Z artykułu dowiesz się:
1. Czy trzeba zwalczać mrówki w ogrodzie?
Pełnią bardzo ważną rolę w środowisku naturalnym. Mrówki to pokarm dla wielu zwierząt: owadów, ptaków, płazów. Pełnią w przyrodzie rolę sanitarną, m.in. zjadają padlinę w lasach i na łąkach. Zapylają również kwiaty niechętnie odwiedzane przez pszczoły, a także roznoszą i rozsiewają nasiona niektórych roślin, np. glistnika jaskółcze ziele. Budując mrowiska głęboko mieszają i spulchniają glebę. Pod tym względem są uważane za bardziej pracowite niż dżdżownice. Po wyprowadzeniu się mrówek w glebie powstają dogodne warunki do wzrostu tzw. roślin pionierskich, a następnie krzewów i drzew.
Mrówki dzielą się na roślinożerne oraz wszystkożerne. Gatunki roślinożerne żywią się m.in. sokiem oraz szczątkami roślin. Gatunki wszystkożerne zjadają także np. gąsienice, larwy i jaja owadów, które są szkodnikami w ogrodach. Pomagają w ten sposób w ograniczeniu ich populacji. Niektóre gatunki odżywiają się spadzią wydzielaną przez pluskwiaki, np. mszyce. Aby zapewnić sobie jak najwięcej spadzi, mrówki „hodują” mszyce. Dbają o nie, chronią przed drapieżnikami (np. biedronkami), a nawet przechowują ich jaja przez zimę. O mszyce mrówki toczą nawet wojny między sobą. Z punktu widzenia właściciela ogrodu nie jest to jednak korzystne, gdyż mszyce niszczą uprawiane rośliny oraz przenoszą choroby.
Mrówki, budując gniazda, wynoszą piasek na powierzchnię. W efekcie zapadają się kostki brukowe, żwir, a nawet płyty, duże kamienie i krawężniki. Niektóre gatunki mrówek preferują osiedlanie się w drewnie, niszcząc jego strukturę. Mogą też się osiedlać w pomieszczeniach: mieszkaniach, altanach, drewutniach. Bardzo szybko znajdują cukier, słodycze i inne swoje smakołyki w kuchniach, spiżarniach, na stołach ogrodowych. Niestety, stają się wtedy uciążliwe. Niektóre mrówki, np. gdy przypadkiem naruszy się ich gniazdo, mogą parzyć kwasem mrówkowym (objawy są podobne, jak w przypadku poparzenia pokrzywami).
Dlatego w ogrodach mrówki są zarówno pożyteczne, jak i niepożądane. W mieszkaniach czy altanach to szkodniki, których trzeba się pozbyć. Mogą założyć gniazdo np. pod tapetą lub boazerią, na strychu, w ścianie łazienki lub kuchni, pod podłogą.
Sposobów na mrówki jest wiele. Należy jednak pamiętać, że mrówki bardzo często kolonizują ponownie opuszczone gniazda – czasem już po kilku tygodniach lub miesiącach (w zależności od pory roku). Nierzadko jest to inny gatunek, ale szkody może wyrządzać podobne. Czy zwalczać mrówki? To zależy od stopnia inwazji i wyrządzanych szkód. Czasem wystarczy mrówki zniechęcać do zakładania gniazd w ogrodzie, domu, altanie. Pojedyncze mrówki rzadko są uciążliwe.
Przeczytaj także: Żwirowe nawierzchnie w ogrodzie
? Mrowiska mogą liczyć nawet ponad milion osobników. Większość z nich to robotnice. Każda mrówka ma ściśle przypisaną rolę społeczną. Jaja znoszą tylko królowe. Mrówki różnych gatunków, a także tych samych, prowadzą ze sobą wojny o siedliska i kolonie mszyc, których spadź jest ich ulubionym pokarmem. Niektóre mrówki rzadko wychodzą z mrowisk, inne wręcz przeciwnie. Większość gatunków mrówek żyje w lasach, na łąkach i polach. Ogrody i domy kolonizują tylko niektóre. Choć w mrowisku żyje mnóstwo mrówek, jego mieszkańcy potrafią się rozpoznać. Gdy obca mrówka dostanie się do gniazda, jest zwykle bardzo szybko zlikwidowana przez mrówki-żołnierzy.
