Z artykułu dowiesz się:
Czym charakteryzują się hortensje?
Hortensja (Hydrangea) to krzew, niewielkie drzewko lub pnącze (w zależności od gatunku i sposobu prowadzenia). Jej ozdobą są przede wszystkim okazałe kwiatostany: okrągłe, stożkowate albo płaskie. Kwiaty niektórych hortensji są pachnące. Bardzo często kolor kwiatów hortensji zmienia się w zależności od fazy kwitnienia, np. z białego na różowy, zielony, czerwony albo z różowego na niebieski. Dlatego na tym samym krzewie kwiatostany mogą być w różnych barwach. W przypadku niektórych odmian hortensji można zmieniać kolor kwiatów na niebieski przy pomocy nawożenia. Służą do tego specjalne preparaty, np. Nawóz rozpuszczalny Intensywne Barwy do hortensji niebieskiej. Kwitnienie hortensji jest wyjątkowo długie - trwa nawet 3 miesiące. Zaschnięte kwiatostany są dekoracyjne na krzewach także zimą.
Hortensje mają różny pokrój. Wśród nich są odmiany niskie i wysokie, krzewiaste i drzewiaste, a także pnące i szczepione na pniu. Niektóre hortensje są pachnące. Wszystkie polecane są do cienia oraz na półcieniste stanowiska. Większość hortensji ma liście w kolorze zielonym. Rzadkie są odmiany z liśćmi pstrymi.
Przeczytaj także: 7 rzeczy, które lubią hortensje
Gdzie w naturalnym środowisku występują hortensje?
Hortensje rosną w naturze na kilku kontynentach. Najwięcej gatunków pochodzi z Azji oraz Ameryki Południowej i Ameryki Północnej. W naturalnych warunkach hortensje często rosną na polanach, skrajach lasów, stokach górskich, wzdłuż morskich wybrzeży. Hortensje nie mają tendencji do „uciekania z ogrodów”. Wynika to z tego, że ich kwiaty są często sterylne, czyli nie wydają nasion.
? Hortensja otrzymała nazwę na cześć Nicole-Reine Lepaute (1723-1788) - francuskiej astronomki i matematyczki. Przyjaciele i rodzina nazywali ją Hortense. Wśród jej przyjaciół był Philibert Commerson (1727-1773) francuski botanik oraz lekarz. Odkrył on hortensje w Chinach w połowie XVIII wieku. Nazwiskiem Lepaute nazwano krater na Księżycu oraz planetoidę.
Jakie gatunki i odmiany hortensji uprawiane są w Polsce?
Europejczycy poznali hortensje dopiero w drugiej połowie XVIII wieku. Stały się popularne – zwłaszcza w Wielkiej Brytanii oraz Francji – w XIX wieku, wraz z modą na ogrody w stylu naturalnym. Wtedy to były przede wszystkim krzewy sadzone przy pałacach. W Polsce bardzo długo najbardziej ceniono hortensje ogrodowe, które są międzygatunkowymi krzyżówkami. Pędzone hortensje ogrodowe były i są używane np. do dekoracji świątyń na Wielkanoc.
Obecnie znanych jest około 80 gatunków hortensji. W Polsce popularnych jest tylko kilka. Niektóre z nich (bukietowe, krzewiaste i ogrodowe) mają setki odmian.
1. Hortensje bukietowe
Hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata) jest krzewem lub małym drzewkiem. Znana jest również jako hortensja wiechowata. Jej kwiatostany są jak stożkowate pompony albo koronkowe wiechy. Kolory kwiatów zmieniają się w miarę przekwitania. Kwiaty niektórych odmian są pachnące. To wyjątkowo mało wymagający i odporny gatunek hortensji. Hortensje bukietowe często szczepione są na pniu i uprawiane jako niskie drzewka. Wspaniale wyglądają jako soliter, np. na trawniku. Drzewiaste kształty mają często również egzemplarze stare.
