Żółte tablice lepowe - jak używać w domu i ogrodzie

To najpopularniejsze pułapki do odławiania owadów wyrządzających szkody wśród roślin w ogrodzie i domu. Wykonane są z cienkiego, elastycznego tworzywa w kolorze żółtym, odpornego na wodę i promieniowanie słoneczne. Arkusze kleiste na szkodniki różnią się wielkością oraz kształtami.

Duże Żółte tablice lepowe mają kształt prostokąta o wymiarach około 17x24 cm (są trochę większe niż format zeszytu). Nadają się przede wszystkim do używania na zewnątrz, np. w warzywnikach, szklarniach, wysokich tunelach foliowych. Małe Żółte tablice lepowe do doniczek zaś stosuje się w mieszkaniach, oranżeriach, ogrodach zimowych, na balkonach i tarasach, ale także w niskich tunelach foliowych. Mają dekoracyjne kształty motylków o wymiarach około 8x13 cm.

Zarówno duże, jak i małe żółte tabliczki lepowe działają tak samo. Po obu stronach powleczone są niewysychającym klejem, bezpiecznym na ludzi i zwierząt domowych. Klej odporny jest na wodę, wiatr, promienie słoneczne, mróz. Nie ma w nim substancji czynnych chemicznie. Nie wydziela też zapachu. Aby uaktywnić pułapkę, wystarczy usunąć z kleistych powierzchni paski zabezpieczające (nadają się do recyklingu). Żółte tablice lepowe to tania i skuteczna pułapka na wiele szkodników roślin. Stosować ją można praktycznie cały rok.

Przeczytaj także: Apteczka ogrodnika – co warto w niej mieć

Żółte tablice lepowe służą do odławiania wielu szkodników roślin. Kolor żółty – zwłaszcza w odcieniu, jaki mają tablice lepowe - wabi niektóre owady. Gdy szkodniki siadają na tablicy, przyklejają się do niej i giną. Dzięki tablicom lepowym można bez używania preparatów chemicznych bardzo ograniczyć populację szkodników, nawet tak trudnych do zwalczenia jak mączlik szklarniowy. Dlatego często stosuje się je w mieszkaniach, na balkonach, w uprawach ekologicznych. Żółte tablice lepowe są również powszechnie wykorzystywane przez profesjonalnych ogrodników i kwiaciarzy. Są bowiem niedrogie, łatwe w stosowaniu i długo działają. To popularny sposób ochrony roślin zwłaszcza pod osłonami.  

Tablice lepowe w kolorze żółtym pozwalają też na monitorowanie występowania szkodników. Po przyklejonych do nich owadach można rozpoznać, jakie szkodniki występują na roślinach, jak duża jest inwazja, kiedy się zaczyna i kończy. Łatwiej wtedy zainterweniować odpowiednio wcześnie, by lepiej chronić rośliny. Dokładnie można zaplanować np. termin ewentualnego oprysku oraz jego rodzaj, albo zastosować więcej żółtych pułapek lepowych. Dzięki temu ogranicza się stosowanie preparatów owadobójczych, a często nie trzeba ich stosować wcale.

Owady widzą zupełnie inaczej niż ludzie. Ich złożone oczy mają bowiem inną budowę. W ludzkim oku znajduje się pojedyncza soczewka, której ogniskowa jest zmieniana przy pomocy mięśni. Dzięki temu możemy wyraźnie widzieć przedmioty z bliska i daleka (ta zdolność pogarsza się wraz z wiekiem). Najpierw obraz pada na siatkówkę, a następnie przekazywany jest do mózgu.

