Pielęgnacja hortensji – jak uniknąć błędów w uprawie

Przeczytaj także: Gatunki i odmiany hortensji – przegląd 

Hortensje mają różne wymagania co do nasłonecznienia stanowiska. W ogrodach bowiem uprawia się gatunki pochodzące z rozmaitych zakątków świata, które genetycznie są przystosowane do różnych warunków. W pełnym słońcu i półcieniu bardzo dobrze rosną hortensja krzewiasta i hortensja bukietowa. W półcieniu lepiej posadzić hortensję dębolistną, hortensję ogrodową, hortensję piłkowaną oraz hortensję pnącą. Najbardziej cieniolubne są hortensje dębolistne oraz pnące. Jeśli nie wiadomo, jaki gatunek reprezentuje hortensja, najbezpieczniej posadzić ją w półcieniu.  

Wybierając stanowisko dla hortensji, trzeba pamiętać, że niektóre gatunki rozrastają się w okazałe krzewy lub małe drzewka. Szczególnie wysokie bywają hortensje bukietowe. Dlatego do małych ogrodów lepiej wybierać niskie odmiany. Wśród hortensji – zwłaszcza dębolistnych i krzewiastych - jest też wiele odmian rozłożystych. Latem ich pędy często uginają się pod ciężarem kwiatów i nawet pokładają na ziemi. Wiotkość pędów hortensji zależy od odmiany, ale także nawożenia – może być efektem przenawożenia azotem. Jak podwiązać hortensje? Najlepiej sadzić je przy ogrodzeniach lub murkach, by pędy mogły się o nie opierać. Młode hortensje można przywiązywać do palików wbitych w ziemię (w przypadku starszych nie zawsze się sprawdza, gdyż bardzo trudno wbić obok nich paliki). Praktyczne są metalowe obręcze, ale trzeba je ustawić wiosną, najlepiej po cięciu hortensji. 

Hortensje pnące potrzebują solidnych, wysokich podpór. To mogą być np. mury, pnie drzew, altany, pergole. Jeśli ogród jest mały, należy wybierać niskie odmiany, których pędy mają 2-4 metry długości. 

Przeczytaj także: 7 rzeczy, które lubią hortensje 

Wszystkie hortensje to rośliny kwaśnolubne. To oznacza, że powinny mieć kwaśną glebę. Dzięki temu mogą prawidłowo przyswajać z ziemi składniki pokarmowe. Poza tym niski odczyn pH gleby ma ogromny wpływ na kolor kwiatów – wtedy intensywniej się przebarwiają na kolory niebieski, różowy i czerwony (w zależności od gatunku oraz odmiany). Odczyn ziemi łatwo sprawdzić samodzielnie. Służy do tego Zestaw do badania pH gleby. Wynik otrzymuje się po około 30 sekundach. 

Nie wszystkie hortensje potrzebują tak samo kwaśnej gleby. Przykładowo, tolerancyjna co do odczynu gleby jest np. hortensja bukietowa. Jednak najlepiej wybarwione kwiaty mają egzemplarze rosnące w kwaśnej ziemi. Podobnie jest z hortensją dębolistną. Dobrze rośnie nawet na glebach o odczynach obojętnych i lekko zasadowym, ale jej kwiaty mogą być wtedy w mniej intensywnych kolorach. 

Dlatego odpowiednia ziemia to podstawa w uprawie hortensji. Powinna mieć nie tylko niski odczyn, ale też być żyzna i próchnicza. Do sadzenia wszystkich gatunków hortensji polecane jest specjalne Podłoże do hortensji. To zbilansowana mieszanka przygotowana na bazie torfu frezerowego, o odpowiednio kwaśnym odczynie. 

W uprawie hortensji bardzo ważne jest także ściółkowanie naturalnymi materiałami, takimi jak kora nieodkwaszona, zrębki, szyszki. Dzięki temu do gleby wprowadza się próchnicę, co hortensje bardzo lubią. Ściółka chroni również glebę przed zbyt szybkim wysychaniem, przemarzaniem i nadmiernym nagrzewaniem przez słońce. Reguluje też odczyn gleby. Do ściółkowania hortensji preferujących bardziej kwaśną glebę, np. ogrodowych, warto stosować także Torf ogrodniczy kwaśny.  

Przeczytaj także: Badanie odczynu gleby – 4 sposoby oraz Ściółkowanie korą – 6 zalet 

Hortensje nawozi się 2-3 razy od maja do połowy lipca. W tym okresie najlepiej stosować specjalne nawozy do hortensji – ich skład jest dopasowany do potrzeb tych pięknych krzewów. Zawierają sporo azotu, gdyż hortensje tworzą dużą masę liści, ale także potasu i fosforu niezbędnych do  obfitego kwitnienia. Nawozy do hortensji obniżają również odczyn gleby. Do pierwszego nawożenia w maju można zastosować zamiennie siarczan amonu. To nawóz zawierający dużo azotu (około 21%), który dodatkowo zakwasza glebę. Do hortensji polecane są np. Nawóz Zadbane Kwiaty do hortensji z mączką bazaltową, Nawóz w płynie Bukiety Kwiatów do hortensji, Nawóz granulowany do hortensji z mikroskładnikami. 

