Cis pospolity
Odmiany ogrodowe:
Taxus baccata 'Aurea Decora'- bardzo ciekawa, polska odmiana o złocistożółtych wiosennych przyrostach, zieleniejących późnym latem lub jesienią. Pędy pokryte długimi igłami ustawione skośnie. Wzrost średni, dojrzały okaz osiąga ok. 1,5m wysokości i 3m szerokości. Bardzo dobrze znosi cięcie, przez które bardzo mocno się zagęszcza. Doskonała odmiana, jako niskie, jasno zabarwione wiosną i zielone zimą tło dla niższych, karłowych odmian. W naszym klimacie radzi sobie raczej bardzo dobrze.
Taxus baccata 'Adpressa'- odmiana łatwa do odróżnienia. Okazy żeńskie mają krótkie (10mm), na końcach zaostrzone igły. Szeroko rozłożysty krzew, wysokości 5m. Nasienie często wystaje ponad osnówkę.
Taxus baccata 'Aurea'- szeroko stożkowaty, gęsty krzew z zaokrąglonym wierzchołkiem, wysokości do 4m. Młode przyrosty przy końcach całkiem żółte, igły gęste, wąskie, złocisto¬żółte lub tylko ze złocistożółtym brzegiem. W drugim roku igły zabarwiają się na zielono.
Taxus baccata 'Compacta'- kulista, gęsta odmiana dorastająca co najwyżej do ,5m wysokości. Konary regularnie odrastające, z dużą liczbą krótkich gałązek. Igły ułożone grzebieniasto, długości 5-10mm.
Taxus baccata 'Dovastoniana'- bardzo oryginalna odmiana, raczej przeznaczona jako samotnie rosnąca w dużych ogrodach. Tworzy dość regularne, szeroko rozpostarte drzewka z silnie przewisającymi rozgałęzieniami. Rośnie początkowo stosunkowo wolno, ok. 15-20cm rocznie, osiągając po 10 latach mniej więcej 1,5m wysokości. Z czasem nabiera wigoru, rozrastając się szeroko i może osiągnąć nawet 6-8m wysokości i za¬razem średnicy. Igły długie, o specyficznym ciemnozielonym zabarwieniu z lekkim odcieniem czarnego. Doskonale radzi sobie w naszym klimacie.
Taxus baccata 'Dovastonii Aurea'- odmiana w budowie podobna do poprzedniej, jest jednak znacznie wolniejsza we wzroście, a przez co również i gęściejsza. Wiosenne przyrosty odznaczają się złocistozielonkawym przebarwieniem i takie utrzymują przez znaczną część lata. Z nastaniem chłodów są już zupełnie zielone, zimą nawet lekko brunatne. Ciekawa odmiana nadająca się na jakiś czas nawet i do mniejszych ogro¬dów.
Taxus baccata 'Elegantissima'- jedna z ciekawszych, bezproblemowych, dobrze znoszących nasze zimy, złocistozielonych odmian, uprawianych w Polsce już przeszło 100 lat. Tworzy szerokie, dość silnie rosnące krzewy z pędami ukośnie w górę skierowanymi. Charakterystyczne dla tej od¬miany jest jej słomianożółte zabarwienie młodocianych przyrostów, które w trakcie sezonu w zależności od stanowiska albo jeszcze bar¬dziej blednie (w pełnym słońcu) lub lekko zielenieje (w lekkim cieniu).
Taxus baccata 'Erecta'- jedna z ciekawszych odmian pokrojowych, która przy nieznacznym pielęgnacyjnym cięciu rośnie bardzo szeroko, silnie zagęszczono. Jako młody krzew przyjmuje formy szerokokolumnowe, starsze przeważnie bardziej zaokrąglone. Odmiana o intensywnie zielono zabarwionych, krótkich igłach. Rośnie stosunkowo szybko, niestety jest wrażliwa na niskie temperatury. Wymaga stanowisk zacienionych i osłoniętych od mroźnych i wysuszających wiatrów.
Taxus baccata 'Fastigiata'- idealnie kolumnowo rosnąca od¬miana, ze wszystkimi pędami skierowanymi pionowo w górę. Bardzo długo można ją przyrównywać do grubego cygara, jednak jako wiekowe egzemplarze lubią tworzyć formy rozszerzające się w kształt litery V. Rośnie stosunkowo szybko, ok. 8-12cm rocznie, osiągając po 10 latach ok. 70-90cm wysokości. Zabarwienie igieł intensywnie zielone. Roślina szalenie wrażliwa w naszym klimacie, nie polecana w rejony wschodniej Polski. Należy jej zapewnić miejsca ciepłe, wilgotny mikroklimat i całkowite osłonięcie od wiatrów.
Taxus baccata 'Fastigiata Aureomarginata'- odmiana w budowie podobna do poprzednich form zielonych, może trochę szersza, z pędami pionowo ustawionymi, bocznymi rozgałęzieniami bardzo krótkimi oraz promieniście ułożonymi, łukowato wygiętymi, średniej długości igłami, lekko złociście obrzeżonymi, w trakcie sezonu zieleniejącymi. Rośnie nieznacznie wolniej, a i dojrzały egzemplarz jest mniejszy. Podobnie, bardzo narażona w naszym klimacie na wymarzanie. Odmiana męska.
