Co to jest dolomit? Kiedy i do czego używa się dolomitu

Przez miliony lat w morzach i oceanach tworzyły się osady wapienne, np. ze skorupek pradawnych zwierząt morskich. W wyniku działania wody zachodziły w nich przemiany chemiczne, znane jako dolomityzacja, w których wapń był częściowo zastępowany magnezem. Bardzo często był to magnez znajdujący się w morskiej wodzie, ale zdarzało się, że pochodził też z wulkanicznej magmy. W efekcie powstawał dolomit – naturalna skała, która obecnie tworzy masywy górskie, np. Dolomity w Alpach. Dolomit występuje także m.in. w Austrii, Niemczech, Rumunii, USA. W Polsce złoża dolomitu są w Górach Świętokrzyskich, Sudetach, Tatrach, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.

Dolomit ma liczne zastosowania z przemyśle. Stosowany jest też w ogrodnictwie i rolnictwie jako naturalny nawóz wapniowo-magnezowy. Odłamki dolomitu – postaci grysu i otoczaków – używane są jako dekoracyjne ściółki oraz na nawierzchnie, np. ścieżki i podjazdy.

Dolomit nawozowy ma postać mączki w kolorze kremowym, bez tendencji do zbrylania. Tak duże rozdrobnienie tej dość twardej skały osadowej sprawia, że po jego aplikacji w glebie efektywniej zachodzą procesy fizyko-chemiczne. Dolomit odkwasza ziemię oraz wzbogaca ją w magnez – obu składników bardzo często brakuje w glebie.

Przeczytaj także: Odkwaszanie gleby – 7 sposobów

Nawóz Dolomit wytwarzany jest ze skał dolomitowych. Jego główne składniki to wapń (w postaci tlenku wapnia) – 30% oraz magnez (w postaci tlenku magnezu) - 15%. Działa wolno i długo.

Wapń jest niezbędny, aby rośliny mogły przyswajać wystarczające ilości innych składników pokarmowych. Najbardziej brakuje go na glebach piaszczystych, kwaśnych, ubitych. Niedobory wapnia są też po intensywnych opadach oraz suszach. Objawy deficytu wapnia są różne i często brane za choroby. Przykładowo, goździkom zasychają liście, tulipany są wiotkie, a róże i chryzantemy mają tzw. ślepe pędy (bez kwiatów). Liście wielu roślin mogą być zażółcone lub szarozielone, zaś korzenie – słabiej rozwinięte. Owoce zerwane z drzew i krzewów, którym brakowało wapnia, gorzej się przechowują oraz mają mniejszą wartość odżywczą. Jednym z czynników sprzyjających pobieraniu wapnia przez rośliny jest obecność próchnicy w glebie. Jej bogatymi źródłami są np. kompost i obornik.

Magnezu prawie zawsze brakuje w glebie. Największe niedobory są po intensywnych opadach i suszy. Należy go uzupełniać w postaci nawozów. Jednym z jego bogatych źródeł jest Dolomit. Magnez jest niezbędny, aby tworzył się chlorofil w zielonych częściach roślin. Jeżeli go w glebie nie brakuje, liście mają mocną, zieloną barwę. To sprawia, że wyglądają bardziej atrakcyjnie. Rośliny mogą także intensywniej korzystać z fotosyntezy, która zachodzi przy udziale światła. To sprawia, że lepiej rosną, kwitną, owocują oraz są bardziej odporne. Niedobór magnezu można rozpoznać np. po żółtawym zabarwieniu liści. Trawa wygląda tak, jakby brakowało jej wody (mimo podlewania).

Przeczytaj także: Jakie pH powinna mieć gleba pod warzywa

Dolomit stosuje się jesienią (optymalne terminy to wrzesień i październik) oraz wiosną (zwykle w kwietniu, ale jeśli ziemia odmarznie, można wcześniej). Jeżeli jest możliwość, lepiej nawozić dolomitem jesienią. Wtedy jego składniki mają kilka miesięcy, aby wolno i prawidłowo zmienić właściwości fizyko-chemiczne gleby. Dzięki temu gleba jest gotowa do siewu i sadzenia od przedwiośnia. Poza tym łatwiejsze jest nawożenie roślin wiosną. Z dolomitem nie można jednocześnie stosować wielu nawozów, np. gnojówki i fosforowych.

