Choroby i szkodniki papryki - objawy i zwalczanie

Papryka jest rzadziej porażana przez choroby, ale częściej przez szkodniki niż np. spokrewniony z nią pomidor. Wielu problemów w uprawie papryki można uniknąć. Trzeba jednak przestrzegać zmianowania. Papryki nie należy uprawiać w tym samym miejscu częściej niż co 4 lata! Unikać trzeba również jej sadzenia obok lub po innych warzywach psiankowatych, jak bakłażan (oberżyna), miechunka, pomidor, ziemniak. Po sezonie należy sprzątnąć wszystkie resztki papryki. Jeżeli były na nich ślady chorób lub żerowania szkodników, nie należy ich kompostować. Podobnie postępuje się z roślinami, które były skarłowaciałe lub miały zniekształcone korzenie. Prosty sposób monitorowania obecności szkodników oraz ich odłowu to pułapki, np. na ślimaki.

W ogrodach i pod osłonami do wyłapywania szkodników fruwających warto stosować duże Żółte tablice lepowe. Na balkony bardziej praktyczne są małe Żółte tablice lepowe do doniczki. Owady, takie jak np. miniarki i mszyce, zwabione żółtym kolorem, siadają na tablicach, przyklejają się do nich i giną.

Systematycznie należy czyścić narzędzia, skrzynki, doniczki używane do uprawy papryki. Jeżeli w ogrodzie jest szklarnia lub tunel foliowy, po sezonie musi być dokładnie posprzątany. Folię najlepiej zdjąć, szklarnię zaś wydezynfekować siarką.

Nawet jeżeli pojawią się choroby i szkodniki w uprawie papryki, z reguły można z nimi walczyć przy pomocy preparatów na bazie naturalnych składników. Skuteczne są również środki zawierające pożyteczne mikroorganizmy.

Przeczytaj także: Uprawa papryki – poradnik praktyczny oraz Szklarnia i tunel po sezonie – jakie prace wykonać

Chorobę wywołuje grzyb. Jego rozwojowi sprzyjają wysoka wilgotność oraz duże różnice temperatury między dniem a nocą.

Objawy: porażeniu ulegają korzenie, zwłaszcza boczne. Pierwsze objawy trudno zauważyć. To przede wszystkim słabszy wzrost papryki. Podczas słonecznych dni liście wyglądają jakby papryce brakowało wody. Jeśli wyciągnie się taką roślinę z ziemi, zauważyć można zniszczone korzenie w brunatnym kolorze.

Zwalczanie: nie uprawiać papryki na tym samym stanowisku częściej niż co 4 lata. Chorobotwórczy grzyb zimuje bowiem na obumarłych resztkach papryki. Nie sadzić papryki zwłaszcza po pomidorach i ziemniakach. Nie kompostować roślin, co do których było podejrzenie, że są chore. Profilaktycznie stosować preparat mikrobiologiczny Polyversum WP, który zawiera pożyteczne grzyby pasożytujące grzyby chorobotwórcze.

Przeczytaj także: Jak przygotować dobry kompost

Sprawcami tej choroby są różne gatunki grzybów, które powszechnie występują w glebie. Źródłem zakażenia mogą też być nasiona pozyskane z chorych roślin. Wystąpieniu choroby sprzyjają wysoka temperatura i wilgotność podłoża. Może mieć gwałtowny przebieg.

Objawy: początkowo więdną dolne liście; wzrost papryki staje się słaby. Następnie u podstawy łodygi mogą się pojawić brązowe, zapadnięte plamy. Papryka stopniowo lub całkowicie zamiera. Jeśli przetnie się dolną część łodygi chorej rośliny, widać na jej przekroju brązowe przebarwienia. Fuzarioza poraża często pojedyncze papryki na zagonie (na roślinach rosnących obok może nie być zauważalnych objawów choroby).

Zwalczanie: profilaktycznie lub po zauważeniu pierwszych objawów paprykę podlać lub opryskać preparatem mikrobiologicznym Polyversum WP (zawiera pożyteczne grzyby pasożytujące grzyby chorobotwórcze). Nie sadzić papryki na tym samym stanowisku częściej niż co 4 lata.

