Z artykułu dowiesz się:
1. Dlaczego warto uprawić rododendrony?
Rododendrony to rodzaj roślin z ogromnej rodziny wrzosowatych. Wśród nich wyróżnia się różaneczniki (zwykle mają grube, zimozielone liście) oraz azalie (ich liście są miękkie, najczęściej opadające na zimę częściowo lub całkowicie). Wszystkie wspaniale kwitną w maju i czerwcu. Pojedyncze kwiaty przypominają róże – stąd łacińska nazwa Rhododendron (Rhodon – róża, dendron – drzewo).
Kwiaty zebrane są w kwiatostany liczące od kilku do kilkudziesięciu sztuk. Bardzo często mają mocne barwy, co sprawia, że obok kwitnącego rododendronu nie można przejść obojętnie. To wyjątkowo piękna dekoracja ogrodu lub balkonu czy tarasu (rododendrony nadają się także do uprawy w donicach). Dodatkowo kwiaty wielu odmian przyjemnie pachną. Rododendrony mogą być szczepione na pniu. Takie egzemplarze prezentują się najlepiej w wyeksponowanych miejscach.
Rododendrony to krzewy długowieczne. Doskonale rosną w półcieniu, zwłaszcza pod wysokimi drzewami oraz w towarzystwie wysokich krzewów. Ich liście, zwłaszcza odmian zimozielonych, tworzą gustowne tło dla innych roślin. Podstawą sukcesu w uprawie rododendronów – zarówno zaliczanych do różaneczników, jak i azalii - jest kwaśna gleba (pH 3,5-5,5). Dlatego doskonałe są ogrody położone np. na skrajach lasów i wrzosowisk. Odczyn ziemi łatwo sprawdzić. Służy do tego Zestaw do badania pH gleby. Rododendrony warto sadzić np. obok iglaków. Ich towarzystwo lubi również pnący bluszcz.
Przeczytaj także: Azalia, rododendron, różanecznik - czym się różnią
2. Jakie gatunki rododendronów uprawiane są w Polsce?
W Polsce i na całym świecie najpopularniejsze są krzyżówki różnych gatunków rododendronów. Dlaczego? Takie wyselekcjonowane odmiany są bardziej odporne na mróz, a ich kwiaty wyróżniają się mocnymi kolorami i wielkością. Gatunki botaniczne sadzone są rzadziej, ale i wśród nich są śliczne okazy. Bardzo dużą odpornością na mróz wyróżnia się różanecznik dahurski. Imponujące rozmiary ma różanecznik drzewiasty. Lubiany jest różanecznik katawbijski, m.in. za jego niezawodne kwitnienie. Azalie także występują w wielu gatunkach. Poszukiwane są m.in. azalia japońska, azalia gandawska i azalia pontyjska. Jednak najczęściej kupowane są mieszańce międzygatunkowe. Zarówno wśród różaneczników, jak i azalii są odmiany wysokie i niskie. Każdy znajdzie coś dla siebie!
Przeczytaj także: Różanecziki i azalie - jak nawozić
3. Jakie są najpopularniejsze odmiany różaneczników?
W ciągu ostatnich około 200 lat wyhodowano tysiące odmian różaneczników. Wiele starych odmian nadal jest rozmnażanych i sprzedawanych. Wyróżniają się m.in. odpornością na mróz. Co roku w sklepach ogrodniczych pojawia się również wiele nowości. W Polsce szczególnie lubiane są odmiany różaneczników w kolorach czerwonym, różowym i fioletowym. Oto kilka szlagierów – wszystkie to doskonałe odmiany do cienia.
