Maść ogrodnicza - jak używać

Maść ogrodnicza jest preparatem przeznaczonym do ochrony i regeneracji żywego drewna oraz kory. Ma postać półstałą. Nazwa „maść” nie jest przypadkowa. Nakłada się ją bowiem na rany i skaleczenia roślin, aby zapobiec infekcjom i przyśpieszyć gojenie. Jest niezbędna w apteczce każdego ogrodnika! Gotowe maści do leczenia roślin kupuje się w sklepach ogrodniczych. Pakowane są w plastikowe pojemniki o różnych pojemnościach. Mniejsze opakowania polecane są dla właścicieli małych ogródków i działek, a większe – dla posiadaczy przydomowego sadu i większych ogrodów. Najczęściej przeznaczone są do nanoszenia przy pomocy pędzli.

Formę emulsji do nanoszenia pędzlem ma np. Maść ogrodnicza marki Target. Tworzy elastyczną, mechaniczną powłokę, która chroni przed wnikaniem patogenów; odporną na działanie czynników atmosferycznych, jak deszcz i słońce. Preparat zabezpiecza również drewno przed wysychaniem, a także przyspiesza gojenie i zabliźnianie się ran. Produkt jest mieszaniną. W jego składzie są farba dyspersyjna oraz wypełniacz mineralny.

Przeczytaj także: Apteczka ogrodnika – co warto w niej mieć

Od wieków ogrodnicy próbują odkryć recepturę idealnej maści ogrodniczej. Dawniej robiono ją m.in. z żywicy, smoły szewskiej, smalcu, wosku, łoju, ochry, terpentyny, spirytusu, a nawet gliny z dodatkiem obornika i sierści. Większość domowych specyfików ma podstawową wadę: trzeba je rozpuszczać (przy użyciu kuchenki) tuż przed użyciem, co zajmuje czas i jest niewygodne. Istnieje też ryzyko poparzenia tkanek roślin zbyt gorącą miksturą, co sprawi, że efekt jest odwrotny od zamierzonego.

Półpłynną maść ogrodniczą można łatwo zrobić na bazie białej farby emulsyjnej. Dodaje się do niej środek grzybobójczy, np. Miedzian Extra 350 SC (ma formę koncentratu). To preparat na bazie miedzi (w postaci tlenochlorku), który jest zalecany do stosowania w rolnictwie ekologicznym. Proporcje: do litra farby emulsyjnej dodaje się 20 ml Miedzianu.

Idealna maść ogrodnicza musi być przede wszystkim łatwa w użyciu. Najlepsze są preparaty po które można sięgnąć w każdej chwili, gdy są potrzebne, np. po zauważeniu złamanej gałęzi. Takie, które nie tężeją w opakowaniu (podczas przechowywania) i nie trzeba ich rozpuszczać na gorąco tuż przed użyciem. Wtedy wystarczy otworzyć opakowanie i od razu nakładać na rany drzew oraz krzewów albo ewentualnie dodać odrobinę wody z kranu, aby była bardziej płynna.

Maść ogrodnicza powinna być też lepka na tyle, aby wystarczyło jedno pociągnięcie pędzla, by ją zaaplikować. Jednocześnie musi dobrze przylegać do kory lub drewna oraz nie może nadmiernie kapać. Po nałożeniu na ranę na drzewie lub krzewie idealna maść ogrodnicza tworzy trwałą i elastyczną powłokę ochronną. Nie może spłynąć po pierwszym deszczu ani kruszyć się w czasie suszy.

Bardzo ważne jest również, aby maść ogrodnicza była tania i dostępna dla każdego. Wszystkie te zalety ma Maść ogrodnicza marki Target. Dodatkowo pędzel po pracy łatwo umyć w wodzie. Dzięki temu można go używać wiele razy. Warstwę maści nakłada się nie tylko na ranę, ale także 2 cm wokół jej brzegów.

Przeczytaj także: Jak odnowić zaniedbane rośliny owocowe

Wszelkie rany kory oraz żywego drewna należy posmarować maścią ogrodniczą jak najszybciej po ich zauważeniu. Preparat można stosować praktycznie cały rok. Przeszkodą jest temperatura otoczenia – nie powinna być niż niższa niż 0°C oraz przekraczać 40°C. Unikać też trzeba wykonywania zabiegu podczas deszczowej pogody.

Uszkodzenia drewna i kory mają różne przyczyny. Bardzo często to rany spowodowane corocznym cięciem drzew i krzewów. Maścią zabezpiecza się rany o średnicy większej niż 2 cm. Liczne drobne skaleczenia można opryskać preparatami Miedzian 50 WP lub Miedzian Extra 350 SC.

Aby jeszcze bardziej zmniejszyć ryzyko wniknięcia patogenów w tkanki, należy koniecznie przestrzegać terminów przeprowadzania cięcia dla poszczególnych gatunków roślin (nie zawsze jest to okres spoczynku). Przykładowo, jabłonie oraz grusze przycina się na przełomie zimy i wiosny, wiśnie i czereśnie  – po owocowaniu (czereśnie także w trakcie owocowania), zaś orzech włoski – późnią wiosną.