Przeczytaj także: Jakie warzywa sadzić obok siebie

Najczęściej występujące choroby wywoływane przez bakterie to bakteryjna cętkowatość papryki oraz bakteryjna plamistość papryki. Zarażone rośliny słabo plonują. Zdarza się, że owoców nie ma wcale. Rozwojowi chorób bakteryjnych sprzyja ciepła, wilgotna pogoda.

Objawy: plamki i cętki na liściach, łodygach, kwiatach, owocach. Miękki, śluzowaty, gnijący miąższ owoców (czasem pojawia się dopiero podczas przechowywania). Kwiaty mogą masowo opadać.

Zwalczanie: chorobom bakteryjnym łatwiej zapobiegać niż je zwalczać. Chorobotwórcze bakterie przenoszone są przez nasiona. Dlatego do siewu należy używać nasion dobrej jakości. Nie sadzić papryki rok po roku na tych samych stanowiskach, gdyż bakterie mogą przetrwać w glebie.

Przeczytaj także: Zmęczenie gleby – na czym polega

Paprykę mogą infekować różne wirusy. To m.in. mozaika ogórka na papryce, mozaika pomidora na papryce, mozaika tytoniu na papryce. Chorobom wirusowym najlepiej zapobiegać.

Objawy: zahamowanie wzrostu papryki, mozaika na liściach oraz ich żółknięcie, deformacje i zamieranie, smugi na częściach nadziemnych, martwica owoców od wewnątrz oraz ich cienkie ścianki, opadanie zawiązków, słabe plonowanie.

Zwalczanie: przede wszystkimi nie należy uprawiać papryki w tym samym miejscu częściej niż co 4 lata. Nie sadzić papryki po ogórkach, pomidorach i blisko plantacji tytoniu. Źródłami chorób wirusowych mogą być chore nasiona, chwasty i resztki roślinne (także na narzędziach ogrodniczych). Wirusy przenoszone są m.in. przez mszyce. Skuteczny sposób odławiania uskrzydlonych mszyc to duże Żółte tablice lepowe oraz małe Żółte tablice lepowe do doniczki. Szkodniki, zwabione żółtym kolorem, siadają na tablicach, przyklejają się do nich i giną.

Przeczytaj także: Pułapki na szkodniki – proste i skuteczne

To choroba  grzybowa. Najczęściej poraża młodą paprykę, w tym siewki. Infekcji sprzyja wysoka wilgotność podłoża, chłodna pogoda i brak światła.

Objawy: na postawach łodyg, zwykle tuż przy powierzchni ziemi, powstają brązowe, zapadające się plamy. Papryka rośnie słabo, wygląda jak zwiędnięta, jej korzenie gniją. Siewki często zamierają.

Zwalczanie: nie sadzić papryki w tym samym miejscu częściej niż co 4 lata. Profilaktycznie i po zauważeniu pierwszych objawów stosować preparat mikrobiologiczny Polyversum WP, który zawiera pożyteczne grzyby pasożytujące grzyby chorobotwórcze. Dbać, aby rozsada papryki miała ciepło. Jeśli jest pochmurnie, warto doświetlać rozsadę lampami.

Przeczytaj także: Czy warto uprawiać rośliny z rozsady

Ta choroba nie jest zaraźliwa lecz fizjologiczna. Może być przyczyną dużych strat owoców. W uprawie amatorskiej najczęściej występuje podczas upałów (powyżej 30°C). Korzenie papryki nie mogą wtedy przyswajać wystarczającej ilości wapnia (nawet jeśli ten składnik jest w podłożu). Efektem tego zaburzenia jest zgnilizna wierzchołkowa owoców.

Objawy: na wierzchołkach lub – rzadziej – po bokach owoców papryki pojawiają się plamy. Najpierw są wodniste, a następnie ciemnieją i się zapadają. Plamy mogą pojawić się tylko na jednym owocu albo na kilku.

Zwalczanie: jeśli prognozowane są upały, opryskać liście papryki preparatem wapniowym, np. saletrą wapniową. Paprykę ściółkować, np. słomą lub matami z wełny owczej (ściółka chroni przed nadmiernym nagrzewaniem ziemi). Pomidory doniczkowe sadzić w donicach w podwójnymi ściankami i także ściółkować. Uprawiać odmiany odporne na suchą zgniliznę wierzchołkową.

