1. Jak dokarmiać ptaki?
Dlaczego warto dokarmiać ptaki?
Dokarmianie ułatwia ptakom przetrwanie niskich temperatur i opadów podczas zimy. Lot aktywny wymaga wiele energii, a równocześnie nie pozwala na gromadzenie wewnątrz ciała znacznych zapasów pokarmu, dlatego dla ptaków, zwłaszcza tych małych, szczególnie ważne jest regularne i wystarczająco obfite odżywianie. Dodatkowe utrudnienie stanowi krótki zimowy dzień. Ptaki mają mniej czasu na zdobycie pokarmu wystarczającego do przetrwania długiej i zimnej nocy. Ponadto mróz i zalegająca pokrywa śnieżna mogą w znaczący sposób ograniczyć dostęp do innych źródeł pokarmu. Dokarmiając ptaki, człowiek zbliża się do nich, uczy się, pobudza swoje zainteresowanie i uwrażliwia na przyrodę, a dodatkowo zyskuje poczucie, że robi coś dobrego.
Kiedy należy rozpocząć dokarmianie ptaków?
Ptaki do ogrodu najłatwiej zwabić pokarmem. Nie należy jednak dokarmiać ptaków wiosną, latem i jesienią. Zbyt wczesne rozpoczęcie dokarmiania powoduje zaburzenie instynktu wędrówkowego, zwłaszcza u ptaków wodnych. Wówczas gatunki odlatujące na zimę w cieplejsze rejony świata zostaną zdezorientowane i zrezygnują z dalekiej podróży. Dokarmianie powinno być rozpoczęte najwcześniej w październiku, a zakończone w marcu. Zwykle krócej dokarmia się na zachodzie Polski, gdzie klimat jest nieco łagodniejszy. Rozpoczęcie dokarmiania powinno być jednak uzależnione nie od konkretnej daty, ale od warunków pogodowych. Pierwsze większe mrozy oraz opady śniegu są doskonałym wyznacznikiem rozpoczęcia dożywiania. W cieplejszych okresach zimy dokarmianie powinno być mniej intensywne niż podczas mrozu. Rozpoczęte dokarmianie należy kontynuować przez całą zimę. Jesienią do miejsc z pożywieniem ptaki przylatują coraz częściej, zaś w miarę zbliżania się wiosny coraz rzadziej.
Pamiętaj: Ptaki dokarmiamy
regularnie i tylko wtedy, gdy warunki pogodowe
uniemożliwiają im samodzielne zdobycie pokarmu.
Jaki pokarm jest najodpowiedniejszy dla ptaków?
Ptaki roślinożerne chętnie wyjadają owoce (np. szpaki, gawrony, kosy, drozdy) i nasiona (np. wróble, gołębie). Stanowią one prawdziwy przysmak ptaków. Jeśli w naszym ogrodzie rosną krzewy jagodowe, ptaki z pewnością będą je odwiedzać. Zimą możemy zaoferować ptakom dodatkowe źródło pokarmu, czyli specjalnie przygotowane mieszanki nasion i suszonych owoców wykładane w karmnikach. W sklepach dostępne są mieszanki, których recepturę opracowano specjalnie dla dzikich ptaków. Karma przygotowana przez człowieka nie jest atrakcyjniejsza niż naturalna i jeżeli ptaki będą miały dostęp do naturalnego pokarmu, to nie będą korzystać z dokarmiania.
Co warto wrzucić do karmnika?
- nasiona roślin oleistych – najpopularniejsze są nasiona słonecznika, które chętnie zjadane są przez sikory, wróblowate oraz łuszczaki, np. dzwońce, zięby, grubodzioby, gile.
- niesolona słonina lub smalec – doskonałe pożywienie dla sikor, dzięciołów, kowalików.
- nasiona zbóż – owies czy proso są chętnie zjadane przez wiele gatunków drobnych ptaków, no trznadle.
- orzechy – są przysmakiem dla sikor, dzięciołów i kowalików.
- mieszanki tłuszczowo-nasienne - kule z łoju oraz nasion słonecznika, lnu czy prosa będą chętnie zjadane przez wiele gatunków ptaków.
- owoce - jabłka, jarzębina czy rodzynki chętnie są zjadane przez ptaki z grupy miękkojadów. Wśród nich znajdują się przede wszystkim gatunki z rodziny drozdowatych, np. kos i kwiczoł.
