Choroby i szkodniki pietruszki - objawy i zwalczanie

Pietruszka nie należy do warzyw, które często są atakowane przez szkodniki i porażane przez choroby. Może jednak sprawiać dużo problemów już od siewu. Przede wszystkim trzeba używać świeżych nasion, gdyż przechowywane zbyt długo, tracą w znacznym stopniu zdolność kiełkowania. Poza tym kiełkująca pietruszka jest bardzo wrażliwa na brak wody, ale też jej nadmiar. Siewki może również zniszczyć większy deszcz. Nawet krótkie zalanie wschodzącej pietruszki przyczynia się do jej zamierania.

Stanowisko dla pietruszki powinno być nasłonecznione. Jeśli pietruszka zostanie posiana w zacienionym miejscu albo w ciężkiej, mokrej ziemi, choruje albo nawet wcale nie wschodzi. Łatwiejsza w uprawie jest pietruszka naciowa niż korzeniowa. Dlaczego? Jeżeli gleba jest sucha, kamienista, zbita, korzenie pietruszki się rozwidlają, a często także drobnieją. Nać zaś zwykle rośnie dobrze.

Wielu tych i innych problemów w uprawie pietruszki można uniknąć. Warto siać pietruszkę wcześnie, jak tylko ziemia odmarznie. Nasiona można też posiać przed zimą – najlepiej w listopadzie lub grudniu. Nie sieje się pietruszki głębiej niż około 2 cm. Unikać trzeba siewu zbyt gęstego oraz podlewania na liście. Bardzo ważne jest zmianowanie – w tym samym miejscu nie należy uprawiać pietruszki częściej niż co 4 lata.

Przeczytaj także: W jaki sposób uprawiać i pielęgnować pietruszkę

Jej sprawcą jest grzyb, którego rozwojowi sprzyja deszczowa i ciepła pogoda. Jego zarodniki roznoszą wiatr oraz woda. Mogą też być przenoszone na nasionach i narzędziach ogrodniczych.

Objawy: na liściach, zwykle najstarszych, pojawiają się liczne, drobne, żółte plamki, które następnie stają się brązowe i czarne. Taka nać nie nadaje się do jedzenia. Mniejsze są też korzenie pietruszki chorej na alternariozę.

Zwalczanie: nie uprawiać pietruszki na tym samym stanowisku częściej niż co 3-4 lata. Nie siać tego warzywa na glebach podmokłych i w miejscach, gdzie tworzą się kałuże. Nie podlewać na liście (zwłaszcza w czasie upałów). Czyścić systematycznie narzędzia ogrodnicze – do wody, którą są myte, można dodać Mydło ogrodnicze potasowe z czosnkiem. Stosować profilaktycznie opryski biopreparatami Biosept Active lub Biosept Active Spray oraz  Pokrzywa stymulator wzrostu. Środek grzybobójczy na alternariozę to Amistar 250 SC.

Przeczytaj także: 10 przykazań korzystania ze środków ochrony roślin

Patogen, który wywołuje mączniaka prawdziwego, to grzyb. Jego rozwojowi sprzyjają zwłaszcza wilgotne, chłodne noce (np. z mgłami i rosą) oraz suche, słoneczne dni. Przy dużym nasileniu mączniak może zniszczyć całą nać i znacznie obniżyć plon korzeni.

Objawy: na górnych stronach liści pojawia się biały nalot przypominający mąkę. Następnie liście stopniowo zamierają.

Zwalczanie: nie siać pietruszki zbyt gęsto. Unikać podlewania na liście i przenawożenia azotem. Profilaktycznie lub po zauważeniu pierwszych objawów opryskać nać biopreparatami Biosept Active lub Biosept Active Spray. Preparaty grzybobójcze na mączniaka prawdziwego: Signum 33 WG oraz Amistar 250 SC.

Przeczytaj także: Jak zapobiegać zatruciu pszczół podczas wykonywania oprysków

Chorobę wywołuje bakteria. Infekcji łatwiej zapobiegać niż leczyć. Zgnilizna może zniszczyć wszystkie korzenie podczas przechowywania.

Objawy: na korzeniach najpierw pojawiają się rozmyte czarne plamy. Następnie tkanki gniją, wydzielając przy tym brzydki zapach.

Zwalczanie: unikać uszkodzeń mechanicznych pietruszki podczas prac pielęgnacyjnych, zbioru oraz transportu. Chronić pietruszkę przed szkodnikami uszkadzającymi korzenie, zwłaszcza połyśnicą marchwianką, pędrakami oraz rolnicami. Nie siać pietruszki w ciężkiej, mokrej ziemi. Nie uprawiać pietruszki rok po roku w tym samym miejscu. Należy zachować przerwę co najmniej 4 lata.