Przeczytaj także: Ściółki naturalne – z czego zrobić

Najczęściej szara pleśń poraża paprykę uprawianą pod osłonami. Wystąpić może także na zagonach, zwłaszcza podczas pogody chłodnej (temperatura około 15°C) i wilgotnej pogody. Sprawcą szarej pleśni jest grzyb.

Objawy: na najmłodszych pędach, liściach, kwiatach i owocach powstają szare lub brązowe plamy. Następnie w tych miejscach pojawia się szary, pylący nalot.

Zwalczanie: usuwać porażone owoce i niszczyć. Obcinać zainfekowane liście, kwiaty, pędy (czasem trzeba usunąć całą roślinę). Szklarnie i tunele intensywnie wietrzyć. Nie sadzić papryki w zbyt dużym zagęszczeniu. Dbać o czystość łopatek, donic i skrzynek używanych do uprawy papryki. Do wody do ich mycia można dodawać Mydło ogrodnicze potasowe z czosnkiem.

Nie uprawiać papryki na tym samym stanowisku częściej niż co 4 lata. Profilaktycznie i po zauważeniu pierwszych objawów szarej pleśni zastosować preparat mikrobiologiczny Polyversum WP (zawiera pożyteczne grzyby pasożytujące grzyby chorobotwórcze).

Przeczytaj także: Czy choroby grzybowe można zwalczać grzybem

To choroba grzybowa, której sprzyja brak nasłonecznienia, temperatura 20-25°C, a także krótkie okresy przesuszenia i nadmiernego podlewania papryki.

Objawy: zwykle pierwsze oznaki wertycyliozy są zauważalne dopiero gdy papryki już owocują. Najpierw liście tracą jędrność, zwłaszcza w słoneczne, ciepłe dni, tak jakby roślinom brakowało wody. Wieczorami i w mniej słoneczne dni liście znowu wyglądają normalnie. Takie papryki jednak nie rosną i praktycznie nie zawiązują nowych owoców. Te owoce, które już były przed wystąpieniem pierwszych objawów choroby, są niewyrośnięte. W bardziej zaawansowanym stadium choroby najstarsze liście przebarwiają się w kolorach brązowym, pomarańczowym i żółtym. Następnie liście opadają, a roślina stopniowo zamiera.

Zwalczanie: uprawiać paprykę w nasłonecznionych miejscach. Unikać przenawożenia azotem. Wertycylioza częściej poraża paprykę, na której korzeniach pasożytują nicienie (należy je zwalczać). Dbać o regularne, umiarkowane podlewanie. Aby zredukować stres w okresie suszy, warto do sadzenia papryki stosować TerraCottem Universal.

Przeczytaj także: Jak ograniczyć podlewanie ogrodu – 10 pomysłów

Najczęściej ta choroba grzybowa poraża pojedyncze rośliny. Jej występowaniu sprzyjają wysoka wilgotność powietrza – powyżej 90% i duże skoki temperatury.

Objawy: na pędach i owocach powstają najpierw wodniste plamy. Następnie pojawia się na nich biały nalot przypominający watę. W zaawansowanym stadium na nalocie tworzą się czarne punkty (sklerocja). Rośliny zamierają częściowo lub całkowicie.

Zwalczanie: przestrzegać zmianowania papryki. Profilaktycznie i po zauważeniu pierwszych objawów podlać lub opryskać paprykę preparatem Evasiol (na bazie skrzypu). Do zwalczania zgnilizny twardzikowej nadaje się środek Switch 62,5 WG.

Przeczytaj także: Czy uciążliwy chwast może zabezpieczyć uprawy

To larwy chrząszczy z rodziny sprężykowatych (o długości do 2,5 cm). Łatwo je rozpoznać: mają pomarańczowy kolor oraz wyginają się jak sprężynki. Zjadają korzenie papryki. Największe szkody wyrządzają w nowych ogrodach, założonych blisko pól i łąk.

Objawy: papryka więdnie i słabo rośnie mimo odpowiedniej pielęgnacji. Jeśli wyciągnie się ją ziemi, okazuje się, że ma uszkodzone korzenie. Wśród ich resztek i w glebie, gdzie rosła papryka, dostrzec można drutowce.

