Z artykułu dowiesz się:
1. Jak założyć skalniak z kwiatami?
Moda na skalniaki pojawiła się w XIX wieku i trwa do dziś. Inspiracją były górskie krajobrazy. Obecnie, zakładając skalniak z kwiatami, też warto poszukać pomysłów w naturze. Zmieniła się jednak moda – na skalniakach sieje się i sadzi nie tylko rośliny spotykane w górach, ale także inne, ogólnie określane jako skalniakowe. Kwiaty to bardzo dobry wybór!
Założenie skalniaka należy zacząć od wyboru jego lokalizacji w ogrodzie. Najlepsze są stanowiska nasłonecznione, gdyż takie preferuje większość roślin skalniakowych. Jednak odpowiednią lokalizacją są też miejsca zacienione (na części górskich stoków również panują takie warunki). Trzeba jednak pamiętać, by dobierać potem rośliny lubiące półcień lub cień.
Nie zawsze najlepszymi lokalizacjami są tereny pod wysokimi drzewami. Opadające igły będą zakwaszały glebę. Pod warstwą opadłych jesienią liści zaś wiele roślin skalniakowych może ginąć, np. rojniki. Dlatego do takich lokalizacji należy starannie dobrać rośliny. Przykładowo, kwaśną glebę lubią wrzosy, a ściółka z jesiennych liści będzie miała pozytywny wpływ na kolekcję krokusów.
Na skalniak można przeznaczyć np. hałdę ziemi usypaną podczas budowy domu. Trzeba jednak wtedy zadbać, by nie wyglądała jak wielki kopiec. Należy ją częściowo rozplantować i urozmaicić kamieniami. Doskonałymi lokalizacjami na skalniaki są stanowiska – także płaskie - przy ścieżkach, podjazdach, tarasach, schodach oraz na skarpach. Ciekawa opcja to miniskalniaki z kwiatami, które można urządzić nawet w donicy lub skrzynce.
Przed posadzeniem roślin trzeba koniecznie pozbyć się chwastów. Pielić można ręcznie albo zastosować preparat chwastobójczy. Naturalny skład ma Effect 24H 680 EC. Zawiera kwas pelargonowy - substancję pochodzenia roślinnego. Niszczy zielone, naziemne części roślin, a następnie podziemne. Preparat jest bezpieczny dla gleby.
Rośliny skalniakowe zwykle są mało wymagające co do żyzności i odczynu gleby. Warto jednak ją wzbogacić kompostem świeżym lub granulowanym. Świeży, własnoręcznie zrobiony kompost jest praktycznie darmowy, gdyż przygotowuje się go z resztek (ogrodowych i z kuchni). Mogą się w nim jednak znajdować nasiona chwastów, zwłaszcza jeśli był zrobiony z niesegregowanych resztek ogrodowych. Nasion chwastów nie ma w kompoście granulowanym (zawiera go np. Nawóz Bezpieczny Trawnik).
Wiele gatunków roślin ma specjalne wymagania. Dlatego przed ich posadzeniem warto glebę wzbogacić. Przykładowo, do roślin zasadolubnych, jak szarotka alpejska czy zawilec wielkokwiatowy odpowiednia będzie Mączka bazaltowa, która wytwarzana jest ze skał (podwyższa odczyn gleby i wolno działa). Do sadzenia roślin kwaśnolubnych, jak wrzos, wrzosiec czy azalia, odpowiednie jest Gotowe podłoże do rododendronów, azali, wrzosów i wrzośców.
Przeczytaj także: Jak i gdzie założyć ogród skalny
2. Jak zaplanować skalniak z kwiatami?
Gdy zostanie wybrana lokalizacja, należy przygotować plan skalniaka. Najlepiej go narysować na kartce papieru. Na planie nanosi się jego kształt oraz większe elementy dekoracyjne, jak strumyk, schodki czy rzeźba. Następnie na szkicu zaznacza się planowane nasadzenia: kwiaty oraz krzewy ozdobne, np. iglaki. Warto w planie uwzględnić łatwy dostęp do tych gatunków, które potrzebują bardziej intensywnej pielęgnacji. Dzięki temu nie trzeba będzie wchodzić na skalniak i deptać innych roślin, by np. przyciąć przekwitłe tulipany.
