Jesienne nawożenie krzewów ozdobnych

Od wiosny do lipca krzewy ozdobne – zarówno zrzucające liście na zimę, jak i zimozielone - zasila się nawozami wieloskładnikowymi. Zawierają one m.in. azot, który jest niezbędny do wykształcania liści oraz pędów. Od sierpnia tempo wzrostu krzewów ozdobnych maleje, a wraz z nim zapotrzebowanie na azot. Dni stają się coraz krótsze, co dla krzewów jest sygnałem, że niedługo nadejdzie jesień, a następnie zima. W tym czasie rośliny stopniowo przygotowują do spoczynku zimowego (np. ich młode pędy drewnieją), ale też do następnego sezonu wegetacyjnego. Wiele krzewów ozdobnych już przed zimą wykształca pąki kwiatowe. Wśród nich są np. magnolie (jesienią można dosłownie policzyć, ile wiosną będą miały kwiatów). Od zasobności gleby na przełomie lata i jesieni zależy, jak duże i liczne kwiaty wypuszczą także m.in. lilaki, krzewuszki (wajgele) czy hortensje ogrodowe oraz jaka będzie ogólna kondycja krzewów w następnych sezonach. 

Nawożenie jesienne jest bardzo ważnym zabiegiem w prawidłowej pielęgnacji ogrodu. Przełom lata i jesieni to dobry czas na uzupełnienie w glebie zwłaszcza niedoborów fosforu oraz potasu, np. przy pomocy specjalistycznych nawozów jesiennych. Te dwa składniki pokarmowe mają ogromny wpływ na kwitnienie, owocowanie, wykształcanie liści i korzenienie w następnym sezonie. Dzięki nim rośliny lepiej znoszą także suszę oraz mróz.

Jesienią warto również uzupełniać zasoby próchnicy w glebie. Jej bogatymi źródłami są np. kompost, torf oraz ściółka. Dzięki próchnicy, krzewy ozdobne lepiej przyswajają składniki pokarmowe dostarczone w postaci nawozów. Poza tym gleba z próchnicą lepiej magazynuje wodę, czyli rośliny są mniej narażone na przesuszenie zarówno latem, jak i w bezśnieżne zimy.

Przeczytaj także: Nawozy jesienne do trawnika – jak stosować oraz Jak rozpoznać niedobory składników pokarmowych

Bardzo wygodne w stosowaniu są specjalistyczne nawozy jesienne. Ich receptury opracowane są tak, że nie ma w nich azotu, ale zawierają dużo potasu i fosforu. W okresie jesiennym azot w większych ilościach nie jest bowiem pożądany w nawozach, gdyż może mobilizować krzewy do wzrostu. W efekcie ich najmłodsze pędy nie drewnieją przed zimą i łatwo może je zniszczyć mróz.

Rośliny zimozielone potrzebują trochę więcej potasu przed zimą niż zrzucające liście na zimę. Przykładowo, Nawóz granulowany jesienny do roślin ozdobnych zawiera 8% fosforu oraz 10,5% potasu, a Nawóz granulowany jesienny do iglaków i tui – 8% fosforu oraz 11% potasu . W ich opakowaniach znajdują się biodegradowalne (z tektury) miarki z poziomami 25 i 50 g, które ułatwiają odmierzanie dawek.

Do jesiennego nawożenia krzewów ozdobnych – oprócz roślin kwaśnolubnych - nadaje się też Mączka bazaltowa oraz Bazalt granulowany. To naturalne nawozy mineralne, produkowane ze skał wulkanicznych (bazaltowych). W ich bogatym składzie nie ma azotu. Są za to m.in. krzemionka (około 20%), a także wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, bor, miedź. To składniki wzmacniające rośliny i pomagające im przygotować się do zimy. Zwiększają ich mrozoodporność oraz – w dłuższej perspektywie – uodparniają na susze i choroby. Nawozy produkowane z bazaltu mają odczyn pH powyżej 7. Dlatego nie są rekomendowane do zasilania krzewów kwaśnolubnych, jak magnolie, azalie, pierisy, różaneczniki, wrzosy. Preferują go zaś np. lilaki i wawrzynki wilczełyko.

