Groch cukrowy - uprawa na balkonie

Groch (Pisum) to jednoroczna roślina z rodziny bobowatych, spokrewniona m.in. z bobem, ciecierzycą, fasolą, fasolnikiem, soczewicą i soją. Od wieków groch jest uprawiany jako warzywo. Jego nasiona są bogate w białko oraz witaminy z grupy B. Istnieje mnóstwo odmian grochu. Wśród nich są odmiany pastewne oraz jadalne.

Odmiany jadalne grochu dzielą się na łuskowe oraz cukrowe. Z wyglądu są podobne. Zwykle mają białe kwiaty, rzadziej różowe, i dorastają do 80-100 cm wysokości. Groch łuskowy uprawia się na suche nasiona, np. do zupy grochowej. Jego strąki – nawet gdy są jeszcze zielone – często mają zwłóknienia, przez co nie są zbyt smaczne w całości. Nasiona są też mniej słodkie niż odmian cukrowych.

Groch cukrowy zaś uprawiany jest na świeże nasiona i strąki. Jego smak jest bowiem wyjątkowo słodki. Niektóre odmiany smakują jak najlepsze cukierki. Strąki groszku cukrowego są też – w odróżnieniu od grochu łuskowego - pozbawione zwłóknień albo mają ich mało.

Dlatego na balkonie najlepiej uprawiać tylko groch cukrowy, a nie – łuskowy. To świetna, zdrowa przekąska do jedzenia na surowo, także zamiast słodyczy. Całe, zielone strąki nadają się do różnych dań: duszonych, na parze oraz sałatek i zup. Gdy groszek cukrowy wyjątkowo obficie obrodzi na balkonie, można jego strąki mrozić.

Groszek cukrowy jest tak łatwy w uprawie, że poradzą z tym sobie nawet dzieci.

Przeczytaj też: W jaki sposób uprawiać i pielęgnować groch?

Groch cukrowy najlepiej rośnie na słonecznych balkonach. Idealna jest wystawa od strony południowej. Nadają się jednak także balkony nie w pełni słoneczne, np. od strony wschodniej i zachodniej. Czasem, aby groszek miał więcej słońca, wystarczy donicę z nim ustawić wyżej, np. na podwyższeniu. Dzięki temu unika się jego zacieniania przez barierkę balkonu. Im więcej słońca ma groch, tym liczniejsze są kwiaty i słodsze nasiona.

Na balkonie groszek cukrowy uprawia się nie tylko jako warzywo o słodkich strąkach i nasionach. To także ozdobne, małe pnącze, które bardzo szybko rośnie. Najczęściej kwiaty są białe, mało widoczne z daleka. Istnieją też odmiany kwitnące na różowo (czasem nawet dwukolorowe, w dwóch odcieniach różu).

Groch cukrowy trzeba siać w większych donicach, najlepiej o pojemności co najmniej 10 litrów. Donice mogą być metalowe, ceramiczne, z tworzywa sztucznego, betonu. Zawsze muszą mieć otwory w dnach, by nadmiar wody – np. po deszczu czy zbyt obfitym podlaniu -  mógł swobodnie odpływać. Potrzebne są też podstawki, który ochronią posadzkę balkonu.

Jeżeli donica jest bardzo duża, razem z groszkiem można uprawiać inne rośliny, które tolerują wiosenne przymrozki, a jednocześnie są niskie, np. bratki, szpinak, rukolę.

Groszek cukrowy ma niewielkie wymagania co do ziemi. Będzie jednak zdecydowanie lepiej kwitł i plonował, gdy zostanie posiany w żyznym, ekologicznym podłożu. To może być np. Ziemia do pomidorów i warzyw, w której składzie są torf wysoki, torf niski, węgiel brunatny, kora przekompostowana i biohumus. To podłoże nadaje się do uprawy nie tylko grochu cukrowego, ale też warzyw takich jak: ogórek, sałata, rzodkiewka, marchew, pietruszka, seler, por, kapusta.

Jeśli jest możliwość, do donicy warto wsypać kompost, np. przywieziony z działki. Wykorzystać też można ziemię ogrodową. Jednak w tym wypadku warto ją wymieszać – przed siewem grochu cukrowego – z kompostem granulowanym. Zawiera go w 100% Nawóz ekologiczny do warzyw. Powierzchnię ziemi korzystnie jest wyściółkować, dzięki temu ziemia w donicy będzie mniej narażona na wysychanie i nagrzewanie przez słońce. Na ściółkę nadaje się np. Torf ogrodniczy odkwaszony.

