Uprawa rododendrona w doniczce – jak pielęgnować

Do rododendronów zalicza się różaneczniki (najczęściej są zimozielone) oraz azalie (zwykle zrzucają na zimę liście całkowicie lub częściowo). W donicach można uprawiać obie grupy tych pięknych krzewów oraz różne ich gatunki. Jednak najczęściej są to azalie. W porównaniu do różaneczników mają mniejsze wymiary i są trochę łatwiejsze w uprawie. Wyróżniają się także większym bogactwem kolorów kwiatów, długim kwitnieniem (nawet do dwóch miesięcy) oraz zwykle lepiej znoszą błędy pielęgnacyjne. Nadają się również do przyśpieszania kwitnienia. Dlatego bardzo często azalie doniczkowe są sprzedawane wiosną w kwiaciarniach. To popularne upominki wręczane przy różnych okazjach. Taki prezent – przy odpowiedniej pielęgnacji – może cieszyć dłużej niż jeden sezon.

Różaneczniki doniczkowe najczęściej mają większe wymiary niż azalie. Szczególnie efektownie prezentują się egzemplarze szczepione na pniach. Warto spróbować je uprawiać na tarasie czy w ogrodzie zimowym.

Rododendrony uprawiane w pojemnikach – zarówno różaneczniki, jak i azalie - lato powinny spędzać na zewnątrz. Najlepsze są stanowiska w półcieniu. Na zimę rododendrony w donicach najlepiej wstawić do nieogrzewanego lecz widnego pomieszczenia, jak weranda, piwnica, garaż. Doskonałe do ich przechowania są ogrody zimowe. Na zewnątrz mogą zimować tylko pod solidnym okryciem.

Przeczytaj także: Azalia, rododendron, różanecznik – czym się różnią

Rododendrony trzeba sadzić w ziemi żyznej, próchniczej oraz kwaśnej (pH 3,5-5,5). Niski odczyn podłoża jest konieczny, aby ich korzenie mogły przyswajać prawidłowo składniki pokarmowe. Ziemię do rododendronów przygotować można we własnym zakresie, używając takich składników jak kompost zrobiony z dodatkiem igliwia, kora nieodkwaszona i Torf ogrodniczy kwaśny. Po ich wymieszaniu warto zbadać odczyn własnoręcznie przygotowanego podłoża – powinien wynosić pH 3,5-5,5. Służy do tego Zestaw do badania pH gleby.

Nie trzeba mierzyć odczynu podłoża, ani przygotowywać oddzielnie jego składników, jeśli użyje się gotowej mieszanki. Polecane jest Gotowe podłoże do rododendronów, azalii, wrzosów i wrzośców, które spełnia specyficzne wymagania rododendronów.

Młode rododendrony doniczkowe przesadza się co roku. Najlepszy termin to przełom zimy i wiosny. Starsze rododendrony niekoniecznie trzeba przesadzać co roku. Korzenie powinny mocno przerosnąć bryłę korzeniową. W przypadku starszych egzemplarzy lepszy na przesadzenie jest termin po kwitnieniu, czyli w lipcu.

Przed przesadzaniem rododendron trzeba podlać. Następnie bryłę korzeniową wyjmuje się delikatnie z doniczki. Luźne, stare podłoże trzeba usunąć. Do nieco większej doniczki wsypuje się świeżą ziemię, wkłada bryłę korzeniową i uzupełnia puste przestrzenie podłożem. Doniczki nigdy nie należy napełniać aż po brzegi (trzeba zostawić przynajmniej 2-3 cm odstępu). Trudniej wtedy rododendrona podlewać. Poza tym powinna zmieścić się także ściółka, na którą najlepsza jest kora nieodkwaszona oraz Torf ogrodniczy kwaśny. Ściółka obniża odczyn ziemi w donicy, co rododendrony bardzo lubią. Chroni także podłoże przed nadmiernym nagrzewaniem przez słońce oraz zbyt szybkim wysychaniem.

Azalie i różaneczniki w donicach, które wiosną kupuje się w kwiaciarniach i sklepach ogrodniczych, sadzone są w podłożach zawierających nawozy o długim działaniu. Wystarczają one zwykle na kilka tygodni. Takiego rododendrona należy przesadzić w ciągu 2-3 tygodni do świeżej, kwaśnej ziemi. Odpowiednie jest Gotowe podłoże do rododendronów, azalii, wrzosów i wrzośców.

Rododendrony doniczkowe można zasilać częściej niż egzemplarze rosnące w gruncie. Azalie i różaneczniki w pojemnikach nawozi się raz w tygodniu – od końca kwietnia do połowy lipca. Zbyt długie zasilanie rododendronów może spowodować wydłużenie ich sezonu wegetacyjnego. Takie rododendrony gorzej zimują.