Zwalczanie: nie sadzić papryki w miejscach, w których podczas przekopywania znajdowane są drutowce (rozwój jednego pokolenia trwa nawet 4-5 lat). Glebę opryskiwać albo podlewać preparatem Wrotycz Ekstrakt. Można robić przynęty z pokrojonych ziemniaków i buraków, które zakopuje się na głębokości 10-15 cm (należy je oznaczyć, np. patykami). Co kilka dni przynęty wykopuje się i niszczy razem z żerującymi w nich drutowcami.

Przeczytaj także: Jak rozpoznać i zwalczać szkodniki glebowe

Na papryce żeruje kilka gatunków: miniarka niewybredka, miniarka poszechnianka i miniarka psiankowianka. Ich larwy uszkadzają liście, przez co zmniejsza się fotosynteza (ma to wpływ na niższy plon). Postacie dorosłe przypominają z wyglądu muszki.

Objawy: na liściach pojawiają się miny jak kręte korytarze. Jeśli zerwie się taki liść i weźmie pod światło, widać w nim żerującą larwę lub larwy (między skórkami dolną a górną).

Zwalczanie: zrywać liście z minami i niszczyć. Profilaktycznie stosować duże Żółte tablice lepowe oraz małe Żółte tablice lepowe do doniczki. Postacie dorosłe miniarek, zwabione żółtym kolorem, siadają na tablicach, przyklejają się do nich i giną.

Przeczytaj także: Żółte tablice lepowe – jak używać w domu i ogrodzie

Na papryce żerują m.in. mszyca brzoskwiniowa (w kolorach od różowego do żółtozielonego i żółtego), mszyca ogórkowa (w barwach zielonej i czarnej), mszyca ziemniaczana smugowa (zielona), mszyca ziemniaczana średnia (zielona), mszyca szklarniowa wielożerna (oliwkowa). Uszkadzają liście, kwiaty oraz młode pędy i owoce, a także mogą przenosić choroby.

Objawy: na liściach, pędach, kwiatach i zawiązkach owoców można zauważyć kolonie mszyc. Porażone organy żółkną i są zdeformowane. Oblepia je spadź wydzielana przez mszyce. Rozwijają się na niej grzyby sadzakowe, które utrudniają papryce fotosyntezę oraz oddychanie. Plon jest mniejszy.

Zwalczanie: wykonać oprysk preparatem na mszyce. Środkami na bazie naturalnych składników są np. Agrocover Spray i Emulpar Spray (zawierają olej rydzowy). Do monitorowania i odłowu uskrzydlonych mszyc służą duże Żółte tablice lepowe oraz małe Żółte tablice lepowe do doniczki. Zwabione żółtym kolorem, siadają na tablicach, przyklejają się do nich i giną.

Przeczytaj także: Skuteczny sposób na mszyce

Żerują na korzeniach papryki. Nicienie mają robakowate kształty i mikroskopijne wymiary (długość 1-2 mm). Paprykę atakuje kilka gatunków nicieni. To m.in. guzak południowy, guzak północny, mątwik ziemniaczany.

Objawy: papryki karłowacieją i słabo plonują. Na ich korzeniach dostrzec można guzy i kuleczki (to miejsca żerowania nicieni).  

Zwalczanie: nie uprawiać papryki w tym samym miejscu częściej niż co 4 lata. Nie kompostować skarłowaciałych roślin, ze zmianami na korzeniach. W kolejnym roku posiać fitosanitarne rośliny, np. aksamitki. Glebę opryskiwać albo podlewać preparatem Wrotycz Ekstrakt.

Przeczytaj także: Jak wyeliminować szkodniki glebowe w sposób ekologiczny

Są białe, o długości 1-5 cm, z trzema parami odnóży. Pędraki to larwy chrabąszczy. Zanim przekształcą się w postacie dorosłe, żerują 2-5 lat w glebie (w zależności od gatunku i pogody). Żywią się korzeniami roślin.

Objawy: z powodu uszkodzonych (zjedzonych) korzeni, papryka rośnie słabo. Jeśli zniszczenia są duże, papryka wygląda jak zwiędnięta. Młode rośliny mogą zamierać. W podłożu można znaleźć białe pędraki.

Zwalczanie: zbierać i niszczyć pędraki znalezione podczas przekopywania ziemi. Zastosować preparat mikrobiologiczny Larva Stoper. W jego składzie są pożyteczne nicienie, które pasożytują pędraki. Nieatrakcyjne warunki bytowania dla szkodników glebowych stwarza Wrotycz Ekstrakt.

