych drzew jest bowiem najczęściej wykorzystywane w budownictwie.

Do ściółkowania roślin nadaje się kora iglasta świeża (surowa) oraz przekompostowana. W odróżnieniu od kory liściastej, mniej chłonie wodę.

Kora iglasta świeża ma jaśniejszy kolor i często jest w większych kawałkach niż przekompostowana. Wolniej się rozkłada na rabatach niż przekompostowana. Jest uważana za bardziej dekoracyjną.

Świeża kora iglasta ma kwaśny odczyn. Jej pH wynosi 3,5-5. Do kompostowania kory iglastej często dodaje się m.in. nawozy wapniowe. Dlatego odczyn przekompostowanej kory iglastej jest często lekko kwaśny – pH ok. 6,5. Kora iglasta kompostowana bez nawozu wapniowego ma odczyn kwaśny – około pH 4.

W ogrodnictwie kora liściasta jest stosowana rzadziej. Wynika to z tego, że jest mniej dostępna i nie tak dekoracyjna jak kora iglasta. Pozyskiwana jest zwykle z takich drzew jak brzoza, buk, olcha. Warto wiedzieć, że np. korę bukową używają nie tylko ogrodnicy, ale i hodowcy niektórych gadów (wysypywane są nią terraria).

Do ściółkowania roślin nadaje się tylko kora liściasta przekompostowana. Kora liściasta, w odróżnieniu od kory iglastej, lepiej chłonie wodę. Kora drzew liściastych, zwłaszcza olchy, ma bowiem większe przestrzenie międzykomórkowe. Jednak obie kory – iglasta oraz liściasta – bardzo dobrze chronią glebę przed nadmiernym wysychaniem.

Świeża kora liściasta zwykle ma odczyn kwaśny, tak jak iglasta. Są jednak wyjątki. Przykładowo, odczyn zbliżony do obojętnego ma np. kora topoli, wierzby, klonu jawor. Po przekompostowaniu odczyn kory liściastej może być zupełnie inny. Dlatego, jeśli korą ściółkuje się rośliny wymagające np. zasadowego podłoża, zawsze trzeba sprawdzić na opakowaniu albo samodzielnie wykonać badanie przy pomocy kwasomierza, jaki odczyn ma kora.

Ogród wyściółkowany korą wygląda estetyczniej. Kora tworzy naturalne, eleganckie tło dla roślin. Co ważne, korę można uzupełniać w miarę potrzeby, także w kolejnych latach. Efekt jednorodnego tła zostaje zachowany.

Kora – w roli dekoracyjnego tła - nadaje się do ściółkowania skalniaków, rabat kwiatowych, bylin, ziół, krzewów oraz drzew owocowych i ozdobnych, a także roślin uprawianych w pojemnikach na balkonach i tarasach.

Do ściółkowania małych roślin używa się kory drobnej, zaś do większych – średniej wielkości, grubej oraz uniwersalnej (o różnej wielkości).

Korę można mieszać z innymi naturalnymi materiałami do ściółkowania, jak szyszki, zrębki, trociny.

Z powierzchni ziemi, przed wysypaniem kory, trzeba usunąć chwasty – ręcznie lub przy pomocy preparatów chwastobójczych, np. Avans RTU czy Klink Duo 360 SL. Ściółka w bardzo dużym stopniu zapobiega wyrastaniu kolejnych, niepożądanych roślin. Nie zabezpiecza jednak przed chwastami w pełni, nawet jeśli ściółka jest gruba.

Aby jeszcze bardziej utrudnić chwastom wyrastanie, można na ziemi rozłożyć agrotkaninę albo agrowłókninę (najlepiej czarną, antychwastową), a następnie na nich rozsypać korę. Agrowłókniny i agrotkaniny dodatkowo ograniczają wysychanie ziemi.

Ściółka z kory bardzo dobrze chroni ziemię przed zbyt szybkim wysychaniem. Jednocześnie woda swobodnie przez nią przenika w głąb gleby. Dlatego ogrody, gdzie stosuje się ściółkę z kory, podlewa się rzadziej. Czasem nawet wystarczają naturalne opady, jak deszcz czy śnieg.

Ściółkowania potrzebują zwłaszcza rośliny świeżo posadzone, ale też m.in. azalie, lilie, magnolie, mahonie, narcyzy, piwonie, różaneczniki, żywotniki (tuje).

Ściółka z kory z upływem czasu rozkłada się i „znika” z powierzchni ziemi. Jednak pozostaje jako próchnica. To sprawia, że taka gleba lepiej magazynuje wodę.

Ściółkować korą warto także rośliny balkonowe oraz tarasowe, zarówno jednoroczne, jak i wieloletnie. W ich przypadku kora chroni także przed nadmiernym nagrzewaniem się ziemi w donicach i skrzynkach. Ryzyko więdnięcia roślin wrażliwych na brak wody, jak celozje czy petunie, jest zdecydowanie mniejsze.

W przypadków roślin wieloletnich, uprawianych w pojemnikach, ściółka chroni przed zbyt szybkim wysychaniem ziemi cały rok, także w czasie zimy.

Ściółka z kory stopniowo się rozkłada – to naturalne zjawisko. Szybkość tego procesu zależy m.in. od wielkości kory (wolniej rozkładają się kawałki grube, a szybciej – drobne). Ściółka traci wtedy ozdobny charakter, gdyż „znika” z powierzchni ziemi. Jednak zostaje w ogrodzie w postaci bardzo cennej próchnicy.

