Uprawa truskawek – poradnik praktyczny

Truskawki należy sadzić na słonecznych stanowiskach. Tylko wtedy kwitną obficie i zawiązują dużo słodkich owoców. Gdy rosną w półcieniu owoce dojrzewają później, jest ich mniej i są mniej smaczne. Najczęściej truskawki sadzi się w gruncie. Nadają się jednak także do uprawy w donicach oraz pod osłonami, np. niskimi tunelami foliowymi.

Unikać trzeba sadzenia truskawek obok wysokich warzyw, kwiatów i ziół, gdyż zostaną przez nie zacienione. To np. fasola tyczna, lubczyk, malwa, słonecznik. Obok truskawek warto uprawiać rośliny niskie oraz zwabiające zapylacze i odstraszające szkodniki.

Truskawki nie są zbyt wymagające co do gleby. Powinna być lekka, próchnicza i lekko kwaśna (pH 5,5-6,5). Warto zrobić proste badanie odczynu ziemi. Służy do tego Zestaw do badania pH gleby. Przy pomocy specjalnych pasków oraz wody destylowanej, które są w komplecie, można zmierzyć pH gleby w ciągu około 30 sekund. Zbyt wysoki odczyn obniży np. preparat Podłoże pH minus. To nawóz doglebowy przeznaczony do nawożenia i korekty odczynu gleby. Stosować go można poprzez podlewanie zarówno przed założeniem upraw, jak i w trakcie wegetacji.

Trzeba pamiętać, że zagon z truskawkami zakłada się zwykle na 3 lata (potem plonowanie spada i należy truskawki posadzić w nowym miejscu). Dlatego stanowisko przeznaczone na truskawki musi być bardzo dobrze odchwaszczone. Usunąć trzeba zwłaszcza chwasty wieloletnie, jak perz, chrzan, powój polny czy mniszek lekarski. Gdy truskawki już rosną, nie jest łatwo się ich pozbyć. Dlatego zachwaszczone zagony warto wcześniej opryskać preparatem chwastobójczym. W przypadku truskawek sprawdzają preparaty na bazie naturalnych składników, które są bezpieczne dla gleby. Przekładowo, Effect 24H 680 EC zawiera kwas nonanowy (kwas pelargonowy). To organiczny związek chemiczny, który występuje w olejku eterycznym otrzymywanym z pelargonii. Niszczy zarówno chwasty, jak i mech. Efekt jest widoczny już po dobie. W owocach truskawek nie ma pozostałości niepożądanych substancji.

Po oczyszczeniu stanowiska z chwastów trzeba glebę zasilić. Doskonałym, naturalnym nawozem pod truskawki jest kompost, zarówno świeży, jak i granulowany. Świeży kompost powinien być przygotowany ze starannie segregowanych resztek – bez roślin z nasionami. Wtedy nie ma ryzyka, że założony zagon zostanie zachwaszczony. Nasion chwastów nie zawiera kompost granulowany, np. Nawóz Bezpieczny Trawnik (nadaje się do zasilania trawników oraz roślin ogrodowych i domowych).

Ziemię pod truskawki świetnie wzbogacają także Obornik koński granulowany oraz Obornik bydlęcy granulowany. Oba te nawozy zawierają składniki pokarmowe oraz substancje organiczne, które zamieniają się w próchnicę.

Jeśli gleba pod truskawki nie była specjalnie przygotowana, bo np. nie było na to czasu, warto przynajmniej pod korzenie sadzonek podsypać gotowe podłoże bogate w próchnicę, np. Humus. Kilka garści tego podłoża wsypuje się do przygotowanych dołków lub donic. Następnie sadzonki truskawek przysypuje się mieszanką ziemi i podłoża Humus (w stosunku 1:1).

Truskawki lubią nawożenie. Jednak jeśli jest ono zbyt obfite, zwłaszcza azotem, często mają duże, piękne liście, ale mało owoców o przeciętnym smaku. Dlatego nie należy zasilać truskawek często ani nie przekraczać zalecanych dawek. W amatorskiej uprawie warto używać specjalistycznych nawozów do truskawek. Ich receptury są opracowane zgodnie z potrzebami tych roślin.

