Ziemiórki - 5 sposobów zwalczania

Ziemiórki są muchówkami należącymi do rodziny ziemiórkowatych. To bardzo popularne szkodniki warzyw, kwiatów, ziół i pieczarek. Wyrządzają duże szkody zwłaszcza wśród warzyw uprawianych pod osłonami, rozsady roślin oraz kwiatów pokojowych i balkonowych.

Osobniki dorosłe przypominają z wyglądu małe, czarne muszki lub komary (około 3 mm długości). Jeśli ziemiórkom przyjrzeć się pod lupą, ich głowy i przedplecza są czarne, a odwłoki – brązowe z zielonym odcieniem. Mają długie, czarne nogi. Ziemiórki łatwo zauważyć, gdyż fruwają nad roślinami, gdy poruszy się ich liście. Nieżywe egzemplarze można znaleźć na parapetach w mieszkaniach. Dorosłe ziemiórki żyją krótko – tylko około 7 dni. W tym czasie samica jest w stanie złożyć do 100 jaj, które są kremowe, owalne, o długości do 2 mm. Jeśli podłoże jest ciepłe, larwy wylęgają się nawet po 4 dniach. Przy temperaturze około 20°C cykl rozwojowy jednego pokolenia trwa zwykle 3-4 tygodnie.

Larwy ziemiórek żerują gromadnie w ziemi, najczęściej blisko powierzchni. Młode larwy zjadają resztki organiczne, a starsze - korzenie, zwłaszcza drobne (najmłodsze), lecz mogą też uszkadzać szyjki korzeniowe. Larwy mają ciemne głowy i tak przezroczyste ciała, że widoczne są ich przewody pokarmowe. Osiągają do około 5 mm długości. Poczwarki zaś najpierw są białawe, a następnie ciemnieją. Zaatakowane przez ziemiórki rośliny żółkną i źle rosną; często więdną i zamierają, gdyż larwy mogą zjeść większość lub wszystkie ich korzenie. Ziemiórki są też niebezpieczne z innego powodu: przenoszą patogeny, które wywołują choroby, np. fuzaryjne więdnięcie siewek.

Najczęściej ziemiórki trafiają do mieszkań oraz szklarni, tuneli foliowych i oranżerii wraz z podłożem używanym do siewu, rozsady czy przesadzania. Mogą też „podróżować” w podłożach roślin doniczkowych kupionych w sklepie. Z ziemiórkami można walczyć szybko i skutecznie. Sposobów jest kilka.

Przeczytaj także: Szklarnia i tunel po sezonie – jakie prace wykonać

Dorosłe ziemiórki, podobnie jak wiele innych szkodników, np. mszyce, miniarki i mączliki, zwabia żółty kolor. Dlatego chętniej przylatują do doniczek oraz skrzynek w tym kolorze niż pojemników w innych barwach. Ta cecha ich zachowania jest wykorzystywana w pułapkach na szkodniki, które są właśnie w żółtym kolorze. To małe Żółte tablice lepowe do doniczek (do roślin pokojowych i balkonowych) oraz duże Żółte tablice lepowe (do szklarni, tuneli foliowych, oranżerii). Arkusze w żółtym kolorze pokryte są klejem, który nigdy nie wysycha. Ich działanie jest bardzo proste.

Żółta barwa zwabia dorosłe, uskrzydlone ziemiórki. Gdy siadają na tablicy, przyklejają się do niej i giną. Podobną pułapkę można zrobić np. z żółtej kartki papieru. Smaruje się ją Klejem entomologicznym, który także nie wysycha.

Przy pomocy klejących pułapek w żółtym kolorze można odłowić większość lub wszystkie ziemiórki, np. w mieszkaniu. Trzeba jednak koniecznie pamiętać, że cykl rozwoju ziemiórek trwa około miesiąca, a do pułapek przyklejają się tylko osobniki dorosłe (uskrzydlone), które żyją około tygodnia. Dlatego żółte tablice lepowe powinny być wystawione dłużej niż miesiąc, aż dorosłość osiągną wszystkie larwy. W szklarniach, tunelach i oranżeriach najlepiej mieć je stale. Po przyklejonych owadach można bowiem rozpoznać, czy są w nich ziemiórki lub inne szkodniki. Dzięki temu łatwiej zastosować także inne sposoby ich zwalczania, zanim nadmiernie się rozmnożą.

Przeczytaj także: Żółte tablice lepowe – jak używać w domu i ogrodzie

W mieszkaniu ziemiórki mogą się pojawić nagle, np. kilka dni po przyniesieniu nowej rośliny doniczkowej. Czarne muszki fruwające nad roślinami trudno jest wyłapać ręcznie. Łatwiej to zrobić przy pomocy np. odkurzacza. Na urządzeniu należy ustawić najniższą moc i przy pomocy okrągłej szczotki wyłapać ziemiórki. Aby nie wciągnąć liści roślin do odkurzacza, zwłaszcza delikatnych, np. rozsady, nie należy do nich zbliżać szczotki. Postacie dorosłe ziemiórek często siadają na szybach okien i stamtąd należy je wciągać do odkurzacza.

