Z artykułu dowiesz się:
1. Obornik koński świeży czy granulowany?
Zarówno świeży, jak i granulowany obornik koński to doskonałe nawozy naturalnego pochodzenia. Oba pozyskuje się od koni. Różnią się wyglądem, zapachem i zastosowaniem. .
Świeży nawóz koński można kupić lub dostać od rolnika czy w stadninie. Nie jest dostępny w sklepach. Choć to obornik dość suchy, jego przewiezienie w worku czy wiadrze może być problemem. Tak jak każdy inny świeży nawóz ma bowiem specyficzny zapach i zwabia muchy. Poza tym świeży obornik koński, po przewiezieniu do ogrodu, trzeba odpowiednio przygotować, aby nadawał się do nawożenia. Nie jest to trudne! Świeży obornik koński jest doskonały do jesiennego nawożenia warzywnika (co 4 lata). Po rozrzuceniu na powierzchni ziemi trzeba go przekopać (na głębokość 10-15 cm). Świeży nawóz koński można także kompostować albo – po przefermentowaniu - robić z niego gnojówkę do nawożenia takich warzyw jak pomidor czy papryka. W świeżym nawozie końskim często znajdują się nasiona niestrawione przez konie, np. owsa. Mogą one wschodzić i zachwaszczać ogród. Inne jego zastosowanie to uprawa pieczarek. Podłoże popieczarkowe można następnie wykorzystać jako nawóz.
Obornik koński granulowany kupuje się w sklepach ogrodniczych. Łączy zalety tradycyjnego obornika oraz wygodę i bezpieczeństwo nawożenia. Ma postać suchych granulek, które produkuje się ze świeżego obornika. Nie trzeba go dodatkowo przygotowywać przed użyciem, np. przefermentowywać. Nie ma uciążliwego zapachu, a także nie zawiera nasion czy jaj owadów. Granulat łatwo przechowywać oraz transportować. Worek z nawozem końskim można trzymać np. w altanie, piwnicy, pomieszczeniu gospodarczym. Nie zwabia gryzoni i much. Zachowuje właściwości wiele miesięcy. Granulowany obornik koński ma zastosowanie podobne jak świeży nawóz. Nadaje się jednak także do uprawy doniczkowej warzyw, np. na balkonie.
Zarówno nawóz koński świeży, jak i granulowany sprawdzi się m.in. do odbudowy gleb wyjałowionych i mało urodzajnych. Uaktywnia życie biologiczne w glebie. Dzięki temu rośliny rosną zdecydowanie lepiej.
Główne zalety granulowanego obornika końskiego
- Ekologiczny
- Długo działa
- Odkwasza glebę
- Brak uciążliwego zapachu
- Nie zwabia much i gryzoni
- Wzbogaca glebę w próchnicę
- Nadaje się na wszystkie rodzaje gleby
- Wzbogaca życie biologiczne gleby
- Gotowy do bezpośredniego użycia
- Można stosować od marca do listopada
2. Jak powstaje obornik koński granulowany?
Obornik koński granulowany to nawóz w 100% naturalny. Nie dodaje się do niego żadnych konserwantów, barwników oraz innych sztucznych dodatków. Nie zawiera także torfu czy chloru. Produkowany jest ze świeżego nawozu końskiego ze stajni. W pierwszym etapie produkcji poddawany jest kompostowaniu (razem ze ściółką ze słomy). W kolejnym etapie przechodzi fermentację, dzięki której składniki w nim zawarte stają się lepiej przyswajalne dla roślin. Następnie przefermentowany obornik jest pozbawiany wody, suszony i granulowany. W porównaniu do świeżego nawozu, obornik granulowany ma kilkukrotnie mniejszą objętość oraz wagę.
W procesie produkcji granulki pozbawiane są nasion, jaj i larw owadów, nicieni oraz wszelkich innych patogenów. Ten nawóz, podobnie jak świeży obornik koński, zawiera dużo substancji organicznej, która w glebie zamienia się w życiodajną próchnicę. Granulki obornika są twarde – można je rozsypywać ręcznie albo przy pomocy siewników. Pod wpływem wilgoci zwiększają swoją objętość. Następnie się rozpadają i wolno uwalniają składniki pokarmowe. To nawóz długodziałający.