Najwygodniej dodawać nawóz do wody w konewce. Nie należy przekraczać zalecanych dawek (dokładne informacje są na opakowaniach). Rododendrony są bowiem dość wrażliwe na zasolenie podłoża. Nadmiar nawozu może powodować zasychanie brzegów liści (wyglądają jak spalone).

Do zasilania należy stosować preparaty przeznaczone do rododendronów, jak Nawóz płynny do rododendronów Bujnie Kwitnienie oraz Nawóz rozpuszczalny do rododendronów Bujne Kwitnienie. Dostarczają składników pokarmowych w odpowiednich proporcjach. Obniżają również odczyn podłoża.

Przeczytaj także: Różaneczniki i azalie – jak nawozić

Intensywność podlewania rododendronów doniczkowych należy dostosować do pory roku. Od wiosny do jesieni podlewa się azalie i różaneczniki umiarkowanie. Podłoże powinno być lekko wilgotne, ale nie mokre. Szczególnie dużo wody potrzebują w czasie kwitnienia.

Od drugiej połowy lipca rododendrony stopniowo przechodzą w okres spoczynku zimowego. Najpierw przekwitają i rosną coraz mniej intensywnie. Na przełomie sierpnia i września odmiany zrzucające liście na zimę (głównie azalie) przebarwiają się w kolorach żółtym, pomarańczowym i czerwonym. Następnie liście opadają całkowicie lub częściowo (w zależności od odmiany). Liście rododendronów zimozielonych zaś zwijają się na zimę jak ruloniki. Wtedy trzeba stopniowo zmniejszać intensywność podlewania, aż do bardzo oszczędnego. Rododendrony doniczkowe podlewa się także zimą (jeżeli zimują na zewnątrz – w czasie odwilży).

Do podlewania rododendronów najlepsza jest woda miękka, np. przefiltrowana w kuchennym dzbanku. Taka woda bowiem nie podnosi pH ziemi w doniczce (rododendrony preferują kwaśne podłoże). Używać też można ewentualnie wody z kranu, zwłaszcza jeśli jest miękka (poznać to można po dobrym pienieniu się w niej m.in. mydła czy szamponu. Wlewa się ją do konewki i odstawia co najmniej na kilka godzin, aby ulotnił się z niej chlor. Podczas podlewania rododendronów lepiej unikać zraszania liści, ponieważ sprzyja to rozwojowi chorób grzybowych.

Wszystkie rododendrony doniczkowe potrzebują spoczynku zimowego. W tym czasie trzeba im koniecznie zapewnić niską temperaturę. Nie można ich przechowywać w ogrzewanych pomieszczeniach – zamierają, gdy mają za ciepło zimą. Muszą to być także pomieszczenia widne (z oknami). Do zimowania rododendronów nadają się np. nieogrzewane piwnice, garaże, klatki schodowe, pomieszczenia gospodarcze, ogrody zimowe, w których temperatura wynosi około 5-10°C. Donice z rododendronami wstawia się tam, gdy wystąpią pierwsze przymrozki i przechowuje do wiosny. Jeżeli pomieszczenie jest wyjątkowo chłodne albo zima sroga, donice można dodatkowo ustawiać na deskach i okręcić materiałem izolacyjnym, np. tekturą.

Jeśli rododendrona nie można przezimować w chłodnym pomieszczeniu, np. z powodu jego braku, lepiej zostawić krzew na zewnątrz. Jest większa szansa, że przezimuje na tarasie czy balkonie, niż w ciepłym pomieszczeniu.

Na zewnątrz lepiej zimują azalie doniczkowe (zwykle zrzucają liście na zimę całkowicie lub częściowo) niż różaneczniki doniczkowe (najczęściej nie gubią liści na zimę). W listopadzie donicę z rododendronem trzeba przesunąć jak najbliżej ściany budynku (promieniuje z niej ciepło z mieszkania). Następnie krzew zabezpiecza się przed mrozem. Powierzchnię ziemi należy wyściółkować – nadają się kora nieodkwaszona lub Torf ogrodniczy kwaśny. Donicę ustawia się na desce lub styropianie i okręca np. tekturą albo biowłókniną z wełny owczej. Owiniętą donicę warto wstawić do większego naczynia – pustą przestrzeń między ściankami najlepiej  wypełnić materiałami izolacyjnymi, jakie się ma pod ręką, jak folia bąbelkowa, styropian, tektura. Po nastaniu większych mrozów na rododendrona narzuca się białą agrowłókninę.

