Sposób na zdrowe iglaki

Sukces w późniejszej uprawie roślin gwarantuje nam zakupienie ich w renomowanych szkółkach lub centrach ogrodniczych.

Obecnie rośliny iglaste sprzedawane są najczęściej z bryłą korzeniową w plastikowych doniczkach. Jednak zanim dokonamy zakupu takiej rośliny, oceńmy jej stan, zwracając uwagę na kilka istotnych elementów.

Rośliny iglaste sprzedawane z bryłą korzeniową stanowią materiał najlepiej przygotowany do nasadzeń przez cały sezon wegetacyjny. Rośliny takie sadzi się przez cały rok, poza okresem, gdy gleba jest zamarznięta. Obecnie odstępuje się od sadzenia roślin z nagim korzeniem, jest to bowiem sposób bardzo zawodny i nie wszystkie rośliny przyjmują się, ze względu na uszkodzenia i przesuszenie rośliny.

Planując rośliny do naszego ogrodu, musimy liczyć się z wymaganiami stawianymi przez środowisko, w którym żyjemy. Dlatego dobierajmy gatunki odpowiadające stawianym im wymaganiom klimatycznym, uwzględniającym takie czynniki jak mrozoodporność, warunki glebowe, osłonę przed wiatrem oraz dostępność światła słonecznego.

! W Polsce wydzielono 5 stref klimatycznych i ustalono dobór roślin iglastych do każdej z nich, więc warto zapoznać się z tą listą.

Przy planowaniu nasadzeń iglaków trzeba uwzględnić docelową wielkość drzew i krzewów tak, aby zapewnić im przestrzeń życiową. Warto również skorzystać z gotowych kompozycji proponowanych przez wiele wydawnictw specjalistycznych.

Po wyjęciu rośliny z pojemnika należy przyjrzeć się korzeniom - mogą być lekko nadgniłe lub mieć uszkodzone końcówki, które należy usunąć za pomocą sekatora. Przycięcie korzeni sprzyja również ich rozkrzewianiu.

Większość naszych gleb to ziemie mineralne, nienadające się do sadzenia roślin iglastych. Tymczasem większość iglaków lepiej rośnie przede wszystkim na glebach lekko kwaśnych o odczynie pH 4-4,5. Dlatego trzeba koniecznie zastosować specjalne podłoże do roślin iglastych (Ziemia do iglaków). Podłoże to zapewnia odpowiednie pH, dobrą strukturę i sprzyja rozwojowi symbiotycznych mikroorganizmów, podobnie jak w naturalnym środowisku leśnym.

Roślinę należy posadzić nie głębiej niż w szkółce, tak by szyjka korzeniowa była ustawiona równo z powierzchnią gleby. Wolną przestrzeń w dołku należ wypełnić podłożem specjalistycznym, systematycznie ugniatając. Przy roślinach bez bryły korzeniowej, na warstwie podłoża w dołku korzenie trzeba ułożyć tak, by nie podwijały się ku górze. Można je ułożyć spiralnie wokół dolnej krawędzi dołka i stopniowo dosypywać podłoże, lekko potrząsając całą rośliną.

! Gdy korzenie są zbyt długie, lepiej przed sadzeniem skrócić je ostrym sektorem. Nie należy jednak skracać zbyt silnie, aby nie naruszyć proporcji pomiędzy koroną i korzeniami. Również w tym wypadku należy pamiętać, by szyjka korzeniowa znalazła się równo z podłożem. Przy sadzeniu wiosennym wokół rośliny formuje się misę z ziemi, aby woda w trakcie podlewania lub opadów trafiała bezpośrednio w zasięg korzeni. ! Po sadzeniu roślinę należy podlać bardzo obficie, aż do utworzenia błota. Ta czynność, czyli tzw. zamulanie, powoduje wypełnienie wolnych przestrzeni przy korzeniach wodą, która wypycha pęcherzyki powietrza, chroniąc system korzeniowy przed procesami gnilnymi.

W ostatniej fazie wokół pnia usypuje się kopczyk na wysokość ok. 10 cm, by zimą chronić szyjkę korzeniową przed przemarznięciem.

Sadzenie jesienne wiąże się z koniecznością osłonięcia młodych roślin przed mrozem. Osłony wykonuje się z materiałów naturalnych, takich jak: maty słomiane, papier falisty, włóknina.