Przeczytaj także: Jak rozpoznać i zwalczać szkodniki glebowe

Najczęściej atakują paprykę uprawianą pod osłonami oraz na balkonach. Przędziorki są tak drobne (długość około 0,5 mm), że trudno je dostrzec nawet pod lupą. Na papryce żerują najczęściej przędziorek chmielowiec i przędziorek szklarniowiec.

Objawy: przędziorki nakłuwają liście i wypijają sok roślin. W miejscach ich ukłuć powstają drobne plamki. Liście początkowo żółkną, a następnie brązowieją i często zasychają. Oplecione są delikatną pajęczynką. Jeżeli inwazja jest duża, papryka słabo rośnie. Plon jest mniejszy.

Zwalczanie: dbać o porządek w szklarni i tunelu (przędziorki mogą zimować w zakamarkach ich konstrukcji). Zastosować oprysk, np. preparatami na bazie oleju rydzowego, które są nietoksyczne dla ludzi, zwierząt i środowiska naturalnego, jak Emulpar Spray i Emulpar 940 EC.

Przeczytaj także: Naturalni wrogowie mszyc i przędziorków

Papryka, zwłaszcza młoda, często jest zjadana przez ślimaki zarówno nagie, jak i skorupowe. Największe straty te szkodniki wyrządzają na przełomie wiosny i lata.

Objawy: nieregularne dziury w liściach. Młode rośliny „znikają” z grządki (ślimaki zjadają je do korzeni).

Zwalczanie: zbierać ślimaki ręcznie. Do ich odłowu skuteczna jest Pułapka na ślimaki. Stosować preparaty ślimakobójcze, jak Ferramol i Ślimak Control. Oba zawierają substancję czynną występującą naturalnie w środowisku, która ulega biologicznemu rozkładowi.

Przeczytaj także: Ślimaki nagie – 7 sposobów zwalczania

Uprawy amatorskie papryki najczęściej atakuje wciornastek tytoniowiec. Ma długość około 1 mm. Larwy są żółte, zaś postacie dorosłe mają zabarwienie od żółtego do czarnego. Wciornastki żywią się sokiem roślin. Żerują na spodnich częściach liści oraz owocach. Ich rozwojowi sprzyja wysoka temperatura (25-28°C).

Objawy: na liściach i młodych owocach widoczny jest czarny pył (to odchody wciornastków) oraz liczne, bardzo drobne plamki w odcieniach kolorów białego i żółtego (to miejsca ukłuć zrobionych przez wciornastki). W efekcie żerowania szkodników liście oraz owoce są zdeformowane i skarłowaciałe, kwiaty mogą przedwcześnie opadać. Plon jest mniejszy.

Zwalczanie: wciornastki można zwalczać przy pomocy np. preparatów Agrocover Spray i Emulpar Spray (na bazie oleju rydzowego). Są nieszkodliwe dla pszczół i biodegradowalne. Nie mają okresu karencji. Inny skuteczny preparat na wciornastki to np. Karate Spray. Ma 3 dni karencji dla papryki.

Przeczytaj także: Jak zapobiegać zatruciu pszczół podczas wykonywania oprysków

Od końca maja na papryce mogą żerować zmieniki. To owady o długości około 5 mm, w kolorach od zielonożółtego do brązowego. Wysysają sok z tkanek roślin. Na papryce najczęściej spotykany jest zmienik lucernowiec. Paprykę niszczą zarówno larwy, jak i postacie dorosłe.

Objawy: na owocach i liściach dostrzec można plamki (o średnicy kilku milimetrów) z ciemniejszymi brzegami. To miejsca nakłuć zmienników, z których wypijały sok. Szkodniki mogą też pobierać sok z kwiatów, co sprawia, że przedwcześnie opadają.

Zwalczanie: jeżeli papryka uprawiana jest w tunelu lub szklarni, stosować siatki (podobne jak na muchy) w wejściach. Po zauważeniu pierwszych objawów zastosować oprysk, np. preparatami Agrocover Spray (bez okresu karencji) lub Karate Spray (3 dni karencji).

Przeczytaj także: Apteczka ogrodnika – co warto w niej mieć