Dlaczego warto uprawiać funkie – 5 powodów

Dlaczego warto uprawiać funkie – 5 powodów

Jak wyglądają funkie?

Funkia (Hosta) jest byliną o dekoracyjnych liściach. To znakomita roślina m.in. na tło dla kwiatów, obwódki, wypełniania pustych przestrzeni, do tworzenia kompozycji kolorystycznych. Nadaje się także do uprawy w donicach. Funkie dostępne są w wielu gatunkach i setkach odmian, które różnią się m.in. wielkością oraz kształtami, wzorami i kolorami liści. Najpopularniejsze są funkie, które mają liście sercowate, owalne albo podłużne, gładkie, plisowane, pomarszczone lub karbowane, w odcieniach zieleni oraz pstre. Liście wielu odmian zwracają uwagę regularnymi paskami w różnych kolorach. Inne są jak pomalowane pędzlem albo obwiedzione obwódkami. Blaszki liściowe mogą być błyszczące, matowe, a nawet woskowane.

Wszystkie funkie także kwitną (w odcieniach kolorów białego, różowego i fioletowego). Jednak kwiaty nie są z reguły zbyt okazałe – to byliny uprawiane przede wszystkim dla ozdobnych liści. Na zimę część nadziemna funkii zamiera (zimują w postaci kłączy i mięsistych korzeni). Owoce nie mają wartości ozdobnej. Funkie dość łatwo się krzyżują między sobą. Dlatego, jeśli nie usuwa się przekwitłych kwiatów, nasiona mogą dojrzeć i się rozsiać. W ten sposób wyhodowano wiele nowych odmian.

? Botanikiem, który jako pierwszy opisał funkię był Engelbert Kaempfer (1651-1715). Jednak najwięcej różnych gatunków tej byliny trafiło do Europy głównie w XIX wieku. Przywieźli je m.in. łowcy roślin, których wyprawy były sponsorowane przez bogatych kolekcjonerów roślin. Nazwa łacińska Hosta upamiętnia Nicolausa Hosta (1761-1834) - austriackiego botanika oraz lekarza cesarza Franciszka II Habsburga. Obecnie to jedna z najpopularniejszych bylin na całym świecie. Istnieją nawet stowarzyszenia miłośników funkii.

Dlaczego warto uprawiać funkie – 5 powodów

Dlaczego warto mieć funkie w ogrodzie i na balkonie?

1. Doskonale znoszą zacienienie

Niewiele bylin znosi tak dobrze zacienienie jak funkie. Wszystkie odmiany funkii świetnie rosną w półcieniu, np. pod wysokimi drzewami i krzewami czy przy murach. Funkie o liściach zielonych oraz niebieskozielonych można sadzić także w pełnym cieniu. Warto wiedzieć, że odmiany o liściach wielobarwnych (pstrych), np. w paski, również dobrze znoszą pełny cień lecz wtedy są mniej intensywnie wybarwione.

Czy można sadzić funkie w nasłonecznionych miejscach? Lepiej tego unikać. Ich liście bowiem często płowieją, przez co tracą walory ozdobne. Najlepsze dla funkii jest światło przefiltrowane przez gałęzie i liście innych roślin. Odpowiednie są także stanowiska słoneczne, ale ocienione przez większość dnia np. przez altanę, dom lub ogrodzenie.

Informacja Sadząc funkie należy trzymać się zasady, że więcej światła potrzebują odmiany o liściach wielobarwnych (pstrych), zaś mniej o zielonych i niebieskozielonych.

2. Szerokie zastosowanie

Rabaty i obwódki to najpopularniejsze zastosowania funkii, ale niejedyne. Te piękne byliny są świetne do zapełniania zacienionych miejsc, na których rośnie niewiele roślin, zwłaszcza o tak kolorowych liściach. Funkie można sadzić w ogrodach małych i dużych, parkach, na balkonach, tarasach, cmentarzach, skarpach, obrzeżach stawów i oczek wodnych.

Co posadzić obok funkii? Prawie wszystkie odmiany (oprócz tych, których liście są wąskie) tak mocno zakrywają glebę, że obok nich prawie nie rosną chwasty. Funkie lubią towarzystwo takich roślin jak bergenia, bodziszek, hortensja, kalina, klon, liliowiec, oczar, paproć, runianka, żurawka. Puste przestrzenie między nimi mogą wypełniać m.in. tulipany (wczesną wiosną) oraz fuksje i niecierpki (od późnej wiosny do jesieni).