Przeczytaj także: Domowe sposoby na wszelkie zło w ogrodzie

Niszczy korzenie pietruszki (także podczas przechowywania). To choroba grzybowa, która rozwija się nawet w temperaturze kilku stopni Celsjusza. Sprzyja jej wilgotna pogoda i zbyt mokra gleba.

Objawy: początkowo na korzeniach pojawiają się małe plamy w kształcie kraterów w kolorze czarnym, (czasem z czerwonofioletowym odcieniem). Na korzeniach często tworzą się czarne obrączki.

Zwalczanie: nie uprawiać pietruszki w tym samym miejscu częściej niż co 4 lata. Po zbiorze usuwać wszelkie resztki pietruszki albo je głęboko przekopać. Nie kompostować chorych korzeni pietruszki oraz ich resztek. Preparat do zapobiegania i zwalczania: Signum 33 WG.

Przeczytaj także: W jaki sposób przechowywać warzywa

Wywołujący ją grzyb rozwija się nawet w niskiej temperaturze. Zwykle niszczy korzenie pietruszki podczas przechowywania w piwnicach, kopcach, a nawet lodówkach.

Objawy: początkowo na korzeniach pojawiają się wodniste, brązowe plamy, ale trudno się domyśleć ich obecności, zanim nie wykopie się pietruszki. Następnie przechowywane korzenie gniją i pokrywa je szary nalot.

Zwalczanie: nie uprawiać pietruszki rok po roku w tym samym miejscu (zmieniać stanowisko przynajmniej co 4 lata). Dbać o czystość narzędzi ogrodniczych, gdyż grzyb może przetrwać w resztkach roślinnych. Do wody, którymi mają być myte, warto dodać Mydło ogrodnicze potasowe z czosnkiem. Korzenie zbierać podczas suchej pogody, starając się, aby nie uszkodzić korzeni. Profilaktycznie pietruszkę podlewać lub opryskiwać preparatem mikrobiologicznym Polyversum WP (zawiera pożyteczne grzyby, które pasożytują grzyby chorobotwórcze). Opryski chemiczne: Switch 62.5 WG lub Signum 33 WG.

Przeczytaj także: Czy choroby grzybowe można zwalczać grzybem

Infekcji sprzyja zwłaszcza pogoda wilgotna, z temperaturą 16-22°C. Wywołuje ją grzyb. Zdarza się, że zgnilizna niszczy cały zbiór podczas przechowywania.

Objawy: pierwsze symptomy to brązowe plamki na liściach oraz ich ogonkach, ale łatwo je przeoczyć. Podczas przechowywania na korzeniach pietruszki pojawiają się puszysty nalot w białym kolorze oraz plamy jak sadza.

Zwalczanie: nie uprawiać pietruszki w tym samym miejscu częściej niż co 4 lata. Profilaktycznie zastosować preparat Polyversum WP (zawiera pożyteczne grzyby, które pasożytują grzyby chorobotwórcze). Opryski na zgniliznę twardzikową: Switch 625 WG oraz Signum 33 WG.

Przeczytaj także: Po jakim czasie od wykonania oprysku można zbierać plony

Pietruszkę zjadają gąsienice różnych motyli. Duże szkody mogą wyrządzić błyszczka jarzynówka (gąsienice są zielone lub żółtozielone; o długości około 3,5 cm), piętnówki (gąsienice jasnozielone oraz brązowe; o długości około 4 cm), zwójki (gąsienice oliwkowe, o długości około 2 cm), rolnice (oliwkowe, szare lub brązowe; o długości 2,5-6 cm). Większość z nich zjada liście i kwiatostany pietruszki. Wyjątkiem są rolnice, które żerują na częściach nadziemnych oraz na korzeniach.

Objawy: uszkodzone liście i kwiatostany (przez błyszczki, zwójki, piętnówki), podcięte rośliny, zjedzone korzenie oraz liście (rolnice). Nać zanieczyszczona jest odchodami gąsienic (wyglądają jak czarne granulki).

Zwalczanie: gąsienice zbierać ręcznie i niszczyć. Regularnie odchwaszczać ogród (są miejscem bytowania postaci dorosłych). Usuwać resztki roślinne (mogą na nich zimować gąsienice). Zastosować można preparat mikrobiologiczny Lepinox Plus (zawiera pożyteczne szczepy bakterii).

Przeczytaj także: Apteczka ogrodnika – co warto w niej mieć

Należy do pluskwiaków. Golanica zielonka może być w kolorze od zielonego do zielonobrunatnego. Żeruje na roślinach z rodziny baldaszkowatych (selerowatych), jak pietruszka, a także marchew, seler, pasternak.

Objawy: na pędach można zauważyć dorosłe golanice. Liście kędzierzawieją i drobnieją. Pietruszka słabo rośnie.

Zwalczanie: unikać uprawy pietruszki w pobliżu iglaków, gdyż w ich igłach mogą zimować golanice. Dorosłe owady można wyłapywać ręcznie. Pietruszkę opryskać preparatem na bazie oleju rydzowego, np. Emulpar 940 EC lub Emulpar Spray (oba środki nie mają okresów karencji i prewencji).

