Torf w ogrodzie – jak wykorzystać

Torf nazywany jest najmłodszym węglem kopalnym. Powstaje głównie z obumarłych szczątków roślin, które rozkładają się w wyjątkowych, bagiennych warunkach, przy ograniczonym dostępie tlenu. Skład torfu zależy m.in. od roślin, z jakich powstał, a także poziomu wody zmieniającego się w cyklu wiosennych roztopów i letnich susz. Torfowiska powstają na terenach zalewowych rzek i w obniżeniach terenu. Niektóre są zasilane strumieniami, rzekami, wodami gruntowymi, a inne – tylko opadami, jak deszcz czy śnieg. Niektóre torfowiska są małe, inne – rozległe. Z upływem lat często się zmieniają, np. pod wpływem zmian biegu rzek i klimatu, czy osuszania terenu. Torfowiska są siedliskami wielu dzikich roślin i zwierząt. Torf ma unikalną właściwość: magazynuje wodę, gdy jest jej dużo, a następnie oddaje, jeśli w przyrodzie jej brakuje.

Torf użyźnia glebę, ale inaczej niż typowe nawozy. W jego składzie – zwłaszcza w torfie wysokim - jest bardzo mało składników pokarmowych takich jak azot, potas czy fosfor. Bardzo dużo zaś zawiera substancji organicznej. W  przypadku torfu wysokiego to nawet około 88%, a niskiego – około 60%. Zawarte w torfie substancje organiczne rozkładają się i zamieniają w próchnicę. W tak zasilonej glebie uaktywniają się kwasy humusowe. Zachodzą w niej skomplikowane naturalne reakcje biochemiczne, dzięki którym rośliny – w długim okresie czasu -  lepiej przyswajają składniki pokarmowe dostarczone w nawozach. Gleba lepiej również magazynuje składniki pokarmowe oraz wodę. Rośliny rosną lepiej, zdrowiej, a także są bardziej odporne na suszę i mróz.

Torf ogrodniczy jest produktem w 100% naturalnym, który można kupić w sklepach ogrodniczych. To mieszanka różnych rodzajów torfów, w odpowiednich proporcjach, czasem z domieszką naturalnego nawozu wapniowego. Do wyboru są dwa rodzaje torfów ogrodniczych: odkwaszony oraz kwaśny. Ich zastosowanie jest inne.

Torf ogrodniczy odkwaszony to mieszanka torfów wysokiego i niskiego z dodatkiem kredy. Nadaje się do sporządzania uniwersalnych podłoży ogrodniczych do większości roślin, np. do rozsad, ukorzeniania sadzonek, wysiewu nasion, przesadzania kwiatów. Trzeba pamiętać, że w amatorskiej uprawie nie sieje się ani nie sadzi roślin w samym torfie odkwaszonym. Trzeba do niego dodać inne składniki, jak piasek, kompost, perlit. Dzięki temu uzyskuje się dużą ilość niedrogiego, wartościowego podłoża. Torf ogrodniczy odkwaszony nadaje się też do sadzenia drzewek oraz krzewów owocowych i ozdobnych (oprócz kwaśnolubnych) oraz jako podłoże do trawników. Jego odczyn wynosi pH 5-6,5.

Torf ogrodniczy kwaśny to także mieszanka torfów wysokiego i niskiego. Jest doskonały do przygotowywania podłoży do sadzenia i siewu roślin kwaśnolubnych. Dodaje się do niego np. perlit, kompost, piasek, korę. Torf ogrodniczy kwaśny polecany jest do uprawy takich roślin jak azalia, borówka, różanecznik, wrzos, żurawina. W naturalny sposób obniża odczyn gleby. Jego odczyn wynosi pH 3,5-4.

Przeczytaj także: Rodzaje gleby a wymagania roślin

Torf jest popularnym składnikiem podłoży ogrodniczy. Takie podłoże można przygotować własnoręcznie poprzez dodanie do torfu innych komponentów, jak piasek, perlit, kompost, kora, biohumus, dolomit i inne nawozy. Podłoża mają różne przeznaczenia. Przykładowo, inne podłoża są potrzebne do sadzenia borówek, a jeszcze inne do rozsady warzyw. Borówka nie będzie rosła w podłożu przygotowanym dla warzyw i odwrotnie.

Gotowe podłoża z torfem – przygotowane pod potrzeby konkretnych roślin – dostępne są w sklepach ogrodniczych. Oto kilka przykładów:

