Z artykułu dowiesz się:
1. Które egzotyczne pnącza warto uprawiać?
Dlaczego warto uprawiać egzotyczne pnącza?
Pnącza o fascynujących kwiatach mogą zmienić balkon w mini patio z gorącego południa. Zajmują mało miejsca, a dają mnóstwo przyjemności. Słoneczny balkon do doskonałe miejsce dla roślin z rejonów o gorącym klimacie. Jest na nim cieplej, a i sezon trwa dłużej niż w ogrodzie. Łatwiej niż rozłożyste datury lub oleandry pomieścić tam pnącza nierozrastające się zbytnio na boki. Największe wrażenie robią gatunki o egzotycznych kwiatach, które latem obficie kwitną. Uprawa wielu gatunków jest niedroga, gdyż rośliny można uzyskać samodzielnie uprawiając z nasion, np. nasturcja kanaryjska, kobea pnąca czy kardiospermum. Z kolei wiele innych gatunków raz zakupionych można uprawiać przez wiele lat, jeśli przed zimą trafią do chłodnych pomieszczeń. Po mocnym przycięciu pędów taka przeprowadzka nie jest specjalnie kłopotliwa.
Czy egzotyczne pnącza mogą rosnąć w półcieniu?
Kobea pnąca (Cobaea scandens) to jednoroczne pnącze osiągające do 3 metrów wysokości, które doskonale się czuje nie tylko na stanowisku słonecznym, ale także w półcieniu. Tworzy duże, dekoracyjne fioletowo-liliowe lub białe, dzwonkowate kwiaty, osadzone na długich szypułkach. Kwitnie od lipca do września. Wysiew nasion w lutym - marcu do skrzynek lub doniczek pod osłonami. W temperaturze 18-22°C wschody następują po około 3 tygodniach. Na miejsce stałe wysadzać w końcu maja w odległości 40cm. Wymaga gleby żyznej, gliniasto -próchniczej, dostatecznie wilgotnej. Idealna do okrywania krat i siatek ogrodzeniowych, altan i balkonów.
Które pnącze osiąga największe rozmiary?
Mina (Mina lobata) to jednoroczna roślina pnąca osiągająca aż do 5 metrów wysokości. Tworzy liczne, początkowo czerwone, później czerwono-żółtobiałe kwiaty zebrane w okazałe regularne kwiatostany. Wysiew w marcu po 2-3 nasiona do doniczek o średnicy 8-10 cm. Nasiona kiełkują nieregularnie około 3 tygodni. Na miejsce stałe wysadzać w drugiej połowie maja. Kwitnie od lipca do przymrozków. Wymaga gleby żyznej, przepuszczalnej i stanowiska słonecznego. Doskonała do okrywania dużych powierzchni, krat ogrodowych, altan, balkonów.
Jaki gatunek cechuje długotrwałe kwitnienie?
Dipladenia (Mandevilla) to bardzo interesująca roślina tworząca błyszczące liście i dzwonkowate kwiaty o średnicy około 7 cm, które mogą być białe, różowe lub czerwone. Zaletą tego pięknego pnącza jest także łatwość uprawy. Jego pędy przyrastają rocznie o około 60 cm i trzeba je przywiązywać do podpór. Ponieważ zbyt suche powietrze i silne słońce powodują, że roślina zwija liście i nie wiąże pąków, latem dobrze jest umieścić je w lekkim półcieniu i zraszać, gdy w powietrzu brakuje wilgoci. Diplademia zimuje w temperaturze 12-18°C w jasnym pomieszczeniu. Powinna być wówczas dość skąpo podlewana. Może też stać cały rok w domu. Długotrwałym obfitym kwitnieniem wyróżnia się jej seria Sundaville, która ma m. in. odmiany o paskowanych lub pełnych kwiatach.
Jakie pnącze sprawdzi się przy wysokim ogrodzeniu?
Asarina (Asarina scandens) to bardzo efektowna roczna roślina pnąca, silnie rosnąca do 3 metrów wysokości. Tworzy lawendowe do fioletowo-czerwonych kwiaty. Kwitną od czerwca do października tworząc gęstą ścianę. Wysiew nasion w lutym-marcu pod osłonami bezpośrednio do doniczek 9-12 cm średnicy po 3-4 nasiona. Kiełkują po 14-21 dniach w temperaturze 10-20°C. Na miejsce stałe wysadzać pod koniec maja. Lubi stanowisko słoneczne, osłonięte. Gleba próchnicza umiarkowanie żyzna. Doskonale nadaje się do obsadzania osłoniętych ścian, tarasów, balkonów, altan lub wysokich ogrodzeń.