W oczach owadów zaś znajdują się nawet tysiące omatidiów, zwanych też oczkami prostymi lub fasetkami. W każdym z nich jest malutka soczewka. W efekcie obraz, który owady widzą, przypomina kolorową mozaikę, mniej lub bardziej rozmytą (w zależności od gatunku owada), a w dodatku w innych kolorach, niż postrzegają je ludzie. Dla człowieka obrazy widziane przez owady byłyby niewyraźne. Jednak dla owadów są wystraczające, by znaleźć pożywienie, partnera, schronienie, czy zauważyć zagrożenie. Owady widzą również to, czego oko człowieka nie jest w stanie zauważyć, np. wzory w zakresie widma ultrafioletowego (UV) na płatkach kwiatów. W ten sposób rośliny wabią zapylacze, np. pszczoły.

Owady nie widzą tak samo – inaczej obrazy odbierają np. mrówki, mączliki, pszczoły, trzmiele, muchy czy ważki. Nawet motyle – w zależności od gatunku - widzą obrazy inaczej. Wynika to z ewolucyjnego przystosowania owadów do środowiska naturalnego.

W widzeniu owadów ogromne znaczenie mają kolory. Niektóre barwy widzą doskonale, zarówno w jasnych, jak i ciemnych odcieniach, a innych nie rejestrują wcale. Przykładowo, pszczoły nie widzą czerwieni. Trzmiele szczególnie lubią kwiaty niebieskie.

Dla much, ziemiórek, miniarek i wielu innych – niepożądanych w domu oraz ogrodzie - szczególnie atrakcyjny jest kolor żółty. Bardzo chętnie do niego przylatują i siadają na wszelkich żółtych powierzchniach, m.in. elewacjach budynków, ubraniach, naczyniach, meblach. Dlatego np. na wycieczkę do lasu lepiej nie ubierać się na żółto. Unikać też trzeba sadzenia kwiatów i warzyw w żółtych donicach. Ta naturalna cecha w widzeniu tych owadów jest wykorzystywana w pułapkach lepowych na muchy, takich jak Lep okrągły na muchy, oraz szkodniki roślin w domu i ogrodzie, takich jak żółte tablice lepowe.

Żółte tablice lepowe można stosować w mieszkaniach, oranżeriach, ogrodach zimowych, ogrzewanych szklarniach cały rok, zaś w ogrodzie, tunelach foliowych, na balkonie i tarasie – prawie cały rok, czyli od wiosny do jesieni. Do ochrony powierzchni 5 m² przeciętnie potrzebna jest jedna sztuka.

Każdy duży kleisty arkusz – w kształcie prostokąta – ma dziurkę przez którą można przewlec drucik (jest w komplecie).  Dzięki temu tabliczkę łatwo zawiesić np. na rusztowaniu tunelu foliowego, gałązce czy patyku wbitym w ziemię. Zamiast drucika można użyć sznurka. Małe kleiste arkusze także można zawieszać na sznurku, ale na parapecie czy balkonie nie zawsze jest taka możliwość. Wygodniej „motylka” wbić strzałką (nie ma na niej kleju) w ziemię przy ściance doniczki. Jeśli roślina jest rozłożysta, tabliczkę jak motylek można umieścić na patyczku, który następnie wbija się w ziemię w doniczce.

Tabliczki trzeba umieszczać tak, aby liście, kwiaty czy owoce nie przyklejały do nich (także na wietrze). W warzywniku oraz pod osłonami najlepiej umieszczać je na różnej wysokości. Do tabliczek umieszczonych blisko ziemi będą przyklejały się np. pchełki ziemne, a do znajdujących się wyżej - m.in. miniarki i mączliki szklarniowe. Ustawienie tabliczek można zmieniać. Po liczbie przyklejonych do nich szkodników łatwo się zorientować, gdzie są najlepsze lokalizacje. Na tabliczki może padać woda, np. podczas podlewania czy deszczu (są wodoodporne).

Nie należy umieszczać żółtych tablic lepowych zbyt blisko kwiatów chętnie odwiedzanych przez pszczoły oraz motyle. Ich żółty kolor nie ma widma ultrafioletowego i nie jest zbyt atrakcyjny dla tych owadów, ale mogą się przykleić do nich przypadkowo. Trzeba też unikać wieszania tabliczek przy przejściach, np. w szklarni, by uniknąć przyklejania się do nich ubrania.

