MRÓWKI (Formicidae) to owady, które występują praktycznie pod każdą szerokością geograficzną, tworzą społeczności kastowe żyjące w gniazdach. Liczbę gatunków mrówek szacuje się na około 12 tysięcy. W Polsce występują 103 gatunki. Mrówki żyją w zorganizowanej społeczności, w której każda z nich odgrywa przypisaną sobie rolę, przyczyniając się do właściwego funkcjonowania całego mrowiska. Setki tysięcy mrówek żyją w społeczności pod kopcem z nagromadzonych igieł sosnowych i resztek roślin. Mrówki cały czas pracują, mieszają one glebę, spulchniają ją i wzbogacają.
U mrówek, prócz samców i samic występuje również kasta robotnic, czyli samic o niedorozwiniętych narządach rozrodczych. Są one opatrzone bardzo silnymi żuwaczkami i wielkimi głowami. Niekiedy pomiędzy samicami rozwiniętymi płciowo a robotnicami właściwymi występują formy pośrednie. Samce i samice są prawie u wszystkich gatunków skrzydlate, robotnice zawsze bezskrzydłe.
Jak wyglądają mrówki?
Głowa mrówek jest zawsze silnie rozwinięta, a wśród narządów gębowych doskonale wykształcone są żuwaczki, czyli główny narząd aparatu gębowego. Dobrze rozwinięte, najczęściej zgięte, biczykowate są także czułki. Na przednich odnóżach występują często specjalne haczyki do czyszczenia czułków i otworu gębowego. Tułów mrówek składa się ze ściśle z sobą zespolonych pierścieni, natomiast odwłok jest ruchomo zestawiony z tułowiem. Mrówki posiadają gruczoł jadowy zawierający mniejsze lub większe ilości kwasu mrówkowego. Ubarwienie mrówek jest zwykle ciemne, czarne, brunatne lub żółte, rzadziej pstre.
Jak wygląda społeczność mrówek
- Robotnice- mają do spełnienia funkcje usługowe. Budują gniazdo, bronią go, zbierają pożywienie, opiekują się potomstwem.
- Samce- ich rolą jest zaplemnienie królowej, po czym giną.
- Królowa- jej zadaniem jest składanie jaj, z których po przeobrażeniu powstają nowe mrówki, a także regulacja działania społeczności za pomocą feromonów.
Objawy
Największym problemem związanym z mrówkami, są ich niektóre upodobania żywieniowe. Mrówki uwielbiają słodką wydzielinę mszyc , nazywaną spadzią. Uzależniły się od niej do tego stopnia, że podejmują ochronę mszyc przed ich wrogami (np. biedronkami, złotookami), a także innym amatorami spadzi. Mrówki w ogrodzie mogą być także uciążliwe bezpośrednio dla nas, kiedy swoje gniazda postanowią zbudować w miejscu, gdzie pracujemy lub wypoczywamy (np. grządka warzywna czy ogrodowy trawnik). Bywa również, że w poszukiwaniu lepszego siedliska i dodatkowych źródeł pokarmu, zapędzają się na nasze tarasy lub nawet do domów. Ich ukąszenia często bywają bolesne i powodują pieczenie oraz zaczerwienienie skóry, a czasem alergie. Dzieje się tak, gdyż mrówki używają podczas kąsania jadu, zawierającego między innymi kwas mrówkowy.
Rośliny żywicielskie
Pożywienie mrówek to pokarm zarówno roślinny jak i zwierzęcy, na ogół z przewagą tego ostatniego. Istnieją mrówki roślinożerne i wszystkożerne. Z punktu widzenia człowieka duża liczba gatunków mrówek to owady pożyteczne, ponieważ niszczą, zwłaszcza w lasach, larwy wielu gatunków szkodników.
Sposoby zwalczania
Zwalczanie mrówek w ogrodzie zazwyczaj nie jest polecane, gdyż owady te pełnią ważną rolę w środowisku. Gdy jednak mrówek w ogrodzie zbyt dużo, gromadnie wędrują po roślinach lub przechodzą do naszych domów, zwalczanie mrówek w ogrodzie staje się koniecznością.