Skład granulowanego obornika końskiego
- Azot (N) – 2%
- Fosfor (F) – 4%
- Potas (P) – 2%
- Magnez (Mg) – 1%
- Siarka (S) – 1%
- Mangan (Mn)
- Bor (B)
- Cynk (Zn)
- Miedź (Cu)
- Żelazo (Fe)
- Masa organiczna – 65%
- Odczyn wynosi pH 7
3. Kiedy nawozić granulowanym obornikiem końskim?
To nawóz dokonały do stosowania wiosną i jesienią, a także w czasie wegetacji roślin – od marca do listopada. Używać go można na różne sposoby. Jesienią odpowiednią dawkę obornika rozsypuje na powierzchni ziemi, a następnie przekopuje na głębokość 10-15 cm. Tuż przed siewem lub sadzeniem roślin granulki miesza się z warstwą ziemi do głębokości 5-10 cm. Można też nawóz mieszać z podłożami, np. przed siewem i sadzeniem roślin w donicach. Dawki zależą od rodzaju uprawy, wielkości rośliny oraz zasobności gleby.
Po zastosowaniu granulowanego nawozu należy podlać rośliny. Inne rozwiązanie (oszczędzające wodę): nawozić rośliny przed deszczem. Podlewanie nie jest potrzebne jesienią. Dawki obornika zależą od rodzaju gleby. Jeśli ziemia jest słaba lub dawno nie nawożona, dawki powinny być większe.
W przeciętnym ogrodzie odczyn ziemi jest najczęściej lekko kwaśny, ale z upływem lat wykazuje naturalną tendencję do obniżania. Obornik granulowany koński ma pH 7, czyli lekko podnosi odczyn ziemi. To korzystne zwłaszcza dla warzyw oraz drzew i krzewów owocowych, ale także innych roślin.
Prawie cały rok granulowany obornik koński można dodawać do kompostu. Doskonale go wzbogaca! Znajdujący się w nim azot przyśpiesza proces kompostowania. Warstwy resztek ogrodowych (np. chwasty, jesienne liście, skoszona trawa) oraz z kuchni (fusy, obierki) o grubości 10-20 cm - posypuje się granulkami. Przeciętna dawka to 1-2 garście ma powierzchnię około metra kwadratowego.
Ile waży obornik granulowany koński?
- Łyżka stołowa – około 15 g
- Garść – 30-40 g
- Kubek (mały) – 160 g
4. Jak nawozić granulowanym obornikiem końskim?
Warzywa
Obornik granulowany koński jest doskonały do zasilania warzyw na różnych rodzajach gleby. Nadaje się do upraw w gruncie, pod osłonami oraz w donicach. Bardzo dobrze na nim rosną np. bób, burak, cebula, cukinia, dynia, groch, kabaczek, kalafior, marchew, ogórek, papryka, pasternak, pomidor, por, seler, szczypiorek, szparag, ziemniak.
Granulki można rozsypać na grządkach wiosną – przed siewem i sadzeniem warzyw - i wymieszać z wierzchnią warstwą gleby (5-10 cm). Inny sposób to wymieszanie granulek z podłożem i zaprawianie nim dołków, w których ma być sadzona rozsada. Można też podsypywać granulkami warzywa w czasie wegetacji. Tak zasila się np. pomidory. Przeciętna dawka to 120-150 g (4-5 garści) granulowanego nawozu końskiego na metr kwadratowy.
Trzeba pamiętać, że granulowany nawóz koński rozkłada się wiele miesięcy. Ze składników pokarmowych w nim zawartych warzywa korzystają przez kilka lat od nawożenia. Dlatego w warzywniku warto stosować granulowany nawóz koński do jesiennego nawożenia. Takie nawożenie wykonuje się raz na 4 lata po zbiorze plonów (w październiku lub listopadzie). Granulki rozsypuje się na powierzchni ziemi, a następnie przekopuje. Do wiosny uwalniają się z nich stopniowo składniki pokarmowe. Aby rośliny mogły je w pełni wykorzystać warto przestrzegać 4-letniego kalendarza upraw. Niektóre warzywa uprawia się w pierwszym roku po oborniku, a inne – w drugim czy trzecim. Mają bowiem różne wymagania.
Przeczytaj także: Obornik granulowany – jak stosować jesienią
Jakie warzywa uprawiać po oborniku końskim
- W pierwszym roku: arbuz, bakłażan, brokuł, brukselka, cukinia, dynia, jarmuż, kalafior, kalarepa, kapusta, melon, ogórek, papryka, pomidor, por, rabarbar, roszponka, sałata, seler naciowy, szczypiorek, szparag, szpinak, ziemniak
- W drugim roku: bób, burak ćwikłowy, burak liściowy, cebula, czosnek, fasola, fasolnik chiński, groch, jarmuż, koper ogrodowy, koper włoski, marchew, pasternak, pietruszka, pomidor, por, roszponka, rzepa, rzodkiew, rzodkiewka, seler korzeniowy, seler naciowy, skorzonera, szpinak
- W trzecim roku: bób, cykoria, fasola, groch, roszponka
Krzewy oraz drzewa owocowe i ozdobne
Większość krzewów oraz drzew owocowych i ozdobnych bardzo dobrze rośnie na granulowanym nawozie końskim. Z roślin owocowych to m.in. czereśnia, jabłoń, grusza, nieszpułka, orzech włoski, pigwa, winorośl, zaś ozdobnych – berberys, budleja, kalina, lilak, pięciornik, tuja (żywotnik), róża, wiciokrzew. Unikać trzeba stosowania obornika końskiego do roślin kwaśnolubnych, jak azalia, borówka amerykańska, hortensja, magnolia, rododendron, wrzos, wrzosiec czy żurawina. Obornik koński podwyższa bowiem odczyn gleby.