Inne przyczyny uszkodzeń drzew i krzewów to otarcia, np. do których dochodzi podczas prac budowlanych, a także nadgryzienia przez zwierzęta (zwłaszcza zające, myszy i sarny) oraz pęknięcia na przedwiośniu. Bardzo często rany powstają z powodu złamań spowodowanych wichurami oraz pod ciężarem śniegu i owoców. Maść ogrodnicza przydaje się też do zabezpieczania ran po szczepieniu.

Niektóre gatunki drzew i krzewów są bardziej podatne na infekcje drewna i kory niż inne. To np. czereśnia, wiśnia oraz orzech włoski. Jednak nawet w obrębie tego samego gatunku, np. wśród jabłoni, są różnice. Jedne odmiany znoszą cięcie bardzo dobrze, a inne mogą chorować po zabiegu. Czasem naturalna odporność drzew i krzewów bywa osłabiona, np. z powodu inwazji szkodników lub uszkodzeniu przez mróz. Mniejszą zdolność regeneracji mają także egzemplarze sędziwe. Trudno jest uratować młode drzewka, które straciły dużo kory z powodu obgryzienia np. przez zające. Maść ogrodnicza zawsze ogranicza ryzyko chorób drewna i kory oraz przedwczesnego zamierania drzew i krzewów.

Maści nie trzeba stosować do zabezpieczania ran roślin iglastych. Powierzchnie po cięciu czy złamaniach pokrywa ich własna żywica. Dawniej żywicę, głównie sosen, a także produkowanych z niej terpentyny oraz kalafonii, używano do wyrobu domowych maści ogrodniczych.

Przeczytaj także: Dlaczego warto odmłodzić drzewka owocowe oraz Czy można przeszczepić drzewka owocowe

Maść ogrodnicza tworzy rodzaj opatrunku, który zabezpiecza przed wnikaniem w miejscach zranienia patogenów wywołujących choroby drewna i kory. Stosuje się ją tylko na żywe tkanki.

Popularną chorobą jabłoni, grusz i śliw jest rak drzew owocowych. Na ich pniach, konarach i gałęziach pojawiają się rany. W tych miejscach kora pęka, łuszczy się i odpada odsłaniając drewno. Wokół rany stopniowo narasta tkanka zabliźniająca przypominająca narośla. Pod koniec jesieni oraz na początku zimy na martwej tkance można zauważyć brunatnoczerwone skupiska zarodników grzybów. Inna częsta choroba jabłoni i grusz to zgorzel kory. Objawy to łuszczenie i zapadanie kory. Następnie pędy zamierają powyżej infekcji.

W przypadku czereśni oraz wiśni duże szkody wyrządza rak bakteryjny drzew owocowych. Objawy są bardzo charakterystyczne. Na ich pniach i gałęziach, zwłaszcza w miejscach skaleczeń, tworzą się rakowate rany z których wycieka guma. Guma może też wyciekać w ran na gałęziach moreli i brzoskwini. To objawy leukostomozy drzew pestkowych. W kolejnych stadiach drzewa zamierają częściowo lub całe.

Choroby drewna i kory atakują zarówno drzewa i krzewy owocowe, jak i ozdobne. Najlepiej im zapobiegać! To m.in. prawidłowe nawożenie, cięcie zgodne z kalendarzem dla danego gatunku (albo jego unikanie), ochrona przed uszkodzeniami przez zwierzęta, usuwanie porażonych pędów oraz systematyczne stosowanie maści ogrodniczej. Bardzo ważne jest też bielenie drzew i krzewów. To prosty zabieg, który zapobiega pękaniu kory oraz drewna w czasie mrozów (często są to rany bardzo duże i głębokie, które nie zawsze można wyleczyć). Bielenie wykonuje się dwukrotnie: na przełomie jesieni i zimy, a następnie pod koniec zimy. Polecany preparat do tego zabiegu to Wapno do bielenia drzew i krzewów owocowych o zwiększonej przyczepności.

Przeczytaj także: Choroby kory drzew owocowych – jak zapobiegać oraz Dlaczego należy bielić drzewka owocowe

Zawsze należy przechowywać maść ogrodniczą w oryginalnym opakowaniu. Dzięki temu unika się pomyłek, co znajduje się w pojemniku. Preparat należy trzymać w pomieszczeniu, w którym panuje temperatura 5-30°C. Wieczko jest skonstruowane tak, że można je wielokrotnie otwierać i zamykać, bez utraty właściwości preparatu.

Czy do maści ogrodniczej można dodać wody? Oczywiście! Zdarza się, że woda z maści wyparowuje, m.in. w wyniku częstego otwierania opakowania lub gdy zapomni się je zamknąć – może się wtedy stać zbyt gęsta. Bywa też, że potrzebna jest bardziej płynna konsystencja preparatu, np. do zabezpieczania grubej, mocno fakturowanej kory sędziwych drzew. Do maści, w celu je rozrzedzenia, należy dodawać wodę czystą (z kranu) oraz w niewielkich ilościach. Preparat – po dodaniu wody - powinien być półpłynny. Trzeba pamiętać, aby opakowanie z maścią otwierać ostrożnie (emulsja może rozprysnąć). Należy uważać, by maść nie dostała się do oczu.

Przeczytaj także: 10 przykazań korzystania ze środków ochrony roślin