Przeczytaj także: Jak walczyć ze szkodnikami zanim zaatakują

Na pietruszce żerują różne gatunki mszyc. To m.in. mszyca głogowo-marchwiana, mszyca gruszowo-pasternakowa. mszyca wierzbowo-marchwiowa. Tworzą liczne kolonie najczęściej u nasady naci. Rozwojowi mszyc sprzyja bezdeszczowa, ciepła pogoda.

Objawy: liście pietruszki kędzierzawieją i się zwijają. Są lepkie w dotyku, gdyż oblepia je spadź wydzielana przez mszyce (następnie rozwijają się na niej grzyby sadzakowe w czarnym kolorze, które ograniczają fotosyntezę). Pietruszka słabo rośnie. Korzenie są mniejsze, mniej soczyste i mało słodkie.

Zwalczanie: nie uprawiać pietruszki w pobliżu głogów, pasternaku i wierzb (niektóre gatunki mszyc do pełnego rozwoju potrzebują ich jako drugiego żywiciela). Po zauważeniu szkodników zastosować oprysk. Okresu karencji nie mają np. Agrocover Koncentrat lub Agrocover Spray (w ich składzie jest olej rydzowy). Do monitoringu obecności mszyc oraz wyłapywania uskrzydlonych osobników służą Żółte tablice lepowe. Zwabione żółtym kolorem, siadają na tablicy, przyklejają się do niej i giną.

Przeczytaj także: Jak pozbyć się mszyc – 5 sposobów

Trudno je zauważyć, gdyż nicienie żerują na korzeniach oraz są drobne, robakowatego kształtu (1-5 mm długości w zależności od gatunku, fazy rozwoju oraz płci). Pietruszkę zjada kilka gatunków nicieni, jak guzak północny, niszczyk zjadliwy, szpilecznik baldasznik.

Objawy: na korzeniach pietruszki są guzowate narośla, a boczne korzenie przypominają brodę. Pietruszka gorzej rośnie, karłowacieje, plon jest mniejszy.

Zwalczanie: nie uprawiać pietruszki w tym samym miejscu częściej niż co 4 lata. Nie wrzucać do kompostu resztek korzeni z guzowatymi naroślami. Profilaktyczne siać w warzywniku fitosanitarne rośliny, np. aksamitki. Glebę opryskiwać lub podlewać preparatami mikrobiologicznymi P-Drakol (zawiera pożyteczne bakterie) lub Wrotycz Ekstrakt.

Przeczytaj także: Jak rozpoznać i zwalczać szkodniki glebowe

Na pietruszce żerują pędraki różnych gatunków chrząszczy, ale największe szkody wyrządza guniak czerwczyk. Dorosłe osobniki są brunatne, mają po 1,5-2 cm długości. Pędraki zaś są białe, o długości do 3 cm. Zanim przekształcą się w postacie dorosłe żerują w glebie przez 2-3 lata (żywią się korzeniami roślin, m.in. pietruszki).

Objawy: wygryzione dziury w korzeniach pietruszki (przez rany często wnikają patogeny wywołujące choroby). Korzenie uszkodzone przez pędraki mogą gnić, nie nadają się do przechowywania.

Zwalczanie: zbierać i niszczyć pędraki znalezione podczas przekopywania ziemi lub zbioru korzeni pietruszki. Zastosować preparaty mikrobiologiczne, np. Larva Stoper, który zawiera niepatogeniczne, pożyteczne nicienie. Nieatrakcyjne warunki bytowania dla szkodników glebowych stwarza Wrotycz Ekstrakt.

Przeczytaj także: Jak wyeliminować szkodniki glebowe w sposób ekologiczny

Największe szkody larwy tej muchówki wyrządzają na marchwi. Mogą też uszkadzać pietruszkę, która z marchwią jest spokrewniona. Postacie dorosłe z wyglądu przypominają czarne muszki.

Objawy: siewki nagle zamierają. W korzeniach starszych pietruszek, szczególnie pod skórką, można zauważyć wydrążone korytarze. Wewnątrz nich są jasnożółte larwy (o długości około 5 mm) oraz ich odchody w czarnym kolorze.

Zwalczanie: nie siać pietruszki blisko marchwi, pasternaku i selera. Nie uprawiać jej w tym samym miejscu częściej niż co 4 lata. Siać pietruszkę jak najwcześniej, nawet tuż przed zimą. Do odłowu postaci dorosłych przeznaczone są Żółte tablice lepowe. Połyśnice, zwabione żółtym kolorem, siadają na tablicy, przyklejają się do niej i giną. Jeśli inwazja połyśnicy jest duża, zastosować można oprysk preparatem Mospilan 20 SP.

Przeczytaj także: Żółte tablice lepowe – jak używać w domu i ogrodzie