TOP 7 Najpiękniejsze odmiany hortensji bukietowej
- Grandiflora – kwiatostany najpierw są białe, a następnie zmieniają kolor na różowy; mają kształt dużych stożków. Kwitnie od lipca do października. Dorasta do około 2 m wysokości. To jedna z najstarszych odmian hortensji. Wyhodowana została przed 1860 rokiem w Niemczech. Jej hodowcą jest Philipp Franz von Siebold – słynny niemiecki botanik, kolekcjoner roślin, badacz flory i fauny Japonii.
- Great Star Le Vasterival – kwiatostany białe, w miarę przekwitania różowieją; mają kształt koronkowych wiech. Kwitnienie trwa do lipca do września. Osiąga do 3 m wysokości. To odmiana sprzed 2008 roku wyselekcjonowana przez księżniczkę Margaretę Sturdza. Wyrosła w jej ogrodzie Le Vasterival we Francji.
- Limelight - kwiatostany białe, w miarę przekwitania zielenieją i różowieją (odcień zależy m.in. od gleby i może być inny w kolejnych latach); w kształcie dużych stożków. Kwitnie od lipca do września. Osiąga do 3 m wysokości. Pochodzi z Holandii. Wyhodowana została przed 1990 rokiem przez Pietera Zwijnenburga. Znana jest również pod nazwą Zwijnenburg, która upamiętnia jej hodowcę.
- Pink Diamond – ta wyjątkowo piękna odmiana najpierw ma kwiatostany białe, które dość szybko przebarwiają się na różowo, a potem na czerwono. Mają kształt dużych stożków. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1,5 m wysokości. Wyhodowana została przed 1980 rokiem przez R. & J. de Belder w słynnym Arboretum Kalmthout w Belgii.
- Pink Lady – w pierwszej fazie kwitnienia duże, stożkowate kwiatostany są białe, potem różowieją, a następnie nabierają fioletowego odcienia. Kwitnie od lipca do września. To jedna z niższych hortensji bukietowych – osiąga do 1,5 m wysokości. Pochodzi z Holandii. Wyhodowana została przed 1990 rokiem przez Pietera Zwijnenburga.
- Silver Dollar - kwiatostany najpierw są kremowe, potem białe, a następnie przebarwiają się na czerwono. Mają kształt dużych stożków. Kwitnie od lipca do września. Osiąga około 1,5 m wysokości. Pochodzi z Holandii. Wyhodowana została przed 1990 rokiem przez Pietera Zwijnenburga.
- Wim`s Red - kwiatostany najpierw są białe, następnie stają się różowe, a pod koniec kwitnienia zmieniają kolor na bordowy (dlatego jej popularna nazwa to hortensja bordowa). Mają kształt dużych stożków. Słodko pachnące kwiaty chętnie odwiedzają motyle. Kwitnie od lipca do września. Osiąga do 2 m wysokości. Pochodzi z Belgii. Wyhodował ją Wim Rutten przed 2006 rokiem. Nazwa upamiętnia hodowcę.
2. Hortensje dębolistne
Hortensja dębolistna (Hydrangea quercifolia) – jest krzewem. Jej kwiatostany mają kształt koronkowych wiech. Kwiaty zmieniają barwy w miarę przekwitania – w odcieniach bieli, różu, zieleni i czerwieni. Niektóre odmiany są pachnące. Dodatkowa ozdoba to liście podobne do dębowych, które jesienią przebarwiają się w kolorach żółtym i czerwonym. To odporny, mało wymagający gatunek hortensji.
TOP 7 Najpiękniejsze odmiany hortensji dębolistnej
- Alice - odmiana w białym kolorze, której kwiatostany mają kształt koronkowych stożków. W miarę przekwitania kwiaty stają się coraz bardziej różowe. Kwitnie od lipca do października. Dorasta nawet do 2 m wysokości.
- Harmony - kwiatostany są wyjątkowo grube i okazałe, gdyż tworzą je podwójne kwiaty. Początkowo mają biały kolor. W miarę przekwitania stają się różowe, a następnie zielone. Kwitnie od lipca do października. Dorasta do około 1,5 m. Jesienią liście odmiany Harmony są wyjątkowo kolorowe.