Trzeba pamiętać, że groch cukrowy ma dość krótki okres wegetacji. Już po 2-3 miesiącach - gdy zbierze się zielone strąki - stopniowo zasycha. Część nadziemną należy wtedy obciąć przy ziemi (korzenie się zostawia, gdyż magazynowany jest na nich azot z powietrza). Następnie w tej samej ziemi można posadzić inne rośliny, np. pelargonie, pomidory, paprykę. Groch cukrowy nie wyjaławia podłoża całkowicie i można go wykorzystać ponownie. Dodatkowo podłoże użyźnia azot znajdujący się na pozostawionych korzeniach grochu.

Przeczytaj też: Jak przygotować dobry kompost?

Groch cukrowy trzeba siać wcześnie - w marcu oraz w pierwszej połowie kwietnia. Nie ma znaczenia, że w tym okresie mogą być przymrozki czy śnieg. Groszek bardzo dobrze znosi przymrozki do minus 5-6°C. To warzywo lubiące chłód. Jedynie w razie dużego mrozu groch na balkonie przykrywa się np. pudełkiem, wiaderkiem, agrowłókniną.

Wcześnie posiany groch rzadziej choruje i jest mniej atakowany przez szkodniki. Jeśli zbyt późno kupi się nasiona grochu (po zalecanym terminie siewu), można przyśpieszyć ich kiełkowanie. Wystarczy nasiona wsypać do naczynia i zalać wodą. Następnego dnia można je posiać. Wschodzą tydzień wcześniej.

Groszek sieje się od razu do doniczek ustawionych na balkonie. Nie ma potrzeby robienia rozsady. Groch cukrowy można siać gęsto, w odstępach od 2 do 10 cm, zarówno w rzędzie, jak i gniazdowo. Każde nasiono zagłębia się na głębokość około 4 cm. Zielone listki pojawiają się zwykle po tygodniu. Jeśli wiosna jest ciepła i wilgotna, kiełkowanie bywa jeszcze szybsze. Jeżeli zaś wiosna jest zimna, z nocnymi przymrozkami, na wschody trzeba czekać nawet 2 tygodnie.

Trzeba pamiętać, że groch cukrowy to pnącze. Na balkonie zwykle dorasta tylko do 80-100 cm wysokości. Musi mieć zapewnione podpory. To może być np. balustrada balkonu. Bardzo dobre są kratki, drabinki, podpórki bambusowe, siatki - drewniane, z tworzywa sztucznego i metalowe. Dla groszku można też zrobić podpory ze sznurka, patyków lub drutu. Nie muszą być mocne.

Groch cukrowy nie jest ekspansywnym pnączem. Do podpór czepia się wąsami. Czasem trzeba mu pomóc, jeśli podporna jest za gruba - przez przywiązywanie sznurkami. Warto pamiętać, że jeśli podpory mają być wbite w ziemię, trzeba to zrobić przed siewem.

Groch cukrowy najlepiej rośnie i plonuje, jeśli ma zapewnioną zawsze lekko wilgotną ziemię. Jednak trzeba też uważać, aby podłoże nie było zbyt mokre. Najwięcej wody groch potrzebuje podczas wschodzenia, a potem kwitnienia oraz zawiązywania strąków. Na tych etapach wzrostu jest najbardziej wrażliwy na brak wody.

Zwykle podlewa się groch raz dziennie. Jeśli pada deszcz – rzadziej, dopiero wtedy, gdy ziemia przeschnie. Do podlewania grochu cukrowego używa się zwyklej wody z kranu. Powinna być odstała, bez chloru.

Choć groch cukrowy tworzy dużą masę liści oraz wypuszcza mnóstwo kwiatów, a potem zawiązuje liczne strączki, nie ma wygórowanych wymagań pokarmowych. Jeśli groch został posiany w żyznej ziemi lub z dodatkiem kompostu (świeżego lub granulowanego), nie ma potrzeby jego nawożenia.

Gdy ziemia jest słabsza, można groch cukrowy zasilić naturalnym, działającym wolno nawozem, jak Biohumus Max Uniwersalny. To preparat ekologiczny, który pobudza również życie biologiczne podłoży. Powstaje w wyniku przetrawienia substancji organicznej przez dżdżownice kalifornijskie. Nie istnieje niebezpieczeństwo przenawożenia.