Przy sadzeniu iglaków wskazane jest dodanie do podłoża preparatu TerraCottem, zawierającego substancje kumulujące wilgoć i składniki odżywcze. TerraCottem jest specjalnym hydrożelem, którego stosowanie umożliwia odżywianie roślin, zwiększenie zdolności gleby do zatrzymywania wody oraz rozwój systemu korzeniowego. Przy jego zastosowaniu możemy ograniczyć ilość i częstotliwość nawadniania naszych iglaków.

Większość iglaków wymaga podłoża średnio wilgotnego, co oznacza, że na głębokości kilkudziesięciu centymetrów podłoże ma być wilgotne, ale nie może się rozmazywać. Dlatego starszych roślin nie należy podlewać zbyt często, ale za to bardzo obficie, dużą dawką wody (8-10l na roślinę), docierając do mogących ją pobrać korzeni.

! Należy podlewać glebę a nie konary. Polewanie wodą koron jest przyczyną wielu chorób grzybowych. Z drugiej strony rośliny iglaste lubią powietrze wilgotne i stąd wskazane jest zamgławianie ich sąsiedztwa np. poprzez zraszanie trawników. Spróbujmy więc odpowiednio zaprojektować w swoim ogrodzie system nawodnień.

Młode rośliny, dopiero co wysadzone do gleby, mają przez kilka miesięcy bardzo płytki system korzeniowy. W tym czasie należy je więc bezwzględnie podlewać w zależności od gleby co 3-7 dni, w ilości minimum 10l pod drzewo.

! Dla uniknięcia strat wody wskazane jest podlewanie w godzinach porannych. W ten sposób zapobiegniemy  nadmiernemu wysuszeniu gleby spowodowanego wysokimi temperaturami.

Przed nastaniem pierwszych mrozów iglaki należy obficie podlać. W ten sposób zapobiegniemy nadmiernemu wysuszeniu gleby spowodowanego mrozem oraz wiatrem. Szczególnie dotyczy to roślin posadzonych na glebach lekkich i piaszczystych.

Wszystkie rośliny wymagają “dokarmiania” w całym okresie wegetacyjnym. W tym celu stosujemy nawozy naturalne i mineralne, które się wzajemnie uzupełniają;

Iglaki można nawozić posypowo do korzeni, stosując obornik granulowany w połączeniu ze specjalistycznymi nawozami do iglaków, zawierającymi niezbędne makroelementy a przede wszystkim magnez. Pierwiastek ten wpływa na soczyście zielone wybarwienie igieł. Ponieważ jednak bardzo powoli “wbudowuje” się w tkanki roślin, dlatego powinien być stosowany odpowiednio wcześnie.

W tym okresie rośliny wymagają nawożenia azotowego w połączeniu z innymi niezbędnymi pierwiastkami. Stosuje się więc nawozy wieloskładnikowe do iglaków granulowane oraz dolistne (płynne), które przyspieszają wzrost części nadziemnych i bardzo szybko uzupełniają niedobory pokarmowe.

W tym okresie rośliny iglaste zasilamy ewentualnie nawozami organicznymi stałymi lub mineralnymi fosforowymi i potasowymi. ! Pamiętajmy, że ostatecznym terminem nawożenia azotowego jest koniec sierpnia. Późniejsze stosowanie tego pierwiastka wydłuża wegetację i może prowadzić do przemarzania roślin. Dlatego starannie dobierajmy termin ostatniego nawożenia nawozami wolnodziałającymi.

Nie zaleca się sypania nawozów na dno dołka, ponieważ nim zostaną pobrane przez korzenie, woda wypłucze je do głębszych warstw gleby. Ponadto, przy sadzeniu z gołym korzeniem, zamiast dokarmiać, uszkadzają młode korzenie, powodując ich zamieranie. Wszystkie nawozy stosowane posypowo przykrywa się warstwą kory, w promieniu wokół pnia, równym wielkości korony drzewa. Jedynie pod formami kolumnowymi nawóz rozsypujemy w kole o średnicy dwukrotnie większej niż średnica korony.

