Jak uprawiać i pielęgnować zamiokulkas?

Zamiokulkas zamiolistny (Zamioculcas zamiifolia) to wieloletnia roślina zielna należąca do rodziny obrazkowatych (Araceae), która na przełomie XX i XXI wielu stała się popularną rośliną pokojową. Zwykle dorasta do około 1 m wysokości. Roślina wytwarza krótkie, zdrewniałe kłącza średnicy do 4 cm. Zamiokulkas zbudowany jest z wielu wzniesionych liści właściwych. Podłużno-eliptyczne, ciemnozielone, skórzaste, zgrubiałe pojedyncze listki osiągają do 10cm długości. Roślinę wyróżniają mięsiste ogonki liściowe, które zwężają się w stronę wierzchołka.

Kwitnienie zamiokulkasa uprawianego w mieszkaniu należy do rzadkości. W sprzyjających warunkach roślina wytwarza kolbowate kremowo-biało-zielone kwiatostany na krótkich pędach, do 20cm długości. Każdy kwiatostan złożony jest zarówno z żeńskich, jak i męskich kwiatów. Po kwitnieniu ukazuje się eliptyczny owocostan, który zbudowany jest z kulistych, spłaszczonych białych jagód o średnicy około 1 cm.

Nazwa rodzajowa Zamioculcas powstała ze złożenia nazw dwóch gatunków roślin: Zamia (rodzaj sagowca) oraz qolqas, czyli „kolokazja” (roślina rosnąca na pograniczu Azji i Afryki). Z kolei nazwa gatunkowa zamifolia (zamiolistny) odnosi się do podobieństwa liści tej rośliny do sagowców z rodzaju Zamia. Polska nazwa rodzaju „Zamiokulkas” jest spolszczeniem fonetycznym, zaś epitet gatunkowy „zamiolistny” to tłumaczenie naukowej nazwy tej rośliny. W krajach anglojęzycznych roślina spotykana jest pod takimi nazwami jak Eternity Plant, Money Tree, ZZ Plant, Fat Boy czy Zanzibar Gem.

Zamiokulkas naturalnie występuje w strefie klimatu zwrotnikowego we wschodniej Afryce oraz w klimacie podzwrotnikowym, głównie w południowo-wschodniej Afryce (Kenia, Mozambik, RPA, Tanzania, Zimbabwe, Zanzibar). Spotykany jest na sawannach, w wilgotnych lasach tropikalnych, suchych lasach podrównikowych oraz w buszu. Rośnie do wysokości 600 m n.p.m.

Zamiokulkas wymaga stanowiska półcienistego, lecz toleruje także całkowite zacienienie. Przy niedoborze światła (co zdarza się bardzo rzadko) liście zamiokulkasa zaczynają się wyciągać oraz nabierają barwę jasnozieloną. Natomiast przy zbyt intensywnym nasłonecznieniu na listkach pojawiają się brązowe plamy. Jednostronne oświetlenie rośliny sprawia, że liście wyginają się w kierunku światła, stąd też zaleca się regularne obracanie doniczki z zamiokulkasem.

Jest to gatunek wybitnie ciepłolubny, który wymaga relatywnie wysokich temperatur. Latem powinna ona wynosić około 25^oC, zaś zimą 18-20 ^oC. Niższe temperatury w okresie zimowym powodują zrzucanie listków i przejście w stan spoczynku, zaś temperatury poniżej 5^oC mogą doprowadzić do zamierania całych roślin. Dlatego bezwzględnie należy unikać przeciągów, które w okresie zimowym dla roślin mogą okazać się zabójcze.

Podłoże powinno być żyzne, próchniczne, przepuszczalne oraz o odczynie lekko kwaśnym. Optymalna kwasowość podłoża to pH w zakresie od 5,5 do 6,5. Wskazany jest dodatek piasku lub drobnego żwiru oraz drenaż na dnie doniczki. Ponadto rośliny powinny być uprawiane w pojemnikach szerszych niż wyższych, gdyż wówczas lepiej rozrastają się kłącza.

Zamiokulkas wymaga umiarkowanego podlewania. W okresie najintensywniejszego wzrostu zaleca się, aby podłoże było stale wilgotne. Roślina toleruje jednak także krótkotrwałe okresy suszy. Jeżeli nie będzie nas dłuższy czas w domu i po powrocie zauważymy, że liście i ogonki nieco się pomarszczyły, nie ma powodu do zmartwienia, ponieważ po dostarczeniu wody, odzyskają one dawny wygląd. Najczęściej popełnianym błędem jest zbyt obfite podlewanie. Nadmiar wody powoduje gnicie korzeni i zamieranie całych roślin. W okresie zimowym podlewanie powinno być znacznie ograniczone. Zamiokulkas dobrze się czuje przy niskiej, jak i wysokiej wilgotności powietrza.

Zamiokulkas jest wrażliwy na jałowienie gleby, dlatego w okresie wzrostu wymaga regularnego uzupełniania składników pokarmowych. W tym celu należy co około 2 tygodnie stosować Nawóz płynny Target do roślin zielonych. W okresie jesienno-zimowym nie stosujemy żadnych nawozów. Nie zasilamy także roślin świeżo przesadzonych.

Młode rośliny wymagają regularnego, corocznego przesadzania. Starsze egzemplarze należy przesadzać dopiero wtedy, gdy przestają się mieścić w obecnej doniczce (zwykle nie częściej niż co 2 lata). Podczas przesadzania należy pamiętać o warstwie drenażu na dnie doniczki. Najlepszą porą roku na przeprowadzenie tego zabiegu jest wczesna wiosna, tuż przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego.

W warunkach domowych zamiokulkas może być rozmnażany tylko wegetatywnie przez podział kłączy lub sadzonki liściowe. Najpopularniejszym sposobem rozmnażania jest podział kłączy, który przeprowadza się wczesną wiosną (marzec-kwiecień). Z kolei sadzonki liściowe pobiera się od kwietnia do czerwca. Przed posadzeniem liści warto zastosować preparat poprawiający ukorzenianie, np. Korzonek Superstart. Sadzonki wysadza się w podłoże złożone w równych proporcjach z torfu, perlitu i piasku. Listki ukorzeniają się po 3-4 tygodniach w temperaturze 21-23^oC.

Zamiokulkas doskonale nadaje się do dekoracji pomieszczeń, zwłaszcza o niewielkim nasłonecznieniu. Pięknie prezentuje się na parapecie okiennym czy komodzie. Doskonale komponuje się z innymi roślinami, a zwłaszcza sukulentami. Odpowiednie zestawienie ze sobą doniczek zachwyci niejednego miłośnika roślin.