Czy rośliny ogrodowe mogą zakwitnąć zimą

Kiedy prawie wszystkie rośliny drzemią pod białym puchem nieliczne gatunki w tym czasie szykują się do kwitnienia. Rośliny ogrodowe kwitnące zimą rozkwitają nagle, niemalże z dnia na dzień. Ich kwiaty, choć często niepozorne, są jednak dobrze widoczne zwłaszcza gdy pojawiają się na tle białego śniegu. Dodatkowym atutem większości z nich jest słodki i intensywny zapach.

Lista roślin, które swoimi kwiatami przyzdobią ogród w miesiącach zimowych jest całkiem długa. Wszystkie gatunki i odmiany dodatkowo posiadają indywidualne cechy, dzięki którym rośliny zyskują dodatkowego uroku, a zima nie kojarzy się tylko i wyłącznie z wszechobecną bielą.

Rośliny kwitnące zimą mają różne wymagania glebowe, jednak większość gatunków nie jest wybredna i dobrze będzie rosła na każdej przeciętnej ziemi ogrodowej. Ciemierniki należy uprawiać na glebie gliniastej, wzbogaconej w wapń i próchnicę z dodatkiem kompostu lub dobrze rozłożonego obornika. Wymagają przepuszczalnego i dostatecznie wilgotnego podłoża. Z kolei oczary i kalina wonna lubią ziemię lekką, próchniczą i o umiarkowanej wilgotności i lekko kwaśnym odczynie. Natomiast na glebach kwaśnych nie jest wskazana uprawa wawrzynka, który zdecydowanie lepiej czuje się w podłożu o odczynie obojętnym lub zasadowym. Nie znosi także suszy i gleb ciepłych, dlatego też należy go sadzić na glebach lekko wilgotnych. Niewielkie wymagania glebowe wyróżniają derenia jadalnego, któremu niestraszna jest także susza. Wymaga jedynie gleb wapiennych. Wrzosiec jest typową rośliną na wrzosowiska, jednak wykazuje większą tolerancję co do odczynu gleby. Wymaga gleb próchniczych i nieprzesychających. Gleby żyzne, przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne są najodpowiedniejsze dla jaśminu nagokwiatowego, leszczynowca, wiciokrzewu pachnącego oraz leszczyny. Źle rosną na glebach suchych oraz podmokłych. Wierzby to z kolei gatunki lubiące gleby świeże i wilgotne, choć niektóre gatunki dobrze rosną nawet na glebach suchych i piaszczystych.

Wszystkie gatunki kwitnące zimą dobrze będą się czuły zarówno na stanowisku słonecznym, jak i w półcieniu. Należy jednak zwrócić uwagę aby stanowisko było osłonięte od mroźnych i suchych wiatrów, gdyż w przeciwnym wypadku rośliny mogą być narażone na przemarznięcie.

Rośliny kwitnące zimą w okresie od wiosny do jesieni wymagają regularnego podlewania oraz nawożenia. Większość gatunków jest wrażliwa na przesuszenie dlatego nie można zapomnieć o tym zabiegu. Nawożenie jest szczególnie ważne latem, gdyż rośliny już w tym okresie zaczynają wytwarzać pąki kwiatowe. Ponadto podczas zimy z dodatnią temperaturą także warto kontrolować wilgotność podłoża. Zbyt niska wilgotność może skrócić lub ograniczyć kwitnienie.

Większość gatunków z zimowym terminem kwitnienia źle znosi przesadzanie. Do najbardziej wrażliwych gatunków spośród tej grupy roślin należy zaliczyć wawrzynek wilczełyko oraz ciemierniki. Przesadzanie tych roślin nie zawsze kończy się powodzeniem, gdyż źle reagują nawet na niewielkie uszkodzenia korzeni, ponadto bardzo długo się regenerują. Gatunki takie jak dereń jadalny czy leszczyna znoszą całkiem dobrze przesadzanie. Jednak szybki wzrost tych roślin oraz osiągnięte duże rozmiary w krótkim czasie w znaczny sposób utrudniają przeprowadzenie tego zabiegu. Tak więc decydując się na posadzenie tych roślin należy dobrze przemyśleć, czy wybrane przez nas miejsce będzie tym docelowym.

Cięcie większości krzewów kwitnących zimą ogranicza się jedynie do wycinania chorych i uszkodzonych pędów. Niektóre gatunki źle znoszą cięcie. Tak jest w przypadku wawrzynka, który po takim zabiegu z trudem odrasta i nie zagęszcza się. Do gatunków nadających się do cięcia zaliczyć można oczary oraz zimokwiat wczesny. Rośliny można przycinać i formować, bo dobrze znoszą takie zabiegi. Ponadto wiciokrzew pachnący nadaje się do tworzenia żywopłotów.

Najbardziej rozpowszechnionym sposobem uzyskiwania nowych krzewów jest sadzonkowanie, które przeprowadza się w okresie wiosennym w wyspecjalizowanych gospodarstwach ogrodniczych. Rozmnażanie takich roślin jak wawrzynek wilczełyko czy oczar jest bardzo trudne, gdyż wymaga zapewnienia specjalnych warunków. Przy pomocy sadzonek pędowych zdecydowanie łatwiej rozmnaża się wierzby, zimokwiat wczesny, wiciokrzew pachnący czy jaśmin nagokwiatowy. W celu uzyskania nowych roślin wczesną wiosną ścina się sadzonki pędowe, które następnie umieszcza się w podłożu złożonym z torfu i piasku. W przypadku oczarów coraz częściej spotyka się odmiany szczepione. Dzięki temu uzyskane rośliny są bardziej wytrzymałe na niekorzystne warunki. W bardzo łatwy sposób uzyskuje się nowe rośliny leszczyny. Krzewy wytwarzają liczne odrosty, które po oderwaniu od rośliny matecznej bardzo łatwo i szybko ukorzeniają się. W dalszym ciągu powszechną metodą jest rozmnażanie generatywne, czyli z nasion. Tą metodą rozmnaża się m.in. derenia jadalnego czy kalinę wonną, jednak należy pamiętać, że te gatunki mają bardzo długi okres kiełkowania nasion (nawet do 1 roku). Z nasion wysiewanych tuż po zbiorze (w kwietniu) rozmnaża się także ciemierniki. Siewki zakwitają dopiero po 3–4 latach i nie powtarzają cech roślin matecznych. Dlatego silnie rozrośnięte ciemierniki lepiej rozmnażać przez podział roślin.

Zimą rzadko przebywamy w ogrodzie, dlatego też projektując ogród pamiętajmy, aby gatunki kwitnące o tej porze roku umieszczać w pobliżu wejścia do domu i na posesję (tutaj warto sadzić szczególnie rośliny o pachnących kwiatach), a także w miejscach dobrze widocznych z okien domu. Można je sadzić w sąsiedztwie krzewów i drzew liściastych czy w grupach naturalistycznych. Krzewy kwitnące zimą świetnie się prezentują na tle zimozielonych iglaków. Podkreśli to ich dyskretny urok, kwiaty zaś będą lepiej wyeksponowane. Mniejsze rośliny np. ciemierniki wykorzystuje się do dekoracji wnętrz. Można także je posadzić w skrzynce balkonowej lub donicy ustawionej przed domem.

Z uwagi na nietypowy termin kwitnienia rośliny podczas zimy raczej nie są atakowane przez choroby i szkodniki. W okresie wiosenno-letnim problemem może być czarna plamistość liści oraz mszyce i przędziorki.