Po kilku miesiącach tabliczki pokrywają zwabionymi, martwymi owadami. Ich powierzchnia staje się czasem prawie czarna lub szara. Jednak mimo to, dopóki żółty kolor jest widoczny, tabliczki nadal dobrze wabią i odławiają szkodniki. Zwykle tabliczka wystarcza na cały sezon.

Pułapki na szkodniki roślin można też robić z naczyń, które zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz są w żółtym, mocnym kolorze. Zwabiają owady podobnie jak tablice lepowe. Do naczyń wlewa się wodę i dodaje detergent, np. płyn do mycia naczyń, by zmniejszyć napięcie powierzchniowe wody. Zwabione owady siadają m.in. na wodzie i się topią. Ten sposób jest jednak mniej skuteczny w przypadku bardzo małych owadów, np. mączlików. Dość dobrze łapią się owady większe, m.in. ziemiórki.

Przeczytaj także: Domowe sposoby na wszelkie zło w ogrodzie

Żółte tabliczki lepowe są bardzo uniwersalne. Nadają się do ochrony roślin zarówno w mieszkaniach, jak na zewnątrz. Jeśli jeśli zostaną wystawione odpowiednio wcześnie, skutecznie zapobiegają inwazjom szkodników. Dlatego warto stosować lepowe pułapki zwłaszcza tam, gdzie często występują oraz jest ich duża liczebność, np. w szklarniach, tunelach, oranżeriach. Przydają się także do profilaktycznej ochrony roślin, które szczególnie są atrakcyjne dla szkodników, często trudnych do zwalczenia, jak mączlik szklarniowy.  

W mieszkaniach i na balkonach do roślin lubianych przez szkodniki, które można odławiać przy pomocy żółtych tablic lepowych, należą np. cytryna, mandarynka, fuksja, pierwiosnek, poinsecja, stewia. W pobliżu tych roślin warto mieć zawsze małą tablicę lepową w kształcie motylka. Przy okazji do tabliczki przyklejają się także muchy domowe, jeśli przypadkiem wlecą do mieszkania. Dla much żółty kolor jest bardzo atrakcyjny i chętnie siadają na kleistych tabliczkach. Motylki z lepem warto też wystawiać wiosną obok skrzynek i doniczek z rozsadami warzyw oraz kwiatów. W podłożach bowiem mogą żerować ziemiórki, które niszczą korzonki wschodzących roślin. Ich dorosłe postacie wyglądają jak małe muchy. Dla nich żółty kolor jest także bardzo atrakcyjny i łatwo je odłowić przy pomocy tablic lepowych.

Lista roślin w ogrodzie, które tablice lepowe chronią przed szkodnikami, jest długa. To m.in. pomidor, ogórek, jarmuż i miechunka brazylijska, które lubi atakować np. mączlik szklarniowy. Warzywa z rodziny kapustowatych, jak rzodkiewka, rzodkiew, pak choi, rukola czy kapusta pekińska, tabliczki chronią przed pchełkami ziemnymi. Żółte tablice lepowe sprawdzają się też w ograniczeniu populacji miniarek, które atakują bardzo różne rośliny – od ozdobnych po warzywa i zioła. Ich larwy wygryzają w liściach charakterystyczne miny, które przypominają m.in. wężyki. Do przysmaków miniarek należy np. groch. Dorosłe postacie miniarek (obu płci) bardzo chętnie przylatują do tabliczek, gdyż żółty kolor jest dla nich bardzo atrakcyjny. Nie potrafią się oderwać od znajdującego się na nich kleju i giną.

Tablice lepowe w kolorze żółtym są też skuteczne np. w ochronie cebuli, marchwi, krzewów i drzew owocowych. Wabią również postacie mszyc ze skrzydłami, przez co ograniczają przenoszenie się szkodników z jednych gatunków roślin na drugie.

Przeczytaj także: Naturalni wrogowie mszyc i przędziorków