Z artykułu dowiesz się:
Dlaczego warto mieć szklarnię lub tunel foliowy?
Dzięki nieogrzewanemu tunelowi foliowemu lub szklarni można przedłużyć sezon na świeże warzywa z własnego ogrodu. W polskim klimacie to co najmniej miesiąc zarówno jesienią, jak i wiosną. W niektórych szczególnie zimnych rejonach Polski, np. w górach, sezon na własne warzywa – dzięki osłonom - wydłuża się jeszcze bardziej.
Szklarnie oraz foliaki przydają się nie tylko do wczesnej i późnej uprawy warzyw. Latem dzięki nim można wcześniej zbierać owoce, np. ogórków, papryki czy pomidorów. Pod osłonami lepiej niż w gruncie plonują warzywa wybitnie ciepłolubne, jak balsamka ogórkowata, fasolnik, okra. Sierpień to czas siewu warzyw pod osłonami na zbiór we wrześniu, październiku, listopadzie, a czasem nawet jeszcze w grudniu.
Przeczytaj także: Jakie osłony stosowane są w uprawach ogrodniczych?
Jakie warzywa siać pod osłonami w sierpniu?
Sierpień to czas, gdy pod osłonami kończą się zbiory takich warzyw jak fasolnik, ogórek, okra, papryka, pomidor. Szczególnie w drugiej połowie sierpnia pod osłonami jest coraz więcej wolnej powierzchni. Wykorzystać ją można pod inne warzywa, zwłaszcza o krótkim okresie wegetacji.
Do siewu w sierpniu nadają się różne rośliny, które dobrze znoszą małe, kilkustopniowe przymrozki. Pod osłonami sieje się je po to, by jeszcze bardziej przedłużyć sezon na świeże, własne warzywa, nawet jeśli spadnie śnieg i będzie większy mróz.
Trzeba pamiętać, że sierpień w polskim klimacie charakteryzuje się dniami ciepłymi, a czasem nawet upalnymi. Noce zaś, zwłaszcza od połowy sierpnia, bardzo często są chłodne. Temperatura blisko 0°C, a nawet przymrozki pod koniec sierpnia, szczególnie na wschodzie Polski oraz w górach, nie są rzadkością. Jednocześnie dni są krótsze. Coraz mniejsze jest także nasłonecznione. Dlatego do siewu w sierpniu w tunelach foliowych oraz szklarniach najlepsze są warzywa o małych wymaganiach klimatycznych. Oto kilka z nich.
1. Endywia
Spokrewniona jest z cykorią oraz sałatą. Endywia jest podobna – zarówno z wyglądu, jak i w smaku – bardziej do sałaty. Ma jednak od niej mniejsze wymagania co do ziemi. Jest też bardziej odporna na chłód. Liście endywii, w zależności od odmiany, są gładkie lub kędzierzawe, w kolorze zielonym, często z przebarwieniami żółtymi lub czerwonymi. Szczególnie dekoracyjne liście mają odmiany kędzierzawe. Rośnie szybko, podobnie jak sałata.
Wymagania endywii – podstawowe informacje
- Stanowisko: słoneczne
- Ziemia: przeciętna lub żyzna
- Podlewanie: umiarkowane
- Odporność na mróz: do -10°C (niektórych odmian większa)
- Stopień trudności uprawy: łatwy
Kiedy siać endywię pod osłonami?
Pod osłonami endywię można siać przez cały sierpień. Jeśli tunel lub szklarnię zajmują jeszcze inne warzywa, np. pomidory z dojrzewającymi owocami, robi się rozsadę. Gdy sadzonki mają po 1-2 liście przesadza się je po osłony. Endywię z siewu sierpniowego zbiera się w październiku lub listopadzie. Ostatnie sztuki, jeśli późna jesień nie jest bardzo mroźna, zbiera się nawet jeszcze w grudniu.
Jaką ziemię lubi endywia?