Kolejną czynnością jest przygotowanie kamieni. Wykorzystać można kamienie polne, głazy narzutowe, reszki okładzin pozostałych po wykonaniu ścieżek, schodów, ogrodzenia czy tarasu. Różnorodne skały – w szerokiej palecie kolorów i kalibracji - oferują także sklepy ogrodnicze. Kamienie rozmieszcza się na skalniaku tak, jakby zrobiła to natura. Należy unikać stawiania ich na sztorc i głębokiego zakopywania. Elegancko prezentują się grupy kamieni, między którymi sadzi się następnie rośliny. Na dużych skalniakach trzeba zaplanować trakty komunikacyjne z płaskich kamieni. Dzięki temu łatwiej będzie można wykonywać prace pielęgnacyjne, jak pielenie, ściółkowanie, podlewanie, cięcie, nawożenie. Do dekoracji miniskalniaków, np. w skrzynkach, nadaje się też grys czy tzw. kora kamienna.
Trzeba pamiętać, że skalniak, zwłaszcza o dużej powierzchni, powinien pasować stylem do całego ogrodu. Wspólnym mianownikiem mogą być kamienie. Kilka z nich, z tej samej skały, ustawia się w innych miejscach w ogrodzie, np. na rabatach, kwietnikach, czy przy oczku wodnym. Innym wspólnym mianownikiem mogą być wybrane gatunki kwiatów. Przykładowo, mogą to być floks szydlasty czy rozchodnikowiec okazały. Oba te gatunki doskonale rosną na różnych stanowiskach.
Najczęściej skalniak traktuje się jak rodzaj kwietnika urozmaiconego kamieniami. Niekoniecznie musi być on pagórkowaty. Pięknie wyglądają też skalniaki poziome. Robiąc plany należy wziąć pod uwagę, czy skalniak ma być miejscem sadzenia kwiatów dość przypadkowych, czy też zbierania kolekcji, np. roślin tatrzańskich, alpejskich, bieszczadzkich albo z kwiatami białymi, różowymi, niebieskimi itp. Kolekcjonowanie roślin skalniakowych może stać się ciekawym hobby.
Przeczytaj także: Iglaki na skalniaki – jakie wybrać
3. Jakiej wielkości powinien być skalniak z kwiatami?
Jedną z wielu zalet skalniaka jest to, że nie ma ram przestrzennych. Zajmować może tylko jeden lub kilka metrów powierzchni albo cały ogród. Nic nie stoi na przeszkodzie, by ogród skalny z kwiatami powiększyć po pewnym czasie. To elastyczna forma uprawy roślin, którą łatwo modyfikować. Wprowadzać można dodatkowe elementy, jak murki, kamienne fontanny, rzeźby, strumyki.
Ciekawą formą są miniskalniaki w pojemnikach – można je mieć nawet na balkonie. Takim ogródkiem mini mogą zajmować się także dzieci, dzięki czemu uczą się ogrodnictwa. Miniskalniak w pojemniku można urządzić np. w stylu ogródka wróżek, elfów czy krasnoludków.
Trzeba pamiętać, że im mniejszy skalniak, tym bardziej trzeba dbać, by rośliny wzajemnie się nie zagłuszały. Niektóre z nich rosną wolno i często zanikają po kilku latach, np. sasanki. Inne po latach tworzą tak gęste kobierce, np. floksy szydlaste, że innym roślinom trudno z nimi konkurować. Na większe skalniaki nadają się rośliny z kwiatami od małych do dużych, zaś na mniejsze lepiej wybierać te z drobnymi.
