Krzewy ozdobne odporne na suszę – 5 najlepszych

Brak wystarczającej ilości naturalnych opadów – deszczu i śniegu – to problem wszystkich ogrodników. Susze trwające wiele tygodni nie są w Polsce sporadyczne. Jednym ze sposobów ograniczania podlewania ogrodu jest sadzenie krzewów odpornych na brak wody, których nie trzeba podlewać. Dzięki temu zmniejszają się rachunki za wodę, a ogród zachwyca kwiatami i zielenią. Krzewy ozdobne odporne na suszę warto sadzić nie tylko w ogrodach, ale i na balkonach. Uprawiane w donicach są w stanie znieść dłużej brak wody niż większość kwiatów. To mało wymagające gatunki przystosowane genetycznie do suchej gleby i silnego nasłonecznienia. Niektóre, jak jałowce czy mikrobioty, są zimozielone i mogą nawet zastępować trawniki. Inne, np. pigwowce i szczodrzeńce, pięknie kwitną albo jak perukowce zachwycają puszystymi owocostanami. Pigwowce dodatkowo dostarczają dużej ilości owoców na domowe przetwory oraz tani zamiennik cytryny do herbaty.

Przeczytaj także: Jak ograniczyć podlewanie ogrodu – 10 pomysłów

Jałowce  rosną dziko na większości kontynentów, ale najliczniej występują w Europie i Azji. W Polsce – w naturalnych warunkach - spotykane są jałowce pospolite i jałowce sabińskie. W ogrodach uprawia się kilkanaście gatunków jałowców w setkach odmian. To bardzo popularne krzewy ozdobne na całym świecie. Zaliczane są do rodziny cyprysowatych. Spokrewnione są z takimi roślinami jak np. metasekwoja, mikrobiota, cyprys, cyprysik, stroigła, żywotnikowiec.

Wśród jałowców występuje bardzo duża różnorodność form krzewów. Najpopularniejsze są odmiany kolumnowe, rozłożyste, płożące. Ich liście to zimozielone igły lub łuski (w zależności od gatunku). Najczęściej są zielone, nierzadko w odcieniach niebieskim, srebrzystym lub żółtym. Rzadkie są odmiany z ulistnieniem pstrym, np. żółto-zielonym. Na zimę jałowce często zmieniają kolorystykę – rudzieją lub stają się bardziej szarawe. Wiosną kolory ulistnienia stają się znowu intensywne.

Jałowce zawiązują granatowe szyszkojagody z nasionami, które są dekoracyjne. Szyszkojagody jałowca pospolitego zrywa się także na przyprawę, np. do dziczyzny.

Wszystkie jałowce najlepiej rosną na słonecznych stanowiskach. Tylko niektóre gatunki nadają się do sadzenia również w półcienistych zakątkach. To m.in. jałowiec chiński i jałowiec Pfitzera. Odmiany kolumnowe są doskonałe na zimozielone żywopłoty. Jałowce karłowe sadzi się m.in. na skalniakach i jako zielone kobierce, których nie trzeba podlewać. Mogą zastępować trawniki. Nadają się również do uprawy w donicach na balkonach i tarasach. Silnie rosnące odmiany o pokroju rozłożystym często sadzone są w parkach i dużych ogrodach. Niektóre mogą mieć nawet kilka metrów średnicy. Wśród jałowców są też karzełki idealne do małych ogródków oraz na balkony i tarasy. Wszystkie jałowce tworzą efektowne tło dla innych roślin. Korzenie jałowców są mocne, dlatego te krzewy można wykorzystywać do umacniania skarp.

Jałowce preferują suchą, niezbyt zasobną ziemię. Jeżeli gleba jest zbyt wilgotna, często chorują. Dlatego należy unikać sadzenia jałowców blisko podlewanych rabat kwiatowych czy trawników. Jałowce dobrze rosną w donicach. Do sadzenia polecana jest Ziemia do iglaków. Na dnie doniczki warto wykonać drenaż, aby nadmiar wody, np. po deszczu, nie zniszczył korzeni. Na drenaż nadają się m.in. kamyki i Keramzyt.

To krzewy, które nie mają dużych potrzeb pokarmowych. Jednak nawożenie pozytywnie wpływa na intensywnie wybarwione ulistnienie oraz zagęszczenie pędów. Szczególnie trzeba dbać o systematyczne nawożenie żywopłotów z jałowców.

Jałowce zasila się od marca do połowy lipca nawozami do iglaków. Jeśli rosną w gruncie, nawożenie wykonuje się co miesiąc. Warto stosować np. granulowany Nawóz do iglaków wzmacniający wybarwienie igieł. Dzięki wysokiej zawartości magnezu w tym preparacie, poprawia się wybarwienie i zagęszczenie igieł. Do nawożenia jałowców doniczkowych – co 2 tygodnie - wygodniejsze są preparaty, które dodaje się do wody w konewce, a następnie podlewa krzewy. Polecane są rozpuszczalny Nawóz do iglaków Moc Zieleni oraz płynny Nawóz do tui i iglaków Moc Zieleni.

