Zimozielone rośliny ogrodowe - 5 łatwych w uprawie

Zimozielone rośliny dekorują ogród cały rok. Przyciągają wzrok kształtami i kolorami, są efektownym tłem dla innych roślin, w tym wiosennych kwiatów cebulowych. Niektóre mają igły, inne – łuski lub liście. Ich faktury ciekawie urozmaicają ogrody, nawet gdy zasypie je śnieg.

Wśród roślin zimozielonych jest wiele niskich gatunków, które tworzą kobierce. Nadają np. do sadzenia pod krzewami i wysokimi drzewami, wypełniania pustych przestrzeni na rabatach i skalniakach. Z wysokich roślin zimozielonych można zakładać żywopłoty. Polecane są też do sadzenia w wyeksponowanych miejscach jako solitery oraz do tworzenia kolorystycznych kompozycji.

Wbrew pozorom zimozielone rośliny też gubią liście, ale rzadziej. Nie trzeba ich grabić jesienią.

W ogrodach uprawianych jest kilka gatunków barwinków. Najpopularniejszy to barwinek pospolity (Vinca minor). Nie mniej piękne i odporne są barwinek większy (Vinca major) oraz barwinek zielny (Vinca herbacea). Różnią się m.in. wielkością kwiatów oraz liści.

Barwinki rosną dziko m.in. w lasach europejskich i azjatyckich. W Polsce w naturalnym środowisku jest spotykany barwinek pospolity, który przez wieki był symbolem wierności oraz wieczności. Wierzono też, że chroni przed czarami. Stosowano go w leczeniu m.in. ran i chorób układu krążenia.

Barwinki to niskie, zimozielone krzewinki. Rosną szybko. Dorastają do 10-30 cm wysokości. Ich płożące pędy zaś osiągają około 100 cm. Gdy zetkną się z ziemią, wypuszczają korzenie. Już po kilku latach uprawy tworzą zimozielone kobierce.

Główną ozdobą barwinków są liście. Mają około 2 cm długości i 1 cm szerokości. Liście, w zależności od odmiany, są zielone, biało-zielone lub żółto-zielone. Wiosną dodatkową dekoracją barwinków są kwiaty. Z reguły są niebieskie, rzadziej białe, różowe lub fioletowe. Jeśli barwinki mają dobre warunki, kwiatów jest tak dużo, że prawie nie widać liści.

To roślina znakomita na kobierce zielone cały rok. Nadaje się na kompozycje z bylinami, do sadzenia pod drzewami i krzewami liściastymi oraz iglastymi, na obwódki, skalniaki, zamiast trawnika. Szybko zarasta wszelkie kąty ogrodu, w których nic innego nie chce rosnąć. Rośnie intensywnie i mocno się ukorzenia, dlatego może z czasem zagłuszać inne rośliny. Świetnie znosi przycinanie – to pomaga utrzymać go w pożądanych ryzach.

Nadaje się również na kompozycje w pojemnikach, zwłaszcza z roślinami wieloletnimi, np. iglakami.

Barwinek dobrze rośnie prawie w każdej ziemi, oprócz podmokłej. To wyjątkowo mało wymagająca roślina. Jeśli ziemia jest bardzo sucha, słabo magazynująca wodę, do dołka oraz donic przed sadzeniem warto wsypać odżywkę TerraCottem universal. Zwiększa ona zdolność podłoża do magazynowania wilgoci. Dzięki temu korzenie barwinka mają dostęp do wody zarówno w czasie suszy letniej, jak i zimowej. To przekłada się na ładny wygląd liści przez cały rok.

Wymagania pokarmowe barwinków są niewielkie. Potrafią się obyć nawet bez nawożenia. Jednak zasilanie sprawia, że kobierce barwinków są gęściejsze, a liście lepiej wybarwione. Bardziej obfite jest też kwitnienie. Barwinki nawozi się raz w miesiącu od kwietnia do lipca. Zastosować można np. Nawóz granulowany do kwitnących z mikroskładnikami.

Jesienią korzystnie jest rozsypać wokół barwinków Nawóz granulowany jesienny do roślin ozdobnych. Zawiera on dużo fosforu i potasu. Te składniki mają wpływ m.in. na intensywność kwitnienia i większą odporność na suszę.

Przez prawie cały rok barwinki warto ściółkować, takimi materiałami ja kompost, kora czy Torf ogrodniczy odkwaszony.

