Rabata kwiatowa – jak zaplanować i założyć

Rabata kwiatowa to wydzielony, niewielki fragment ogrodu w kształcie pasa z różnymi roślinami. Jej długość powinna co najmniej trzy razy przekraczać szerokość. Najczęściej rabaty kwiatowe są prostokątne, ale mogą być też faliste czy łukowate. Spotykane są rabaty zbliżone do prostokąta, których jeden z dłuższych boków jest falujący. Szerokość rabaty kwiatowej powinna być nie mniejsza nić 0,5 m i nie większa niż 2,5 m.

Rabaty kwiatowe sprawdzają się we wszystkich ogrodach, nawet najmniejszych. Wytycza się je np. przy ogrodzeniach, murach, tarasach, na podjazdach samochodowych, wzdłuż brzegów trawnika, ścieżek i dróg. Ogromną zaletą rabaty jest możliwość częstego (nawet kilka razy w sezonie) wprowadzania nowych roślin do ogrodu. Można na niej eksperymentować, testować odporność roślin, czy urządzić minikolekcję ulubionych gatunków, np. irysów lub funkii. Na rabaty nadają się rośliny jednoroczne, dwuletnie, byliny, w tym trawy ozdobne i zioła, a także krzewy ozdobne i owocowe.

Przeczytaj także: Jak zaprojektować własny ogród oraz Dlaczego warto uprawiać funkie – 5 powodów

Rabat kwiatowych warto mieć kilka lub więcej w ogrodzie. Każda może mieć inny charakter, np. w zależności ekspozycji względem stron świata (stanowiska nasłonecznione, półcieniste, zacienione). Najpopularniejszy jest podział na rabaty jednogatunkowe i wielogatunkowe.

Ten typ rabaty jest najmniej kłopotliwy w utrzymaniu, zwłaszcza jeśli posadzi się na niej byliny lub rośliny rozsiewające się same. Takie rabaty polecane są też dla kolekcjonerów roślin, np. irysów, floksów, funkii, konwalii, rozchodników, róż, zawilców. Rabatę może zdobić jedna odmiana albo wiele tego samego gatunku. Jeśli wybór padnie na kilka odmian, rabata będzie bardziej kolorowa.

Nie mniej popularne są rabaty kwiatowe jednogatunkowe, na których nasadzenia zmienia się kilka razy w sezonie. Przykładowo, wiosną mogą to być bratki, pierwiosnki, stokrotki lub tulipany, latem – aksamitki, cynie, heliotropy lub jeżówki, zaś jesienią – kapusty ozdobne, starce (zwane też mrozami) czy wrzosy. Jeżeli rozsadę kupi się w sklepie ogrodniczym, wymiana kompozycji jest szybka i prosta (rozsadę można też przygotowywać we własnym zakresie, ale zajmuje to więcej czasu). Ten sposób prowadzenia rabaty kwiatowej umożliwia też częste wprowadzanie nowości rynkowych czy eksperymentowanie z kolorami.

Przeczytaj także: Opieka nad aksamitkami – krok po kroku

Jej pielęgnacja zwykle zajmuje więcej czasu niż w przypadku rabaty jednogatunkowej. Trzeba bowiem częściej przycinać przekwitłe rośliny, usuwać zaschnięte liście, pędy czy nadmiar siewek bardziej ekspansywnych gatunków, a także wymieniać niektóre nasadzenia. Na rabacie kwiatowej wielogatunkowej sieje się i sadzi się bowiem różne rośliny. Mogą to być zarówno kwiaty jednoroczne, jak i dwuletnie oraz byliny. Na większych rabatach często uprawia się także pojedyncze krzewy ozdobne lub nawet owocowe, jak bukszpan, forsycja, krzewuszka cudowna, pięciornik, pigwowiec, porzeczka, róża.

Rabata kwiatowa mieszana może być prowadzona w różnych stylach, np. angielskim, wiejskim, nowoczesnym. Ciekawie prezentują się rabaty z kwiatami oraz ziołami wabiącymi pszczoły i motyle, np. ogórecznikiem i oregano, oraz mieszane z warzywami o ozdobnych liściach, jak np. jarmuż. Rabatę w stylu naturalnym można łatwo założyć wysiewając mieszankę traw i kwiatów, np. Łąka kwietna Chaber.