Na przełomie lata i jesieni (w sierpniu, wrześniu lub październiku) wokół jałowców korzystnie jest rozsypać granulowany Nawóz jesienny Przygotowanie do zimy do iglaków i tui. Zawiera fosfor i potas (bez azotu). Preparat zapobiega brązowieniu igieł oraz pozwala przetrwać zimę w dobrej kondycji.

W naturalnych warunkach mikrobioty rosną w Azji, w rejonach gdzie zimą panują siarczyste mrozy. Przez ogrodników cenione są ze względu na bardzo dużą odporność, w tym brak konieczności podlewania. Mikrobioty należą do rodziny cyprysowate. Spokrewnione są z takimi roślinami jak cyprys, cyprysik, jałowiec, metsekwoja, żywotnik.

Mikrobiota to zimozielony krzew iglasty. Ma zielone ulistnienie przypominające łuski żywotnika (tui), dlatego bywa z nią mylona. Najmłodsze pędy mikrobioty charakterystycznie się przewieszają. Krzew dorasta tylko do około 60 cm wysokości. Dość łatwo się rozkrzewia, gdyż pędy, gdy zetkną się z ziemią, wypuszczają korzenie. Dlatego rośnie praktycznie tylko wszerz. To znakomity krzew kobiercowy! Zimą ulistnienie mikrobioty brązowieje, ale zielony kolor znowu pojawia się wiosną (po ustąpieniu mrozów).

Ten zimozielony, bardzo odporny na suszę krzew nadaje się do sadzenia na skarpach i skalniakach oraz zamiast trawnika. Tworzy zielone kobierce przez cały rok, które nie wymagają pielęgnacji, np. corocznego cięcia. Mikrobiotę można sadzić również w pojemnikach, np. na balkonach i tarasach. Preferuje stanowiska słoneczne i półcieniste.

Mikrobiota ma niewielkie wymagania co do gleby. Można ją sadzić nawet w ziemi zdegradowanej, z gruzem i kamieniami. Powinna być jednak sucha, przepuszczalna. Jeżeli gleba jest podmokła, mikrobiota choruje i może zamierać. Do sadzenia mikrobioty w doniczkach polecana jest Ziemia do iglaków. Na dnie pojemnika układa się drenaż. Dzięki temu woda, np. po deszczu, będzie mogła szybciej wypłynąć na podstawkę. Na drenaż nadają się m.in. kamyki i Keramzyt.

Mikrobiota to krzew o tak małych wymaganiach pokarmowych, że poradzi sobie nawet bez nawożenia. Zasilanie jednak korzystnie wpływa na wygląd krzewów. Ich pędy są wtedy bardziej gęste, a łuski mają piękny, ciemnozielony kolor. Mikrobioty rosnące w gruncie zasila się co miesiąc, zaś w doniczkach – co 2 tygodnie od marca do połowy lipca. Polecane są takie preparaty jak  Nawóz do iglaków, Nawóz Zadbane Iglaki do iglaków i tui plus mączka bazaltowa, Nawóz do iglaków Moc Zieleni.

Pod koniec lata lub na początku jesieni mikrobiotę warto zasilić jedną dawką nawozu jesiennego. Tego typu preparat nie zawiera azotu, a jedynie potas i fosfor. Odpowiedni jest Nawóz jesienny Przygotowanie do zimy do iglaków i tui.

Przeczytaj także: Co warto wiedzieć o iglakach

Różne gatunki perukowców rosną dziko na kilku kontynentach: w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej i Ameryce Środkowej. Jednak najpopularniejszy jest perukowiec podolski, który na naturalnych siedliskach występuje w Azji oraz Europie. W ogrodach uprawia się głównie odmiany o czerwonym zabarwieniu liści i puszystych owocostanów. Perukowiec zaliczany jest do rodziny nanerczowate. Spokrewniony jest z takimi roślinami jak mango i pistacja.

Perukowiec to krzew lub małe drzewko (do około 3 m wysokości) o niewielkich wymaganiach. Swoją nazwę zawdzięcza puszystym owocostanom (czerwonym, różowym lub żółtym), które zdobią go od lata do jesieni. Jest ich tak dużo, że sprawiają wrażenie jakby krzew miał perukę. Dekoracyjne są także liście perukowców – w kolorach czerwonym, żółtym lub zielonym (w zależności od odmiany).