Taxus baccata 'Nissen's Corona'- odmiana szalenie rozłożysta, kilkakrotnie szersza niż wyższa, dość silnie zagęszczona. Wzrost silny, 10 letnie egzemplarze osiągają ok. 20-30cm wysokości i 1-1,5m szerokości. Wspaniała odmiana pokrywająca o jasnozielono zabarwionych igłach, idealna na wszelkiego rodzaju skarpy lub olbrzymie ogrody skalne. Dobrze sobie radzi również w miejscach zacienionych. Odporna w naszych warunkach klimatycznych.
Taxus baccata 'Overeynderi'- jedna z odmian, która z powodzeniem może być przeznaczona na ładnie zielono wybarwiony, nie zbyt wysoki, cięty i formowany żywopłot. Tworzy silnie zagęszczone, szerokie kolumny lub formy szerokokuliste z pędami pionowo wznoszącymi się. Wzrost stosunkowo szybki, ok. 10-12cm rocznie. Odmiana wytrzymała w naszym klimacie na niskie temperatury, wiosenne przymrozki oraz na zanieczyszczone powietrze.
Taxus baccata 'Semperaurea'- bardzo ciekawa odmiana ze względu na wyjątkowe wybarwienie igieł, w jednym przypadku całkowicie złociste, innym złocistobrązowe, jeszcze innym złocistozielone. W dużej mierze zależne jest to od stanowiska oraz klimatu w jakim poszczególne egzemplarze rosną. Swą barwę utrzymują zarówno latem, jak i zimą. tworzą raczej lekko rozluźnione krzewy, które w starszym wieku są szersze niż wyższe. Wzrost stosunkowo wolny, choć przyrosty mogą być znaczne. 10 letnie okazy uzyskują ok. 1m wysokości. Wielokrotnie należy przycinać roślinę dla zachowania zwięzłego pokroju. Wymaga stanowiska słonecznego, w naszym kraju może być uszkadzany przez mroźne i wysuszające wiatry.
Taxus baccata 'Repandens'- oryginalna, ścieląca się po ziemi odmiana. Zaliczana jest do szerokich, nisko rosnących krzewów z horyzontalnie ułożonymi pędami. Bardzo stare egzemplarze uzyskują ok. 60cm wysokości przy parometrowej szerokości. Zabarwienie igieł błyszcząco zielone z lekka poświatą szarości. Wspaniała odmiana pokrywająca, tworząca zielony dywan, przeznaczona na wszelkiego rodzaju skarpy lub miejsca zacienione, np. u stóp wysokich, rozłożystych drzew.
Taxus baccata 'Summergold'- wiosennoletnia złocista odmiana o szerokim, krzaczastym pokroju. Pędy ukośnie wzniesione, pokryte sierpowato wygiętymi, dość szerokimi, żółto obrzeżonymi igłami. Wiosenne przyrosty zabarwione są złocisto, barwę tę utrzymują przez całe lato, jesienią zielenieją. Przyrost stosunkowo szybki, ok. 10-15cm rocznie, przy czym 10 letnie egzemplarze osiągają 50-60cm wysokości i 70-80cm średnicy. Wymaga dla pełnego wybarwienia stanowisk słonecznych.
Stanowisko
Doskonale znosi ocienienie, wymaga gleb żyznych i świeżych, wysokiej wilgotności powietrza, w niekorzystnych warunkach siedliskowych może wymarzać podczas surowszych zim. W trakcie wegetacji do nawożenia doskonale nada się nawóz ZADBANE IGLAKI do iglaków i tui. Naturalna krzemionka zawarta w bazalcie wzmacnia ściany komórkowe roślin i tym samym uodparnia rośliny na działanie szkodników czy chorób.
Najczęściej występujące choroby:
Fytoftoroza – choroba grzybowa spowodowana przez grzyby glebowe z rodzaju Phytophthora. Infekuje system korzeniowy prowadząc do jego gnicia. Objawia się brązowieniem i przebarwieniami igieł, a z czasem więdnięciem całej rośliny. Zwalczanie preparatem Proplant 722SL.
Zamieranie pędów – choroba prowadząca do żółknięcia, brązowienia i opadania igieł. W walce z chorobą sprawdzą się takie preparaty jak Switch 62,5WG oraz Signum 33WG.
Szara pleśń – choroba objawiająca się w postaci szarego, pylącego nalotu na igłach i pędach. W walce z chorobą sprawdzą się takie preparaty jak Switch 62,5WG oraz Signum 33WG.
Najczęściej występujące szkodniki:
Misecznik cisowiec – pojawia się na pędach w postaci brązowych tarczek oraz na dolnej stronie igieł w postaci jasnożółtych larw. Powoduje żółknięcie, brązowienie, aż w końcu opadanie igieł. Zwalczanie preparatem Mospilan 20SP lub Emulpar 940EC.
Wielkopąkowiec cisowy – pojawia się wewnątrz pąków. Prowadzi do ich nabrzmiewania i obumierania, a także zniekształca igły. W walce ze szkodnikiem sprawdzi się preparat Agrocover Koncentrat.
Opuchlak pstrokacz – pojawia się w podłożu w postaci biało-kremowych, niewielkich larw obgryzając korzenie iglaków. Dorosłe chrząszcze wygryzają dziury na brzegach igieł. Zwalczanie preparatem Mospilan 20SP.
Mszyce – niewielkie owady, które pojawiają się wiosną na świeżych przyrostach. Powodują przebarwienia, deformacje liści czy zamieranie wierzchołków. W zwalczeniu szkodników pomogą takie preparaty jak Mospilan 20SP, Karate Zeon 050CS, Emulpar 940EC czy Agrocover Koncentrat.
