Jak wygląda projektowanie ogrodu

Z artykułu dowiesz się:

Skąd wziąć pomysł na ogród?

Zanim zabierzemy się za ogród musimy mieć jakiś pomysł. Można go poszukać w książkach i czasopismach ogrodniczych. Oglądanie cudzych działek czy ogólnodostępnych ogrodów botanicznych, rozmowy o pracach na zieleńcach toczone są wśród praktykujących w tej dziedzinie znajomych i sąsiadów to żywa inspiracja do zaprojektowania własnego ogrodu. Pewne rośliny bardziej przykuwają wzrok, nudzą potrzebę ich posiadania i otaczania się właśnie tego typu gatunkami. Kiedy spisujemy nazwy wybranych sadzonek, w myślach widzimy już przyszły, wymarzony ogród. Wtedy zazwyczaj pojawia się pragnienie umieszczenia także altany, oczka wodnego, uprawy ziół, posiadania strefy odpoczynku, miejsca do uprawiania sportu czy do radosnych harców dzieci lub zwierzęcych pupili.

Co należy uwzględnić w projekcie ogrodu?

W projekcie ogrodu niezbędne jest uwzględnienie własnego trybu życia i członków najbliższej rodziny (ewentualnie stałych potencjalnych bywalców, dzieci, zamiłowania do konkretnych roślin). Wskazane jest także zastanowienie się nad ilością czasu, pracy i pieniędzy, które będziemy musieli zainwestować w urzeczywistnienie naszych planów. Nie można przy tym zapominać o kosztownym oraz czasochłonnym utrzymaniu ogrodu. Jednak wytrwałość, cierpliwość i uruchomienie wyobraźni przestrzennej mogą nam sprawić mnóstwo frajdy. Już sam wysiłek na świeżym powietrzu to czysta przyjemność i satysfakcja. Warto więc samodzielnie lub w doborowej ekipie zakasać rękawy i zabrać się do pracy ogrodniczej.

Jak przebiega pierwszy etap projektowania?

Zaczynamy od rozrysowania planu naszej działki. Na papierze milimetrowym w dowolnej skali (najwygodniej 1:100 – centymetr na planie odpowiada metrowi w terenie) sporządzamy mapę;
Na siatkę nanosimy istniejące obiekty, (np. dom, większe wzniesienia, taras, itd.) oraz zagłębienia terenu;
Mierzymy średnice koron istniejących drzew i zaznaczamy je na planie kółkami odpowiedniej wielkości, uwzględniając także drzewa rosnące na granicy posesji i tuż za nią, ze względu na prawdopodobieństwo rzucania cienia na ogród;
W podobny sposób zaznaczamy krzewy i rośliny, które planujemy pozostawić w ogrodzie;
Kolejno zaznaczamy instalacje podziemne: elektryczną, sanitarną, gazową, gdyż nie można nad nimi sadzić drzew;
Warto także ocenić sąsiedztwo działki, zarówno piękne widoki, jak i rzeczy które chciałaby się zasłonić, choćby uciążliwą uliczkę lub brzydki mur;
Zaznaczamy rzeczy, których nie widać na pierwszy rzut oka: północ, strefę słońca i cienia, kierunek najczęściej wiejących wiatrów - w tym celu koniecznie należy dobrze zapoznać się z terenem przeznaczonym na nasz wyśniony ogród;
Wykonujemy kilka kopii planu, aby mieć na czym szkicować dalsze pomysły.

Jakie funkcjonalne strefy należy uwzględnić w ogrodzie?

reprezentacyjna (czyli przedogródek - przestrzeń przed wejściem do domu);
rekreacyjno-wypoczynkowa (za domem – taras, grill, plac zabaw, miejsce do uprawiania sportów);
użytkowa (ogródek warzywny i ziołowy, drzewa i krzewy owocowe);
gospodarcza (np. altana na narzędzia).