Prawie cały sezon perukowiec jest wspaniałą dekoracją ogrodu. Wiosną jego owalne liście – najczęściej czerwone lub różowe – tworzą ciekawy akcent kolorystyczny. Kwiaty są żółte, liczne, dość niepozorne. Zawiązują się z nich puszyste owocostany, zwykle także w kolorach czerwonym lub różowym, które dekorują perukowiec aż do jesieni. Tak piękny krzew wręcz trzeba wyeksponować, np. na trawniku, na tle ściany domu, altany lub ogrodzenia.

Tym pięknym krzewom wystarcza nawet słaba, nieurodzajna gleba. Ważne jednak, aby była sucha, przepuszczalna. Doskonale znoszą zasolenie. Sadzić je można m.in. w ziemi zanieczyszczonej solą, której używa się do odladzania zimą ścieżek, podjazdów, chodników. Dlatego perukowce często zdobią miejskie skwery.

Warto wiedzieć, że perukowce są nie tylko łatwe w uprawie, ale i można je rozmnożyć m.in. z sadzonek zdrewniałych. Do przygotowania sadzonek odpowiednia jest np. Ziemia uniwersalna. Ukorzeniacz Korzonek D do sadzonek zdrewniałych przyśpieszy rozwój systemu korzeniowego.

Przeczytaj także: Rozmnażanie krzewów ozdobnych za pomocą sadzonek zdrewniałych

Perukowce nie potrzebują obfitego nawożenia. Rosną dobrze również bez zasilania. Jednak wtedy ich „peruki” są mniej gęste. Nienawożone perukowce kwitną bowiem mniej obficie, a to z kwiatów rozwijają się puszyste, dekoracyjne owocostany. Nawożenie perukowców wykonuje się 2-3 razy w sezonie od kwietnia do połowy lipca. Polecany jest np. Nawóz do kwitnących. Jeśli perukowiec rośnie na trawniku, warto stosować Nawóz Bezpieczny Trawnik, który zawiera granulowany kompost. Dostarcza składników pokarmowych zarówno perukowcowi, jak i trawie.

Na przełomie lata i jesieni perukowce korzystnie jest zasilić jedną dawną nawozu jesiennego (nie zawiera azotu). Tego typu preparaty, jak Nawóz jesienny Przygotowanie do zimy do roślin ozdobnych, zawierają dużo fosforu i potasu. Oba te składniki mają wpływ na lepsze zimowanie krzewów oraz obfitsze kwitnienie w następnym roku.

Na naturalnych siedliskach pigwowce występują w Azji, zwłaszcza w Japonii (pigwowiec japoński) i Chinach (pigwowiec okazały). W Europie uprawiane są od ponad 100 lat jako niewymagające krzewy ozdobne i o jadalnych owocach. Obecnie w ogrodach bardzo często sadzone są krzyżówki międzygatunkowe (pigwowce pośrednie). Ich kwiaty i owoce są zwykle większe. Pigwowce należą do rodziny różowatych. Spokrewnione są z takimi roślinami jak grusza, irga, jabłoń, jeżyna.

Pigwowce to krzewy zrzucające liście na zimę. W zależności od gatunku dorastają do 1-2 m wysokości. Większość ma cierniste pędy. Wiosną – w kwietniu i maju – wspaniale kwitną. Kwiaty najczęściej są pomarańczowe i czerwone, ale są też odmiany w kolorach białym i różowym. Chętnie odwiedzają je pszczoły. Pigwowce często powtarzają kwitnienie pod koniec lata, ale kwiatów jest wtedy mniej.

Owoce pigwowców przypominają kształtem jabłka. Najpierw są zielone, a następnie – w miarę dojrzewania – żółte (czasem z delikatnym, czerwonym rumieńcem). U niektórych odmian owoce są drobne, zaś u innych mają wielkość piłki tenisowej. Owoce pigwowców są jadalne. Nadają się przetwory: dżemy, konfitury, galaretki, domowe trunki. Plasterki świeżej pigwy można dodawać do herbaty, podobnie jak cytrynę.

Pigwowce sadzić można np. wzdłuż ogrodzeń jako niskie żywopłoty o charakterze dekoracyjnym (kwiaty), obronnym (cierniste pędy) i użytkowym (jadalne owoce). Ładnie wyglądają w grupach krzewów i jako solitery. Pigwowce nadają się też na bonsai. Taka forma ich uprawy jest popularna zwłaszcza w Japonii. Trzeba pamiętać, że krzewy korzenią się mocno i nie jest łatwo ręcznie je usunąć, jeśli trzeba im zmienić stanowisko. Można wtedy zastosować preparat na chwasty Effect 24H 680 EC. Jego receptura jest oparta na naturalnej substancji – kwasie pelargonowym.