Różanecznik Alfred
To stara odmiana z 1891 roku. Pochodzi z niemieckiej szkółki T.J. Rudolfa Seidela. Ów słynny hodowca uzyskał go z nasiona odmiany Everestianum. Liliowe kwiaty są okazałe, zebrane w efektowne kwiatostany (nawet po kilkanaście sztuk). Nie pachną. Duże, skórzaste liście mają ciemnozielony kolor. Różanecznik Alfred dorasta do około 2 metrów wysokości. Wyróżnia się dobrą odpornością na mróz oraz choroby, a także niezawodnym, corocznym kwitnieniem. Stare okazy tej odmiany można podziwiać m.in. w Arboretum Wojsławice (województwo dolnośląskie).
Różanecznik America
Wyhodowany został w 1902 roku w szkółce Koster & Sons w Holandii. To krzyżówka różanecznika Parsons Grandiflorum (obecnie prawie zapomnianego) i nieznanej odmiany w czerwonej barwie. Kwiaty mają unikalny kolor: fioletowoczerwony z bardzo delikatnym niebieskim odcieniem. Nie pachną. Zebrane są w kwiatostany po około 10 sztuk. Liście są duże, skórzaste, nie opadają na zimę. Różanecznik America to zimozielony, olbrzymi król ogrodu. Wyróżnia się nie tylko oryginalną kolorystyką kwiatów, ale także rozmiarami. Jest wysoki: osiąga 3 metry lub więcej. W Polsce sadzony jest często również ze względu na dużą mrozoodporność (do minus 30 stopni Celsjusza).
Różanecznik Kalinka
Śliczna odmiana w różowym kolorze. Różanecznik Kalinka wyhodował przed 1983 rokiem Hans Hachmann w Niemczech. Jeden z przodków tej bardzo odpornej odmiany to różanecznik jakuszimański Koichiro Wada. Kalinkę wyróżnia piękny, różowy kolor. Kwiaty są duże, bez zapachu, zebrane w okazałe kwiatostany. Ciemnozielone liście nie opadają na zimę. To różanecznik karłowy w porównaniu do innych odmian - dorasta do 1,5 metra wysokości. Bardzo dobrze znosi polskie zimy.
Różanecznik Nova Zembla
To jeden z najlepiej sprzedających się różaneczników. Zwraca uwagę dużymi, czerwonymi kwiatami, które są zebrane w kuliste, delikatnie pachnące kwiatostany. Każdy kwiat ma intrygujące czarne plamki, które tworzą subtelny wzór wachlarza. Różanecznik Nova Zembla to stara odmiana. Wyhodowany został w 1902 roku w holenderskiej szkółce Koster & Sons w Holandii. Jest krzyżówką różanecznika Parsons Grandiflorum (obecnie mało znanego) i anonimowej odmiany w czerwonym kolorze. Dorasta do około 2,5 metra wysokości. Wyróżnia się dużą mrozoodpornością - do minus 30 stopni Celsjusza).
Różanecznik Saint Michel
Zawdzięcza wielką popularność wyjątkowej urodzie oraz bardzo dużej odporności na mróz. Wytrzymuje temperaturę minus 30 stopni Celsjusza i niższą. Różanecznik Saint Michel wyhodowany został – przez Uosukainen - przed 1987 rokiem w Finlandii. Znany jest także pod nazwą Mikkeli. To krzyżówka różanecznika krótkoowocowego oraz Smirnowa. Kwiaty są duże, białe, muśnięte kolorem jasnoróżowym, zebrane w okazałe kwiatostany. Nie pachną. Różaneczniki Saint Michel dorastają do około 2 metrów wysokości.
4. Jakie są najpopularniejsze odmiany azalii?
Azalie są uważane za trochę łatwiejsze w uprawie niż różaneczniki i jeszcze bardziej kolorowe. Bajkowe barwy mają nie tylko ich kwiaty, ale często także liście (jesienią). Wiele azalii ślicznie pachnie. Wśród nich są tysiące odmian. Różnią się m.in. wielkością kwiatów. Szczególnie popularne są odmiany wielkokwiatowe. W pełni kwitnienia kwiatów jest często tak dużo, że prawie nie widać liści. Oto kilka ślicznych odmian.