2. Jakie są domowe sposoby na mrówki?
Mrówki unikają zasiedlania terenów mokrych. Przykładowo, chętniej wybierają trawniki podlewane rzadko niż często. Dlatego jednym ze sposobów jest podlewanie mrowisk silnym strumieniem wody, np. znajdujących się przy krawężnikach. Nie jest to jednak skuteczna metoda pozbycia się mrówek. Po wyschnięciu ziemi, mrówki znowu zasiedlają mrowiska (czasem po zaledwie kilku dniach lub tygodniach).
Właściwości odstraszające mrówki mają niektóre rośliny, m.in. bylica piołun, lawenda, majeranek, mięta, pietruszka, tymianek, wrotycz. Ich liśćmi – świeżymi i suszonymi – można posypywać ścieżki, place zabaw, rabaty. Tego typu środki – niestety – też nie są zbyt skuteczne i nie działają długo. Bardziej widoczne efekty daje ograniczenie mrówkom dostępu do pożywienia, zwłaszcza spadzi wydzielanej przez mszyce. Gdy nie ma kolonii mszyc w pobliżu, mrówki mniej chętnie zasiedlają ogród. To jeden z powodów, by nie dopuszczać do inwazji mszyc w ogrodzie.
Kolonie mszyc, odwiedzane i wręcz pielęgnowane przez mrówki, często znajdują się poza zasięgiem wzroku, np. w koronach wysokich drzew. Jeśli po pniach wędrują w dół i w górę dziesiątki mrówek, można zastawić na nie pułapkę. Służy do tego Kleista taśma do drzew. Wykonanie pułapki jest proste: taśmę owija się wokół pni tak, aby powstała opaska. Wędrujące mrówki, a także mszyce i gąsienice, przyklejają się do niej i giną. Opaskę zmienia się na nową, gdy zapełni się całkowicie owadami.
Przeczytaj także: Skuteczny sposób na mszyce
? Mrówki mają wielu naturalnych wrogów, m.in. ptaki oraz inne owady. Jednym z najbardziej skutecznych łowców mrówek jest mrówkolew (myrmeleon). To owad należący do rodziny sieciarek. Z wyglądu jest podobny do złotooka (pogromcy mszyc), z którym jest spokrewniony (różni się od niego brązowym ubarwieniem). Na mrówki polują larwy mrówkolewów. Odbywa się to w wyjątkowy sposób. Mrówkolewy budują lejkowate pułapki o głębokości około 2-3 cm - w suchym piasku, np. przy krawężnikach, wysokich grządkach czy podmurówkach ogrodzeń. Gdy mrówka wejdzie do takiej pułapki, nie może wyjść, gdyż uniemożliwiają to osypujące się ziarna piasku. Na dnie pułapki, przysypana piaskiem, znajduje się larwa mrówkolewa. Wstrzykuje ona ofiarom paraliżujące toksyny oraz enzymy, które rozkładają ich ciała. Mrówkolewy bardzo często żerują w koloniach, zawsze w nasłonecznionym, suchym miejscu, gdzie znajduje się sypki piasek oraz blisko mrowiska (niekoniecznie dużego).
3. Jaki preparat na mrówki kupić?
Preparaty do zwalczania mrówek działają inaczej niż większość środków na inne szkodniki. Mrówki to bowiem owady tworzące złożone społeczności, w których pełnią różne role. Zbieraniem pożywienia zajmują się robotnice, ale to nie one się rozmnażają lecz królowe, które są dobrze ukryte w mrowiskach. Poza tym część mrówek zajmuje się budowaniem i bronieniem gniazda oraz pielęgnowaniem młodych osobników. Takie mrówki nie zawsze wychodzą z mrowiska. Dlatego preparaty mrówkobójcze opracowywane są tak, by robotnice wniosły je do gniazda. Następnie ginie całe mrowisko, w tym królowa lub królowe (czasem jest ich więcej niż jedna).
