Żywopłot przy ruchliwej ulicy - co posadzić

Ruchliwe ulice to często tysiące przejeżdżających samochodów dziennie. Związane z tym zanieczyszczenie powietrza i hałas łatwiej znieść dzięki żywopłotom. Rośliny bowiem zatrzymują smog i spaliny oraz wyciszają uliczny hałas. Ich korzenie stabilizują również glebę, co ma wpływ na ograniczenie skutków ubocznych drgań wywoływanych przez przejeżdżające ciężkie samochody, np. pękanie murów czy wypaczanie ogrodzeń.

Żywopłot to także prosty sposób na zapewnienie prywatności. Wysoki, szczelny mur zieleni, jaki może tworzyć,  jest świetną ochroną przed niepożądanymi spojrzeniami kierowców i przechodniów. Czasami posesja jest położona tak blisko ulicy, że w czasie deszczu czy śniegowych roztopów samochody chlapią na nią brudną wodą, nierzadko z solą, której używa się do likwidacji oblodzenia. Bywa, że woda z ulicy, zwłaszcza po ulewnym deszczu, wlewa się na posesję. Przed tym też chronią żywopłoty.

Jeśli żywopłot ma osłaniać posesję od ulicy, powinien mieć przynajmniej wysokość ogrodzenia, czyli co najmniej 1,5 m. Żywopłoty można zakładać z różnych roślin.  Jednak nie wszystkie krzewy żywopłotowe nadają się do sadzenia przy ruchliwych ulicach. Muszą być bowiem odporne na warunki  generowane przez ruch samochodowy. To przede wszystkim spaliny, które zawierają m.in. tlenek węgla, tlenki siarki, tlenki azotu, ale także kurz oraz pyły.

W czasie opadów śniegu i marznącego deszczu ulice są posypywane solą, która zapobiega obladzaniu nawierzchni. Część soli spływa do kanalizacji, ale jej pozostałości mogą się dostać do gleby. Niestety, zasolenia ziemi nie toleruje wiele roślin. Zasolenie powoduje m.in. żółknięcie liści, słaby wzrost i zamieranie. Dlatego rośliny na żywopłoty przy ruchliwych drogach muszą być również odporne na sól. Takie wymagania spełniają np. cis, berberys, kosodrzewina, ligustr, żywotnik (tuja).

Berberysy to krzewy dorastające do 1,5-3 m wysokości (w zależności od gatunku i odmiany). Większość zrzuca liście na zimę, ale są też berberysy zimozielone. Liście mają niewielkie, często w kolorach czerwonym, różowym, złocistym. Szczególnie pięknie przebarwiają się jesienią. Berberysy kwitną w maju i czerwcu. Kwiaty są małe, zwykle żółte, lekko pachnące. Bardzo chętnie odwiedzają je pszczoły. Owoców jest dużo (najczęściej czerwonych). Jesienią i zimą lubią je zjadać ptaki.

Berberysy mają ostre ciernie. Dlatego nadają się także na żywopłoty obronne. Osłony z nich – zwłaszcza ze starszych, rozrośniętych berberysów - są praktycznie nie do sforsowania zarówno przez ludzi, jak i zwierzęta, np. psy i koty.

Żywopłoty z berberysów najczęściej zakłada się w jednym rzędzie. Taka osłona ma zwykle wysokość ogrodzenia – ok. 2 m. Warto pamiętać, że nie wszystkie berberysy są tak wysokie – niektóre odmiany dorastają tylko do metra wysokości. Berberysy nadają się także na żywopłoty wielorzędowe, do łączenia z wyższymi krzewami.

Berberysy kupione w pojemnikach można sadzić od wiosny do jesieni. Bardzo dobrze się przyjmują. Do dołków, w które mają być posadzone, warto dodać dobrego podłoża, jak Ziemia Uniwersalna Bio+Humus. Berberysy będą lepiej się krzewiły.

Wiosną do sadzenia berberysów można też użyć nawozu z hydrożelem TerraCottem universal. Preparat m.in. zwiększa zdolność podłoża do magazynowania wody.

Berberysy zasila się w kwietniu oraz maju. Nie potrzebują obfitego nawożenia. Wystarczające są 2-3 dawki co 2-3 tygodnie. To krzewy niewymagające.

Polecane nawozy: Obornik bydlęcy granulowany, Nawóz granulowany do bukszpanów i żywopłotów z mikroskładnikami

Berberysy przycina się od kwietnia do czerwca. Nadają się na żywopłoty nieformowane i cięte.  Strzyżenie utrudniają ciernie. Dlatego najwygodniej berberysy przycinać lekko, zachowując ich naturalny kształt, przy pomocy długich nożyc.

Strzyżenie co roku nie jest konieczne, zwłaszcza berberysów zimozielonych. Sprzyja jednak zagęszczaniu się krzewów.

Cisy to rośliny iglaste, zimozielone. Ich igły są krótkie (2-3 cm), miękkie, zielone lub złocistozielone (w zależności od odmiany). Cisy są żeńskie lub męskie (również w zależności od odmiany). Jedynie egzemplarze żeńskie zawiązują czerwone nibyjagody. Mają one walor dekoracyjny oraz zwabiają ptaki.