Jałowiec to liczna rodzina roślin iglastych. Dziko rosną prawie na całej kuli ziemskiej. W polskich lasach można spotkać jałowiec pospolity (Juniperus communis). Jego szlachetne odmiany uprawiane są także w ogrodach. Oprócz niego w ogrodach popularne są gatunki jałowców pochodzące z Azji i Ameryki Północnej – wszystkie wyróżnia bardzo duża odporność na mróz, choroby, szkodniki, suszę. To m.in. jałowiec chiński (Juniperus chinensis), jałowiec nadbrzeżny (Juniperus conferta), jałowiec płożący (Juniperus horizontalis), jałowiec rozesłany (Juniperus procumbens) czy jałowiec sabiński (Juniperus sabina). Spotykane są też krzyżówki międzygatunkowe, jak jałowiec Pfitzera (Juniperus pfitzeriana), jałowiec wirginijski (Juniperus virginiana).

Jałowce, w zależności od gatunku i odmiany, to zimozielone krzewy lub drzewa. Wśród ich są karzełki oraz olbrzymy. W ogrodach najczęściej sadzi się odmiany płożące, kolumnowe oraz o pokroju rozłożystym. Liście jałowców to krótkie, kłujące igły albo łuski (w zależności od gatunku).

Kolorystyka jałowców także jest różnorodna. Mogą być zielone oraz w odcieniach złocistym i niebieskim. Wiele odmian jest dwukolorowych, np. biało-zielone i żółto-zielone.

Jałowce są jednopienne lub dwupienne. Dlatego tylko niektóre zawiązują szyszkojagody.

Wszystkie jałowce najlepiej rosną na słonecznych stanowiskach. Niektóre gatunki, jak jałowiec sabiński, tolerują też półcień, ale wtedy są mniej gęste. Płożące odmiany nadają się np. na skalniaki, rabaty kwiatowe i zamiast trawnika. Rozłożyste jałowce sadzi się zwykle jako solitery oraz na skarpach, a kolumnowe nadają się m.in. na żywopłoty.

Jałowce są idealne na słabą, piaszczystą, suchą glebę. Mogą też mieć oczywiście lepszą ziemię. Trzeba tylko pamiętać, że jeśli jest zbyt mokra, mogą być atakowane przez choroby grzybowe. Do sadzenia warto używać specjalnego podłoża, jak  Ziemia do iglaków. Przynajmniej raz w roku dobrze jest jałowce ściółkować, np. korą.

To iglaki o małych wymaganiach pokarmowych. O systematycznym nawożeniu warto pamiętać zwłaszcza gdy rosną w słabej ziemi oraz w donicach.

Jałowce nawozi się 1-2 razy w sezonie od marca do płowy lipca. Zastosować można Nawóz granulowany do iglaków z mikroskładnikami lub Nawóz długodziałający do iglaków.

Na przełomie lata i jesieni warto też zastosować Nawóz granulowany jesienny do iglaków i tui. W jego składzie jest dużo fosforu i potasu, które wzmacniają wybarwienie igieł oraz zwiększają odporność na brak wody.

Runianka japońska (Pachysandra terminalis) pochodzi z Japonii oraz Chin. Przez wieki te regiony były trudno dostępne dla Europejczyków. Dlatego runiankę sprowadzono do Europy dopiero w XIX w. Jedną z najstarszych odmian runianki japońskiej Variegata odkryto w 1859 r. W Azji runianki rosną dziko w górskich lasach. Tworzą pod drzewami zimozielone runo.

Kuzynem runianki japońskiej jest bukszpan. Obie rośliny są – na pierwszy rzut oka - niepodobne do siebie.

Rumianki japońskie to wiecznie zielone, niskie krzewinki. Rosną wolno. Ich główną ozdobą są liście - zielone lub pstre, z krawędziami ząbkowanymi. Runianki to doskonałe rośliny okrywowe. Ich pędy, gdy dotkną ziemi, łatwo się ukorzeniają. Dlatego z upływem lat runianki tworzą kobierce zielone przez cały rok. Zakwitają wiosną. Kwiaty są białe, niepozorne, łatwo je przeoczyć. Przyjemnie pachną lecz delikatnie. Zapach jest wyczuwalny w ogrodzie, jeśli runianek jest bardzo dużo.

To idealna roślina okrywowa do sadzenia w miejscach półcienistych oraz zacienionych. Runianka japońska nadaje się do sadzenia pod wysokimi drzewami i krzewami, na rabatach zacienionych (w tym od strony północnej), w ogrodach leśnych i naturalnych. Tworzy tak piękne runo, że w cienistych miejscach może zastępować trawnik.