Informacja Pamiętaj: Strefy funkcjonalne w ogrodzie należy zagospodarować według zasady od ogółu do szczegółu, tzn. zaznacza się najpierw ścieżki, murki, schody, pergole, oczka wodne, itp., a w końcu szuka się miejsc na rośliny.

Jakie elementy architektury umieszcza się w projekcie?

Mała architektura ogrodowa to obok roślin bardzo istotny element organizujący przestrzeń w naszym ogrodzie. Obiekty te pełnią funkcję estetyczną (np. kapliczki, rzeźby, fontanny) lub praktyczną (np. tarasy, altany, pergole, huśtawki, grille, murki, schody). Zazwyczaj jednak łączą w sobie obydwie wspomniane funkcje. Ponadto wszystkie elementy małej architektury ogrodowej powinny współgrać z otaczającą je roślinnością.

Taras – to coś w rodzaju przedłużenia salonu lub kuchni, dającego możliwość wypoczynku czy wygodnego spożywania posiłków na świeżym powietrzu. Do jego budowy używa się najczęściej drewna. Taras to odpowiednie miejsce do ekspozycji roślin w donicach i pojemnikach. W tej roli dobrze sprawdzą się zarówno iglaki (cyprysiki, tuje, jałowce, karłowe sosny), jak i rośliny kwiatowe (bieluń, pelargonie, fuksje czy egzotyczne palmy).
Altana – to najczęściej drewniana konstrukcja na planie wielokąta lub koła, ulokowana z dala od głównego budynku. Altanę można zakupić gotową w sklepie budowlanym lub zamówić w profesjonalnej firmie, która wykona ją według własnego lub naszego projektu.
Huśtawki – buduje się z drewnianych lub metalowych elementów. Siedziska mogą być wykonane z miękkich dekoracyjnych materiałów odpornych na warunki atmosferyczne.
Gril – stanowi jedną z większych atrakcji w ogrodzie. Najlepszym materiałem na ten element architektury jest cegła klinkierowa bądź kamień.
Pergole i trejaże – to drewniane, ażurowe konstrukcje, często w kształcie tunelu, stanowiące podporę dla roślin, a dla odpoczywających zaciszny zakątek. Na pergolach doskonale rosną powojniki, glicynie, wiciokrzewy i pnące odmiany róż.
Mury i murki – są niezwykle praktycznym elementem ogrodu. Takie podwyższenie i obsadzenie go roślinnością stanowi m.in. zabezpieczenie przed osuwaniem się gruntu, ogrodzenia czy po prostu element dekoracyjny.
Drogi i ścieżki – umożliwiają przemieszczanie się w ogrodzie. Te biegnące wśród roślinności są zazwyczaj kręte i nieutwardzone. Buduje się je z luźnych materiałów, takich jak kora, żwir, deski czy wbijane w ziemię kołki. Dzięki temu doskonale komponują się z otoczeniem. Natomiast drogi prowadzące do budynków powinny być wygodne i umożliwiać sprawne przemieszczanie się. Dlatego też buduje się je z twardych materiałów, naturalnego kamienia, kostki brukowej czy drewna. Wzdłuż dróg i ścieżek ładnie wyglądają kolorowe rabaty z bylinami, a pod względem praktycznym dobrze sprawdza się zestaw niskich, zwartych roślin tworzących kobierce (np. macierzanka, rogownica, czyściec, żagwin czy karmnik ościsty).

O czym należy pamiętać w dalszej części projektowania?

Szkicując ścieżki, zazwyczaj lokuje się je w taki sposób, aby prowadziły do jakiegoś ciekawego zakątku lub punktu widokowego;
W miejscach, po których chce się przejść suchą nogą lub wygodnie przejechać taczką, warto położyć utwardzoną powierzchnię, natomiast w przedogródku świetnie wyglądają proste drogi zapewniające łatwe przejście od furtki do drzwi wejściowych lub przejazd od bramy do garażu;
Należy pamiętać o oddzieleniu śmietnika od reszty ogrodu;
W strefie rekreacji lokuje się taras, altanę, wiatę z kominkiem, miejsce na ognisko albo oczko wodne; tutaj ścieżki mogą mieć bardziej wymyślne linie.