Które pnącze czepia się podpór wierzchołkami liści?
Glorioza wspaniała (Gloriosa superba) to gatunek znany głównie z kwiaciarń, który co roku tworzy nieco rozgałęziające się i dorastające do 2 metrów nowe pędy chwytające się podpór nitkowatymi wierzchołkami liści. Płatki kwiatów mają aż 10 cm długości. Jesienią pędy zasychają, zimują zaś kłącza, najlepiej w doniczce z suchą ziemią, w temperaturze 10-12°C. W marcu usuwa się stare dwuletnie części, a młode roczne kłącza sadzi się do nowego podłoża.
Które egzotyczne pnącze jest łatwe w uprawie?
Nasturcja kanaryjska (Tropaeolum peregrinum) to wyjątkowo atrakcyjna jednoroczna roślina pnąca, obficie i długo kwitnąca, od lipca do października. Tworzy kwiaty drobne barwy żółtej. Nasiona wysiewa się w połowie kwietnia po 2-3 sztuki do doniczek o średnicy 8-10 cm. Kiełkują po 14-20 dniach w temperaturze 15°C. Na miejsce stałe wysadza się w drugiej połowie maja. Roślina wymaga gleb średnio żyznych, ciepłych, umiarkowanie wilgotnych i słonecznego stanowiska. Doskonale nadaje się do okrywania ogrodzeń, ścian, murów, altan. Świetne prezentuje się także w skrzynkach balkonowych i wiszących pojemnikach.
Który gatunek pnącza łatwo przezimować?
Ołownik uszkowaty (Plumbago auriculata) to gatunek, który na szczytach pędów rozwija bukieciki (średnicy około 12 cm) błękitnych kwiatów. Rozkrzewia się i bujnie kwitnie, gdy co wiosnę skraca się mu ubiegłoroczne przyrosty o 2/3 długości. Stale wilgotne podłoże nie sprzyja obfitemu kwitnieniu, ale z kolei przesuszony na długo traci kwiaty. Zimuje w temperaturze około 6°C, a jeśli straci liście może stać nawet w ciemności.
Czy ozdobą egzotycznych pnączy mogą być owoce?
Kardiospermum (Cardiospermum halicacabum) to pnąca roślina jednoroczna osiągająca do 3 metrów wysokości o trójdzielnych liściach i niepozornych białych kwiatach. Ozdobą roślin są liczne zielone owoce w kształcie baloników o średnicy 3-5 cm, ukazujące się od lipca aż do przymrozków. Nasiona wysiewa się w lutym-marcu po 2-3 sztuki do doniczek o średnicy około 10 cm. Na miejsce stałe wysadza się w drugiej połowie maja w odległości 50-60 cm. Doskonale nadaje się do ozdoby balkonów, pergoli, jako roślina osłonowa, a także po zasuszeniu do trwałych kompozycji.
Jaki gatunek pnącza tworzy ozdobne liście?
Bugenwilla gładka (Bougainvillea glabra) to wyjątkowo dekoracyjny gatunek, którego główną atrakcją są barwne listki zwane podkwiatkami. Utrzymują się na roślinie przez długie miesiące. Kwiaty wyglądają jak białe gwiazdki i szybko opadają. Pnącze to trzeba owijać wokół podpórek, uważając na ciernie w kątach liści. Latem roślinie służy pełne słońce. Najlepiej zimuje w temperaturze 6°C. W lutym pędy należy przyciąć, pozostawiając kilka centymetrów ubiegłorocznych przyrostów. W doniczkach uprawia się zwykle mieszańce międzygatunkowe.
Czy kwiaty pnączy mogą rozwijać się nocą?
Cudacznik indyjski (Quisqualis indica) to mało znane, niezwykłe pnącze uprawiane z nasion. Jego mocno pachnące kwiaty rozwijają się nocą. Najpierw mają białą barwę, później różową, a na końcu purpurową. Tak więc kwiatostany są często trójbarwne. Nasiona wysiewa się w lutym-marcu po 2 sztuki do doniczek o średnicy około 10 cm. Kiełkuje w temperaturze około 23°C. Na miejsce stałe wysadza się w drugiej połowie maja w odległości 50-60 cm. Roślina silnie rośnie, jednak znosi mocne cięcie i można ją uprawiać w donicach. Zimuje w jasnym, ciepłym (powyżej 10°C) miejscu.