Zimowe zabezpieczenia zdejmuje się stopniowo na przełomie lutego oraz marca. Najpierw trzeba zdjąć agrowłókninę. Następnie, gdy zrobi się cieplej na zewnątrz, usuwa się izolację donicy (ściółkę należy zostawić). Zimowanie rododendrona doniczkowego, mimo prawidłowego okrycia, nie zawsze się udaje. Warto jednak próbować. Krzew zrewanżuje się wiosną wspaniałymi kwiatami.

W czasie zimy nie można zapomnieć o podlewaniu zarówno rododendronów zimujących na zewnątrz, jak w pomieszczeniach. Podlewa się rzadko (na zewnątrz, gdy trwa odwilż). Po zimie rododendron może mieć czasem częściowo uschnięte lub złamane gałązki. Trzeba go wtedy lekko przyciąć.

Przeczytaj także: Przycinanie rododendronów – pielęgnacyjne, formujące, odmładzające 

Pełnia kwitnienia rododendronów przypada na maj oraz czerwiec. Azalie i różaneczniki mogą jednak zakwitnąć wcześniej. W ten sposób można własnoręcznie wyhodować prezent np. na urodziny bliskiej osoby. W domowych warunkach przyśpieszanie kwitnienia rododendronów nie jest łatwe. Powodem jest brak wystarczającej ilości światła w mieszkaniach.

Aby przyspieszyć kwitnienie rododendronów doniczkowych, trzeba je najpierw „obudzić” ze spoczynku zimowego. W styczniu lub lutym należy je przenieść do ciepłego, słonecznego pomieszczenia, w którym temperatura wynosi około 20°C. Kwiaty pojawiają się po 2 miesiącach.

Gdy zakwitną, rododendrony doniczkowe przenosi się do chłodniejszego pomieszczenia – wtedy kwiaty utrzymują się dłużej. W czerwcu – po przekwitnięciu – rododendrony najlepiej zadołować w ogrodzie w miejscu półcienistym albo wynieść na taras lub balkon. Pod koniec sierpnia należy je przesadzić do doniczek.

W uprawie rododendronów doniczkowych najtrudniejsze jest przechowanie ich przez zimę, jeśli nie dysponuje się np. oranżerią, piwnicą czy garażem z oknami. Zimowanie na zewnątrz (na tarasie czy balkonie) nie zawsze się udaje.

Inny popularny problem to zapewnienie rododendronom kwaśnego podłoża. Pierwsze objawy, gdy jest on niewłaściwy, to chloroza liści. Takie krzewy słabo rosną i kwitną, a także są bardziej podatne na choroby i szkodniki. Dlatego używać trzeba wyłącznie ziemi o kwaśnym odczynie, jak Gotowe podłoże do rododendronów, azalii, wrzosów i wrzośców. Trzeba też stosować nawozy przeznaczone do rododendronów, gdyż dostarczają składników pokarmowych w odpowiednich proporcjach oraz obniżają pH ziemi w doniczce.

Na rododendronach żerować mogą różne szkodniki. Najbardziej uciążliwe są mączliki i mszyce. W likwidacji pomaga preparat Agrocover Spray. Jego receptura oparta jest na naturalnych składnikach (zawiera olej rydzowy). Rododendrony opryskuje się co 7-14 dni.

Doniczkowe rododendrony częściej są narażone na choroby grzybowe, niż rosnące w gruncie. W profilaktyce i wczesnym zwalczaniu infekcji grzybowych warto stosować Lecitec (zawiera lecytyny).

Przeczytaj także: Choroby i szkodniki rododendronów - objawy i zwalczanie

Zarówno azalia doniczkowa, jak o różanecznik doniczkowy, które zostały np. otrzymane jako prezenty, nadają się do posadzenia w ogrodzie. Trzeba poczekać aż przekwitną w mieszkaniu lub na balkonie czy tarasie. W gruncie najlepiej je posadzić w czerwcu, a następnie zasilić i wyściółkować, np. korą. Wtedy mają czas, by się dobrze ukorzenić oraz wypuścić silne pędy przed zimą. Zwykle zimują dobrze i zakwitają wiosną następnego roku. Jesienią warto je jednak – na wszelki wypadek – zabezpieczyć przed mrozem.

Sadząc rododendron w ogrodzie trzeba pamiętać, że w przyszłości się rozrośnie. Dlatego trzeba wybrać miejsce, gdzie będzie mógł swobodnie rosnąć – potrzebuje co najmniej metr kwadratowy powierzchni. Odpowiednie są stanowiska lekko zacienione, np. pod wysokimi drzewami i krzewami liściastymi.

Przeczytaj także: Jak zabezpieczyć rododendron na zimę