Dlaczego należy dokarmiać w sposób przemyślany?
Ptaki są często dokarmiane w nieprzemyślany i przypadkowy sposób. Niewłaściwy rodzaj pokarmu może spowodować więcej szkód niż pożytku. Duża ilość chleba w pożywieniu wywołuje u ptaków poważną chorobę – kwasicę, nieuleczalny u dorosłych ptaków zespół anielskiego skrzydła czy biegunki. Z kolei solone pokarmy często prowadzą do śmierci wskutek zaburzenia gospodarki wodnej organizmu. Szkodliwy jest także pokarm zepsuty (np. spleśniały chleb) lub pieczywo namoczone i zamarznięte. Karma dostarczana przez człowieka jest zazwyczaj mało urozmaicona, co powoduje u ptaków niedobory składników pokarmowych i w efekcie osłabienie odporności.
Pamiętaj: W przypadku dokarmiania dużych
ptaków wodnych (np. łabędzie nieme czy kaczki
krzyżówki) nie wolno pokarmu wrzucać do wody. Dokarmiać
należy w miejscu spokojnym i czystym (np. na trawniku
w parku, nad brzegiem rzeki czy jeziora). Powinno być na tyle
odsłonięte, aby w przypadku zagrożenia ptaki mogły
zareagować i wzbić się w powietrze.
2. Gdzie dokarmiać ptaki?
Jaki karmnik jest najodpowiedniejszy dla ptaków?
Konstrukcje karmników oraz materiały, z których są wykonane, bywają bardzo oryginalne. Najważniejsze jest jednak by spełniały swoją funkcję, zapewniając ptakom łatwy dostęp do pokarmu. Karmnik powinien mieć taką konstrukcję, aby chronił karmę przed zawilgoceniem (przed deszczem i śniegiem). Należy także zwrócić uwagę, aby karmnik został umieszczony we właściwym miejscu. Ptasia stołówka zamontowana w niewłaściwy sposób może stać się pułapką, z której korzystają drapieżniki, np. koty. Wskazane jest aby w pobliżu karmnika znajdowało się drzewo oraz poidło z czystą wodą (podczas okresów bezmroźnych). Ponadto karmnik powinien być regularnie oczyszczany z zalegających resztek jedzenia i odchodów, gdyż ich pozostawienie może sprzyjać szerzeniu się wśród dokarmianych ptaków chorób zakaźnych.
Czy warto zakładać budki lęgowe?
Jeśli chcemy zachęcić ptaki do gniazdowania w naszym ogrodzie możemy zawiesić budki lęgowe. Są one odpowiednie dla dziuplaków, czyli ptaków gnieżdżących się w dziuplach (np. sikor, kowalików, muchołówek czy szpaków). To, jaki gatunek zagnieździ się w budce, będzie zależało od średnicy otworu wlotowego.
? Czy wiesz, że dla ptaków gnieżdżących się na drzewach i krzewach możemy tworzyć gęste zarośla i żywopłoty. Stanowią one doskonałe schronienie w okresie zimowym.
Jakie ptaki najchętniej przylatują do ogrodu?
Podczas pobytu w ogrodzie będziemy mieli możliwość zaobserwowania wielu gatunków ptaków, które zamieszkują nasze okolice. Gośćmi w naszej stołówce będą na pewno wróble, mazurki czy sikory. Z większych ptaków chętnie odwiedzą nasz także kosy, dzięcioły, jemiołuszki, sroki i gawrony.
Czy warto dokarmiać także inne zwierzęta?
W trudnym okresie zimowym z naszej pomocy chętnie skorzystają także inne zwierzęta. Dla nich warto ustawić daszki przykryte słomą lub sklejką. Do tak skonstruowanych paśników chętnie przyjdą sarenki i zające. Mogą nas także odwiedzić bażanty i kuropatwy. Dokarmiane zwierzęta na pewno chętnie zjedzą siano, ziarno lub obierki z ziemniaków i warzyw. Z takiego sposobu dokarmiania będzie podwójna korzyść. Oprócz pomocy przetrwania zimy zwierzętom w pewnym stopniu ograniczymy uszkodzenia drzewek. Sarny czy zające mając pod dostatkiem pokarm w paśniku nie będą zainteresowane obgryzaniem gałązek roślin rosnących w naszym ogrodzie.