Tego typu rabaty mogą być jednokolorowe, np. tylko z kwiatami białymi, różowymi, niebieskimi, czy wyłącznie z kwiatami pachnącymi. Na rabaty wielogatunkowe nadają się rośliny o różnych wysokościach. Trzeba jednak trzymać się zasady, że na podjazdach samochodowych powinny być to rośliny niskie (do wysokości podwozia samochodu), np. aksamitki rozpierzchłe, bratki, stokrotki, wrzosy. Na rabaty z tzw. oparciem, czyli które mają z tyłu ogrodzenie lub mur, nadają się wszystkie rośliny, w tym wysokie, jak malwy czy ostróżki. Jednak najwyższe rośliny trzeba się starać sadzić bliżej pionowej płaszczyzny. Na rabaty wzdłuż ścieżek, trawników polecane są rośliny niskie i średniej wysokości.

Po kilku latach od założenia rabaty wielogatunkowej można zauważyć, że niektóre gatunki doskonale się na niej rosną, a inne – giną. Przyczyną są różne. Czasem nie odpowiadają im warunki. Bywa też, że są dość krótkowieczne, np. jeżówki.

Przeczytaj także: Czy porzeczki mogą stanowić ozdobę ogrodu

Rabatę kwiatową, zwłaszcza wielogatunkową, trudno jest pielić. Dlatego przeznaczone na nią stanowisko trzeba najpierw bardzo dokładnie odchwaścić. Pomocne mogą być preparaty Avans RTU (w sprayu) lub Effect 24H 680 EC (niszczy także mech). Koniecznie trzeba pamiętać, że środki chwastobójcze stosuje się opryskując liście, a nie glebę. Tylko wtedy są skuteczne! Substancje czynne przenikają przez części zielone aż do korzeni i kłączy. W rezultacie chwasty zaczynają zamierać nawet już po 24 godzinach.

Odchwaszczone stanowisko na rabatę kwiatową trzeba następnie zasilić nawozem. Świetny jest kompost świeży lub granulowany. W tej roli bardzo dobrze się sprawdza Nawóz Bezpieczny Trawnik, który w 100% zawiera granulowany kompost uzyskany z masy roślinnej (owocowo-warzywnej). Jego ogromną zaletą jest brak nasion chwastów (w kompoście świeżym się zdarzają). Odpowiednimi, długodziałającymi naturalnymi nawozami, które dodatkowo zatrzymują wilgoć w podłożu, są także Mączka bazaltowa oraz Bazalt granulowany. Jeżeli rabata kwiatowa jest zakładana jesienią, glebę można wzbogacić  obornikiem granulowanym (nie ma uciążliwego zapachu). Nadają się Obornik bydlęcy, Obornik koński, Obornik kurzy.

Przeczytaj także: Obornik granulowany, jak stosować jesienią

Rabaty kwiatowe, w odróżnieniu od kwietników, które często są okrągłe, owalne, kwadratowe lub o fantazyjnych liniach, mają kształt prostokąta lub zbliżony do niego. Nie jest trudno je wyznaczyć, np. wzdłuż murów, ogrodzeń, ścieżek. Problemem może być wydzielenie kwater dla różnych roślin na rabatach wielogatunkowych tak, aby rabaty były dekoracyjne cały sezon. Najwygodniej jest zmierzyć rabatę i narysować ją na kartce papieru z zachowaniem skali. Następnie dzieli się ją na mniejsze prostokąty i kwadraty – każdy jest przewidziany na inne rośliny. Takie planowanie przypomina trochę łamigłówkę, gdyż trzeba wziąć pod uwagę wysokość roślin oraz ich trwałość (jednoroczne, dwuletnie, byliny), czy rabata ma tzw. oparcie, np. w postaci ogrodzenia. Znaczenie mają także terminy kwitnienia, kolory kwiatów, zapach, czy zwabiają motyle oraz oczywiście ulubione gatunki.

Na pozór projektowanie rabaty wydaje się trudne, ale sprawia też wiele przyjemności. Najlepiej zająć się tym zimą, gdy pracy w ogrodzie jest mało. Poza tym wcześniej można kupić nasiona (niektóre gatunki uprawia się z rozsady). Wiosną zaś dokupuje się byliny. Na rabatach kwiatowych warto posadzić pojedyncze, strzyżone krzewy, jak bukszpan czy cis oraz trawy ozdobne. Wprowadzają one wizualne uporządkowanie przestrzeni zaanektowanej przez bujnie rosnące kwiaty. Trawy dodatkowo wprowadzają ciekawe faktury, które są znakomitym tłem dla kwiatów.

Już po kilku latach niektóre rośliny rozrastają się bardziej. Inne zaś zanikają. Wiele rozsiewa się bez pomocy człowieka, np. firletka kwiecista, maczek kalifornijski, złocień maruna. Na dobrze zaprojektowanej rabacie powinno być zawsze miejsce na dosadzenie nowych gatunków roślin.

Przeczytaj także: Trawy ozdobne – 5 łatwych w uprawie oraz Rabaty w angielskim stylu – jakie rośliny posadzić