• Gotowe podłoże do siewu i pikowania – zawiera torf przesiany (70% - wysokigo i 20% - niskiego), a także 10% drobnego piasku, specjalny nawóz startowy i mączkę dolomitową. Jego odczyn wynosi pH 5,7-6,2;
• Ziemia uniwersalna do roślin ozdobnych i warzyw – w jej składzie jest 90% torfu niskiego i 10% torfu wysokiego, a także nawóz startowy. Odczyn tego podłoża to pH 5,5-6,5;
• Ziemia do iglaków – to mieszanka torfu niskiego (70%), torfu wysokiego (15%), kory przekompostowanej (15%), a także nawóz startowy. Odczyn tej ziemi wynosi pH 4,8-5,8;
• Gotowe podłoże do borówek i krzewów kwaśnolubnych – zawiera 20% torfu niskiego, 60% torfu wysokiego, 20% drobnej kory przekompostowanej oraz nawóz startowy. Jego odczyn wynosi pH 3,5 - 4,5;
• Gotowe podłoże do róż – w jego składzie jest 60% torfu niskiego, 40% torfu wysokiego, przekompostowana kora oraz nawóz startowy. Odczyn tego podłoża to pH 5,4-6,2;
• Gotowe podłoże do rododendronów i innych roślin kwaśnolubnych – zawiera 35% torfu niskiego, 40% torfu wysokiego, 25% kory przekompostowanej oraz nawóz startowy. Jego odczyn wynosi pH 4-4,5;
• Ziemia do pomidorów i warzyw – w jej składzie są torf niski (50%), torf wysoki (40%), kora sosnowa (5%), węgiel brunatny (3%), biohumus (2%) oraz nawóz startowy. Odczyn tej ziemi to pH 5,5-6,5.
• Ziemia do roślin zielonych – to mieszanka torfu niskiego (60%) i torfu wysokiego (40%) z dodatkiem nawozu startowego. Jej odczyn wynosi pH 5,2-5,8;
• Ziemia kwiatowo-balkonowa – oprócz torfu niskiego (70%) i torfu wysokiego (30%), jest w niej także nawóz startowy. Odczyn wynosi około pH 6.

Dzięki ściółkowaniu naturalnymi materiałami, takimi jak torf, poprawia się struktura ziemi oraz jej zdolność do magazynowania wody i składników pokarmowych. Poza tym gleba jest mniej narażona na wysychanie i głębokie przemarzanie. Rośliny są bardziej odporne na suszę oraz mróz. Ściółka zapobiega też wyrastaniu chwastów. Ogród wygląda na bardziej zadbany.

Rośliny ściółkować można samym torfem, ale dodawać można do niego także inne naturalne materiały, np. korę. Najwygodniej używać gotowego torfu ogrodniczego. Do większości roślin stosuje się Torf ogrodniczy odkwaszony. Wyjątkiem są rośliny kwaśnolubne, jak np. azalie czy borówki – do ich ściółkowania zdecydowanie lepszy jest Torf ogrodniczy kwaśny.

Przeczytaj także: Ściółki naturalne – z czego zrobić

Dzięki dużej zawartości substancji organicznej, która powstała w specyficznych, bagiennych warunkach, torf poprawia strukturę gleby. Ziemia piaszczysta, lekka zaczyna lepiej magazynować wodę i zatrzymywać składniki pokarmowe. Gleba ciężka zaś staje się dodatkowo luźniejsza, bardziej napowietrzona.

Torf można wprowadzać do gleby na różne sposoby, np. podczas sadzenia roślin oraz poprzez ich ściółkowanie. Bardzo dobrą metodą poprawienia właściwości fizycznych gleby jest jej płytkie przekopanie z torfem, np. jesienią lub wiosną. Optymalna dawka do 10 litrów torfu na metr kwadratowy powierzchni.

Jeśli w ogrodzie uprawiane są kwaśnolubne rośliny, takie jak azalie, borówki, hortensje, magnolie, różaneczniki czy żurawiany, trzeba zadbać, by miały zapewnioną odpowiednio kwaśną glebę. To konieczne, by mogły przyswajać składniki pokarmowe. Jednym z wielu sposobów jest ściółkowanie torfem. Odpowiedni jest Torf ogrodniczy kwaśny. Nadaje się do stosowania prawie cały rok. Mieszać go można m.in. z korą, szyszkami, zrębkami, igliwiem. Taka ściółka rozkłada się stopniowo i obniża odczyn gleby tak, jak to lubią kwaśnolubne rośliny. Warto wiedzieć, że odczyn ziemi można łatwo sprawdzić we własnym zakresie, bez oddawania próbki ziemi do laboratorium. Służy do tego wygodny i prosty w użyciu Zestaw do badania pH gleby. Odczyn gleby można też korygować przy pomocy preparatu Podłoże pH minus, który zakwasza oraz obniża pH gleby.

Przeczytaj także: Badanie odczynu gleby – 4 sposoby oraz Nawozy zakwaszające – kiedy i jak stosować

Do zakładania trawników, a także do ich regeneracji oraz uzupełniania ubytków stosować można Torf ogrodniczy odkwaszony. Polecana jest także specjalna Ziemia do trawników, w której składzie jest torf niski (70%), wierzchnica (30%) oraz nawóz startowy. Zapewnia prawidłowy, bujny wzrost wszystkim gatunkom traw. Jej odczyn wynosi pH 6-7. Takim podłożem można przysypywać nasiona zarówno na dopiero zakładanych trawnikach, jak i dosiewane na ubytkach. Nadaje się także do sadzenia, przesadzania oraz podsypywania traw ozdobnych.

Przeczytaj także: Jakie zabiegi pielęgnacyjne poprawią wygląd trawnika na wiosnę

Ze sprasowanego torfu produkowane są jednorazowe doniczki oraz krążki. Przeznaczone są do robienia rozsady warzyw i ziół, a także ukorzeniania sadzonek. Torfowe doniczki oraz krążki używa się tylko raz - rozsadę i sadzonki sadzi się razem z nimi. Dzięki temu bryła korzeniowa pozostaje nienaruszona, co jest bardzo istotne zwłaszcza w przypadku roślin źle znoszących przesadzanie, jak arbuz, cukinia czy dynia. Doniczki i krążki torfowe rozkładają się i użyźniają ziemię (są biodegradowalne). Posadzone rośliny rosną lepiej.