Nie ma potrzeby stosowania dolomitu co roku. Ten nawóz aplikuje się zwykle co 2 lata na glebach lekkich oraz co 4 lata na glebach ciężkich. Przed użyciem dolomitu warto sprawdzić odczyn gleby, używając np. Zestaw do badania pH gleby. Dlaczego? Ziemia w naturalny sposób się zakwasza, ale może się zdarzyć, że ma odczyn optymalny lub nawet za wysoki (wpływ na to ma stosowanie np. innych nawozów). Wtedy dolomitu się nie stosuje.

Przeczytaj także: Wapnowanie gleby – kiedy i jakie nawozy

Dolomit polecany jest zwłaszcza do warzyw oraz trawników. To nawóz, który odkwasza ziemię.  Większość warzyw najlepiej plonuje jeśli pH ziemi wynosi około 6,5. Na trawnikach zaś zalecane pH to 5,5-7,2. Gleba zaś w naturalny sposób się zakwasza. Jedna z przyczyn to wypłukiwanie wapnia z gleby podczas opadów.

Dolomitem można też podsypywać krzewy, drzewa, byliny. Ten nawóz, dzięki dużej zawartości magnezu, ma pozytywny wpływ na mocne wybarwienie liści. Jednak trzeba też uważać, aby dawki dolomitu nie były zbyt duże. Warto najpierw sprawdzić w poradnikach, jaki odczyn gleby preferują rośliny. Dolomit go podwyższa! To oznacza, że nie należy używać tego nawozu np. do roślin kwaśnolubnych, jak azalia, borówka, hortensja, różanecznik, żurawina. Aby zapewnić im magnez w glebie, najlepiej stosować nawozy wieloskładnikowe, które go zawierają. To np. granulowany Nawóz do rododendronów i azalii oraz granulowany Nawóz do hortensji.

Przeczytaj także: Jak i kiedy wapnować trawnik

Przeciętne dawki dolomitu to 2-3 kg na glebach lekkich, 3-4 kg na średnich oraz 4-5 kg na ciężkich na powierzchni 10 m². Przed aplikacją warto zmierzyć pH gleby, by dawki zwiększyć lub zmniejszyć w zależności od wyjściowego odczynu. Może się też okazać, że odczyn jest prawidłowy i nawożenie dolomitem trawnika czy warzywnika nie jest potrzebne. Do mierzenia odczynu służy Zestaw do badania pH gleby. Przy pomocy specjalnego paska wskaźnikowego i wody destylowanej wynik otrzymuje się po około 30 sekundach.

Dolomit rozsypuje się na powierzchni gleby, a następnie z nią miesza. Warzywnik można przekopać, a trawnik zagrabić. Dolomitem podsypywać też można rośliny owocowe i ozdobne, jeśli gleba, w której rosną, jest zbyt kwaśna. Następnie dolomit miesza się z wierzchnią warstwą gleby dłonią, grabiami, łopatką czy pazurkami. Na zabieg należy wybrać dzień bezwietrzny, aby dolomit, który ma sypką postać, nie pylił.

Przeczytaj także: Nawozy mineralne – przegląd i zastosowanie

Dolomit to cenny, naturalny nawóz do odkwaszania gleby oraz wzbogacania jej w magnez. Powodów, dla których warto go stosować, jest więcej. Dolomit, odkwaszając ziemię, sprawia, że rośliny mogą lepiej przyswajać inne składniki pokarmowe znajdujące się w glebie. W takiej ziemi mniej dogodne warunki do rozwoju mają skrzyp i mech. Odłamki dolomitu – w postaci kamyków – to materiał dekoracyjny na rabaty, ścieżki, podjazdy.

Nie tylko w ogrodach i rolnictwie używa się dolomitu. To także popularny surowiec w różnych gałęziach przemysłu, np. ceramicznym i metalurgicznym. Wykorzystywany jest nawet w medycynie.

Przeczytaj także: Jak pozbyć się skrzypu polnego - 5 sposobów i Jak pozbyć się mchu z trawnika – 5 sposobów

Stosując dolomit trzeba pamiętać o dwóch zasadach. Po pierwsze: nie stosować dawek większych niż zalecane. Po drugie: nie mieszać z innymi nawozami, zwłaszcza fosforowymi oraz obornikiem. Wapń, którego w dolomicie jest dużo, może bowiem wejść w reakcje chemiczne z azotem i fosforem. W efekcie powstają związki, które są nieprzyswajalne dla roślin. To oznacza, że nawozy stają się w glebie bezużyteczne (nie działają). Aby tego uniknąć, należy zachować przynajmniej 2-miesięczną przerwę między aplikacją dolomitu a innymi nawozami.

Przeczytaj także: Nawożenie roślin na jesień - poradnik