10 rzeczy, które lubią cukinie

Cukinia to warzywo dość łatwe w uprawie. Jej owoce – w zależności od odmiany – są okrągłe, w kształcie tykwy lub maczugi. Z jednej rośliny zbiera się zwykle co najmniej 10 kilogramów owoców. Najlepsze do jedzenia są owoce nie w pełni dojrzałe, które mają miękką skórkę. Aby cukinie miały dużo owoców, trzeba im zapewnić dobrą ziemię, słoneczne stanowisko oraz zadbać o nawożenie i podlewanie. Na wielkość zbiorów ma również wpływ pogoda. Cukinie nie zawiązują owoców i częściej chorują, gdy pada deszcz.

Cukinia preferuje słoneczne stanowiska, ale toleruje także półcień. Jednak, jeśli jest nadmiernie zacieniana - np. przez drzewa, budynki czy inne, wyższe rośliny - ma mniej kwiatów żeńskich. W efekcie owoców także jest mniej, gdyż tylko z takich kwiatów się rozwijają. Poza tym w zacienionych miejscach wolniej wysychają - po deszczu i rosie - liście oraz zawiązane owoce. To sprzyja występowaniu chorób grzybowych. Na cienistych grządkach, zwłaszcza w maju i czerwcu, cukinie częściej zjadane są także przez ślimaki nagie.

Im żyźniejsza gleba, bogata w próchnicę, tym większe są zbiory cukinii. Jeżeli ziemia jest uboga, słaba, cukinie także będą rosły, ale owoców będzie mało oraz w niewielkich rozmiarach. Cukinia to warzywo, które w ciągu zaledwie 2-3 miesięcy zawiązuje wiele kilogramów liści oraz owoców. Dlatego już przed siewem trzeba zadbać o zasobność gleby.

Cukinie najlepiej rosną w pierwszym roku po nawożeniu obornikiem. Doskonałą alternatywą dla obornika świeżego jest obornik granulowany. Nie ma nieprzyjemnego zapachu, nie zwabia much, nie zawiera nasion chwastów, łatwo go przechowywać. Nadają się: Obornik bydlęcy granulowany, Obornik koński granulowany, Obornik kurzy granulowany. Glebę można też wzbogacić kompostem.

Cukinie najlepiej rosną w glebie, której odczyn wynosi pH 6-7. Łatwo to sprawdzić bez oddawania próbki ziemi do laboratorium. Służy do tego Zestaw do badania pH gleby. Wynik otrzymuje się po około 30 sekundach.

Przeczytaj także: Badanie odczynu gleby – 4 sposoby oraz Obornik granulowany – jak stosować jesienią

Ze względu na to, że cukinia nie jest odporna na mróz, w gruncie można ją siać, gdy minie największe ryzyko wiosennych przymrozków, czyli po 15 maja. Czasem wschodzące cukinie niszczy jednak nie tylko niska temperatura, ale też ślimaki lub grad. Warto wiedzieć, że siew cukinii można powtarzać aż do połowy czerwca. Cukinia rośnie bardzo szybko!

Cukinie najczęściej uprawia się z siewu do gruntu. Tak jest najłatwiej – wystarczy umieścić nasionko w ziemi na głębokości około 2 cm. Po tygodniu zwykle pojawiają się pierwsze listki. Niestety, jeśli maj jest ciepły, młodym cukiniom zagrażają ślimaki. Jeżeli zaś jest zimno, cukinie nie wschodzą, a nawet zamierają. Aby zapobiec niepowodzeniu w uprawie, można przygotować - pod koniec kwietnia -  rozsadę cukinii. W ten sposób siewkom zapewnia się komfortowe warunki w pierwszych tygodniach.

Rozsadę cukinii najlepiej robić w doniczkach jednorazowych, np. torfowych lub z włókna kokosowego. Cukinie bowiem, podobnie jak inne warzywa dyniowate, źle znoszą przesadzanie. Aby zniosły ten zabieg dobrze, muszą być sadzone z jak najmniej naruszoną bryłą korzeniową. Doniczki jednorazowe wsadza się do ziemi razem z cukinią (bez wyjmowania z niej bryły korzeniowej). Następnie rozkładają się i użyźniają ziemię. Rozsadę cukinii można wykonać także przy użyciu doniczek wielorazowych, ale wymaga to wprawy i większego doświadczenia ogrodniczego. Bryłę korzeniową trzeba wyjmować z doniczki wielorazowej bardzo delikatnie, uważając, aby jej nie naruszyć, a także by nie połamać kruchych liści.

Do przygotowania rozsady cukinii polecane jest Gotowe podłoże do ziół warzyw Natural+. Dodać do niego można hydrożel z nawozem TerraCottem Universal. Dzięki temu cukinie będą miały nie tylko lepszy start, ale także ochronę przed przesuszeniem przez cały sezon. Hydrożel bowiem magazynuje wodę i oddaje ją, gdy ziemia staje się sucha.

Przeczytaj także: Czy warto uprawiać rośliny z rozsady

Cukinie to warzywa o dużych rozmiarach, rosnące jak krzaki. Na każdą trzeba przeznaczyć minimum metr kwadratowy powierzchni. Ich wielkie liście zacieniają inne warzywa rosnące w pobliżu. Dlatego nie warto uprawiać obok np. cebuli, marchwi, pietruszki. Pod liśćmi cukinii prawie nie rosną także chwasty.