Jakie triki można wykorzystać przy projektowaniu ogrodu?

ogród wyda się zwiększy, jeżeli podzieli się go na odrębne przestrzenie, w optycznym powiększeniu ogrodu pomoże też wytyczenie zaokrąglonych linii, a jeśli działka sąsiaduje z łąką, lasem lub wodą, to dobrze otworzyć ją w ich stronę, tworząc ciekawe okno widokowe;
sadzenie roślin zaczyna się od drzew i od założenia trawnika, a obsadzenie rabat kwiatowych zostawia się na koniec;
duża różnorodność gatunków sprawia wrażenie chaosu, a duża liczba roślin optycznie pomniejsza przestrzeń;
zwarte bryły zieleni stosuje się, by wydzielić strefę wypoczynkową albo przesłonić nieciekawy widok;
Warto rozejrzeć się po okolicy, by się zorientować jakie rośliny rosną tu lepiej, a jakie nie, jednak zwykle łatwiejsze w uprawie są większe i starsze rośliny, które szybciej się aklimatyzują i sprawiają mniej kłopotów.

W jaki sposób zaaranżować ogród w zabudowie szeregowej?

W przypadku aranżacji ogródka w zabudowie szeregowej na niedużym obszarze musimy pogodzić wiele funkcji. Wobec tego dobrze jest wizualnie połączyć ogród z wnętrzem domu. Wtedy stanie się on rodzajem dodatkowego pokoju. W ty celu kontynuujemy w ogrodzie styl wnętrza, tak by te dwie przestrzenie tworzyły spójną całość. By zapewnić sobie intymność i uchronić się przed spojrzeniami sąsiadów, można postawić duże donice z roślinami lub stworzyć osłaniający nasyp z niskimi roślinami, co z pewnością powiększy optycznie teren. Ogradzając się od sąsiedztwa, należy jednak pamiętać o odpowiednim nasłonecznieniu, wysokie, szczelne przesłony wprowadzają intymność, ale zmniejszają ilość światła. Ażurową, przepuszczającą światło przesłonę stworzą żywopłoty i pnącza zrzucające liście na zimę. Jeśli planujemy grille lub zabawy z dziećmi, to utwardzona powierzchnia sprawdzi się na pewno. Żeby ogród nawiązywał stylistycznie do wnętrza budynku, można wykończyć podłogę na tarasie za pomocą materiałów podobnych do użytych w salonie, co powiększy obie powierzchnie. Oczywiście dodatki w ogrodzie (np. lamy, pufy, itp.) pięknie komponują się z całością krajobrazu, jeśli korelują z dodatkami wewnątrz domu. Na niewielkiej przestrzeni sprawdzą się też sztuczki optyczne w postaci luster. To taki bardziej nowoczesny styl. Obecnie bardzo modne jest sadzenie różnych roślin w zbliżonych kolorach.

Jak zaprojektować ogród położony na skarpie?

Głównym czynnikiem determinującym projekt jest nachylenie stoku, które powoduje, że możemy mieć do dyspozycji za mało płaskich powierzchni, trudności w przemieszczaniu się oraz zagrożenie erozją. Dlatego też często potrzebna jest korekta ukształtowania terenu polegająca na ścięciu podstawy skarpy w celu powiększenia powierzchni płaskich. Na takich działkach nieodzownymi elementami są murki i ściany podtrzymujące masy ziemi, wydzielające trasy, otaczające zagłębienia lub podwyższone rabaty. Szlaki komunikacyjne (ścieżki i drogi) zastępuje się schodami. Mają one nie tylko znaczenie funkcjonalne, ale i ozdobne. Wśród roślin powinny znaleźć się gatunki niskie i rozłożyste oraz takie, których system korzeniowy będzie podtrzymywał glebę na stokach, np. irga pozioma, jałowiec płożący. Zaletą położenia na stoku jest możliwość zorganizowania ogrodu na kilku poziomach.