Z artykułu dowiesz się:
1. Jak założyć oczko wodne?
Jakie materiały nadają się pod budowę oczka wodnego?
Wykładzina z założenia ma stanowić przegrodę przed którą nie przedostanie się woda. Oczko wodne można budować z betonu, kamieni lub cegły, jednak najpopularniejszym materiałem na wyłożenie dna zbiornika jest specjalna folia. Materiał należy dobrać, biorąc pod uwagę funkcje, jakie zbiornik ma spełnić i oczekiwane walory estetyczne. Materiał do budowy oczka będzie decydował o jego żywotności, szczelności i możliwościach dopasowania do danego ogrodu.
Porada: Jeśli do
założenia oczka wodnego wykorzystujemy folię, warto pamiętać o
wcześniejszym rozłożeniu jej w nasłonecznionym miejscu.
Ogrzana folia jest bardziej elastyczna, dzięki czemu łatwiej się
z nią pracuje.
W jaki sposób uformować dół pod zbiornik wodny?
Ściany dołu powinny być pod lekkim kątem odchylone od pionu, dzięki czemu zimą lód będzie wypychany ku górze. Krawędzie należy wypoziomować, aby zapobiec przelewaniu się przez nie wody. Z gotowego dołu usuwa się korzenie, kamienie, wszystko co może podziurawić folie. Podściółka izolacyjna (poliester lub włókna szklane) będą dobrą ochroną dla folii. Sprawdzi się też warstwa piasku (dość gruba – kilkanaście centymetrów).
Dlaczego warto uformować tzw. półki?
Podczas wykopywania dołu należy przy brzegu uformować półki, na których później będzie można umieścić rośliny. Ponieważ konstrukcja musi być wytrzymała, a ziemia dobrze ubita, ważne jest aby układ półek wcześniej rozplanować i wykopać ściśle określony kształt, co zapewni, że później nie trzeba będzie dosypywać nigdzie ziemi i łatać wgłębień. Pierwszą półkę zakłada się na głębokości 15-20 cm, natomiast następną na głębokości 30-40 cm.
O czym należy pamiętać podczas napełniania zbiornika wodą?
Przed wypełnieniem dołu wodą należy dobrze docisnąć kamieniami wykładzinę. Następnie napełnia się zbiornik – powoli, aby umożliwić dopasowanie się folii do kształtu dołu. W pierwszych dniach woda może być mętna, jednak nie można jej wymieniać. Dopiero po dwóch dniach należy usunąć unoszący się na wodzie kożuch. Woda oczyści się sama, z pomocą roślin i zwierząt. Może jednak dojść do wykwitu glonów, co często zdarza się w płytkich zbiornikach mocno nagrzanych przez słońce. Zanim wpuści się do oczka ryby, należy odczekać dwa tygodnie, by z wody opadł chlor.
Porada: W celu
napełnienia lub późniejszego uzupełnienia zbiornika warto
wykorzystać deszczówkę. Ponadto woda, która się
odstała nie zawiera chloru co jest szczególnie ważne
jeśli uprawiamy rośliny wodne lub hodujemy ryby.
W jaki sposób zamaskować zbędną folię?
By ukryć folię prześwitującą spod lustra wody, w kierunku dna, do wysokości pierwszej półki układa się kamienie (należy je układać od dołu do góry, opierając jeden na drugim). Innym sposobem maskowania folii jest zamocowanie wzdłuż brzegu płyt chodnikowych lub kamieni przy wykorzystaniu zaprawy murarskiej albo darni. Kamienie ułożone luźno będą wyglądały naturalniej, natomiast płyty umocowane na zaprawie murarskiej spowodują, że konstrukcja stanie się bardziej wytrzymała.
Kiedy obsadzić oczko wodne roślinami?
Kiedy folia ułoży się i naciągnie pod ciężarem nalanej wody, można zacząć urządzać górne tarasy dla roślin, czyli wysypać je piaskiem lub gliną. Następnie sadzi się wybrane rośliny i napuszcza wody do gotowego niemal oczka. Zużytą ilość należy zapisać i dodać do objętości zużytej wcześniej. Dodatkowo, by poprawić jakość wody i ułatwić pielęgnację stawu, można zastosować wkład torfowy do oczka. Wtedy cenne kwasy będą trwale przenikały do wody. Rośliny sadzi się na półkach przygotowanych wewnątrz zbiornika, między kamieniami lub w ruchomych koszach. Intensywnie rosnącą roślinność lepiej umieścić w pojemnikach cięższych zrobionych np. z rur betonowych.