Które pnącze nawiązuje do męki Chrystusa?
Męczennica błękitna (Passiflora caerulea) to roślina wieloletnia, doniczkowa, pnąca do 2 metrów wysokości. Okazałe, o ciekawej budowie kwiaty barwy błękitnej z purpurowo-błękitnym przykoronkiem ukazują się od lipca do września. Uroda jej kwiatów (śr. ok. 5 cm), kojarzących się z koroną cierniową, symbolicznie nawiązuje do męki Chrystusa. Nasiona wysiewać w lutym-marcu do doniczek o średnicy 10 cm (po 2-3 szt.). Podczas wschodów należy zapewnić temperaturę około 25°C i przed wysiewem uszkodzić okrywę nasienną poprzez nakłucie w centralnej jego części. Wschody mogą trwać ok. 4-5 tygodni. W miarę wzrostu rośliny przesadzić z bryłą ziemi do większego pojemnika i zaopatrzyć w podpory. Uprawiać w większych pomieszczeniach bądź na balkonie lub tarasie chroniąc przed silnym nasłonecznieniem. Męczennica rośnie bardzo szybko, okręcając się wokół podpór, ale na szczęście dobrze znosi przycinanie. Nie lubi głodować dlatego od wiosny do lata należy ją dokarmiać nawozem wieloskładnikowym dla roślin kwitnących. Dobrze zimuje w temperaturze 8-10°C. Wiosną sadzonki z jej pędów ukorzeniają się nawet w wodzie.
W jaki sposób dbać o pnącza w pojemnikach?
- Odpowiedni pojemnik – zalecany jest maksymalnie 15-litrowy (w zbyt dużym rośliny słabo kwitną), lekki, z odpływem do dołu.
- Właściwe podłoże – powinno być przepuszczalne. Doskonałym wyborem jest ziemia kwiatowo-balkonowa Target.
- Wybór stanowiska – miejsce zaciszne, mocno nasłonecznione odpowiednie jest dla ołownika i bugenwilli, lecz wiele gatunków doskonale radzi sobie także w półcieniu. Sam pojemnik powinien być ocieniony.
- Odpowiednie podpory – należy zadbać o kratownice lub linki służące pędom za podporę. Młode pędy przywiązujemy do podpór, by rosły w pożądanym kierunku.
- Regularne podlewanie – w czasie upałów powinno być obfite, a przy deszczowej pogodzie dopiero, gdy ziemia obeschnie. Nadmiar wody sprzyja wzrostowi, a nie kwitnieniu. Nocą ziemia powinna być tylko nieco wilgotna (ale nie sucha). Od września podlewanie ograniczamy.
- Dostarczanie składników pokarmowych – rośliny należy dokarmiać roztworem nawozu do surfinii lub pelargonii według wskazań na opakowaniu. Dokarmianie kończymy w połowie sierpnia.
Jak pielęgnować pnącza w okresie spoczynku?
- Przygotowanie do zimowania – gdy temperatura spadnie do zalecanej dla spoczynku danego gatunku, pędy zdejmujemy z podpór. Przyrosty skracamy – krótkie o 2/3, długie, silniej, jedynie gloriozę tuż przy ziemi. Oczywiście do zimowania nie nadają się pnącza jednoroczne uprawiane z nasion.
- Wybór pomieszczenia – odpowiednie jest jasne miejsce, ale rośliny, którym opadają liście, mogą stać w ciemności, w temperaturze odpowiedniej dla gatunku (w zbyt niskiej rośliny chorują i giną, a zbyt wysoka osłabia późniejsze kwitnienie).
- Podlewanie podczas przechowywania – powinno być bardzo oszczędnie, zwłaszcza w chłodzie.
- Budzenie z zimowego spoczynku – na początku kwietnia przycinamy zimowe przyrosty. Rośliny przesadzamy do nowej ziemi i większej donicy (dużym okazom wycinamy nieco korzeni). Podlewany je umiarkowanie, a po 2 tygodniach zasilamy roztworem nawozu uniwersalnego.
- Hartowanie sadzonek – w maju wystawiamy rośliny na kilka godzin dziennie na balkon, a po ostatnich przymrozkach pozostawiamy je tam na stałe.