To wyjątkowo mało wymagająca roślina co do ziemi. Dobrze rośnie w prawie każdej, oprócz podmokłej. Bardzo lubi ściółkowanie. Jeśli rośnie pod drzewami i krzewami, ich opadłe liście oraz igły tworzą naturalną ściółkę. Gdy ich brak, runianki warto ściółkować – przynajmniej raz w roku - takimi materiałami jak kompost, kora lub Torf ogrodniczy odkwaszony.

Runianka japońska nie potrzebuje obfitego nawożenia. Dobrze rośnie nawet w słabej ziemi. Nawożenie sprawia jednak, że lepiej się krzewi. Runo, jakie tworzy, jest gęściejsze. Nie ma specjalnych nawozów do runianek. Jeśli rośnie pod drzewami i krzewami, które są zasilane, runianka także skorzysta z tych nawozów.

Jeżeli runianka japońska tworzy oddzielną rabatę, wiosną można zastosować np. Nawóz długodziałający do trawników. Składniki pokarmowe uwalniane są z jego granulek przez około 100 dni. Ma przełomie lata i jesieni zaś warto zastosować Nawóz granulowany jesienny do roślin ozdobnych, który zawiera dużo potasu i fosforu.

Gatunków trzmielin jest wiele. Niektóre są zimozielone,  a inne zrzucają liście na zimę, np. rosnąca dziko w Polsce trzmielina pospolita. Z zimozielonych gatunków łatwa w uprawie jest trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei). Odkryta została w XIX w. w Chinach przez Roberta Fortune`a – słynnego szkockiego botanika, stąd jego nazwisko w nazwie.

Trzmieliny Fortune’a rosną dziko w Chinach, ale też Japonii, Indonezji oraz Korei. W ogrodach są uprawiane na prawie całym świecie. To popularne rośliny o małych wymaganiach oraz odporne na choroby, szkodniki i mróz. Nadają się do uprawy zarówno w gruncie, jak i donicach.

Trzmielina Fortune’a to niski, wiecznie zielony krzew. Rośnie wolno. Dorasta zwykle do 30-50 cm wysokości. Pędy bardzo łatwo się ukorzeniają, gdy dotkną ziemi. Dlatego trzmielina rozrasta się na boki, tworząc z upływem lat gęstą okrywę. Gdy na swojej drodze napotka przeszkodę, np. mur, drzewo, krzew czy kamień, zaczyna się po nich wspinać za pomocą korzonków przybyszowych. W sklepach ogrodniczych można też kupić trzmieliny Fortune’a prowadzone na pniu. Nadają się do przycinania, np. w kształcie kul. Strzyżenie znoszą bardzo dobrze.

Liście trzmielin Fortune’a mają 4-5 cm długości i około 1,5 cm szerokości. Są dość grube, skórzaste, nie opadają na zimę. W zależności od odmiany liście są w kolorach zielonym oraz biało-zielonym lub żółto-zielonym. Zimą liście tracą połysk, poza tym u wielu odmian lekko czerwienią. W czasie dużych mrozów liście tracą sprężystość. Jeśli nie ma śniegu, wierzchołki niezdrewniałych  pędów mogą podsychać. To wynik przesuszenia, gdyż z zamarzniętej gleby trzmieliny nie mogą pobierać wody. Przed suszą zimową dobrze chroni ściółka.

Najpopularniejsze w ogrodach są trzmieliny Fortune’a z liśćmi pstrymi. Kolorowe odmiany trzmielin bywają mylone z barwinkami. Wzory na ich kolorowych liściach są podobne.

Trzmieliny Fortune’a to doskonała roślina okrywowa. Nadają się na rabaty, obwódki, skarpy, skalniaki, zasłaniania nieestetycznych murków ogrodzeń czy pni po ściętych drzewach, wypełniania pustych miejsc między wyższymi krzewami. Trzemieliny na tzw. nóżkach (na wysokich pniach) mogą być soliterami np. na trawnikach, czy tworzyć szpaler wzdłuż ścieżek ogrodowych. Ich zimozielone liście są dekoracyjne przez cały rok. Tworzą tło dla kwiatów, nadają się do kolorystycznych kompozycji z iglakami. 

Bardzo dobrze znoszą cięcie od wiosny do późnego lata. Mniejsze krzewy przycina się sekatorem, a większe – nożycami ogrodniczymi.

Trzmieliny preferują żyzną ziemię, ale zadowalają się także przeciętną. Gdy gleba jest sucha, przepuszczalna i słaba, do dołków, w których mają być sadzone, warto wsypać TerraCottem universal – to odżywka do gleby, składająca się z hydrożelu, nawozu, materiału nośnikowego i lawy wulkanicznej, zwiększająca zdolność podłoża do magazynowania wody. Ukorzenione w niej trzmieliny są odporniejsze na suszę, zarówno latem, jak i zimą.