Preparaty mrówkobójcze mają różną postać. To spray, żel, granulki oraz pułapki z wabikami. Ich działanie jest podobne. Niektóre przeznaczone są do zwalczania tylko mrówek, a inne - wielu niepożądanych owadów w ogrodzie oraz pomieszczeniach. Działają szybko i skutecznie. Co ważne: lokalizacja gniazda nie jest konieczna.
Środek 4Insect Spray zwalcza zarówno mrówki, jak i inne owady biegające (np. pająki, karaluchy, pluskwy, rybiki cukrowe) w domu, garażu, altanie, na tarasie, balkonie, chodniku czy podjeździe. Efekt działania jest zauważalny już po 30 minutach i utrzymuje się do 48 godzin. Substancje czynne w tym preparacie to cypermetryna - 0,5% oraz geraniol - 0,01%. Taki sam skład mają Target Ants Control solniczka oraz Target Ants Control saszetka. To preparaty w granulkach do zwalczania mrówek na zewnątrz i w pomieszczeniach. Wersja solniczka to wygodne, zamykane opakowanie z dozownikiem. Granulkami posypuje się – jak solniczką – miejsca, gdzie rozpanoszyły się mrówki. Natomiast wersja w saszetce nie ma dozownika.
Żel 4Roach Gel na mrówki zawiera zaś cypermetrynę - 0,5%, tetrametrynę - 2% oraz geraniol - 0,01%. Przeznaczony jest do zwalczania mrówek oraz innych owadów w pomieszczeniach, jak karaluchy czy rybiki cukrowe. Dawka 5 g wystarcza do ochrony pomieszczenia o powierzchni do 50 m². Pierwsze efekty działania preparatu można zauważyć już po 4 godzinach. Pełna skuteczność osiągana jest po 3 dniach.
Szybko działa również DX3 Żel pułapka na mrówki. To niewielkie pudełeczko z tworzywa sztucznego z czterema otworami. Liczba, kształt i wymiary otworów w pojemniku zostały tak zaprojektowane, aby ułatwić swobodny dostęp mrówkom. Wewnątrz znajduje się gotowa do użycia przynęta owadobójcza w żelu. Zwabione owady wchodzą do pułapki przez otwory, podchodzą do przynęty, a następnie wracają do gniazda i zatruwają inne osobniki. Przy pomocy pułapki można zwalczać mrówki wewnątrz i na zewnątrz budynków. Produkt wykazuje skuteczność do 3 miesięcy od otwarcia. Jedna pułapka zabezpiecza do 15-20 m². Jedną z zalet pułapki jest możliwość jej przenoszenia. Przykładowo, najpierw można się pozbyć mrówek biegających po blatach w kuchni, a następnie wynieść pułapkę na taras, by zlikwidować mrowisko pod betonowym brukiem.
Preparatem o szerokim zakresie działania jest Aspermet 200 EC. Zwalcza nie tylko mrówki, ale też komary, kleszcze, muchy, karaluchy, pluskwy, rybiki cukrowe, mole, mkliki oraz inne. Ma postać koncentratu do rozcieńczania wodą. Przeznaczony jest do opryskiwania powierzchni wewnętrznych i zewnętrznych. Dawka 30 ml wystarcza na 30-60 m² powierzchni. Substancja czynna to permetryna.
Mrówki potrafią się komunikować między sobą. Jeśli jedna z robotnic znajdzie trutkę, niesie ją do gniazda i zawiadamia inne mrówki o zdobyczy. Dlatego bardzo szybko po trutkę przychodzą następne robotnice. W efekcie likwidowane jest całe gniazdo.