- Little Honey – to sport odmiany Pee Wee. Różni się od niej jaśniejszymi liśćmi. Początkowo kwitnie na biało, a potem przebarwia się na różowy kolor. Kwiaty zebrane są w duże, stożkowate kwiatostany. Kwitnie od czerwca do lipca. Dorasta do około 1,5 m. To odmiana amerykańska. Odkrył ją David Jarzynka w 1999 roku.
- Pee Wee – najpierw kwitnie na biało, a następnie przebarwia się na różowy kolor. Kwiaty zebrane są w okazałe, stożkowate kwiatostany. Kwitnienie od czerwca do lipca. Dorasta do około 1,5 m. To odmiana amerykańska.
- Ruby Slipper – niewiele hortensji dębolistnych ma tak czerwone kwiaty jak ta odmiana. Najpierw jednak zakwita na biało, następnie przebarwia się na różowy kolor, a potem czerwony. Kwiaty zebrane są w duże, stożkowate kwiatostany. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1,5 m. To odmiana amerykańska.
- Snowflake – pojedyncze kwiaty przypominają gwiazdki. Zebrane są w duże, stożkowate kwiatostany. Najpierw są białe, potem zielenieją, a pod koniec kwitnienia czerwienieją. Dorasta do około 1,5 m. To słynna odmiana ze szkółki Aldridge w USA. Wyhodowana została w 1969 roku.
- Snow Queen – śliczna odmiana w białym kolorze. Pod koniec kwitnienia płatki stają się lekko różowe. Kwiaty zebrane są w duże, stożkowate kwiatostany. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Dorasta do około 1,5 m. To odmiana amerykańska wyhodowana w latach 70. XX wieku w szkółce Princeton Nurseries.
3. Hortensje krzewiaste
Hortensja krzewiasta (Hydrangea arborescens) – jest krzewem. Jej kwiatostany mają kształt dużych pomponów. Kwiaty zmieniają barwy w miarę przekwitania, ale tylko w odcieniach bieli, różu i zieleni. Niektóre odmiany są pachnące. Hortensje krzewiaste mają niewielkie wymagania oraz bardzo dużą odporność na choroby, szkodniki oraz mróz. Znane są także jako hortensje drzewiaste i hortensje drzewkowate.
TOP 7 Najpiękniejsze odmiany hortensji krzewiastej
- Annabelle – kwiatostany mają kształt dużych, białych kul, które w miarę przekwitania zielenieją. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1,5 m wysokości. Jest podobna do odmiany Grandiflora lecz zakwita 2 tygodnie później.
- Bounty - kwiatostany są w kształcie dużych, kremowobiałych kul. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1,5 m wysokości. Jest podobna do odmiany Annabelle.
- Candybelle Marshmallow - kwiatostany są duże, kuliste, w łososioworóżowym kolorze. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1 m wysokości. Zaprezentowana została w 2019 roku. To odmiana holenderska.
- Golden Annabelle – jest podobna do odmiany Annabelle, ale wyróżniają ją żółto-zielone (pstre) liście. Kwiatostany mają kształt dużych, białych kul. Zaprezentowana została w 2018 roku. To odmiana holenderska.
- Grandiflora - kwiatostany przypominają duże, białe kule, które w miarę przekwitania zielenieją. Kwitnie od lipca do października. Dorasta do około 1,5 m wysokości. To jedna z najstarszych odmian na świecie. Znaleziono ją około 1800 roku w USA. Rosła dziko.
- Incrediball – znana jest też pod nazwą Abetwo. Wyróżnia się wyjątkowo dużymi, białymi kwiatostanami jak piłki siatkowe, które w miarę przekwitania zielenieją. Kwitnie od lipca do października. Dorasta do około 1,5 m wysokości. To odmiana amerykańska z 2004 roku.
- Pink Annabelle NCHA 1 – to pierwsza różowa odmiana (wcześniej były tylko białe) wśród hortensji krzewiastych. Kwiatostany są duże, kuliste. Kwitnie od lipca do września. Wychodowana została przez Uniwersytet Stanowy Północnej Karoliny w USA. Zaprezentowana została w 2010 roku. Na tej samej uczelni powstały kolejne różowe odmiany. Ta jednak jest najsłynniejsza.
