Jak prawidłowo przesadzać rośliny?

Najwięcej emocji wiąże się zwykle z przesadzaniem drzew, zwłaszcza starszych. Są one zdecydowanie najtrudniejszymi roślinami do przenoszenia w nowe miejsce i zanim zdecydujemy się na ten zabieg, powinniśmy dokładnie zastanowić się, czy jest to naprawdę konieczne. Przesadzane drzewa powinny być w dobrej kondycji, w przeciwnym razie nie przyjmą się w nowym miejscu. Trzeba pamiętać, że nie wszystkie gatunki dobrze tolerują przesadzanie.

Bez większego problemu możemy przesadzać dorosłe lipy, klony, głogi, jesiony, iglicznie, niektóre gatunki świerków i sosen oraz żywotniki. Gatunkami tolerującymi przesadzanie w stopniu średnim są leszczyna, oliwnik, kłęk kanadyjski, modrzew, jabłoń, platan, dąb, lilak. W starszym wieku nie powinno się w ogóle przesadzać takich gatunków, jak: brzoza, grab, kasztanowiec, rokitnik, orzech włoski, magnolia, robinia czy tamaryszek.

Do przesadzania dużych drzew używa się specjalnych przesadzarek, jednak i w takich przypadkach nie należy robić tego od razu. Wadą tej metody jest ograniczona mobilność maszyn. Nie mogą one pracować na zbyt stromym i bogato urzeźbionym terenie. Dodatkowo, jeśli łyżka przesadzarki ma tępe ostrza, korzenie mogą podczas tego zabiegu ulec zmiażdżeniu. Lepsze są maszyny o zmiennej geometrii łyżek, nie powodujące przy przesadzaniu uszkodzeń korzeni i dolnych gałęzi.

Przygotowanie do przesadzenia polega na stopniowym przecinaniu korzeni i  tworzeniu warunków do ich odtwarzania w bryle korzeniowej mniejszej wielkości, Czynność ta powinna trwać przez co najmniej jeden sezon wegetacyjny, jednak wskazane jest, by przygotowywać drzewo dłużej. Jeśli na przygotowanie mamy tylko jeden sezon wegetacyjny przecinamy wszystkie korzenie na wiosnę albo jedną część jesienią, a drugą wiosną. Gdy czasu jest więcej , korzenie można przecinać w dwóch etapach na wiosnę lub w czterech - dwukrotnie wiosną  i dwa razy jesienią. Przecina się jedynie korzenie boczne, nie naruszając tych rosnących pionowo.  Aby zabezpieczyć drzewo przed wywróceniem, powinniśmy umocować je do palika. Przy szczególnie starannym przygotowaniu, można zmniejszyć rozmiary bryły o 20-30%.

Drzewa najlepiej przenosić w nowe miejsca na wiosnę. Zanim wydobędziemy bryłę korzeniową drzewa z gruntu, należy roślinę dobrze przygotować do zmian. Dopiero po przystosowaniu się drzewa do nowych warunków przewozi się je w docelowe miejsce.

Niektóre drzewa (np. iglicznię, jabłoń, sosnę, lipę, wiąz) można przesadzać z zamarzniętą bryłą korzeniową (oczywiście z wykorzystaniem specjalnych przesadzarek). Zamrożenie zabezpiecza bryłę korzeniową przed rozkruszeniem, poza tym umożliwia przesadzanie w okresie zimowym, kiedy ilość pracy w ogrodzie jest znacznie mniejsza. Bryłę korzeniową można zabezpieczyć  również przez owijanie jej elastycznymi materiałami i osznurowywanie, Dzięki temu ziemia oblepiająca korzenie nie wykruszy się, a roślina będzie dobrze zabezpieczona przed wysychaniem.

Drzewa starsze można tez przesadzać bez bryły korzeniowej, z tzw. gołym korzeniem.  Sposób ten stosuje się wtedy, kiedy drzewo rośnie z bardzo luźnej, piaszczystej glebie i nie da się uformować bryły. Musimy jednak pamiętać, że na czas transportu korzenie należy dobrze zabezpieczyć przed wyschnięciem – najlepiej zaplanować tę czynność na chłodny i pochmurny dzień.

Rośliny sadzimy na taką samą głębokość, na jakiej rosła. Aby przesadzone drzewo dobrze się przyjęło, trzeba spulchniać ziemię wokół bryły na głębokość 30 cm i dodać środki poprawiające jej strukturę i przyspieszające regenerację korzeni. Musimy pamiętać o zachowaniu orientacji względem stron świata.

Po przesadzeniu drzewo powinno być starannie pielęgnowane. Musimy przede wszystkim ograniczyć jego transpirację, czyli parowanie wody poprzez liście. W nowym miejscu roślina jest narażona na stres wodny, który może się objawiać ograniczeniem wzrostu. Okres długoterminowej intensywnej pielęgnacji powinien trwać dwa lata. Po tym czasie nadal powinniśmy regularnie podlewać drzewo i ściółkować. Przesadzanie kończy się sukcesem wówczas, gdy zregeneruje się system korzeniowy drzewa.

Przesadzanie krzewów jest dużo łatwiejsze, ponieważ dotyczy roślin młodszych i o mniejszych rozmiarach. Powinno się wykonywać je jesienią (u roślin zrzucających na zimę liście) lub wiosną (u roślin zimozielonych). Rośliny przyjmują się najlepiej, gdy są przesadzane w deszczowe dni. Zapewnia to korzeniom dostateczną ilość wilgoci. Dołek, który został dla nich przygotowany, powinien być szerszy o 60 cm od bryły korzeniowej. Boki dołka zaprawiamy urodzajną ziemią lub dobrze rozłożonym kompostem, aby korzenie przesadzanych roślin szybko się zregenerowały. Rośliny po przesadzaniu powinny rosnąć tak samo głęboko, jak w poprzednim miejscu.

Stosunkowo łatwym zadaniem jest przesadzanie bylin oraz roślin cebulowych. Byliny po wykopaniu dzielimy i sadzimy na nowych miejscach. Jest to też sposób na szybkie rozmnożenie atrakcyjnych roślin. Rośliny cebulowe niektórych gatunków wykopujemy co roku, by oddzielić cebule potomne i oczyścić starsze. Rozmnażanie takich roślin jest szczególnie łatwe, chociaż czasem trzeba trochę poczekać na efekty (jeśli potomne cebulki są bardzo małe).

Uprawa warzyw również wiąże się z przesadzaniem ich w niektórych fazach wzrostu. Szczególnie faza pikowania młodych siewek wymaga specjalnej uwagi. Z tak młodymi roślinami trzeba postępować bardzo delikatnie i ostrożnie. Dlatego tez do pikowania stosuje się delikatne narzędzia, np. z patyczków, aby nie uszkodzić siewek warzyw. Jeśli siewki są bardzo drobne, przy przesadzaniu umieszcza się w jednym dołku po kilka roślinek. Korzonki muszą mocno tkwić w ziemi, ale podłoża wokół roślin nie powinniśmy ubijać. Wystarczy dobre podlanie po zasypaniu dołka ziemią, żeby woda ubiła ją wokół nowo posadzonej roślinki.