Bardzo wartościowym nawozem, który można stosować jesienią, jest również kompost. Łatwo go przygotować we własnym zakresie. Wystarczy  w kącie ogrodu ustawić kompostownik, a następnie wrzucać do niego resztki ogrodowe, np. jesienne liście opadłe z drzew i krzewów, skoszoną trawę i chwasty bez nasion oraz kłączy, a także odpadki kuchenne, jak obierki i fusy. Po około roku kompost jest gotowy. Kompostowanie może być szybsze. Przyśpiesza je np. preparat Active Komposter (wystarcza na 4 m³ biomasy).

Dobrym zamiennikiem kompostu jest Humus. To produkt w 100% naturalny, zawierający kwasy humusowe, próchnicę oraz składniki mineralne naturalnego pochodzenia. Używać go można do siewu, sadzenia oraz podsypywania roślin (warstwą o grubości 2-5 cm).

Przeczytaj także: Jak wykorzystać mączkę bazaltową w ogrodzie

Gotowe jesienne nawozy do roślin ozdobnych oraz iglaków i tui stosuje się co 3-4 tygodnie od sierpnia do października. Odmierzoną dawkę nawozu – standardowa to 50 g na metr kwadratowy - należy równomiernie rozsypać pod krzewami. Następnie nawóz delikatnie miesza się z górną warstwą ziemi (kilka centymetrów) – palcami albo przy pomocy pazurków lub motyczki. Aby szybciej uaktywnić składniki zawarte w nawozie, należy krzewy podlać.

Kompost to nawóz, którym nie można przenawozić. Jesienią obsypuje się nim krzewy raz (w dowolnej dawce), np. po uprzątnięciu opadłych liści. Jedna dawka wystarczy także w przypadku Mączki bazaltowej oraz Bazaltu granulowanego (te nawozy można też wymieszać w kompostem). Następnie krzewy warto wyściółkować.

Przeczytaj także: W jaki sposób zabezpieczyć ogród przed zimą oraz Kompostowanie jesiennych liści – jak przyśpieszyć

Wszystkie krzewy ozdobne warto ściółkować, najlepiej po zakończeniu jesiennego nawożenia oraz porządkowania ogrodu przed zimą. Na ściółkę nadają się np. kora, Torf ogrodniczy odkwaszony, Torf ogrodniczy kwaśny, zrębki czy szyszki. Wysypane nimi rabaty wyglądają estetyczniej. Ściółka jest eleganckim tłem dla bezlistnych, często kolorowych pędów krzewów, zwłaszcza dereni, kwitnących zimą, np. oczarów, a także iglaków oraz innych zimozielonych roślin.

Ściółkowanie chroni glebę przed głębokim zamarznięciem. Dzięki temu korzenie nie są narażone na przesuszenie, zwłaszcza gdy zima jest mroźna lecz bez śniegu. Ma to szczególne znaczenie w przypadku roślin młodych, zimozielonych (np. żywotników i mahonii) oraz korzeniących się płytko (m.in. magnolii).

Wszystkie ściółki z naturalnych materiałów rozkładają się po pewnym czasie i zamieniają w życiodajną próchnicę. Dzięki nim gleba lepiej magazynuje wodę oraz składniki pokarmowe dostarczone w nawozach. Składniki pokarmowe są też lepiej przyswajane przez krzewy. Ściółki należy systematycznie uzupełniać - przynajmniej jesienią oraz wiosną.

Same ściółki zawierają mało składników pokarmowych. Jednak pełnią inne ważne role. Zawierają m.in. kwasy humusowe (związki organiczne, dzięki którym w glebie zachodzą reakcje biochemiczne mające wpływ na jej żyzność). Ściółki regulują również odczyn pH gleby (jeśli jest on za niski lub za wysoki rośliny nie są w stanie przyswajać składników pokarmowych, mimo nawożenia). Większość krzewów ozdobnych jest tolerancyjna co do odczynu gleby. Ma on jednak ogromne znaczenie zwłaszcza w przypadku roślin kwaśnolubnych, np. azalii, hortensji, różaneczników, magnolii. Jeśli takie rośliny są posadzone w ziemi o zbyt wysokim pH, rosną słabo lub wcale, często chorują i zamierają. Dlatego ściółkowanie roślin kwaśnolubnych materiałami obniżającymi odczyn gleby jest konieczne. Polecane są np. Torf ogrodniczy kwaśny lub kora iglasta nieodkwaszona).

Przeczytaj także: Ściółkowanie korą – 6 zalet