Endywia ma słaby system korzeniowy. Dlatego składniki pokarmowe pobiera płytko z ziemi. Dobrze rośnie w przeciętnie żyznym podłożu. Liście są jednak bardziej okazałe, jeśli ziemię przed siewem wzbogaci się kompostem. Jeżeli świeżego kompostu brak, użyć można kompostu granulowanego. Zawiera go np. Nawóz ekologiczny do warzyw. Granulki miesza się przed siewem z wierzchnią warstwą gleby.
2. Kapusta pekińska
To warzywo jest najłatwiejsze w uprawie jesienią. O tej porze roku nie ma już bowiem upałów, które kapusta pekińska nie najlepiej znosi (jest dość wrażliwa na brak wody). Poza tym rzadziej atakują ją szkodniki, takie jak bielinek kapustnik oraz pchełka ziemna. Dzięki osłonom, własną kapustę pekińską można mieć aż do późnej jesieni. Rośnie szybko. Jej liście są znakomite m.in. na sałatki, do dań pieczonych i duszonych, a także do zup.
Wymagania kapusty pekińskiej – podstawowe informacje
- Stanowisko: słoneczne
- Ziemia: żyzna, z dużą zawartością próchnicy
- Podlewanie: umiarkowane
- Odporność na mróz: do -4°C
- Stopień trudności uprawy: łatwy
Kiedy siać kapustę pekińską pod osłonami?
Pod osłonami kapustę pekińską można siać cały sierpień. Nie lubi przesadzania, dlatego najlepiej siać ją od razu w docelowych miejscach. Jeśli pod osłonami brakuje jeszcze miejsca, gdyż rosną pod nimi np. papryka, przygotować też można rozsadę kapusty pekińskiej. Jednak rozsadę trzeba zrobić nie w skrzynkach czy na rozsadniku lecz w osobnych doniczkach lub wielodoniczkach (z osobnymi przegródkami). Dzięki temu kapusta pekińska zdecydowanie lepiej znosi przesadzanie. Doniczki można wypełniać takimi podłożami jak np. Ziemia do siewu i pikowania.
Jaką ziemię lubi kapusta pekińska?
Kapusta pekińska najlepiej rośnie w ziemi z dużą ilością próchnicy. Dlatego stanowisko pod kapustę pekińską powinno być zasilone kompostem – albo świeżym, albo granulowanym (zawiera go np. Nawóz ekologiczny do warzyw). Kompost miesza się tylko z wierzchnią warstwą ziemi, gdyż system korzeniowy kapusty pekińskiej jest płytki.
3. Pak choi
To warzywo znane jest także jako kapusta właściwa chińska oraz bok choy. Ma duże liście oraz mięsiste ogonki. Jej zastosowanie kulinarne oraz smak są podobne do kapusty pekińskiej. Uprawa obu tych warzyw także jest podobna, ale pak choi - łatwiejsza, gdyż jest mniej wrażliwe na przesuszenie.
Pak choi można siać zarówno wiosną, jak i w sierpniu. Uprawa z siewu sierpniowego jest łatwiejsza. W tym czasie nie ma bowiem ryzyka (tak jak wiosną), że pak choi zakwitnie i straci smak. Rośnie bardzo szybko. Po ok. 5-6 tygodniach uprawy często osiąga wagę nawet 1 kg lub więcej.
Wymagania pak choi – podstawowe informacje
- Stanowisko: słoneczne
- Ziemia: żyzna z dużą zawartością próchnicy
- Podlewanie: umiarkowane
- Odporność na mróz: do -5°C
- Stopień trudności uprawy: łatwy
Kiedy siać pak choi pod osłonami?
Pak choi można siać pod osłonami przez cały sierpień. Jeżeli miejsce w tunelu foliowym lub szklarni zajmują jeszcze np. pomidory, można zrobić rozsadę. Przygotowuje się ją w wielodoniczkach lub osobnych doniczkach. Użyć można specjalistycznego podłoża, jak np. Ziemia do siewu i pikowania.