Kwiaty oraz liście funkii nadają się na bukiety i do wazonów, w tym na kompozycje typu ikebana. Zachowują świeżość kilka dni (dłużej liście niż kwiaty).

Wybierając funkie należy zwracać uwagę na docelowe wymiary poszczególnych odmian funkii. Wśród nich są odmiany niskie (w sam raz do sadzenia np. w donicach i małych ogródkach), ale także wysokie i rozłożyste. Największe funkie tworzą kępy o szerokości oraz wysokości około metra. To odmiany przeznaczone raczej do dużych ogrodów. Funkia to bardzo popularna bylina w ogrodach w stylu angielskim.

Przeczytaj także: Rabaty w angielskim stylu – jakie rośliny posadzić

Dlaczego warto uprawiać funkie – 5 powodów

Miniaturowe odmiany funkii

  • Bitsy Green – znakomita odmiana np. na skalniaki, niskie obwódki i uprawy w pojemnikach. Dorasta do 10 cm wysokości i 30 cm szerokości. Liście są ciemnozielone, lśniące. Kwiaty w kolorze lawendowym pojawiają się w lipcu. Odmiana pochodzi z 1985 roku;
  • Blond Elf – osiąga 15 cm wysokości i około 50 cm szerokości. Liście są wydłużone, jasnozielone cieniowane żółtą barwą, delikatnie falujące. Lawendowe kwiaty pojawiają się w lipcu. Odmiana pochodzi z 2010 roku;
  • Cheatin Heart – malutka funkia dorastająca do zaledwie 5 cm wysokości i 15 cm szerokości. Jej liście są złocistozielone, lekko pofalowane. Lawendowe kwiaty pojawiają się w lipcu. To odmiana zarejestrowana w 1995 roku;
  • Country Mouse – dorasta do 8 cm wysokości i 20 cm szerokości. Jej liście są niebieskozielone z białymi krawędziami. Kwitnie na przełomie czerwca i lipca w kolorze lawendowym. Ta odmiana została zarejestrowana w 2007 roku;
  • Just So – osiąga do 15 cm wysokości i 25 cm szerokości. Wyróżnia się unikalną kolorystyką: jej liście są żółte z zielonymi brzegami. Kwitnie późno – dopiero na przełomie lipca i sierpnia. Kwiaty są lawendowe. Ta ciekawa odmiana została zarejestrowana w 1986 roku.

Duże odmiany funkii

  • Big Daddy – funkia rozłożysta (ponad metr szerokości) i wysoka (około 70 cm). Jej liście są bardzo duże, z karbowaną powierzchnią, niebieskozielone. Na przełomie czerwca i lipca pojawiają się białe kwiaty z delikatnym, lawendowym odcieniem. To odmiana wyhodowana przed 1978 rokiem;
  • Big Mama – odmiana nie tylko wysoka (około 70 cm), ale i szeroka (nawet do 150 cm). Liście są duże, karbowane, niebieskozielone. Kwitnie na przełomie czerwca oraz lipca. Kwiaty są białe. To odmiana wyhodowana przed 1978 rokiem;
  • Eola Saphire – zwykle dorasta do 80-100 cm, ale jeśli ziemia jest żyzna może osiągnąć nawet 120 cm wysokości. Liście są duże, w kolorze niebieskozielonym, błyszczące na wierzchu i pokryte woskowym nalotem pod spodem. Lawendowe kwiaty pojawiają się na przełomie czerwca i lipca. To odmiana zarejestrowana w 2004 roku;
  • Herkules – osiąga około 80 cm wysokości i 100 cm szerokości. Ma wyjątkowo ciemnozielone, błyszczące, karbowane liście. Lawendowe kwiaty pojawiają się na przełomie lipca i sierpnia. Odmiana została zarejestrowana w 2003 roku;
  • Jurassic Park – to prawdziwy gigant wśród funkii. Dorasta do 100 cm wysokości i szerokości. Liście są ciemnozielone, delikatnie pomarszczone.  Kwitnie na przełomie czerwca i lipca. Kwiaty są lawendowe. Odmiana została zarejestrowana w 2006 roku.