Pierwsze nawożenie truskawek wykonuje się wiosną (po usunięciu suchych liści i chwastów z zagonu). Najczęściej to przełom marca i kwietnia. Polecane są np. Nawóz ekologiczny do truskawek, Nawóz ekologiczny płynny do truskawek oraz Nawóz do truskawek, malin i poziomek. Wyjątkowy skład ma Nawóz Zadbany Ogród do truskawek i malin plus mączka bazaltowa. Zawiera on m.in. aż 25% naturalnej mączki bazaltowej. To bogate źródło krzemionki, która wzmacnia ściany komórkowe truskawek. Dzięki temu ich owoce są bardziej odporne na choroby grzybowe, w tym szarą pleśń. Mączka bazaltowa poprawia także właściwości gleby (lepiej magazynuje wodę) oraz długo uwalnia składniki pokarmowe. W maju można wzmocnić truskawki preparatem Pokrzywa stymulator wzrostu. To ekstrakt z pokrzywy, który korzystnie wpływa na wzrost, korzenienie i odporność roślin.

Kolejne nawożenie można zrobić dopiero po zbiorach owoców i skoszeniu liści truskawek. Najlepszy jest lipiec. Użyć można takich samych nawozów do truskawek jak wiosną. Zastosować też można Obornik bydlęcy granulowany lub Obornik koński granulowany.

Przeczytaj także: Truskawki – jak ekologicznie nawozić

Najwięcej wody truskawki potrzebują w czasie ukorzeniania, kwitnienia oraz owocowania. Ziemia powinna być jedynie lekko wilgotna, ale nie mokra. Truskawki należy podlewać tylko przy korzeniach, np. przy pomocy nawadniania kropelkowego czy konewki bez sitka. Zbyt częste zraszanie liści, kwiatów i owoców sprzyja bowiem występowaniu chorób grzybowych. Jeżeli truskawki podlewa się często i za obficie w okresie owocowania, są mniej smaczne. Stają się wodniste, niesłodkie, szybciej się psują.

Truskawki rzadko potrzebują podlewania codziennie. To konieczne jedynie podczas dłuższych upałów. Brak wody w glebie łatwo poznać po wyglądzie liści – tracą wigor i więdną. Aby ograniczyć straty spowodowane suszą, można jednorazowo zastosować odżywkę TerraCottem Universal. W składzie są hydrożel, nawóz, materiał nośnikowy i lawa wulkaniczna. Gleba, dzięki odżywce, lepiej magazynuje wodę i oddaje ją do korzeni, gdy jest sucho.

Truskawki rosną zdecydowanie lepiej, jeśli są systematycznie ściółkowanie. Nadają się np. słoma, biowłóknina z wełny owczej, folia biodegradowalna, agrotkanina. Ściółka zapobiega wyrastaniu chwastów. Chroni również przed zbyt szybkim wysychaniem gleby oraz jej nadmiernym nagrzewaniem, co przyczynia się do rzadszego podlewania truskawek. Ściółki z naturalnych materiałów, jak słoma czy wełniana biowłóknina, rozkładają się i zamieniają w próchnicę. Dzięki niej gleba lepiej magazynuje wodę oraz składniki pokarmowe. Ściółka zapobiega także zapiaszczeniu owoców. Można je jeść prosto z krzaczków!

Przeczytaj także: Ściółki naturalne – z czego zrobić

Truskawki to rośliny wieloletnie. Ich liście zasychają na zimę, tworząc naturalną, zimową ochronę pąków kwiatowych i liściowych (ukrytych tuż przy ziemi). Jednak, zarówno na zaschniętych, jak i zielonych liściach truskawek często znajdują się patogeny wywołujące choroby, a także szkodniki. Dlatego trzeba usuwać liście truskawek, ale w odpowiednich porach roku: wiosną (przed ruszeniem wegetacji) oraz latem (po owocowaniu).

Wiosną – na przełomie marca i kwietnia – trzeba usunąć suche liście truskawek. Należy to robić ręcznie, delikatnie, aby nie zniszczyć pąków kwiatowych i liściowych znajdujących się tuż przy ziemi. Pracę ułatwiają nożyczki ogrodnicze. Jednocześnie usuwa się chwasty. Gdy zagon jest już uporządkowany, truskawki można zasilić. Następnie układa się ściółkę. W uprawie amatorskiej sprawdzają się np. słoma, biowłóknina z wełny owczej czy folia biodegradowalna. Wiosennego czyszczenia zagonu z suchych liści oraz chwastów nie należy opóźniać. Truskawki rosną bowiem szybko, zwłaszcza jeśli pogoda jest ciepła. Im większe są młode liście, tym łatwiej zniszczyć podczas porządków znajdujące się między nimi pąki kwiatowe.