Pierwszy zbiór przeprowadza się po około miesiącu od siewu. Pak choi dobrze znosi chłód i przymrozki. Dlatego bardzo często zbiór trwa nawet do listopada.
Jaką ziemię lubi pak choi?
Pak choi preferuje ziemię żyzną, z dużą zawartością próchnicy. Dlatego przed siewem grządkę warto posypać np. Humusem, a następnie wymieszać z wierzchnią warstwą ziemi. To produkt naturalny, zawierający kwasy humusowe, próchnicę oraz składniki mineralne.
4. Rzodkiewka
W ogrodach przydomowych i na działkach rzodkiewki uprawiane są najczęściej wiosną. Jednak warto je także uprawiać jesienią. To czas, gdy dni są krótkie, dlatego nie ma ryzyka, że rzodkiewka zakwitnie. Poza tym jesienią rzodkiewki są mniej narażone na atak pchełek ziemnych.
Przeczytaj także: Dlaczego warto uprawiać rzodkiewkę i rzodkiew
Wymagania rzodkiewki – podstawowe informacje
- Stanowisko: słoneczne
- Ziemia: żyzna, z dodatkiem próchnicy
- Podlewanie: umiarkowane
- Odporność na mróz: -4°C
- Stopień trudności uprawy: łatwy
Kiedy siać rzodkiewkę pod osłonami?
W uprawie amatorskiej pod osłonami rzodkiewki można siać cały sierpień oraz we wrześniu. Dobrze znoszą przymrozki. Trzeba tylko pamiętać, że rosną dorodniejsze, jeśli mają maksymalnie dużo słońca. Szybko wschodzą i rosną. Rzodkiewki zbiera się – w zależności od terminu siewu – we wrześniu albo październiku.
Jaką ziemię lubi rzodkiewka?
Rzodkiewki powinny mieć ziemię żyzną, z dodatkiem kompostu. Jeśli nie ma kompostu świeżego, zagon można posypać Humusem lub Nawozem ekologicznym do pomidorów, ogórków i ziół (100% masy roślinnej). Następnie należy je wymieszać płytko z ziemią i dopiero wtedy siać rzodkiewki.
5. Sałata masłowa
To popularne warzywo uprawiane jest najczęściej wiosną. Nadaje się także do uprawy jesiennej pod osłonami. Jesienią jest chłodniej, co sprzyja zawiązywaniu główek. Sałatę z siewu sierpniowego zbiera się we wrześniu i październiku. Jej liście są znakomite do sałatek i dekoracji dań oraz na kanapki.
Wymagania sałaty masłowej – podstawowe informacje
- Stanowisko: słoneczne
- Ziemia: żyzna, z dodatkiem próchnicy
- Podlewanie: umiarkowane
- Odporność na mróz: -6°C
- Stopień trudności uprawy: łatwy
Kiedy siać sałatę masłową?
Sałatę masłową można siać pod osłonami cały sierpień. Korzystniej jednak nie zwlekać z siewem do końca miesiąca lecz siew wykonać wcześniej. Sałata masłowa bowiem najlepiej kiełkuje w temperaturze 10-12°C. Gdy przełom sierpnia i września będzie chłodny (co w polskim klimacie się zdarza), sałata może słabo kiełkować.
Jeśli szklarnię lub tunel foliowy zajmują jeszcze inne warzywa, np. melony, pomidory lub papryka, można zrobić rozsadę sałaty masłowej. Nasiona sieje się do skrzynek wypełnionych lekkim podłożem, jak Ziemia do siewu i pikowania.
Jaką ziemię lubi sałata masłowa?
Sałata masłowa preferuje ziemię żyzną z dodatkiem próchnicy, która jest np. w kompoście. Dlatego zagon przed siewem warto posypać albo kompostem, albo np. naturalnym Humusem, który zawiera nie tylko próchnicę, ale też kwasy humusowe i składniki mineralne naturalnego pochodzenia.