Porada: Zsuwaniu się
piasku i żwiru zapobiegnie specjalna mata z kieszeniami.
Wystarczy przymocować ją specjalnymi szpilkami do powierzchni.
Kieszenie u dołu wypełnia się substratem, w którym
sadzi się rośliny, rozkłada na brzegu i ostatecznie
zanurza. Wygląda to bardzo naturalnie
i estetycznie.
W jaki sposób dobierać rośliny do oczka wodnego?
Oprócz walorów estetycznych należy zadbać o zdrowy, zrównoważony ekosystem. Konieczne jest umieszczenie w stawie roślin rosnących na rożnych głębokościach, roślin produkujących tlen i roślin pływających, które ograniczą nadmiar przenikającego do wody światła. Trzeba pamiętać, że w przypadku niektórych roślin, jak np. popularne lilie wodne, należy unikać ruchomej wody (nie przyjmują się więc w wodotryskach i fontannach). Jeśli z jakiś przyczyn nie można natychmiast posadzić roślin w wybranym miejscu, należy przechowywać je w chłodnym i wilgotnym miejscu (maksymalnie do pięciu dni). Jako docelowe pojemniki dla roślin wodnych stosuje się donice i kosze perforowane, wyścielane matą kokosową lub jutą. Najlepiej jednak (jeśli to możliwe) posadzić rośliny bezpośrednio do gruntu. Podłoże (ziemia + glina + torf w proporcji 2:1:1) umieszcza się w pojemniku, a roślinę wsadza się lekko pod skosem i obficie, kilkakrotnie podlewa. Górną powierzchnię pojemnika trzeba zasypać ciężkim i dobrze przepuszczalnym materiałem (np. żwir, drobne kamyki, grys), pod którym znajdować się powinny jedynie systemy korzeniowe (nigdy części zielone, łodygi czy liście). Donice umieszcza się w wodzie w wybranym miejscu. Należy pamiętać o odpowiednim dobraniu głębokości dla poszczególnych gatunków roślin.
Na co zwrócić uwagę decydując się na hodowlę rybek?
Oczko musi być odpowiednio duże, aby ryby mogły spokojnie pływać. Nie wpuszcza się ryb od razu po wlaniu wody, tylko odczekuje kilka dni. Najpierw zamknięty worek z rybami kładzie się na powierzchni wody na 15-20 minut, aby temperatura wody w worku zrównała się z temperaturą w oczku wodnym. Ryb nie powinno być zbyt dużo, ponieważ jeszcze urosną. Na 1000 litrów wody nie powinno przypadać więcej niż 80 cm długości ryb (np. 8 ryb po 10 cm). Ryby karmi się tylko specjalnym pokarmem i nie należy przesadzać z jego dawkami. Najpopularniejsze ryby nadające się do hodowli w oczku wodnym to różanka, słonecznica, strzelba potokowa, złote rybki czy karpie koi.
2. Jakie rośliny uprawiać w oczku wodnym?
- Tatarak drobny – inaczej lisi ogon. Jest to niska roślina o pstrych, pachnących kłączach i liściach, dorastająca do 30 cm, o niepozornych, zielonkawobrązowych kwiatach zebranych w kolby. Lubi słoneczne stanowiska i kwaśne gleby. Odporny na wszystkie choroby.
- Pełnik chiński – jego liście są duże, błyszczące i powycinane jak u większości roślin z tej rodziny. Kwitnie w czerwcu pęczkiem wysokich pomarańczowych pręcików otoczonych koroną płatków. Wymaga słonecznego stanowiska, środowiska lekko kwaśnego. Jest odporny na przemarzanie.