3. Małe wymagania co do ziemi

Najbardziej okazałe są funkie, które rosną w żyznej, lekko wilgotnej ziemi. Jeśli ziemia w ogrodzie jest przeciętna, do sadzenia funkii warto użyć podłoża zawierającego dużo próchnicy, np. Humus. W jego składzie są naturalne kwasy humusowe, próchnica oraz składniki mineralne. Wzbogacona nim gleba lepiej magazynuje wodę i składniki pokarmowe dostarczone w nawozach. Do sadzenia funkii w donicach odpowiednia jest np. Ziemia do roślin zielonych. To mieszanka torfów wysokiego i niskiego. Dodać do niej można Humus albo TerraCottem Universal. Ten ostatni produkt zawiera hydrożel, nawóz, materiał nośnikowy i lawę wulkaniczną. Dzięki hydrożelowi, funkie są mniej narażone na przesuszenie. Hydrożel bowiem magazynuję wodę deszczową oraz dostarczoną podczas podlewania. Oddaje ją do podłoża, gdy staje się ono suche.

Funkie najlepiej rosną w glebie, której odczyn wynosi około pH 6. Jego ustalenie jest bardzo proste. Służy do tego Zestaw do badania pH gleby. Wynik otrzymuje się po około 30 sekundach.

Dlaczego warto uprawiać funkie – 5 powodów

4. Niekłopotliwe w pielęgnacji

Funkie nie są pracochłonne w pielęgnacji. To byliny idealne dla osób początkujących i zabieganych, ale także koneserów. Wczesną wiosną usuwa się zaschnięte liście (z poprzedniego sezonu). Następnie można funkie wyściółkować. Odpowiednie są np. kora, Humus oraz Torf ogrodniczy odkwaszony. Wyściółkowane rabaty są nie tylko bardziej estetyczne. Ściółka chroni także glebę przed zbyt szybkim wysychaniem, nagrzewaniem oraz głębokim przemarzaniem.

Funkie kwitną od czerwca do sierpnia (w zależności od odmiany). Przekwitłe kwiatostany ścina się przy ziemi (można je przeznaczyć na kompost). Od czasu do czasu, gdy ziemia mocniej przeschnie, funkie się podlewa.

Od kwietnia do połowy lipca funkie należy zasilać co 2-3 tygodnie. Odpowiedni jest np. płynny Nawóz do roślin zielonych Zielone Liście. Na przełomie lata i zimy warto wykonać nawożenie jesienne funkii. Wykorzystuje się do niego preparaty zawierające fosfor i potas (bez azotu), jak Nawóz jesienny do roślin ozdobnych Przygotowanie do zimy.

Dlaczego warto uprawiać funkie – 5 powodów

5. Odporne na choroby, szkodniki i mróz

Ogromną zaletą funkii jest ich odporność. To byliny bardzo dobrze zimujące bez dodatkowego okrycia (wystarczającą ochroną są ich zaschnięte liście). Bardzo rzadko chorują.

Ze szkodników najczęściej funkie są atakowane przez ślimaki nagie, zwłaszcza podczas deszczowej pogody. Ślimaki wygryzają nieregularne dziury w liściach, szczególnie odmian o cienkich liściach, przez co funkie tracą dekoracyjne walory. Dlatego w pobliżu rabaty z funkiami przyda się Pułapka na ślimaki. Jej działanie opiera się na specjalnym atraktancie (środku wabiącym), który bardzo silnie przyciąga ślimaki. Produkt jest naturalny i bezpieczny. Zabezpiecza obszar do 20 m² przez cały sezon. Zastosować też można granulowany preparat Ferramol. Zawiera substancję czynną występującą naturalnie, która ulega biologicznemu rozkładowi. Nęci ślimaki i jest przez nie chętnie zjadana. Ślimaki, po zjedzeniu granulek, chowają się w swoich kryjówkach i tam zamierają, więc obumarłych nie widać na powierzchni gleby.

Sporadycznie na funkiach mogą żerować mszyce burakowe. Łatwo i szybko można się ich pozbyć przy pomocy preparatów na bazie oleju rydzowego (składnik naturalny): Emulpar Spray oraz Agrocover Spray.

Przeczytaj także: Ślimaki nagie – 7 sposobów zwalczania

Dlaczego warto uprawiać funkie – 5 powodów
Autor

Poradnik został napisany przez Eksperta Target, który od wielu lat pomaga czytelnikom rozwiązywać problemy związane z uprawą, pielęgnacją i ochroną roślin.

Miłość do roślin i pasja do ogrodnictwa naszego Eksperta pomaga mu w tworzeniu wartościowych poradników, które szczególnie przydatne są ogrodnikom amatorom oraz posiadaczom ogródków działkowych.

Zapisz się do newslettera i pobierz bezpłatne poradniki!