Odmian cisów jest bardzo dużo. Na żywopłoty, zarówno nieformowane, jak i cięte, najlepsze są odmiany kolumnowe. Żywopłoty cisowe zwykle mają po 3-4 m wysokości.

Cisy kupione w pojemnikach można sadzić od wiosny do jesieni. Podczas sadzenia ważne jest, aby do dołków wsypywać korę albo podłoże z korą, jak np. Ziemia Iglaki i Tuje Bio+Humus. To sposób na dostarczenie młodym cisom składników pokarmowych, ale też profilaktyka fytoftorozy (choroba grzybowa powodująca zamieranie podstawy głównego pędu).

Starsze cisy, w ramach profilaktyki fytoftorozy, ściółkuje się korą. Rosną wtedy zdrowo.

Cisy nawozi się od marca do połowy lipca, raz w miesiącu. Lubią obfite nawożenie, zwłaszcza gdy są mocno cięte co roku. Najlepiej używać gotowych nawozów do iglaków. Przed zimą warto zastosować specjalny nawóz jesienny.

Polecane nawozy: Nawóz granulowany do iglaków z mikroskładnikami, Nawóz do iglaków wzmacniający wybarwienie igieł oraz Nawóz granulowany jesienny do iglaków i tui

Cisy przycina się w marcu oraz kwietniu. Znoszą je świetnie, nawet gdy jest bardzo mocne. Żywopłoty cisowe można formować np. w geometryczne lub fantazyjne kształty. Wtedy są bardzo gęste, zwarte, jak zielone ściany.

Cisy nadają się również na żywopłoty nieformowane, prowadzone bez cięcia. Jednak wtedy są często rzadsze, zwłaszcza w cieniu. Dlatego warto cisowe żywopłoty ciąć co roku. Potrafią się dobrze regenerować nawet z grubych gałęzi.

Kosodrzewiny to rośliny iglaste, zimozielone. Dorastają zwykle do 2-3 m wysokości. Mają kształt krzaczasty. Ich sztywne igły osiągają długość ok. 5 cm. Większość odmian kosodrzewiny ma igły zielone, ale są też zielone z odcieniami żółtym i niebieskim. Dodatkową dekoracją są szyszki. Kosodrzewina nie ma skłonności do łysienia od dołu.

To jeden z najbardziej odpornych gatunków sosen. W odróżnieniu od sosny pospolitej (popularnej w polskich lasach), która na smog i spaliny reaguje zrzucaniem liści, kosodrzewina bardzo dobrze znosi miejskie zanieczyszczenia.

Kosodrzewina bardzo szybko tworzy zwarty żywopłot. Jej dodatkowo zaletą jest bardzo duża odporność na wiatr, także halny czy od morza. Żywopłot z niej dobrze chroni np. przed zamieciami zimowymi czy zaspami.

Kosodrzewina nadaje się na żywopłoty nieformowane, czyli prowadzone bez cięcia. Jest rozłożysta (nawet do 2 m szerokości). Dlatego trzeba ją sadzić odpowiednio daleko od ogrodzenia. Jest wyjątkowo mało wymagająca co do ziemi. Bardzo dobrze sobie radzi nawet na glebach kamienistych, zasolonych, słabych.

Kosodrzewinę kupioną w pojemnikach można sadzić od wiosny do jesieni. Bardzo dobrze się przyjmuje. Jeśli ziemia jest mało urodzajna, dołki pod kosodrzewinę warto zaprawić dobrym podłożem, jak np. Ziemia do iglaków. Kosodrzewiny będą wtedy bujniej rosły.

Kosodrzewinę nawozi się od marca do połowy lipca, raz w miesiącu. Korzystnie jest zasilać ją także przed zimą, ale wtedy trzeba użyć nawozu jesiennego.

Kosodrzewina nie ma dużych potrzeb pokarmowych, ale nawożenie ma wpływ na lepsze krzewienie i i bardziej intensywne wybarwienie igieł. Najwygodniej używać gotowych nawozów do iglaków.

Polecane nawozy: Nawóz granulowany do iglaków z mikroskładnikami, Nawóz do iglaków wzmacniający wybarwienie igieł, Nawóz granulowany jesienny do iglaków i tui

Kosodrzewinę można przycinać w marcu i kwietniu, ale nie jest to konieczne. Cięcie jest potrzebne, gdy rozrośnie się za bardzo albo gdy gałęzie połamią się pod ciężarem śniegu. Aby żywopłot był gęściejszy i bardziej zwarty, lepiej przycinać wiosną tylko młode przyrosty (w połowie).

Kosodrzewiny, choć dobrze znoszą cięcie, nie są polecane na żywopłoty strzyżone, np. w geometryczne figury (lepiej wtedy wybrać cis). Polecane są na żywopłoty nieformowane.