Pod krzewy i drzewa stosuje się do 200 g (4-5 garści) granulowanego obornika końskiego na metr kwadratowy powierzchni ziemi. Granulkami można zarówno zaprawiać dołki przed sadzeniem, jak i podsypywać już rosnące rośliny. Rozsypany nawóz warto płytko wymieszać z ziemią lub przysypać ściółką z naturalnych materiałów, np. korą.
Kwiaty jednoroczne i byliny
Jesienią lub wiosną granulki obornika rozrzuca się na powierzchni planowanej rabaty. Następnie należy je wymieszać płytko z ziemią. Zwykle stosuje się dawkę do 50 g (jedną garść) w przypadku bylin oraz do 150-180 g (3-4 garście) w przypadku kwiatów na metr kwadratowy. Nawóz można też wsypywać do dołków przed sadzeniem roślin. Nawożenie granulowanym obornikiem końskim lubią np. aksamitki, astry, cynie, funkie, liliowce, lwie paszcze, piwonie, słoneczniki, a także kwiaty cebulowe i bulwiaste, jak hiacynty, lilie, tulipany, śnieżyczki przebiśniegi.
Zioła i rośliny przyprawowe
Na granulowanym oborniku końskim dobrze rosną zioła oraz rośliny przyprawowe, np. bazylia, czosnek, lubczyk, majeranek, mięta, oregano, szałwia, tymianek. Nawóz najlepiej rozsypać na powierzchni ziemi, a następnie płytko wymieszać z podłożem przed sadzeniem i siewem roślin. Jeżeli są to zioła wieloletnie, jak mięta czy oregano, granulki rozsypuje się także wokół roślin w kolejnych sezonach. Zioła uprawiane w donicach można sadzić w podłożach wymieszanych z granulkami obornika końskiego. Przeciętna dawka wynosi do 50 g (jedna garść) nawozu na 5 litrów podłoża.
Przeczytaj także: W jaki sposób uprawiać zioła i przyprawy w pojemnikach
Rośliny doniczkowe
Granulowany obornik koński nie ma nieprzyjemnego zapachu, nawet gdy jest mokry. Nie ma w nim jaj i larw szkodników, np. ziemiórek, czy dżdżownic. Dlatego nadaje się także do zasilania roślin doniczkowych: w domu oraz na balkonach i tarasach. Używać go można do roślin ozdobnych, warzyw, ziół oraz drzew i krzewów ozdobnych. Granulki miesza się z podłożem, a następnie sadzi w nim rośliny. Zwykle stosuje się dawkę do 50 g (jedna garść) nawozu na 5 litrów podłoża.
Przeczytaj także: Warzywa na balkonie – co uprawiać
Trawnik
W listopadzie, gdy ziemia już lekko zamarza, po ostatnim koszeniu, można zasilić trawnik granulowanym obornikiem końskim. Dostarcza on dużo próchnicy, której prawie zawsze jest za mało na trawnikach często koszonych i zasilanych jedynie nawozami mineralnymi. Trawa, dzięki obecności próchnicy w glebie, lepiej przyswaja fosfor i potas. Te składniki, a także woda, są także w glebie próchniczej lepiej magazynowane. Dzięki temu trawa jest bardziej odporna na suszę; można też rzadziej podlewać trawnik. Nawóz rozsypuje się cienką warstwą na trawnikach. Do wiosny granulki rozpadają się i stopniowo uwalniają zawarte w nich składniki. Po ruszeniu wegetacji trawa ma do wykorzystania gotowe składniki pokarmowe.
Przeciętna dawka granulowanego obornika końskiego to 100-200 g (2-5 garści) na metr kwadratowy trawnika. Większe dawki stosuje się na murawach założonych na słabej, piaszczystej glebie oraz intensywnie eksploatowanych.
Przeczytaj także: Nawozy jesienne do trawników – jak stosować oraz Nawozy naturalne do trawnika