Jeśli cukinie rosną w zbyt dużym zagęszczeniu, częściej są atakowane przez choroby grzybowe. Zapobiegawczo można stosować preparat Polyversum WP. W jego składzie są pożyteczne grzyby, które pasożytują grzyby chorobotwórcze. Środek jest bezpieczny dla pszczół i innych owadów zapylających.

Lekko wilgotną lecz nie nadmiernie mokrą – taką ziemię trzeba zapewnić cukiniom przez cały sezon. Gdy gleba jest zbyt sucha, liście więdną, a owoce są mniejsze i mniej smaczne. Nadmierne podlewanie zaś sprzyja rozwojowi chorób grzybowych. Dlatego cukinie najlepiej obserwować – gdy liście tracą wigor i są oklapnięte, to znak, że podlewanie jest pilnie potrzebne. Cukinie, zwłaszcza w pełni owocowania, potrzebują sporo wody. Aby ograniczyć podlewanie, warto je ściółkować. Bardzo dobre są słoma oraz biowłóknina z wełny owczej.

Uwaga! Cukinii nie należy podlewać na liście, gdyż to zwiększa ryzyko wystąpienia chorób grzybowych. Zawsze podlewa się przy korzeniach.

Przeczytaj także: Jak ograniczyć podlewanie – 10 pomysłów

Nawet jeśli cukinia rośnie w urodzajnej ziemi, należy ją od czasu do czasu zasilić. Minimum to dwa razy w sezonie: po pojawieniu się pierwszych owoców oraz po pierwszym zbiorze owoców. Jeżeli ziemia jest niezbyt żyzna, korzystnie jest zasilać cukinie raz w tygodniu. Sprawdzą się np. Nawóz ekologiczny do warzyw granulowany, Nawóz ekologiczny do warzyw w płynie czy Nawóz granulowany do warzyw.

Przeczytaj także: Nawozy organiczne do warzyw – granulowane czy w płynie

Na owocowanie cukinii bardzo duży wpływ ma pogoda. Kwiaty zawsze otwierają się rano i zwykle przekwitają pod kilku godzinach. Rzadkie są przypadki, gdy niezapylone kwiaty zamykają się przed południem i otwierają następnego dnia rano. Jeżeli w tym czasie kwiatów nie odwiedzą pszczoły, trzmiele lub inne owady zapylające, nie dojdzie do zapylania i owoców nie będzie. Tak się dzieje, gdy pada deszcz. Jeśli zaś pogoda jest słoneczna, na cukiniach często zawiązuje się od razu po kilka owoców. Owady zapylające odwiedzają bowiem od razu wszystkie otwarte kwiaty cukinii.

Deszczowa pogoda sprzyja też żerowaniu ślimaków. Ich smakołykiem są m.in. kwiaty oraz zawiązki owoców cukinii. Dlatego koniecznie trzeba chronić cukinie przed tymi szkodnikami.

Cukinie mają oddzielne kwiaty męskie i żeńskie. Kwiatów męskich jest z reguły trochę więcej niż żeńskich. Jedynie z tych ostatnich rozwijają się owoce. Pyłek z kwiatów męskich do żeńskich przenoszą najczęściej trzmiele oraz pszczoły. Kwiaty cukinii są dla nich atrakcyjne, nie trzeba tych owadów specjalnie zwabiać. Najwięcej pszczół i trzmieli oblatuje kwiaty cukinii w godzinach porannych.

Jednym z problemów XXI wieku, szczególnie w dużych miastach, jest coraz mniejsza liczba owadów zapylających. Dlatego warto w ogrodzie wygospodarować miejsce na hotel dla owadów. Chętnie go zasiedlają m.in. pszczoły samotnice. Taki hotel jest także stylową dekoracją. Stosując środki ochrony roślin trzeba zawsze przestrzegać zaleceń podanych na etykietach, aby owady zapylające mogły bezpiecznie wykonać swoją pracę.

Przeczytaj także: Jak zapobiegać zatruciu pszczół podczas wykonywania oprysków

Najsmaczniejsze są młode owoce cukinii, których skórka jest jeszcze miękka, a nasiona – niedojrzałe. Starsze owoce – z dojrzałymi nasionami – są bardzo twarde, ze zdecydowanie mniej smacznym miąższem. Dlatego najlepiej zrywać cukinie nie w pełni dojrzałe. Poza tym systematyczny zbiór owoców sprawia, że cukinie wypuszczają nowe kwiaty, zarówno męskie, jak i żeńskie, z których zawiązują się kolejne owoce. Dzięki temu cukinie mogą plonować nawet jeszcze we wrześniu, jeśli nie wystąpią przymrozki. Owoce cukinii najlepiej odcinać nożem, sekatorem lub nożycami ogrodniczymi.

Ze szkodników największe spustoszenie wśród cukinii – zwłaszcza w maju i czerwcu - sieją ślimaki nagie. Najbardziej smakują im cukinie wschodzące i bardzo młode – w jedną noc ślimaki mogą je zjeść do korzeni. Gdy rośliny mają po kilka tygodni, ich liście oraz pędy stają się twardsze, nieatrakcyjne dla ślimaków. Wyjątkiem są kwiaty oraz zawiązki owoców – ślimaki mogą je zjadać cały sezon.

Cukinie trzeba chronić systematycznie przed ślimakami. W ich likwidacji pomocna jest Pułapka na ślimaki. Warto też stosować Ferramol – to preparat ślimakobójczy na bazie fosforanu żelaza (związku występującego naturalnie w przyrodzie).

Przeczytaj także: Ślimaki nagie – 7 sposobów zwalczania