Nawożenie drzew owocowych na wiosnę

Drzewa owocowe pobierają - w ciągu roku – przeciętnie z metra kwadratowego ziemi: 10 g potasu, 7 g azotu, 2,5 g fosforu. Tylko część tych składników zużywają na zawiązanie owoców i liści. Pozostałe potrzebne są im do wzrostu oraz funkcji życiowych, które szczególnie intensywnie zachodzą właśnie wiosną. Duża część składników pokarmowych jest też magazynowana w korzeniach, pniach, gałęziach. Brak składników pokarmowych najłatwiej zauważyć po słabym owocowaniu oraz wyglądzie liści w połowie lata (przełom lipca i sierpnia). Jeśli drzewom brakuje makroelementów, takich jak azot, magnez, potas i magnez, objawy deficytu występują na starszych liściach. Natomiast objawy mikroelementów, jak cynk, mangan, miedź, żelazo, pojawiają się na młodych liściach. Objawy deficytu boru, fosforu i wapnia występują przede wszystkim na owocach.

W uprawie amatorskiej trudno jest trafnie postawić diagnozę, jakich składników pokarmowych może brakować drzewom owocowym. Często bowiem objawy ich braku podobne są do chorób. Dlatego najlepiej stosować nawozy wieloskładnikowe, które uzupełniają w glebie wszystkie składniki pokarmowe. Szczególnie polecane są nawozy organiczne.

Przeczytaj także: Jak rozpoznać objawy niedoboru składników pokarmowych

Już pod koniec lutego drzewa owocowe kończą spoczynek zimowy i przygotowane są do rozpoczęcia kolejnego sezonu wegetacyjnego. Nie rozwijają się tylko dlatego, że jest zbyt zimno. Gdy stopniowo podnosi się temperatura gleby i powietrza, w drzewach ruszają soki, nabrzmiewają pąki, korzenie zaczynają pobierać składniki pokarmowe. To dobry czas, aby rozpocząć nawożenie drzew owocowych. Dokładny termin jest różny w zależności od regionu Polski. Wegetacja roślin wcześniej zaczyna się w rejonach zachodnich, a później – wschodnich oraz w górach.

Pierwsze nawożenie drzew owocowych wykonuje się zwykle już w marcu, ale pod warunkiem, że ziemia odmarzła. Kolejne dawki nawozu potrzebne są w kwietniu oraz maju.

Młode drzewka owocowe - w pierwszym i drugim roku po posadzeniu - warto wiosną ściółkować naturalnymi materiałami. W ten sposób chroni się glebę przed utratą wilgoci, wymywaniem składników pokarmowych, głębokim przemarzaniem i nadmiernym nagrzewaniem. Poza tym ściółka rozkłada się i zamienia w próchnicę, dzięki czemu drzewka rosną lepiej. Wiosną ściółkowanie najlepiej połączyć z nawożeniem. Zmieszać można np. Torf ogrodniczy odkwaszony oraz Obornik bydlęcy granulowany. W kolejnych latach pod drzewkami zwykle zakłada się np. trawnik lub rabatę kwiatową.

Przeczytaj także: Obornik koński granulowany – jak stosować

Każdy gatunek, a nawet odmiana drzew owocowych ma nieco inne potrzeby pokarmowe. Za najbardziej wymagające uważane są orzech włoski, jabłoń, grusza. Jednak nawet ta sama odmiana, ale zaszczepiona na różnych podkładkach, ma inne wymagania co do nawożenia. Drzewa zaszczepione ma wysokich podkładkach oraz nieszczepione mają bardziej rozwinięte systemy korzeniowe niż zaszczepione na podkładkach karłowych i półkarłowych. Dlatego mogą czerpać składniki pokarmowe z większego obszaru w glebie. Drzewka niskie trzeba zasilać, a także podlewać, bardziej systematycznie.

Przeciętnie drzewa owocowe nawozi się wiosną raz w miesiącu. Jednak nie jest to sztywna reguła. Częstotliwość nawożenia trzeba dostosować np. do żyzności gleby, wieku drzewa, jego gatunku i oczywiście podkładki. Koniecznie też trzeba zwrócić uwagę, jak często nawożone są inne rośliny uprawiane obok. Z tych nawozów także bowiem korzystają drzewa owocowe.

Przeczytaj także: Nawozy dedykowane – 7 zalet oraz Drzewa owocowe niskopienne – jakie podkładki wybrać

Do nawożenia drzew owocowych można używać zarówno nawozów organicznych, jak i mineralnych. Nawozami organicznymi są np. kompost, Obornik bydlęcy granulowany, Obornik bydlęcy w płynie, Obornik koński granulowany, Obornik koński w płynie, Obornik indyczy w płynie, Nawóz ekologiczny do drzew i krzewów owocowych granulowany, Nawóz ekologiczny do drzew i krzewów owocowych w płynie, Biohumus Max Uniwersalny. Wszystkie to nawozy wieloskładnikowe, na bazie naturalnych składników.