Latem – najlepiej w lipcu – trzeba skosić truskawki. Odpowiedni jest czas do dwóch tygodni po owocowaniu. Koszenie wykonuje się przy pomocy takich narzędzi jak nożyce i nożyczki ogrodnicze oraz sekator jednoręczny. Na większych powierzchniach przydaje się wykaszarka. Nie sprawdza się usuwanie liści ręką, gdyż wtedy łatwo wyrwać truskawki z korzeniami, zwłaszcza młode. Liście ścina się na  wysokości około 5 cm nad ziemią. Zabieg pomaga ograniczyć rozprzestrzenianie się takich chorób jak biała plamistość truskawek, czerwona plamistość truskawek, mączniak prawdziwy czy szara pleśń. Dzięki letniemu koszeniu, truskawki rzadziej też niszczą szkodniki, np. kwieciak malinowiec, przędziorek chmielowiec, roztocz truskawkowy. Koszenia nie potrzebują tylko truskawki młode (do roku od posadzenia).

Dzięki rozłogom, popularnie nazywanych wąsami, truskawki się rozmnażają. Wypuszczają je od czerwca aż do jesieni. Najwięcej rozłogów – o długości nawet metra - pojawia się po owocowaniu. Na końcu każdego rozłogu truskawka wypuszcza sadzonkę. Gdy zetknie się ona z ziemią, wypuszcza po około 2 tygodniach korzenie. Młoda roślina jest jednak dodatkowo odżywiana przez truskawkę mateczną nawet przez kilka miesięcy. Takich rozłogów truskawki wypuszczają wiele i zużywają wtedy dużo składników pokarmowych. To sprawia, że zawiązują mniej pąków kwiatowych. W efekcie w kolejnym sezonie owoców jest mniej.

Dlatego rozłogi truskawek trzeba systematycznie usuwać. Zostawia się tylko te, które są przeznaczone na sadzonki. Rozłogi ucina się – przy pomocy nożyczek ogrodniczych lub sekatora jednoręcznego - jak najbliżej truskawki matecznej. Można też je urywać ręką, ale wtedy trzeba uważać, by roślin matecznych nie wyrwać razem z korzeniami.

Sadzonki truskawek pozyskane z rozłogów sadzi się w drugiej połowie lipca oraz w sierpniu. Przed sadzeniem warto sprawdzić prognozę pogody. Jeżeli zapowiadane są upały i susza, lepiej przełożyć sadzenie na dni chłodniejsze i deszczowe. Świeżo posadzone truskawki są bowiem dość wrażliwe na brak wody. W czasie upału nawet podlewanie może nie wystarczyć, by się przyjęły. Warto zastosować preparat Korzonek Z do sadzonek zielonych, który stymulje wypuszczanie korzenie i prawidłowe korzenienie. Zawiera też podstawowe składniki pokarmowe takie jak fosfor, potas, bor, miedź, żelazo, mangan, molibden i cynk.

W małych ogrodach często nie ma miejsca - na przełomie lipca i sierpnia - na założenie nowego zagonu truskawek. Miejsce jest bowiem zwykle zajęte przez cukinię, fasolę, paprykę i inne warzywa. W takim wypadku sadzenie przekłada się na wiosnę. Truskawki dobrze ukorzeniają się także w kwietniu oraz pierwszej połowie maja.

Wyjątkiem są sadzonki truskawek kupowane w doniczkach – można je sadzić cały sezon wegetacyjny. Zwykle można je kupić w sklepach ogrodniczych późną wiosną. Sadzonki posadzone są w podłożu i dobrze ukorzenione. Często mają kwiaty, a nawet owoce. Takie truskawki sadzi się na miejsca stałe wraz z bryłą korzeniową i podłożem. Dlatego są one mniej narażone na przesuszenie.

Przeczytaj także: Sposób na smaczne truskawki