Rośliny iglaste powinny być utrzymywane w tzw. czarnej glebie. Oznacza to, że powierzchnia wokół pnia powinna być odchwaszczona i nieobsiana trawą ani żadnymi roślinami okrywowymi. W ten sposób zapewnimy roślinom odpowiednie napowietrzenie i nawodnienie oraz umożliwiamy iglakom należyte pobieranie składników pokarmowych.

“Czarną glebę” możemy utrzymać poprzez odchwaszczanie mechaniczne bądź chemiczne oraz ściółkowanie. Usuwanie mechaniczne jest zarówno męczące i żmudne jak i nieefektywne. Dlatego wszędzie, gdzie jest to możliwe, najwygodniejszy i najskuteczniejszy będzie jeden z preparatów chwastobójczych – SPRINTER 350 SL, Effect 24H. Również przed ściółkowaniem glebę należy odchwaścić.

Ściółkowanie gleby bezpośrednio pod drzewami uniemożliwia rozwój chwastów oraz ogranicza parowanie wody. Obecnie jest to zabieg bardzo powszechnie polecany. Najczęściej używamy do tego celu kamienia ozdobnego, torfu albo kory sosnowej. Ściółkować należy warstwą o grubości do 5 cm.

Zwykle nie jest to zabieg wykonywany systematycznie. W przypadku gatunków wytwarzających prosty pień, tzw. strzałę, np. świerków lub jodeł, cięcie ogranicza się prawie wyłącznie do usuwania konkurujących przewodników. Nie tniemy także samoformujących się odmian oraz roślin karłowych. Stosunkowo łatwo natomiast tnie się cisy, choiny, jałowce, żywotniki i cyprysiki.

Cięcie późnowiosenne po ustąpieniu fali mrozów – jest to cięcie sanitarne stosowane w celu usunięcia gałęzi uszkodzonych i porażonych przez choroby. Może być wykonywane na wszystkich roślinach iglastych. Zalecane jest natomiast wykonanie zabiegów ochrony roślin w postaci oprysku naturalnym preparatem Biosept Activ, co w wystarczającym stopniu zabezpieczy skracane pędy przed ewentualnymi infekcjami. 

Cięcie w okresie lata to cięcie formujące. Jeżeli nie mamy wprawy, nie starajmy się przeprowadzać tego cięcia samemu. Powierzmy to zadanie osobom z odpowiednim przeszkoleniem i praktyką.

Cięcie w okresie od końca czerwca do połowy sierpnia – dotyczy tylko żywopłotów zwartych, które tniemy, gdy mija okres ich najintensywniejszego wzrostu. Cięcie wykonujemy od 1 do 2 razy, trzymając się zasady, że roczny przyrost żywopłotu iglastego nie powinien być większy niż 5-15 cm. Należy również pamiętać, że ściany powstałe z gatunków światłolubnych (modrzew, świerk, jałowiec) powinny być formowane z pewnym odchyleniem od pionu na “stożek”. W ten sposób umożliwia się dostęp światła do dolnych gałęzi.

Ponieważ rośliny iglaste w miejscach cięć żywicują (poza cisem), nie potrzeba smarować ran. Zalecane jest natomiast wykonanie zabiegów ochrony roślin w postaci oprysku, co w wystarczającym stopniu zabezpieczy skracane pędy przed ewentualnymi infekcjami.

! Nigdy nie robimy cięcia po sierpniu (z wyjątkiem żywopłotów zwartych), gdyż młode pędy nie zdążą zdrewnieć i mogą przemarzać.

Nie robimy też cięcia na starym drewnie (wyjątek to cis), gdyż rośliny mogą źle regenerować ubytki i ulegać oszpeceniu.

Formując koronę roślin iglastych o pokroju innym niż płożące, pamiętajmy, że powinna ona być najszersza u podstawy. Zapewni to właściwe naświetlenie igieł i zapobiegnie ich opadaniu na najniższych gałęziach.

Nie przycinamy igieł tylko tniemy pędy. Igły przycinamy, wyłącznie formując żywopłoty zwarte.

Zabezpieczanie roślin iglastych na zimę sprowadza się do związywania form kolumnowych i jajowatych (wieloprzewodnikowych), co chroni je przed rozłamywaniem przez śnieg oraz cieniowaniem odmian wrażliwych, co zapobiega wysuszającemu działaniu wiatru i słońca.