Jeśli inwazja ziemiórek jest duża, np. w szklarni albo oranżerii, wygodniej zastosować preparat na bazie oleju rydzowego (to naturalna substancja pozyskiwana z lnianki). Ciecz oblepia postacie dorosłe ziemiórek oraz inne szkodniki blokując ich funkcje życiowe, w tym oddychanie, poruszanie i rozmnażanie. Preparaty zawierające olej rydzowy to np. Emulpar 940 EC i Emulpar Spray. Oba nie mają okresów karencji i prewencji, są nieszkodliwe dla pszczół, nietoksyczne i biodegradowalne.

Przeczytaj także: Jak walczyć ze szkodnikami zanim zaatakują

W szklarniach, tunelach foliowych i oranżeriach ziemiórki można zwalczać przy pomocy drapieżnych owadów. Najczęściej zjadają one nie tylko ziemiórki, ale też inne szkodniki, np. wciornastki i skoczogonki.

Do naturalnych wrogów ziemiórek należą drapieżne nicienie Steinernema feltiae, a także roztocza, jak Hypoaspis aculeifer, Hypoaspis miles oraz Macrocheles robustulus. Kupuje się je w postaci preparatów biologicznych w sklepach ogrodniczych. Najczęściej dodaje się do wody i podlewa rośliny (według instrukcji na opakowaniach). Aby te małe drapieżniki były maksymalnie skuteczne w zwalczaniu ziemiórek, należy im zapewnić odpowiednie warunki, np. właściwą temperaturę i wilgotność podłoża. Dlatego trzeba uważnie czytać etykiety na preparatach biologicznych.

Przeczytaj także: Jak wyeliminować szkodniki glebowe w sposób ekologiczny

W przypadku ziemiórek szkody wyrządzają ich larwy, które żerują w ziemi. To utrudnia walkę z nimi. Poza tym larwy żerują gromadnie i nie jest łatwo je dostrzec w podłożu. W sprzyjających warunkach w kilka dni mogą zniszczyć nawet całą rozsadę. Dlatego czasem trzeba sięgnąć po preparat owadobójczy.

Bardzo szybko działającym i skutecznym środkiem na ziemiórki jest NeemAzal - T/S. To produkt w formie koncentratu, który nadaje się do upraw ekologicznych. Zawiera substancję czynną pochodzenia naturalnego z ekstraktu drzewa neem. Na roślinach wykazuje działanie wgłębne, a na zwalczanych szkodnikach - żołądkowe. Przeznaczony jest do eliminowania owadów ssących, gryzących i minujących, jak ziemiórki, a także mączliki, stonka ziemniaczana, mszyce, gąsienice, chrząszcze, miodówki. Ma krótkie okresy karencji, np. w przypadku bakłażana, kapusty, ogórka, papryki, pomidora - 3 dni, ziemniaka – 4 dni. Nie wykazuje ostrej toksyczności wobec pszczół, trzmieli oraz wielu innych pożytecznych organizmów. Jednak najlepiej stosować preparat poza okresami aktywności owadów.

Przeczytaj także: Apteczka ogrodnika – co warto w niej mieć

Ziemiórki – jako jaja i larwy - zwykle trafiają do mieszkań, szklarni, tuneli foliowych czy oranżerii w podłożach do uprawy roślin. Czasem mogą to być także podłoża, w których rośliny już rosną, np. kwiaty balkonowe lub pokojowe kupione w kwiaciarni. Ziemiórki szczególnie lubią żerować w podłożach, w których jest dużo substancji organicznych w zaawansowanym stopniu rozkładu, jak kora, liście, torf, słoma czy po uprawie pieczarek.

W profesjonalnych uprawach pod osłonami larwy często żerują nawet w podłożach z wełny mineralnej, która jest dla nich niejadalna. Jednak takie stare podłoża z wełny mineralnej zasiedlają mchy oraz glony – i to one oraz korzenie rosnących w nich roślin są pożywieniem dla larw ziemiórek. Dlatego w uprawach na dużą skalę stosuje się np. odkażanie termiczne podłoży (parowanie w temperaturze prawie 100°C). Jednakże w uprawach amatorskich, nawet w przypadku większej szklarni czy tunelu foliowego, wystarczą wymienione wyżej sposoby walki z ziemiórkami.

Warto też zainwestować w dobrej jakości podłoża, jak Gotowe podłoże do siewu i pikowania, Ziemia uniwersalna do roślin ozdobnych i warzyw, Ziemia do roślin zielonych czy Ziemia kwiatowo-balkonowa do roślin kwitnących. Są też specjalistyczne podłoża do uprawy warzyw i ziół, np. Ziemia do pomidorów i warzyw, Podłoże Domowa Plantacja Pomidory i Zioła oraz Gotowe Podłoże do ziół i warzyw Natural+..

Przeczytaj także: Jaka ziemia do roślin doniczkowych - przegląd