Do nawożenia drzew owocowych powszechnie stosuje się także nawozy mineralne. Do wyboru są preparaty jednoskładnikowe (zawierające jeden podstawowy składnik, np. azot, fosfor, potas) oraz wieloskładnikowe (zawierające wiele składników). Nawozy jednoskładnikowe popularne są zwłaszcza w uprawach na dużą skalę, np. w sadownictwie. W uprawie amatorskiej także można je stosować, ale trzeba wiedzieć, kiedy ich używać, w jakich dawkach oraz czy mogą być mieszane z innymi nawozami. Dlatego w użytku amatorskim wygodniejsze są nawozy wieloskładnikowe dedykowane do drzew owocowych. Wystarczy korzystać ze wskazówek, które są na opakowaniach, aby prawidłowo zasilać rośliny. Takim preparatem jest np. Nawóz do drzew i krzewów owocowych granulowany.

Przykłady nawozów mineralnych na bazie naturalnych składników (skał wulkanicznych) to Mączka bazaltowa i Bazalt granulowany. W ich składzie są m.in. krzemionka (około 50%) i mikroelementy (magnez, wapń, sód, potas, mangan, tytan, fosfor, siarka, bor, chrom, miedź, cynk, molibden, kobalt, jod). Oba nawozy działają wolno i długo. Świetnie uzupełniają nawozy organiczne.

Drzewa owocowe często sadzone są na trawnikach. Jeśli murawa jest nawożona, trzeba albo zmniejszyć dawki nawozów do drzew owocowych, albo stosować nawozy organiczne, takie jak np. kompost lub biohumus do zasilania trawy. W większości nawozów do trawników jest bowiem dużo azotu, który pobierają także drzewa owocowe. Jego nadmiar może powodować np. słabsze drewnienie pędów, co skutkuje mniejszą odpornością na mróz. Przenawożone azotem drzewa są też częściej atakowane przez szkodniki, zwłaszcza mszyce. Takiego problemu nie ma, jeśli stosuje się Nawóz Bezpieczny Trawnik. W jego składzie jest kompost granulowany uzyskany w 100% z masy roślinnej (owocowo-warzywnej). Dobrze rosną na nim i trawa, i drzewa owocowe. Działa wolno oraz długo. Trwale użyźnia glebę, dostarcza próchnicy, zatrzymuje wilgoć. Nie ma w nim nasion chwastów. Nawozy aplikuje się nie przy pniach drzew, ale w obrysie koron.

Przeczytaj także: Nawozy mineralne – przegląd i zastosowanie

Drzewa owocowe najlepiej rosną, jeśli gleba ma odczyn lekko kwaśny lub zbliżony do obojętnego. Dlaczego? Ich korzenie mogą wtedy przyswajać tyle składników pokarmowych, ile potrzebują. Nieodpowiednia jest zarówno gleba zbyt kwaśna, jak i nadmiernie zasadowa, gdyż wtedy drzewa głodują, mimo nawożenia. Naturalnym zjawiskiem jest zakwaszanie gleby. Jednak odczyn gleby podwyższają też niektóre nawozy, np. oborniki granulowane oraz Mączka bazaltowa.

Dlatego warto znać odczyn gleby, w której rosną drzewa owocowe - uniwersalny dla większości z nich wynosi pH 6,7. Jak zmierzyć odczyn pH gleby w ogrodzie? Służy do tego np. Zestaw do badania pH gleby. Przy pomocy pasków wskaźnikowych oraz wody destylowanej, które są w komplecie, wynik otrzymuje się po około 30 sekundach.

Przeczytaj także: Odkwaszanie gleby – 7 sposobów

Drzewa owocowe pozyskują substancje pokarmowe nie tylko z gleby, ale także za pomocą fotosyntezy. Zachodzi ona w częściach zielonych roślin, głównie w liściach, przy obecności światła. Im stan liści jest lepszy (nie są zniszczone przez choroby, szkodniki czy grad), tym drzewa lepiej owocują i plonują. Do fotosyntezy drzewa potrzebują dwutlenku węgla (pobierają go z powietrza) i wody (czerpią ją z gleby). W efekcie powstają glukoza oraz tlen.

Dzięki fotosyntezie drzewa owocowe częściowo same się odżywiają. Jednak w ten sposób nie potrafią „wyprodukować” azotu, który jest podstawowym budulcem ich tkanek. Mogą go dostarczać inne rośliny!

Pod drzewami owocowymi często uprawia się np. kwiaty albo zakłada trawnik. Warto wziąć pod uwagę rośliny z rodziny motylkowatych. Wszystkie mają unikalne właściwości pozyskiwania azotu z powietrza, z którego mogą korzystać inne rośliny w ogrodzie, a wśród nich drzewa owocowe. Wchodzą one w symbiozę z pożytecznymi bakteriami brodawkowymi znajdującymi się w glebie. Dzięki nim na korzeniach roślin motylkowatych powstają narośla (brodawki), w których magazynowany jest azot pochodzący z powietrza. Pod młodymi drzewkami owocowymi posiać można np. łubin ogrodowy, koniczynę białą, groszek pachnący czy groszek szerokolistny. Pod starszymi drzewami owocowymi, zamiast zwykłego trawnika, założyć warto murawę z mieszanki Trawnik samonawożący Vegano. W jej składzie jest mikrokoniczyna, która także pozyskuje azot z powietrza. Korzysta z niego trawa, drzewa owocowe oraz inne rośliny.

Przeczytaj także: Jakie rośliny nadają się na nawozy zielone