Od sierpnia do października – raz w miesiącu – warto wykonać jesienne nawożenie hortensji. Doskonałe są kompost świeży oraz granulowany, a także Nawóz jesienny do roślin ozdobnych (zawiera tylko potas i fosfor). Dzięki jesiennemu nawożeniu hortensje lepiej zimują. W następnym sezonie są bardziej odporne na suszę oraz mają większe kwiatostany.  

Wiele odmian hortensji, jeśli rośnie w bardzo kwaśnej ziemi, kwitnie na niebiesko. Aby osiągnąć taki efekt, trzeba stosować nawozy szybko i znacznie obniżające odczyn gleby. Czym zakwasić ziemię? Doskonały jest rozpuszczalny Nawóz Intensywne Barwy do hortensji niebieskiej. Odmierzoną dawkę wsypuje się do wody i podlewa hortensje.  

Przed sadzeniem hortensji, a także w trakcie wegetacji, odczyn ziemi można również obniżyć przy pomocy preparatu Podłoże pH minus. Stosuje się go doglebowo (100 ml na 10 l wody).  

Przeczytaj także: Jesienne nawożenie krzewów ozdobnych 

Większość gatunków hortensji w naturalnych warunkach rośnie nad brzegami mórz, strumieni i jezior. Lubią zarówno wilgoć w glebie, jak i wilgotne powietrze. Dlatego najlepsza jest dla nich gleba lekko wilgotna. Niekoniecznie trzeba hortensje często podlewać. Zwykle wystarcza im woda z opadów. W czasie suszy jednak potrzebują nawadniania.  

Czym podlewać hortensje? Doskonała jest deszczówka, zwłaszcza do hortensji niebieskich. To woda miękka, zawierająca mało soli mineralnych, nie podwyższająca odczynu gleby. Deszczówkę można zbierać w beczkach, np. podłączonych do rynien. Inny sposób: hortensje warto sadzić blisko spustów rynien. Takie stanowiska są bardziej wilgotne, niż w innych częściach ogrodu. 

Do podlewania hortensji używa się też wody z kranu. Jednak wtedy, zwłaszcza jeśli woda jest twarda, pH ziemi wzrasta. To może być przyczyną słabego wybarwiania kwiatów hortensji, zwłaszcza niebieskich. Aby tego uniknąć, trzeba systematycznie używać nawozów do hortensji, starać się częściej używać deszczówki oraz ściółkować krzewy naturalnymi materiałami, jak kora, szyszki czy zrębki (obniżają pH gleby). 

Przeczytaj także: Jak ograniczyć podlewanie ogrodu - 10 pomysłów

Przeczytaj także: Jak zaprojektować i założyć instalację nawadniającą w ogrodzie?

Hortensje mogą usychać z różnych powodów. Najczęściej powodem jest brak wody w czasie suszy. Na przesuszenie najbardziej narażone są egzemplarze młode, które nie zdążyły jeszcze wykształcić mocnych korzeni. Ratowanie takiej hortensji trzeba rozpocząć od podlania. Koniecznie powierzchnię ziemi należy wyściółkować naturalnymi materiałami, jak kora, torf kwaśny, zrębki, szyszki (możne je także mieszać w dowolnych proporcjach). Jeżeli nadal panuje susza, należy hortensję systematycznie podlewać. W następnych tygodniach krzew zwykle wypuszcza nowe liście i pędy. Gałązki uschnięte należy ściąć.  

Bardzo częstym błędem w uprawie hortensji jest niezapewnienie im kwaśnej ziemi. Jeżeli pH ziemi jest zbyt wysokie, hortensje nie mogą przyswajać z ziemi składników pokarmowych, nawet jeśli w niej się znajdują. Dlatego do nawożenia hortensji trzeba używać specjalnych nawozów.   

Rzadziej przyczyną usychania hortensji jest przemarznięcie (najczęściej zdarza się to hortensjom ogrodowym). Martwe gałązki należy wiosną ściąć (do żywych tkanek). Następnie powierzchnię ziemi wokół hortensji trzeba wyściółkować. Jak pobudzić do kwitnienia uratowaną hortensję? Osłabione krzewy potrzebują systematycznego zasilania nawozami przeznaczonymi do tej grupy roślin.  

Większość gatunków hortensji bardzo dobrze znosi największe mrozy. Wyjątkiem jest hortensja ogrodowa. Aby mogła bez szwanku przezimować, należy ją okryć. Jak zabezpieczyć na zimę hortensję? Przede wszystkim na przełomie października i listopada należy nasadę hortensji przysypać ziemią lub ściółką, np. korą nieodkwaszoną (na wysokość około 20 cm). Gdy z hortensji opadną wszystkie liście, narzuca się na nią białą agrowłókninę. Jej końce można przywiązać sznurkiem do hortensji albo przysypać ziemią. Agrowłóknina chroni pąki kwiatowe hortensji ogrodowej przed przemarznięciem. Wykształcają się bowiem one w drugiej połowie lata w sezonie poprzedzającym kwitnienie, czyli na pędach ubiegłorocznych. Nie ma dokładnego terminu, kiedy odkryć hortensję ogrodową. To zależy od pogody, gdy miną największe wiosenne przymrozki. Agrowłókninę można zdjąć w czasie, gdy zakwitają pierwsze tulipany botaniczne, czyli w marcu. Po 1-2 tygodniach od usunięcia agrowłókniny rozgarnia się kopiec usypany u nasady hortensji. 

Przeczytaj także: W jaki sposób zabezpieczyć ogród przed zimą