? Podczas górskich wycieczek można spotkać dziko rosnące, piękne kwiaty. Nie należy ich zrywać, wykopywać czy zbierać nasion. Wiele z nich jest pod ochroną. Poza tym w ogrodzie zwykle chorują i giną. Do warunków ogrodowych przystosowane są odmiany szlachetne wyhodowane w szkółkach. Często zachwycają większymi kwiatami i kolorami niespotykanymi w naturze.
4. Jakie kwiaty nadają się na skalniaki nasłonecznione?
Kwiatów polecanych na nasłonecznione skalniaki jest bardzo dużo. Poniżej znajduje się tylko 11 propozycji. Zdecydowanie najpopularniejsze są rojniki. Na skalniaku świetnie wyglądają kwiaty cebulowe. Oprócz tulipanów mogą to być np. cebulice, czosnki ozdobne, krokusy, szafirki.
- Aster – na skalniaki najlepsze są niskie astry bylinowe. Kwitną na przełomie lata i jesieni w wielu kolorach. Przekwitłe, zasuszone kwiatostany pięknie wyglądają zimą oprószone śniegiem lub oszronione.
- Dzwonek – bylina, której kwiaty mają kształt dzwoneczków, najczęściej niebieskich. Rośnie dziko m.in. w Tatrach i Alpach. Dość łatwo się rozsiewa, ale nie zachwaszcza skalniaków.
- Floks szydlasty – jedna z najpopularniejszych bylin skalniakowych. Kwiatów ma często tak dużo, że zakrywają liście. Najczęściej uprawiane są odmiany w kolorach różowym i fioletowym.
- Gęsiówka – kwiat jednoroczny albo bylina, często wiecznie zielona (w zależności do gatunku). Ma drobne, białe, liczne kwiaty. Niektóre odmiany są także ozdobne z pstrych liści.
- Goździk – bylina kwitnąca w wielu kolorach. Kwiaty licznych odmian pięknie pachną. Goździki dość łatwo się rozsiewają, ale nie zachwaszczają skalniaka.
- Rojnik – to najpopularniejsza bylina na nasłonecznione skalniaki. Ozdobna jest zarówno z liści, jak i kwiatów. Po kwitnieniu zamierają, ale jednocześnie wypuszczają po bokach kilka roślin potomnych.
- Rozchodnik i rozchodnikowiec – byliny skalniakowe odporne na brak wody. Kwitną najczęściej w kolorach białym, różowym i żółtym. Kwiaty niektórych gatunków, np. rozchodnikowców okazałych, lubią odwiedzać motyle.
- Sasanka – bylina kwitnąca w kolorach białym, fioletowym i czerwonym. Zwykle po kilku latach ginie, ale czasem się rozsiewa.
- Smagliczka – to kwiat jednoroczny lub bylina (w zależności do gatunku). Tworzy dywany białych, różowych lub żółtych kwiatuszków. Łatwo się rozsiewa.
- Tulipan – kwiat cebulowy. Na skalniaki polecane są zwłaszcza gatunki botaniczne. Niektóre, jak tulipan późny, mają nawet po pięć kwiatów na jednym pędzie.
- Ubiorek – bylina zimozielona, kwitnąca w białym kolorze. W tym samym miejscu może rosnąć wiele lat. Najczęściej na skalniakach sadzone są ubiorki wiecznie zielone, które piękne, ale delikatnie pachną.
5. Jakie kwiaty nadają się na skalniaki zacienione?
Skalniaki zwykle zakłada się w nasłonecznionych miejscach. Jednak atrakcyjnie wyglądają także w lokalizacjach zacienionych. Poniżej podanych jest 11 popularnych kwiatów lubiących cień. Nadają się do tworzenia kompozycji np. z paprociami.
- Brunera – bylina z ozdobnymi liśćmi. Jej niebieskie kwiatuszki podobne są do niezapominajek. Dobrze rośnie nawet pod wysokimi drzewami.
- Ciemiernik – bylina kwitnąca zimą i wczesną wiosną. Już po kilku latach tworzy piękne kępy. Kwiaty zwykle są białe, różowe, fioletowe.
