Opryski drzew owocowych na jesień

Jesień to czas zbioru owoców. W tym okresie drzewa, ale także patogeny przygotowują się do zimy. Jeśli w sezonie wegetacyjnym wystąpiły problemy z chorobami i szkodnikami, można jeszcze jesienią utrudnić im przezimowanie. Dzięki temu zapobiega się ich rozwojowi w następnym roku.

Zanim wykona się opryski jesienne drzew owocowych, warto najpierw dokładnie obejrzeć ich korony, zwłaszcza grusz, jabłoni, śliw, wiśni. Trzeba zerwać i zniszczyć (np. głęboko zakopać) wszystkie zmumifikowane owoce. Zimują na nich bowiem patogeniczne grzyby, które w następnym sezonie wywołują takie choroby jak np. brunatna zgnilizna drzew pestkowych czy brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych. Z drzew usuwać trzeba także zimowe gniazda i złoża jaj szkodników, które mogą znajdować się zarówno na korze, jak i zaschniętych liściach. W ten sposób ogranicza się występowanie szkodników, takich jak kuprówka rudnica, pierścienica nadrzewka, znamionówka tarniówka. Wycinanie odrostów przy pniach brzoskwiń, grusz i śliw zapobiega inwazji pryszczarka gruszowego.

We wrześniu drzewa owocowe można opryskać naturalnymi preparatami, które m.in. zwiększają odporność roślin i redukują stres spowodowany suszą. To np. Evasiol (na bazie skrzypu) oraz Lecitec (uzyskany z mieszaniny zoptymalizowanych lecytyn). Od przedwiośnia do późnej jesieni stosować można preparat mikrobiologiczny Guard zawierający starannie dobrane szczepy bakterii, które m.in. ograniczają występowanie chorób, wspomagają regenerację roślin i poprawia ich wigor.

Pozostałe opryski dobiera się do gatunków drzew owocowych. Jesienią najczęściej wykorzystuje się preparaty miedziowe, które rekomendowane są także w rolnictwie ekologicznym.

Przeczytaj także: Choroby kory drzew owocowych – jak zapobiegać

Gdy z brzoskwini opadną liście, co ma miejsce w październiku lub listopadzie, należy zrobić oprysk na kędzierzawość liści brzoskwini (kolejny wykonuje się na przedwiośniu, tuż przed pękaniem pąków). Na zabieg trzeba wybrać dzień słoneczny, bezwietrzny, z dodatnią temperaturą (powyżej 6℃). Do jesiennego i wiosennego oprysku brzoskwini polecane są preparaty miedziowe, np. Miedzian 50 WP (proszek) lub Miedzian Extra 350 SC (koncentrat). Oba preparaty są zalecane do stosowania w rolnictwie ekologicznym.

Kędzierzawość liści brzoskwini to powszechnie występująca choroba grzybowa brzoskwiń oraz nektarynek. Jej objawy występują głównie na liściach i są bardzo charakterystyczne, trudne do przeoczenia. Porażone liście najpierw stają się jasnozielone i szarawe. Ich blaszki są poskręcane oraz zgrubiałe. Następnie liście czerwienieją, brązowieją oraz opadają. Jeśli infekcja jest duża, owoce także są zdeformowane i nierzadko przedwcześnie opadają. Brzoskwinie oraz nektarynki, których nie chroni się przed kędzierzawością liści, są osłabione. Rodzą mało owoców lub wcale, często przemarzają oraz są atakowane przez inne patogeny.

Grzyby wywołujące kędzierzawość liści zimują zwykle na korze brzoskwiń lub nektaryn. Jednak mogą spędzać zimę także na innych gatunkach krzewów i drzew rosnących obok brzoskwiń oraz nektaryn. Dlatego warto je opryskać preparatami miedziowymi, mimo że są odporne na kędzierzawość liści.

Jesienne opryski preparatami miedziowymi ograniczają również występowanie leukostomozy drzew pestkowych na brzoskwiniach. To przewlekła choroba kory i drewna. Jej objawami są nekrozy i wycieki gumy na korze oraz zasychanie gałęzi i całych drzew. Chore brzoskwinie są rachityczne i mogą przemarzać zimą.

Przeczytaj także: Drzewa owocowe niskopienne – jakie podkładki wybrać

Podstawowe opryski czereśni oraz wiśni wykonuje się wiosną. Jesienią – w czasie opadania liści – można zastosować dodatkowo preparaty miedziowe, jak Miedzian 50 WP (proszek) lub Miedzian Extra 350 SC. (koncentrat). Oba preparaty mogą być stosowane w rolnictwie ekologicznym.