Świeżo posadzone młode trzmieliny bardzo lubią ściółkowanie. Bardzo dobre są kora oraz Torf ogrodniczy odkwaszony.

To rośliny mało wymagające. Jeśli rosną na systematycznie nawożonych rabatach kwiatowych czy obrzeżach trawnika, nie potrzebują dodatkowego zasilania. Skorzystają z tych samych nawozów.

Jeśli trzmieliny rosną osobno, polecany jest np. uniwersalny Nawóz granulowany do ogrodu z mikroskładnikami. Na przełomie lata oraz jesieni warto zastosować Nawóz granulowany jesienny do roślin ozdobnych. Dzięki temu trzmieliny są odporniejsze na suszę, mają intensywne wybarwienie liści oraz lepiej się zagęszczają.

Świerk kłujący (Picea pungens) pochodzi z Ameryki Północnej. W naturze to ogromne drzewo osiągające nawet 40 m wysokości. W ogrodach uprawiane są odmiany zdecydowanie mniejsze. Wiele z nich to karłowe odmiany, o formach krzaczastych, dorastające zaledwie do metra wysokości. Inne zaś mają pokrój choinek klasycznych albo choinek asymetrycznych, jak potarganych wiatrami.

W Ameryce Północnej, skąd pochodzi, przed wiekami szamani indiańscy przygotowywali ze świerka kłującego leki na przeziębienie. Jego gałązki symbolizują szczęście. To popularna dekoracja bożonarodzeniowa.

Świerk kłujący jest spokrewniony ze świerkiem pospolitym, który rośnie dziko w Polsce. Jest od niego bardziej odporny, zwłaszcza na suszę, zanieczyszczenie powietrza oraz choroby i szkodniki.

Świerk kłujący to zimozielony iglak. W zależności od odmiany rośnie jak drzewo (z jednym pniem) albo jak krzew (z wieloma rozgałęzieniami). Igły są kłujące i krótkie, o długości 1-3 cm.

Świerki kłujące wyróżniają się pięknym zabarwieniem igieł. U wielu odmian jest ono srebrzystoniebieskie i srebrzystozielone. Dlatego świerk kłujący jest często nazywany świerkiem srebrnym. Zimą igły stają się bardziej zielone, ale i tak zachowują ładny kolor.

Jedną z zalet świerków kłujących jest brak tendencji do ogołacania od dołu. Nawet stare egzemplarze są gęste od ziemi do czubka. Dekoracyjne są także szyszki. Pojawiają się często już po kilku latach uprawy.

Odmiany choinkowe świerków kłujących są często sadzone pojedynczo, w wyeksponowanych miejscach przed domami. W okresie Bożego Narodzenia nadają się bowiem do dekoracji lampkami. Na solitery nadają się także świerki o formach płaczących.

Karłowe odmiany są polecane na skalniaki i kolorystyczne kompozycje z innymi iglakami. Nadają się do sadzenia w ogrodach podlewanych rzadko lub wcale. Można je również uprawiać na skarpach, także bardzo piaszczystych, z kamieniami. Ich mocny system korzeniowy zapobiega osuwaniu się ziemi.

Świerk kłujący jest mało wymagający co do ziemi. Dobrze rośnie w każdej. Podczas sadzenia, na dobry start, warto użyć lepszego podłoża, jak np. kompost lub Ziemia do iglaków. Świerk szybciej się dobrze ukorzeni. Po posadzeniu powierzchnię ziemi można wyściółkować korą. To prosty sposób na ograniczenie podlewania i wyrastania chwastów.

Świerki kłujące nawozi się 3-4 razy od marca do połowy lipca. Najlepiej używać specjalnych nawozów do iglaków, które wzmacniają srebrne zabarwienie igieł. W ich składzie, oprócz azotu, znajdują się także fosfor, potas i magnez. To mogą być np. Nawóz granulowany z magnezem do iglaków wzmacniający wybarwienie igieł czy Nawóz granulowany do iglaków z mikroskładnikami.

Wygodne w użyciu są nawozy długodziałające. Wystarczy jedna dawka wiosną. Składniki uwalniają się przez około 3 miesiące z granulek, w zależności od temperatury i wilgotności ziemi. Tak działa Nawóz długodziałający do iglaków.

Na przełomie lata i jesieni korzystnie jest zastosować Nawóz granulowany jesienny do iglaków i tui. W jego składzie jest dużo fosforu i potasu. Te składniki wolno przemieszczają się w głąb ziemi. Wzmacniają wybarwienie igieł, a także odporność na brak wody.