- Cyklamen – do sadzenia na skalniakach nadaje się cyklamen dyskowaty. Jego kwiaty są w odcieniach kolorów białego, fioletowego i różowego.
- Dąbrówka rozłogowa – bylina, która najczęściej kwitnie w niebieskim kolorze. Rzadkie są odmiany z kwiatami białymi oraz różowymi.
- Fiołek – kwiat jednoroczny, dwuletni lub bylina (w zależności od gatunku). Do sadzenia na skalniakach nadają się m.in. fiołek wonny, fiołek trójbarwny i fiołek ogrodowy. Kwiaty są m.in. białe, fioletowe, niebieskie, żółte.
- Funkia (Hosta) – bylina ozdobna głównie z liści. Jej kwiaty nie są zbyt okazałe, ale osadzone na długich pędach kwiatostanowych, co ciekawie urozmaica kompozycje na skalniakach, dodając im dynamiki.
- Obrazki – wiosną ozdobą tej byliny są wzorzyste liście i kwiatostany. Na przełomie lata i jesieni pojawiają się pomarańczowe owoce zebrane w owocostany.
- Pragnia – płożąca bylina kwitnąca w żółtym kolorze. Lubi zarastać szczeliny między kamieniami.
- Psiząb – niski kwiat cebulowy. Ma nie tylko piękne kwiaty w różnych kolorach, ale także ozdobne, marmurkowe liście.
- Tojeść rozesłana – płożąca bylina, która znosi zarówno brak wody, jak i jej nadmiar. Warto ją sadzić tak, aby pędy mogły się przewieszać na kamieniach i murkach. Kwiaty są w żółtym kolorze.
- Ziarnopłon – bardzo niska bylina kwitnąca w żółtym kolorze. W ogrodach zwykle uprawiany jest ziarnopłon wiosenny. Dobrze rośnie m.in. pod wysokimi drzewami.
6. Jak pielęgnować kwiaty na skalniakach?
Skalniak z kwiatami powinien wyglądać, jakby stworzyła go natura. Aby osiągnąć taki efekt, trzeba jednak o niego systematycznie dbać, aby nie zamienił się w dziki gąszcz. Koniecznie trzeba usuwać chwasty. Ich nasiona przyfruwają z wiatrem albo mogą być przyniesione na butach. Bardzo często znajdują się w kompoście używanym do nawożenia i ściółkowania. Czasem chwastami mogą się stać niektóre kwiaty, jeśli rozsieją się nadmiernie, np. orlik i smagliczka.
Na bieżąco należy też usuwać zaschnięte liście i przekwitłe kwiatostany tych gatunków, które nadmiernie się rozsiewają. Przycięcia lub przesadzenia wymagają – zwykle co kilka lat - byliny i kwiaty cebulowe. Nie należy usuwać przekwitłych kwiatostanów wszystkich gatunków, gdyż mają walory ozdobne. Do szczególnie atrakcyjnych należą czosnki ozdobne, zawilce wielkokwiatowe i sasanki. Poza tym w ten sposób umożliwia się im rozsianie.
Większość roślin skalniakowych zasila się wiosną. Odpowiednie są np. rozpuszczalny Nawóz do kwitnących Eksplozja Kwiatów oraz granulowany Nawóz do kwitnących. Jeżeli na skalniaku uprawiane są kwiaty zasadolubne, wiosną lub latem można rozsypać Dolomit. Do roślin kwaśnolubnych zaś stosuje się nawozy obniżające odczyn gleby. To m.in. granulowany Nawóz do rododendronów i azalii czy rozpuszczalny Nawóz do wrzosów.
Gleba na skalniaku powinna być utrzymana tak, aby była zawsze okryta: roślinami lub ściółką. Estetyczną ściółkę można wykonać np. z kory.
Przeczytaj także: Wiosna zaczyna się jesienią – kiedy sadzić kwiaty cebulowe oraz Ściółkowanie korą – 6 zalet
