Nawozy zakwaszające - kiedy i jak stosować

W ogrodach i na parapetach uprawiane są rośliny pochodzące z różnych zakątków świata. Niektóre z nich mają specjalne wymagania co do odczynu ziemi – preferują, aby był on kwaśny. Dlaczego to takie ważne? Gdy odczyn ziemi jest nieodpowiedni, czyli za wysoki, roślin kwaśnolubne nie mogą przyswajać składników pokarmowych, takich jak np. azot, fosfor, potas, żelazo. W efekcie są rachityczne, mają blade liście, słabo kwitną i owocują, często zamierają. Bardziej są też podatne na choroby oraz atak szkodników.

Kwaśnolubne mogą być zarówno rośliny uprawiane w ogrodach, jak w doniczkach. To np. azalie, borówki, cytrusy, magnolie, paprocie, różaneczniki, żurawina. Poszczególne gatunki roślin kwaśnolubnych, a także ich odmiany, mają różną tolerancję na niewłaściwy dla nich odczyn ziemi. Przykładowo, żurawina ginie prawie od razu, zaś magnolie zwykle nadal rosną, ale słabo.

Rośliny kwaśnolubne trzeba nie tylko sadzić w ziemi o kwaśnym odczynie. Do zasilania także są zalecane nawozy obniżające pH. To jeden ze z najprostszych sposobów utrzymania kwaśnego odczynu ziemi na stałe. Nawozy do roślin kwaśnolubnych są do kupienia w każdym sklepie ogrodniczym. We własnym zakresie można też przygotować np. kwaśny kompost.

Przeczytaj też: Rodzaje gleby a wymagania roślin

Istnieje bardzo wiele nawozów, które zakwaszają ziemię. Najpopularniejsze są nawozy mineralne, ale stosowane są też organiczne. Warto pamiętać, że nie wystarczy zastosować nawóz zakwaszający raz na kilka lat. Trzeba je stosować systematycznie, unikając jednocześnie nawozów podnoszących pH ziemi. Dzięki temu na stałe można utrzymać kwaśny odczyn ziemi.

W porównaniu do nawozów wieloskładnikowych, opracowanych dla konkretnych gatunków roślin, np. borówek czy magnolii, nawozy azotowe są tańsze.

Klasycznym nawozem tego typu – przeznaczonym do roślin kwaśnolubnych - jest siarczan amonu. Zawiera on dużo azotu – około 20,5 %, ale też siarkę. Działa wolno i długo, a także zakwasza glebę. Efekt jest tym lepszy, im więcej w glebie znajduje się próchnicy (wtedy azot jest lepiej magazynowany w ziemi).

Siarczan amonu dostarcza roślinom kwaśnolubnym azotu. Najlepiej stosować go wiosną: w kwietniu i maju. Rezultaty nawożenia widać szybko, gdyż wzrost roślin jest wyraźnie bujniejszy. Jednak, zwłaszcza  gdy ziemia jest uboga w inne składniki pokarmowe, takie nawożenie azotowe to za mało. W kolejnych miesiącach trzeba stosować także inne nawozy, zawierające różnorodne składniki pokarmowe, w tym potas i fosfor.

To najpopularniejsza grupa nawozów do roślin kwaśnolubnych. Mogą być granulowane lub w płynie. W ich składzie są różne składniki pokarmowe, w proporcjach dopasowanych do wymagań poszczególnych gatunków roślin. Wybór nawozów ułatwiają informacje na opakowaniach. Niektóre są zalecane do konkretnych roślin, np. magnolii czy wrzosów. Inne zaś mają bardziej uniwersalne przeznaczanie i można je stosować do różnych roślin kwaśnolubnych.

Przykładowo, uniwersalne zastosowanie ma Nawóz granulowany zakwaszający do roślin kwaśnolubnych. Nadaje się różnych gatunków roślin, takich jak np. borówka amerykańska, wrzos czy iglaki.

Rododendrony (różaneczniki), ale też azalie, to rośliny kwitnące obficie. Aby mogły wydać dużo kwiatów, potrzebują specjalnego zasilania. Pod ich potrzeby są opracowane np. Nawóz rozpuszczalny Bujne Kwitnienie do rododendronów oraz Nawóz w płynie Bujne Kwitnienie do rododendronów.

Bujnie kwitną także wrzosy. Aby mieć łan tych pięknych roślin, trzeba im zapewnić odpowiednie warunki, m.in. poprzez właściwe zasilanie. Polecane są Nawóz w płynie Barwne Pole do wrzosów oraz Nawóz rozpuszczalny Barwne Pole do wrzosów.

Przeczytaj też: W jaki sposób uprawiać i pielęgnować wrzosy?

Hortensje to również rośliny kwaśnolubne. Nie potrzebują jednak aż tak kwaśnej gleby, jak np. borówki amerykańskie czy rododendrony. Jednak do ich zasilania też polecane są specjalistyczne preparaty, które nie tylko obniżają pH ziemi, ale i dostarczają składników pokarmowych niezbędnych do bujnego kwitnienia, jak Nawóz granulowany do hortensji z mikroskładnikami oraz Nawóz w płynie Bukiety Kwiatów do hortensji.