Azalia Anne Frank
Obsypana jest różowymi, niewielkimi kwiatami bez zapachu – to krzew wielokwiatowy. Azalia Anne Frank kwietnie niezawodnie co roku. Jest krzyżówką sprzed 1965 roku dwóch starych odmian: Mother`s Day oraz Multiflorum. Jej hodowca to Walter Nagel z Niemiec. Nie zrzuca liści na zimę (przebarwiają się jesienią). Rośnie wolno - dorasta do około metra wysokości i szerokości.
Azalia Jock Brydon
Zachwyca pięknym zapachem oraz unikalną kolorystyką kwiatów. Płatki są białe, cieniowane różem i nakrapiane kolorem pomarańczowym. Azalia Jock Brydon wyhodowana została przed 1968 rokiem w USA. Pochodzi ze szkółki Clausen. Zrzuca liście na zimę. Dorasta do około 1,5 metra wysokości. Jest krzyżówką azalii japońskiej oraz zachodniej. Bez okrycia dobrze znosi mróz do minus 21 stopni Celsjusza. W ziemnych rejonach Polski potrzebuje okrycia zimowego.
Azalia Juanita
Jej kwiaty mają wyjątkowo ciepłą barwę. Są różowe z odcieniem pomarańczowym. Dodatkowo płatki są muśnięte żółtym kolorem. Kwiaty mają duże rozmiary, tworzą okazałe kwiatostany. Ich zapach jest delikatny, przyjemny. Azalia Juanita została wyhodowana przed 1979 rokiem przez Hansa Hachmanna w Niemczech. Liście, zanim opadną na zimę, przebarwiają się na czerwony kolor. Dorasta do około 1,5 metra wysokości i szerokości. Zwykle dobrze znosi polskie zimy. Egzemplarze młode i uprawiane w zimniejszych regionach warto zabezpieczyć przed mrozem.
Azalia Maruschka
Kiedy kwitnie azalia Maruschka, nie sposób przejść obok niej obojętnie. Jej kwiaty mają mocny, czerwony kolor z różowym odcieniem (nie pachną). Odmiana wyhodowana została przed 1983 rokiem przez Hansa Hachmanna w Niemczech. Jest krzyżówką wielu odmian azalii: Rubinstern, Rubinetta, Johanna. W odróżnieniu od większości innych azalii, Maruschka nie zrzuca liści na zimę. To miniaturowy krzew – rośnie wolno i tylko stare egzemplarze osiągają metr wysokości. Dobrze znosi polskie zimy.
Azalia Pink Mimosa
Ta stara odmiana – z 1938 roku - wyróżnia się zwłaszcza mocnym, pięknym zapachem. Jej kwiaty są jasnoróżowe, nakrapiane ciemniejszymi, różowymi plamkami. Azalia Pink Mimosa pochodzi z B.B.C. Felix w Holandii. Jest krzyżówką azalii Kostner`s Brillant Red oraz azalii lepkiej. Dorasta do około 1,5 metra wysokości i szerokości. Świetnie prezentuje się pod drzewami liściastymi. Na zimę jej liście opadają. Bardzo dobrze znosi polskie zimy.
? Miłośniczką azalii była księżna Izabela Czartoryska (1746-1835). Znana była m.in. z działalności filantropijnej. Po utracie przez Polskę niepodległości utworzyła pierwsze polskie muzeum w Świątyni Sybilli w Puławach. W jej czasach azalie były nowością dostępną praktycznie tylko dla arystokracji. W książce - Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów - wydanej w 1805 roku polecała kilka odmian azalii, w tym z pstrymi liśćmi, które nawet obecnie są rzadkie. Nazwała je Biała lipka, Nakrapiana, Czerwona, Karmazynowa, Gładka, Mszysta, Fryzowana. Księżnej podobał się także mocno pachnący różanecznik żółty (azalia pontyjska).