W jaki sposób Księżyc wpływa na wzrost roślin?

W dzisiejszych czasach coraz chętniej rezygnujemy ze sztucznych metod nawożenia roślin, dzięki czemu nasze ogrody są całkowicie naturalne. Dużą popularnością cieszy się pojęcie ogrodu biodynamicznego. Jego głównym założeniem jest naturalna uprawa, w której pod uwagę bierze się fazy Księżyca. Ekologiczne podejście do ogrodu w dużej mierze opiera się na zasadach biodynamiki, czyli poglądu, który uwzględnia naturalne metody pielęgnacji, wpływu sąsiedztwa roślin na uprawę konkretnych gatunków, a także oddziaływania faz Księżyca na rozwój roślin.

W drodze obserwacji otaczającego świata ludzie zaczęli zauważać, jak duży wpływ na zjawiska przyrodnicze ma układ Słońca i Księżyca. Na tej podstawie stworzono kalendarz księżycowy, nazywany również kalendarzem biodynamicznym. Jest to cykl procesów, jakimi poddawane są rośliny podczas cyklu księżycowego, a także wykaz czynności, które należy w tym czasie wykonywać. Wszystko ściśle zależy od tego, w jakiej fazie oraz w jakim znaku zodiaku w danym momencie znajduje się Księżyc. Wielowiekowa tradycja mówi bowiem, że Księżyc ma korzystny wpływ na wzrost i plony roślin sadzonych w odpowiednich porach. Różnym fazom Księżyca przyporządkowane są różne zabiegi uprawne i pielęgnacyjne stosowane w ogrodzie.

Jeżeli dotychczas nie kierowaliśmy się zasadami biodynamiki w prowadzeniu ogrodu, warto uwzględnić jej elementy i sprawdzić, że te reguły działają również na naszą ogrodową florę. Dzięki temu w prosty i przede wszystkim ekologiczny sposób możemy wspomóc rozwój roślin.

Pełen cykl księżycowy trwa niespełna 29 dni. W tym czasie satelita okrąża Ziemię i przechodzi przez cztery główne fazy: nów, pierwszą kwadrę, pełnię oraz ostatnią kwadrę. Równocześnie nasza satelita przechodzi przez dwanaście znaków zodiaku, odpowiadającym charakterystycznym układom planet wpływających na rozwój roślin. Wzajemne usytuowanie planet wobec siebie może wyznaczyć konkretne prace w ogrodzie w danym czasie.

W czasie 29-dniowego cyklu Księżyc przechodzi przez dwanaście znaków zodiaku, jednak tylko niektóre z nich sprzyjają urodzajności. Są to tzw. znaki wodne i ziemne, czyli Ryby, Rak, Skorpion, Koziorożec, Byk i Panna.  W czasie gdy Księżyc przechodzi przez układy znaków urodzajnych, zaleca się sadzenie i siew roślin liściastych i tych, u których zbieramy podziemne części. Wówczas istnieje większe prawdopodobieństwo, że wydadzą obfite plony i dobrze się ukorzenią.

Znaki nieurodzajne, czyli przypisane żywiołowi ognia i powietrza to Baran, Lew, Strzelec, Wodnik, Bliźnięta i Waga. W czasie przypadającym na dominację znaków niepłodnych warto zaplanować prace związane z glebą, usuwaniem chwastów i chorych części roślin, zbiór warzyw, owoców, nasion i roślin zielnych, a także cięcia drzew. Wówczas planujemy również siew i pielęgnację kwiatów. To, w jakim znaku znajduje się w danym momencie Księżyc, warto sprawdzać regularnie w kalendarzu biodynamicznym.

Czas bezpośrednio przed i po nowiu to okres, w którym rośliny są najbardziej wrażliwe i należy wówczas ograniczyć do minimum prace związane z sadzeniem, przesadzaniem i dzieleniem. Można za to skutecznie przeprowadzić odchwaszczanie, ponieważ wpływ Księżyca osłabia również uciążliwe chwasty. To dobry czas na pozbywanie się szkodników i chorób. Dodatkowo podczas nowiu nie powinno się wykonywać prac, które mogłyby uszkodzić korzenie roślin, z kolei wskazane jest uszczykiwanie pędów, usuwanie chorych roślin i szczepienie (wczesną wiosną).

Czas bezpośrednio przed i po pełni to okres, gdy rośliny są także wrażliwe i należy wówczas ograniczyć do minimum niektóre prace (sadzenie, przesadzanie, podział bylin). Jest to odpowiedni czas na odchwaszczanie, ponieważ Księżyc w pełni osłabia również uciążliwe chwasty. Warto także przeprowadzić zabiegi mające na celu pozbycie się szkodników i chorób. W czasie pełni nie wolno przycinać drzew i krzewów oraz przeprowadzać szczepień, można natomiast z powodzeniem okopywać i przerzedzać rośliny. Pełnia jest również dobrą porą na wysiew warzyw: brukselki, cebuli, kapusty, marchwi, rzodkiewki i szpinaku oraz sadzenie ziemniaków i pomidorów.

W czasie od nowiu do pełni Księżyc wpływa pobudzająco na krążenie soków roślinnych i wytwarzanie silnych, żywotnych pędów, przez co części nadziemne roślin intensywnie się rozwijają. To okres, kiedy najlepiej siać i sadzić większość roślin (jednorocznych oraz dwuletnich w czasie przed pierwszą kwadrą, a bylin w tym również traw, po niej). Można również przygotować sadzonki do ukorzenienia i wykonywać prace w obrębie systemu korzeniowego roślin – to czas kiedy korzenie są najbardziej odporne. W pierwszej kwadrze warto także szczepić rośliny i zbierać nadziemne warzywa, owoce i zioła, które są wówczas najbardziej soczyste i aromatyczne. Powinniśmy natomiast unikać cięcia roślin, ponieważ intensywne krążenie soków może spowodować wyciek z rany, który trudno będzie zahamować.

W okresie od pełni do nowiu najlepiej wykonywać cięcia, ponieważ wówczas rośliny najszybciej się regenerują, a ich nadziemne części są odporne na uszkodzenia (soki roślinne już tak intensywnie nie krążą). Warto na ten czas zaplanować przesadzanie i sadzenie roślin – największe prawdopodobieństwo, że w tym czasie przyjmą się w nowym miejscu. Jednocześnie jest to najlepszy czas dla rozwoju podziemnych części roślin, w tym także warzyw bulwowych i korzeniowych. Wtedy najlepiej również zbierać podziemne części warzyw i ziół, zwłaszcza takich, które będą dłużej przechowywane – istniej największe prawdopodobieństwo, że będą bardziej soczyste i pozostaną dłużej świeże.