Przy odpowiednim nawożeniu zakwaszającymi nawozami wiele odmian hortensji może zmienić kolor kwiatów na niebieski. Szczególnie intensywną barwę uzyskuje się stosując Nawóz rozpuszczalny Intensywne Barwy do hortensji niebieskiej.

Popularnym krzewem owocowym, wymagającym specjalnych nawozów, jest borówka amerykańska.

Stosować można m.in. Nawóz granulowany do borówek z mikroskładnikami, który stabilizuje kwaśny odczyn gleby. Dużą zawartość próchnicy zaś zapewnia Nawóz ekologiczny do borówek, produkowany w 100% z masy roślinnej.

Przeczytaj też: W jaki sposób uprawiać borówkę amerykańską?

Do korekty pH gleby przeznaczone są zakwaszacze. Działają szybko i efektywne, ale przed ich zastosowaniem warto zmierzyć odczyn pH gleby.

Przykładem jest produkt Podłoże pH minus, który zakwasza oraz obniża odczyn gleby. Zabieg zakwaszania można wykonać przed posadzaniem roślin kwaśnolubnych, ale także w trakcie wegetacji. Stosuje się go doglebowo w stężeniu 1% (100 ml na 10 l wody). Odmierzoną ilość preparatu należy rozpuścić w wodzie, wymieszać i podlać ziemię na powierzchni około 10 m². Zabieg można powtarzać, aż do uzyskania oczekiwanego pH gleby (można go zmierzyć paskami do badania pH albo kwasomierzem).

Odczyn pH można sprawdzić na kilka sposobów. Jednym z nich jest pobranie próbki gleby w ogrodzie i oddanie jej do zbadania w stacji chemiczno-rolniczej (są w większych miastach). Badanie jest płatne.

W prosty sposób można też badać odczyn ziemi w ogrodzie i doniczkach przy pomocy kwasomierzy. To niewielkie urządzenia wielokrotnego użytku (niektóre pomagają też zmierzyć wilgotność, nasłonecznienie i temperaturę).

Jeszcze łatwiejsze w stosowaniu są specjalne paski do określania pH - dostępne jako Zestaw do badania odczynu pH gleby. Wystarczy zanurzyć na chwilę papierek w roztworze wodnym z ziemią, a następnie porównać jego kolor z tabelą dołączoną do opakowania. W zależności od wyniku można zaplanować program nawożenia nie tylko roślin kwaśnolubnych.

Doświadczeni ogrodnicy potrafią też rozpoznać, że odczyn ziemi jest niewłaściwy, po wyglądzie np. liści roślin kwaśnolubnych. Gdy odczyn ziemi jest dla nich za wysoki, żółkną i są słabo wykształcone.

Nie tylko nawozy mogą zakwaszać ziemię. Odczyn pH obniżają – tak jak lubią rośliny kwaśnolubne – materiały organiczne. Efekt nie jest tak szybki, jak w przypadku nawozów zakwaszających. Trwa za to dłużej. Poza tym materiały organiczne rozkładają się i zamieniają w próchnicę. Dzięki temu składniki pokarmowe, dostarczone w postaci nawozów, są lepiej magazynowane w ziemi. Rośliny kwaśnolubne mogą z nich korzystać dłużej i efektywniej.

Rośliny kwaśnolubne warto ściółkować przynajmniej raz w sezonie. Ściółka rozkłada się wolno, obniżając odczyn ziemi przez dłuższy czas. Do tego celu świetne są zwłaszcza kora, ale nadają się też kwaśny torf oraz kwaśny kompost.

Ściółka z kory ma wiele innych zalet. Chroni glebę przed zbyt szybkim wysychaniem, nagrzewaniem przez słońce oraz głębokim zamarzaniem. Mniej rosną chwasty, ogród zyskuje na estetyce.

Przeczytaj też: Ściółkowanie korą - 6 zalet

To naturalny materiał, który powstaje z obumarłych szczątków roślinnych na torfowiskach. Kwaśny torf ogrodniczy ma pH 3,5-4 i zawiera dużo substancji organicznej. Nadaje się ściółkowania roślin kwaśnolubnych, a także jako dodatek do podłoży, w których mają być sadzone.

Nie tylko zakwasza ziemię na dłuższy czas, ale też poprawia jej zdolność sorpcyjną oraz strukturę, zwiększa żyzność i przepuszczalność. Polecany jest zwłaszcza w uprawie rododendronów, wrzosów, azalii, iglaków i borówek.

Cennym nawozem jest kwaśny kompost. Trzeba go robić w oddzielnym kompostowniku. Jego główne składniki to m.in. igliwie, kora, zrębki. Kwaśny kompost przygotowuje się dłużej niż zwykły. Aby przyśpieszyć kompostowanie, można zastosować Active Komposter do kompostowników.

Kwaśny kompost nie ma zbyt wielu składników pokarmowych. Jest za to świetny do wolnego zakwaszania podłoża przez dłuższy czas, a także wzbogaca glebę w próchnicę. Nadaje się do zaprawiania dołków przed sadzeniem roślin kwaśnolubnych oraz ich ściółkowania.