- Czermień błotna – należy do rodziny obrazkowatych, jej liście są bujne, błyszczące, szerokie oraz sercowate. Rosnące na długich ogonkach i osadzone w białych pochwach kwiaty moją postać zielonobiałych kolb. Roślina intensywnie się rozrasta, ma szyszkowate jaskrawoczerwone owoce. Potrzebuje słonecznego, lekko zacienionego stanowiska, rośnie na głebokości 5-25 cm i jest bardzo odporna.
- Kosaciec żółty – ma charakterystyczne mieczowate liście, zieleń z domieszką szarości. Szczególnego uroku dodają mu duże, żółte i obfite kwiaty. Kwitnie wczesną wiosną. Kwaśna gleba i słoneczne, ale nie bardzo upalne stanowisko są dla niego idealne. Kosaciec jest odporny na choroby i niskie temperatury. Variegata to odmiana poszukiwana przez kolekcjonerów ze względu na pstre liście i wymagania podobne do odmiany podstawowej.
- Jeżogłówka gałęzista – ma długie, zielone liście (podobne do liści kosaćca), a kwiaty zgrupowane w kuliste kwiatostany, przeobrażające się następnie w kolczaste owoce. Dorasta do 1,2 m. Wymaga stanowiska lekko zacienionego, gleby kwaśnej. Roślina jest całkowicie odporna na szkodniki i przemarzanie. Polecana do filtrów korzeniowo-glebowych.
- Pałka szerokolistna pstra – osiąga wysokość do 2 metrów. Jej szarozielone liście w białe paski są lekko skręcone, a dodatkową ozdobę stanowią kwiatostany w kształcie długich brązowych pałek. Roślina szybko się rozrasta, jest ekspansywna, a także odporna na różne warunki klimatyczne. Ważne, by zapewnić jej stanowisko lekko zacienione, ale nie całkowicie bez słońca. Dla mniejszych zbiorników wodnych zaleca się sadzenie karłowej odmiany.
- Hiacynt wodny – pływający błękit. Na zewnątrz jest rośliną jednoroczną, bo łatwo marznie, więc nie przetrwa samodzielnie zimy. Można wydłużyć jej życie hodując w domu. Szybko się rozrasta.
- Azolla karolińska – to paproć osiągająca do 1 cm wysokości. Młodsze rośliny mają barwę jasnożółtą, a wraz z dojrzewaniem stają się czerwone. Karbowane liście płożą się na powierzchni wody, zachodząc na siebie nawzajem. Lubi słońce.
- Wywłócznik pełny – charakterystyczne listki co rano otwierają się na powitanie dnia. Dobrze rosną przy głębokości 10-60 cm. Lubią słoneczne stanowiska z odrobiną cienia. Ma właściwości oczyszczające i dobrze znosi zimę.
- Grzybienie – sercowate liście zwieńczone kwiatami na długich szypułkach pływające po powierzchni. Kwiaty otwierają się na słońce w ciepłe dni, a w pochmurne pozostają zamknięte. Liście nie przetrwają zimy. W lecie pełnią funkcję oczyszczającą. W cieniu rzucanym na powierzchnię mniej chętnie zagnieżdżają się glony. Uwielbia stanowiska słoneczne.
- Przęstka pospolita – kształtem przypomina choinkę. Ma owalne, wydłużone liście i białe, niepozorne kwiaty. Jej rozmiary uzależnione są od głębokości wody. Daje sobie świetnie radę w mroźnych warunkach, ale trzeba jej zapewnić dużo słońca. Może być stosowana jako roślina oczyszczająca zbiorniki wodne.
- Topian – w jej długich korzeniach gnieździ się narybek i małe stworzonka. Z daleka trochę przypomina sałatę z uniesionymi do góry liśćmi. Po bliższym przyjrzeniu się roślinie można dostrzec delikatne, kremowe kwiaty. Nie zimuje i nie lubi wartkich prądów np. ogrodowych wodospadów czy strumieni. Lubi za to słońce.
- Królewska lilia wodna – nazwana na część królowej Wiktorii. Jest dość spora, jak na warunki ogrodnicze, bo jej liście wyrastają nawet na dwa metry. Przypominają trochę wielkie talerze na powierzchni wody. U góry liście są zielone i gładkie, a od spodu pokryte licznymi kolcami. Kwitnie latem (białe i różowe barwy).