Przeczytaj także: Czy chwasty można zwalczać preparatem pochodzenia naturalnego

Pigwowce dobrze znoszą nawet najgorsze warunki glebowe. W ogrodzie nie potrzebują urodzajnej ziemi. Nie znoszą jedynie gleby podmokłej. Można je również uprawiać na słonecznych balkonach. Do sadzenia pigwowców w pojemnikach nadaje się np. Ziemia kwiatowo-balkonowa. Na dnach doniczek (przed nasypaniem podłoża) należy zrobić kilkucentymetrowy drenaż, by nadmiar wody, np. po deszczu, mógł swobodnie odpływać. Drenaż można wykonać z takich materiałów jak Keramzyt oraz kamyki.

Pigwowce mają tak małe wymagania pokarmowe, że rosną dobrze nawet bez nawożenia. Warto jednak je zasilać, gdyż wtedy są obsypane kwiatami i owocami. Pigwowce uprawiane w gruncie zasila się 1-2 razy od kwietnia do maja. Częściej nawozi się pigwowce doniczkowe – co 2 tygodnie. Do zasilania pigwowców polecane są zwłaszcza nawozy naturalne, jak granulowany Nawóz ekologiczny do drzew i krzewów owocowych, płynny Nawóz ekologiczny do drzew i krzewów owocowych oraz płynny Biohumus Max do warzyw i owoców.

Jesienią, po opadnięciu liści, można pigwowce podsypać kompostem: świeżym lub granulowanym. Jeśli do kompostownika były wrzucane chwasty z nasionami, lepiej sprawdzi się kompost granulowany. Dlaczego? Jeżeli chwasty rozsieją się z kompostem, trudno je usunąć z powodu ciernistych pędów pigwowców. W kompoście granulowanym zaś żadnych nasion nie ma. Z przekompostowanej masy warzywno-owocowej jest produkowany np. Nawóz Bezpieczny Trawnik. Nadaje się do nawożenia nie tylko trawników, ale też roślin ogrodowych i domowych.

Szczodrzeńce występują w Europie i Azji. W Polsce dziko rośnie kilka jego gatunków. To m.in. szczodrzeniec zmienny, który jest pod ochroną. Ten bardzo rzadki gatunek można spotkać np. w okolicach Hrubieszowa. Dość pospolite są szczodrzeniec rozesłany oraz szczodrzeniec ruski. W ogrodach uprawiane są najczęściej mieszańce międzygatunkowe, które mają bardziej okazałe kwiaty.

Szczodrzeńce to krzewy i półkrzewy dorastające do 50-150 cm wysokości (w zależności od gatunku). Ich pędy przypominają zielone rózgi. Liście są drobne, opadające na zimę. Szczodrzeńce należą do rośliny bobowatych; spokrewnione są z takimi roślinami jak np. groch, fasola, łubin, złotokap, żarnowiec. Mają podobne do nich kwiaty (zebrane są w kwiatostany), w kolorach żółtym, białym lub różowym. Wiosną kwiatów jest tak dużo, że prawie nie widać pędów. Nasiona są ukryte w strąkach.

Jeśli ziemia w ogrodzie jest sucha i uboga, warto posadzić właśnie szczodrzeńce. Wspaniale wyglądają na rabatach z kwiatami cebulowymi, jak cebulice, hiacynty, tulipany czy szafirki. Nadają się także na kompozycje z sucholubnymi iglakami, np. jałowcami, oraz na skalniaki. Warto je sadzić w wyeksponowanych miejscach, np. blisko ścieżek. Szczodrzeńce można też uprawiać w donicach.

Najlepiej szczodrzeńce rosną w ziemi suchej, przeciętnej lub ubogiej. To krzewy o małych wymaganiach. Jeśli są posadzone w gruncie, w ogóle nie trzeba ich podlewać (nadmiar wody im szkodzi). Bardzo oszczędnie podlewa się tylko szczodrzeńce doniczkowe (posadzone np. w Ziemi kwiatowo-balkonowej). Korzenie, przed nadmiarem wody, np. podczas ulewnego deszczu, powinien chronić drenaż (o grubości 2-3 cm). Robi się go na dnie doniczki - nadają się Keramzyt oraz kamyki (keramzyt jest lżejszy, dzięki czemu łatwiej donicę przenosić).

Od kwietnia do połowy lipca szczodrzeńce doniczkowe nawozi się co 1-2 tygodnie, zaś rosnące w gruncie – co miesiąc. Odpowiednie są nawozy do roślin ozdobnych z kwiatów, jak rozpuszczalny Nawóz do kwitnących czy granulowany Nawóz do kwitnących.

Na obfite kwitnienie w następnym sezonie korzystnie wpływa nawożenie jesienne, które wykonuje się jednorazowo na przełomie lata i jesieni (sierpień – październik). Polecany jest Nawóz jesienny Przygotowanie do zimy do roślin ozdobnych, w którego składzie są fosfor i potas (nie ma azotu).