Zabieg pomaga ograniczyć występowanie raka bakteryjnego drzew owocowych. Pierwsze objawy tej choroby to zasychanie nabrzmiałych pąków wiosną. Zasychać mogą również kwiaty, a na owocach pojawiają się czarne plamy. Następnie na gałęziach powstają zrakowacenia, często z wyciekającą gumą, które przyczyniają się do ich zasychania. Zamierać mogą też całe drzewa. Chore czereśnie oraz wiśnie są bardziej podatne na przemarzanie. Na raka bakteryjnego drzew owocowych czereśnie i wiśnie mogą chorować latami zanim obumrą.

Przeczytaj także: Oprysk czereśni na najpopularniejsze choroby i szkodniki

Jednym ze sposobów walki z parchem – popularnej choroby jabłoni i grusz – jest jesienny oprysk mocznikiem ich liści. Mocznik to nawóz zawierający dużo azotu (46%), który bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Nie niszczy patogenicznych grzybów, które wywołują parch jabłoni i parch gruszy. Jego działanie polega na tym, że zawarty w nim azot przyśpiesza rozkład opadłych liści, w których grzyby zimują. Jeśli liście rozkładają się szybciej, niż w naturalny sposób, grzyby tracą zimowe siedlisko i giną, zanim rozpocznie się nowy sezon. Liście zaś zamieniają się w naturalny nawóz, który wzbogaca glebę pod drzewami owocowymi.

Oprysk jabłoni i gruszy mocznikiem wykonuje się tuż po pierwszych przymrozkach, gdy większość liści jest jeszcze na drzewach. Zabieg warto powtórzyć na przedwiośniu – wtedy opryskuje się resztki liści leżące pod drzewami. Liście jabłoni i grusz można też grabić. Jednak nie zawsze – z różnych powodów -  jest to możliwe. Jesienny oprysk mocznikiem wykonuje się szybko i niewielkim nakładem pracy.

Pierwsze objawy parcha jabłoni i parcha gruszy pojawiają się zwykle na spodach liści. To oliwkowe, nieregularne plamy. Następnie zmieniają kolor na brązowoczarny i czarny. W tych miejscach blaszki liściowe stają się cienkie, mogą się pojawiać dziury. Zdarza się, że liście stają się zniekształcone i przedwcześnie opadają. Zmiany chorobowe na liściach osłabiają drzewa, co ma wpływ na obniżenie plonu oraz zmniejszenie odporności na choroby, szkodniki, mróz, suszę. Zmiany chorobowe występują także na owocach. Na jabłkach i gruszkach, w zależności od stopnia infekcji, pojawiają się plamy i skorkowacenia. Zawiązki owoców mogą być zdeformowane i przedwcześnie opadać. Owoce z parchem źle się przechowują.

Przeczytaj także: Jakie zabiegi ochrony wykonać w uprawie jabłoni

Wiele szkodników drzew owocowych zimuje w glebie. To np. owocnica jabłkowa (zakupuje się pod jabłoniami) oraz nasionnica trześniówka (chowa się w ziemi pod czereśniami i wiśniami). Jeżeli na drzewach były robaczywe owoce, jesienią zaleca się przekopywanie gleby. Część szkodników zostanie wykopana i zginie, co ograniczy inwazję w następnym sezonie.

Duże szkody, zwłaszcza wśród młodych drzewek owocowych, wyrządzać mogą pędraki, opuchlaki, drutowce. Podczas przekopywania gleby należy je wybierać ręcznie i niszczyć. Do oprysku na te szkodniki glebowe nadaje się naturalny środek mikrobiologiczny Wrotycz Ekstrakt (na bazie wrotyczu). Preparat można też dodawać do wody w konewce i podlewać drzewka. Swoją skuteczność zawdzięcza charakterystycznemu zapachowi oraz działalności wyselekcjonowanych mikroorganizmów. Oprysk preparatem stwarza nieatrakcyjne warunki do bytowania szkodników w glebie.

Pędraki, opuchlaki i drutowce zjadają młode korzenie. Postacie dorosłe tych szkodników to chrząszcze, które niszczą liście, a także zawiązki owoców. Drzewka rosną słabo albo nawet więdną i zamierają. Najwięcej szkodników glebowych jest w ogrodach ze starymi trawnikami oraz założonymi na dawnych łąkach i przy lasach.

Przeczytaj także: Jak rozpoznać i zwalczać szkodniki glebowe