Ligustr to wysoki krzew. Dorasta do ok. 3 m wysokości. Liście są eliptyczne, do 8 cm długości. Jesienią mogą się przebarwiać w kolorach czerwonym lub żółtym. Opadają na zimę, ale jeśli nie ma dużych mrozów, niektóre liście pozostają na gałązkach aż do wiosny. Ligustr kwitnie na przełomie maja i czerwca. Kwiaty są dość drobne, zwykle białe. Przyjemnie pachną – ich zapach przypomina woń lilaków pospolitych. Owoce ligustrów są czarne, okrągłe, o średnicy ok. 5 mm.

Ligustry to jedne z najpopularniejszych krzewów żywopłotowych w dużych miastach.

Ligustry z gołymi korzeniami sadzi się wiosną oraz jesienią, zaś kupione w pojemnikach – od wiosny do jesieni. Przyjmują się świetnie. Aby urozmaicić żywopłot ligustrowy, można w nim dosadzić naprzemiennie inne gatunki krzewów o podobnych wymaganiach, jak ałycza czy forsycja.

Ligustry mają wyjątkowo małe wymagania co do ziemi. Do dołków przed sadzeniem warto jednak wsypać dobre podłoże, jak Ziemia uniwersalna Bio+Humus, która jest zbilansowaną mieszanką torfów frezowanych i humusu, bez dodatku nawozów sztucznych, doskonale wchłaniająca wodę. Ligustry szybciej stworzą wtedy gęstą ścianę zieleni.

Ligustry nawozi się w kwietniu. Wystarczą jedna lub dwie dawki nawozu. To krzew niewymagający. Najwygodniej używać gotowych nawozów do żywopłotów. Ich skład jest specjalnie dostosowany do potrzeb roślin osłonowych. Zawierają m.in. zwiększoną ilość azotu.

Polecany nawóz: Nawóz granulowany do bukszpanów i żywopłotów z mikroskładnikami

Ligustry przycina się od marca do września. Świetnie znoszą cięcie, także bardzo mocne. Im bardziej są przycinane, tym lepiej się zagęszczają – mają więcej liści i młodych pędów. Jednak wtedy mają mniej kwiatów i owoców.

Żywopłoty z ligustrów można strzyc lekko, tak by miały lekko naturalny pokrój, ale też przycinać w kształty geometryczne lub fantazyjne.

Ligustry nadają się również na żywopłoty nieformowane, czyli bez cięcia. Jednak wtedy nie są gęste, zwłaszcza w półcienistych miejscach.

Żywotniki (tuje) są wysokimi zimozielonymi krzewami. Ich liście to miękkie łuski w kolorach zielonym albo zlocistozielonym (w zależności od odmiany). Zwykle już po kilku latach żywotniki zawiązują drobne szyszki (1-2 cm). Niektóre odmiany mają ich mniej, inne – więcej.

Na żywopłoty najlepiej nadaje się żywotnik zachodni. Ma on bardzo dużo odmian. Polecane są zwłaszcza odmiany kolumnowe, o wysokości 3-5 m. Ich kształt sprawia, że tworzą regularny szereg. Nadają się zarówno na osłony nieformowane, jak i cięte. Żywotniki rosną szybko, tworząc zwartą ścianę zieleni.

Przeczytaj także: Żywotnik (tuja)

Żywotniki kupione z gołym korzeniem lub w płachtach sadzi się wiosną lub jesienią, zaś kupione w pojemnikach – od wiosny do jesieni. To rośliny niewymagające co do ziemi, ale dość wrażliwe – zwłaszcza po posadzeniu – na brak wody. Korzenią się płytko.

Dlatego młode żywotniki trzeba systematycznie podlewać. Aby ograniczyć podlewanie, przed wiosennym sadzeniem dołki można zaprawiać odżywką składającej się z hydrożelu, nawozu, materiału nośnikowego i lawy wulkanicznej TerraCottem universal, która zwiększa zdolność podłoża do magazynowania wody.

Bardzo dobrym podłożem do sadzenia żywotników jest Ziemia do tui. To specjalne podłoże torfowe składające się z mieszanki torfu niskiego i wysokiego oraz kompostu korowego.

Żywotniki nawozi się od marca do połowy lipca, raz w miesiącu. W tym okresie potrzebują najwięcej azotu. Jesienią zaś warto stosować nawozy jesienne do tuj i iglaków, które zawierają dużo fosforu i potasu. Te składniki sprawiają, że żywotniki są bardziej odporne m.in. na zimową suszę.

Polecane nawozy: Nawóz granulowany do tui z mikroskładnikami oraz Nawóz granulowany jesienny do iglaków i tui

Żywotniki przycina się od kwietnia do czerwca oraz ewentualnie w lipcu i sierpniu. Cięcie znoszą świetnie, także bardzo mocne, np. w kształcie figur geometrycznych. Tolerują także duże skracanie czubków.

Żywopłoty z żywotników są jednymi z wyższych. To utrudnia systematyczne strzyżenie. Nie należy jednak z niego rezygnować, zwłaszcza w przypadku starego żywopłotu. Coroczne cięcie sprawia, że żywotniki są gęste i tworzą ścianę zieleni przez cały rok. Bardzo pomocne do pielęgnacji wysokich żywopłotów są nożyce na wysięgnikach.