4. Hortensje ogrodowe
Hortensja ogrodowa (Hydrangea macrophylla) – jest krzewem. Jej kwiatostany mają kształt dużych pomponów lub koronkowych, płaskich kwiatostanów (w zależności od odmiany). Kwiaty wielu odmian zmieniają barwy w miarę przekwitania. Istnieje wiele odmian wielokolorowych. Niektóre delikatnie pachną. Przy pomocy odpowiedniego nawożenia można zmienić kolor kwiatów na niebieski, ale nie wszystkich odmian. Hortensje ogrodowe są trudniejsze w uprawie niż inne gatunki. Mogą przemarzać.
TOP 7 Najpiękniejsze odmiany hortensji ogrodowej
- Ayesha – kolor kwiatów tej odmiany zależy od odczynu gleby i nawożenia. Może być od jasnoróżowego po niebieski. Kwiatostany mają kształt koronkowych wiech. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1 m wysokości.
- Baby Blue - kwiatostany duże, kuliste, kremowoniebieskie, a przy odpowiednim nawożeniu przebarwiają się na niebieski kolor. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1 m wysokości.
- Love – różowe kwiaty tworzą rozety, które zebrane są w kuliste, duże kwiatostany. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1 m wysokości. Zaprezentowana została w 2014 roku. Jej hodowca to Japończyk Ryoji Irie.
- Mariesii Variegata - kwiatostany mają kształt koronkowych kwiatostanów. Kwiaty są wielobarwne: białe, różowe i niebieskie. Kwitną od lipca do września. Dodatkową dekoracją są pstre liście w kolorach kremowym i zielonym. Dorasta do około 1 m wysokości.
- Miss Saori – kwiaty są biało-różowe zebrane w kuliste, duże kwiatostany. W miarę przekwitania kolor różowy zmienia się na fioletowy. Kwitnie od lipca do października. Dodatkową ozdobą tej odmiany są ciemne liście (cieniowane czarnym kolorem) przebarwiające się na bordowo przełomie lata i jesieni. Dorasta do około 1,5 m wysokości. Zaprezentowana została w 2014 roku. Jej hodowca to Japończyk Ryoji Irie. Odmiana Miss Saori upamiętnia jego żonę.
- Nikko Blue - kuliste, duże kwiatostany są różowoniebieskie, a przy odpowiednim nawożeniu przebarwiają się na piękny, niebieski kolor. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1 m wysokości. To odmiana japońska wyhodowana przed 1970 rokiem.
- Soeur Theresa – znana jest także jako Siostra Teresa. Jej kwiaty są białe, zebrane w duże, kuliste kwiatostany. W miarę przekwitania stają się lekko różowe. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1,5 m wysokości. To odmiana wyhodowana w latach 40. XX wieku we Francji. Upamiętnia Matkę Teresę z Kalkuty.
5. Hortensje piłkowane
Hortensja piłkowana (Hydrangea serrata) - jest krzewem. Jej kwiatostany mają kształt dużych, płaskich baldachów. Kwiaty wielu odmian zmieniają barwy w miarę przekwitania. Niektóre delikatnie pachną. Przy pomocy odpowiedniego nawożenia można zmienić kolor kwiatów na niebieski, ale tylko niektórych odmian. Ich dodatkową dekoracją są liście, które przebarwiają się jesienią w różnych kolorach. Młode hortensje piłkowane mogą przemarzać, dlatego warto je okrywać na zimę. To jeden z najlepszych gatunków hortensji do cienia.
TOP 7 Najpiękniejsze odmiany hortensji piłkowanej
- Beni-gaku - kwiaty zebrane są w luźne kwiatostany. Kwiaty początkowo są jasnoróżowe, a następnie ciemnieją. Przy odpowiednim nawożeniu stają się różowoniebieskie. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1 m wysokości. To bardzo stara odmiana japońska.
- Bluebird – kwiaty są w kolorach różowym i niebieskim (przy odpowiednim nawożeniu stają się niebieskie). Zebrane są w luźne, koronkowe kwiatostany. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1 m wysokości.