6. Szpinak
Jest wyjątkowo łatwy w uprawie. Szpinak lubi chłód, dlatego jest świetny do uprawy zarówno wiosną, jak i jesienią. Pod osłonami plonuje dłużej niż w gruncie – nawet do listopada. Poza tym uprawa jesienna szpinaku jest łatwiejsza niż wiosenna. Powód jest prosty: jesienią szpinak nie zakwita (po zakwitnięciu jego liście stają się niesmaczne).
Liście szpinaku można zrywać pojedynczo albo wyrywać całe rośliny z korzeniami. Szpinak nadaje się na sałatki, a także do przeróżnych dań pieczonych, duszonych, czy przygotowywanych na parze.
Wymagania szpinaku – podstawowe informacje
- Stanowisko: słoneczne
- Ziemia: żyzna, z dodatkiem próchnicy
- Podlewanie: umiarkowane
- Odporność na mróz: do -6°C
- Stopień trudności uprawy: łatwy
Kiedy siać szpinak pod osłonami?
Pod osłonami szpinak można siać cały sierpień. Do wykiełkowania nie musi mieć ciepło – wystarczy mu nawet 2-3°C. To warzywo preferujące chłód i bardzo dobrze znoszące przymrozki. Rośnie bardzo szybko. Pierwsze listki można zbierać już po około 3-4 tygodniach.
Jaką ziemię lubi szpinak?
Szpinak najlepiej rośnie w ziemi z dużą ilością kompostu. Jeśli kompostu świeżego nie ma, zagon pod szpinak warto posypać wolno działającym nawozem, który zawiera dużo próchnicy. To mogą być np. granulowany Nawóz ekologiczny do warzyw oraz Humus. Miesza się je z wierzchnią warstwą ziemi, a następnie sieje szpinak.
W tunelach foliowych oraz szklarniach można także sadzić w sierpniu np. brokuły i kalafiory. Jednak te warzywa uprawia się z rozsady, którą trzeba przygotować wcześniej. Nasiona kalafiorów i brokułów sieje do skrzynek albo na rozsadnik w połowie lipca.
Jak przygotować tunel lub szklarnię do kolejnego sezonu?
Osłony, których używa się na działkach i w przydomowych ogrodach, to najczęściej małe tunele foliowe oraz szklarnie o powierzchni kilku metrów kwadratowych. Na tak niewielkiej powierzchni zwykle prowadzi się bardzo intensywną uprawę warzyw od przedwiośnia do późnej jesieni. Dlatego jest duże ryzyko nagromadzenia w nich szkodników oraz chorobotwórczych grzybów, bakterii i wirusów. Mogą one zimować w podłożach, na resztkach roślin czy konstrukcji osłon. Niektóre, jak np. ślimak pomrowik plamisty, niszczy warzywa już pod koniec zimy. Dlatego na stałe warto zainstalować pod osłonami Pułapkę na ślimaki, która wyłapuje wszystkie gatunki ślimaków. Pułapka pozwala monitorować obecność ślimaków w szklarni lub tunelu foliowym.
Inny bardzo prosty sposób odławiania szkodników to Żółte tablice lepowe. Skutecznie ograniczają populacje tak uciążliwych szkodników jak mącznik szklarniowy, miniarki oraz mszyce.
Po zebraniu warzyw spod osłon folię z tunelu należy zdjąć. Jeśli jest możliwość, tunel warto przenieść wiosną w inne miejsce w ogrodzie. Resztki roślin należy usunąć. Jeśli warzywa były zdrowe, można je wrzucić do kompostownika (kompostowanie przyśpiesza Active Komposter). Jeśli zaś były chore, należy je usunąć z ogrodu albo zakopać.
Przeczytaj także: Zmęczenie gleby – na czym polega
Warzywa wysiewane w sierpniu pod osłony, takie jak endywia, kapusta pekińska, pak choi, rzodkiewka, sałata masłowa czy szpinak, bardzo dobrze znoszą kilkustopniowe przymrozki. Jeśli prognozowany jest większy mróz, warto je dodatkowo okryć np. białą agrowłókniną.