Kora jest uboga w składniki pokarmowe. Zawiera mało azotu, fosforu i potasu, ale dużo (około 90%) substancji organicznych. To właśnie z nich tworzy się próchnica.  Gdy jest ona w glebie, rośliny lepiej przyswajają składniki z nawozów. Poza tym ziemia próchnicza magazynuje więcej wody, a także zatrzymuje składniki pokarmowe, ograniczając ich wymywanie pod wpływem deszczu czy podlewania. Próchnica stwarza też korzystne środowisko dla dżdżownic, które dodatkowo użyźniają i spulchniają glebę. W takim ogrodzie wszystko rośnie lepiej i zdrowiej.

Podczas procesu rozkładu resztek organicznych, w tym kory, jest potrzebny azot. Dlatego do kompostowania kory dodaje się nawozy zawierające azot, preparaty do kompostowania albo zielone resztki roślin. Jeśli ściółkę wykona się ze świeżej kory, azot będzie pobierany z gleby. To może sprawić, że tego składnika rośliny będą wtedy miały za mało. Rozwiązaniem jest zwiększenie dawek nawozów.

Kora iglasta ma odczyn kwaśny lub lekko kwaśny. Kora liściasta zaś zwykle też ma odczyn kwaśny lub lekko kwaśny, ale zdarzyć się może zbliżony do obojętnego, a nawet zasadowy. To zależy m.in. od gatunku drzew, z jakich kora pochodzi, czy sposobu kompostowania, np. czy były dodawane nawozy wapniowe. Jak sprawdzić pH kory? Na opakowaniu, jeżeli była kupowana w sklepie ogrodniczym, lub kwasomierzem – gdy została kupiona w tartaku.

Odczyn kory ma bardzo duże znaczenie, zwłaszcza gdy jest ona przeznaczona do ściółkowania roślin kwaśnolubnych, jak azalia, borówka, magnolia, różanecznik, wrzos, wrzosiec, żurawina.  Dlatego do takich roślin najlepiej stosować korę iglastą, np. sosnową. Co ważne: ściółka z kory reguluje odczyn ziemi na długi czas.

Kora jest też składnikiem specjalistycznych podłoży, jak Ziemia do borówek i roślin kwaśnolubnych, Ziemia do iglaków, Ziemia do rododendronów, azalii, wrzosów i wrzośców, Ziemia do tui.

Tego typu podłoża – tak jak kora - również regulują odczyn pH ziemi. Dzięki temu rośliny dobrze się ukorzeniają i prawidłowo przyswajają składniki pokarmowe.

Ściółka z kory to bardzo skuteczna ochrona zimowa roślin, zarówno uprawianych w gruncie, jak i w pojemnikach. Przede wszystkim zapobiega głębokiemu przemarzaniu ziemi w bezśnieżne zimy.

Na przemarzanie korzeni szczególnie wrażliwe są np. magnolie i pigwy – dlatego zawsze powinny być ściółkowane przed zimą. Rośliny zimozielone zaś, np. iglaki, mahonie, bukszpany czy różaneczniki, gdy ziemia zamarza na kamień, nie mogą pobierać wody. Z tego powodu ich igły lub liście schną, żółkną i opadają. Zdarza się, że usychają całe rośliny.  Ściółka temu zapobiega.

Ściółkę z kory, która ma chronić przed mrozem, rozkłada się zwykle jesienią. W przypadku roślin zrzucających liście, np. magnolii, dobrym terminem jest koniec listopada lub nawet początek grudnia. Najpierw warto bowiem sprzątnąć opadłe liście, a dopiero potem rozsypać ściółkę. Korę można też rozsypywać zimą, gdy nie ma śniegu.

Grubość ściółki dopasowuje się do rodzaju roślin i ich wielkości. Zwykle to 2-5 cm. Grubsze ściółki są polecane na zimę, gdy mają chronić przed mrozem, a także dla dużych drzew i krzewów. Cienkie ściółki z kory wystarczą np. drobnym roślinom skalniakowym czy ścielącym się po ziemi jałowcom.

Ściółkę można uzupełniać w miarę potrzeby. To materiał, który zawsze się dobrze prezentuje w ogrodzie, na balkonach i tarasach.

Kora liściasta zawsze powinna być przekompostowana, zanim wykona się z niej ściółkę. Korę iglastą można zaś stosować świeżą oraz przekompostowaną.

Świeża kora liściasta powinna być przekompostowana bo zawiera m.in. dużo garbników. Pod wpływem opadów (deszcz, śnieg) garbniki przenikają do ziemi i hamują rozwój roślin. Kompostować warto także korę iglastą. Mikroorganizmy bowiem, które biorą udział w kompostowaniu, potrzebują bowiem dużo azotu. Jeśli ściółka zostanie wykonana z surowej (czyli niekompostowanej) kory, mikroorganizmy będą pobierał azot z gleby. To oznacza, że mniej azotu będą miały rośliny.

W sklepach kupuje się korę zapakowaną w worki, która jest już przekompostowana.

Korę kupioną luzem - np. w tartaku - można przekompostować we własnym zakresie. Robi się z niej pryzmę  albo wsypuje do kompostownika. Nie należy osłaniać kory, np. pokrywami czy daszkami. W korze jest bardzo mało azotu, który jest niezbędny w procesie rozkładu materii. Dlatego, aby przyśpieszyć kompostowanie, do kory dodaje się specjalne preparaty, np. Active Komposter. Zamiennie można też zastosować m.in. Obornik bydlęcy granulowany. Kompostowanie kory liściastej musi trwać przynajmniej 3-4 miesiące.

Rozkładanie ściółki z kory jest naturalnym procesem. To materiał, który choć „znika”, nigdy się nie marnuje, bo wzbogaca ziemię w próchnicę. Wolniej rozkłada się kora gruba, surowa, a także rozłożona na agrowłókninie lub agrotkaninie.

Trwałość ściółki z kory wynosi od roku do 4-5 lat. Potem trzeba ją uzupełnić. Najlepiej robić to co roku.