- Cotton Candy - kwiaty mają nietypową kolorystykę. W pierwszej fazie kwitnienia są zielono-różowe, a potem stają się żółto-różowe. Zebrane są w luźne, koronkowe kwiatostany. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1 m wysokości.
- Dolmyf – znana jest też pod nazwą Avelroz. W pierwszej fazie kwitnienia kwiaty są jasnoróżowe, a potem stopniowo ciemnieją. Zebrane są w luźne, koronkowe kwiatostany. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1 m wysokości.
- Golden Sunlight – kwiaty są wielobarwne, od bieli poprzez róż aż po kolor niebieski. Zebrane są w luźne, koronkowe kwiatostany. Kwitnie od lipca do października. Dodatkową ozdobą tej odmiany są żółte liście, które stopniowo przebarwiają się na zielono aż do jesieni. Dorasta do około 1,5 m wysokości.
- Preziosa – znana jest także pod nazwą Pink Beauty. Ta wyjątkowo piękna odmiana ma kwiatostany kuliste. Kwiaty są różowe, ciemniejące w miarę przekwitania. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1 m wysokości. Wyhodowana została w latach 60. XX wieku.
- Veerle - kwiaty są niebieskie z odcieniem różowym (przy odpowiednim nawożeniu stają się niebieskie), zebrane w luźne, koronkowe kwiatostany. Kwitnie od lipca do września. Dorasta do około 1 m wysokości.
6. Hortensje pnące
Hortensja pnąca (Hydrangea anomala) – jest pnączem polecanym do cienia. Niskie odmiany osiągają tylko 2-3 m długości. Silnie rosnące zaś dorastają do około 10 m długości. Pochodzi z Azji. Kwiatostany są płaskie, koronkowe, bardzo liczne. W pełni kwitnienia wokół hortensji pnących unosi się delikatny, przyjemny zapach. Kwiaty najczęściej są białe, bardzo rzadko – różowe. Rzadkość wśród hortensji pnących to także pstre liście. Hortensje pnące, w porównaniu do innych gatunków, mają niewiele odmian.
TOP 7 Najpiękniejsze odmiany hortensji pnącej
- Brookside Littleleaf – małe pnącze dorastające do około 3 m długości. Kwiaty są delikatnie pachnące, białe, zebrane w koronkowe, płaskie kwiatostany. Kwitnienie trwa od czerwca do lipca.
- Cordifolia - to karzełek wśród hortensji pnących, osiągający około 2 m długości. Kwiaty są w białym kolorze zebrane w koronkowe, płaskie kwiatostany, lekko pachnące. Kwitnie od czerwca do lipca.
- Crug Coral – wyróżnia się jasnoróżowym kolorem kwiatów, który jest bardzo rzadki wśród hortensji pnących. Kwiaty zebrane są w luźne, płaskie kwiatostany. Delikatnie pachną. Pnie się na wysokość 5-6 m. Kwitnienie trwa od czerwca do lipca.
- Mirranda – ma pstre liście w kolorach zielonym i żółtym. Kwiaty są białe, zebrane w luźne, płaskie kwiatostany, subtelnie pachnące. Wspina się na wysokość 5-6 m. Kwitnienie trwa od czerwca do lipca.
- Semiola – rośnie silnie, nawet do 10 m długości. Kwiaty mają typowy dla gatunku kolor, czyli biały. Zebrane są w luźne, płaskie kwiatostany. Pełnia kwitnienia przypada na czerwiec i lipiec, ale pojedyncze kwiaty pojawiają się aż do pierwszych dni września.
- Silver Lining – liście są pstre w kolorach zielonym i kremowym, jak przyprószone srebrem. Białe, delikatnie pachnące kwiaty tworzą luźne, płaskie kwiatostany. Wspina się na wysokość około 5 m. Kwitnienie przypada głównie na czerwiec i lipiec.
- Take a Chance – liście tej odmiany mają rzadką marmurkową kolorystykę w odcieniach zieleni i bieli. Kwiaty są białe, zebrane są w luźne, płaskie kwiatostany, subtelnie pachnące. Pnie się na wysokość 5-6 m. Kwitnienie trwa od czerwca do lipca.
