Kalafior
Kalafior zaliczany jest do cenniejszych warzyw z uwagi na swój skład chemiczny, a także walory smakowe i dietetyczne. Zawiera m.in.: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoteny, witaminy: K, B1, B2, B6, C; kwasy: nikotynowy i pantotenowy. Poza tym w skład kalafiora wchodzą olejki eteryczne, nadające mu przykry zapach podczas gotowania, w trakcie którego wydziela się siarka.
Odmiany polecane do ogrodu:
- Kalafior 'Igloo' - odmiana bardzo wczesna, przeznaczona na zbiór wiosenny, letni i jesienny. Do zbioru nadaje się już po 65 dniach od wysadzenia rozsady. Tworzy zwięzłe, śnieżnobiałe, duże róże dobrze okryte szerokimi liśćmi. Jest odporna no omszenia, różowienie i przerastanie liśćmi.
- Kalafior 'Early Snowball X' - odmiana bardzo wczesna, przeznaczona na zbiór wiosenny, letni i jesienny, do zbioru nadaje się już po 65 dniach od wysadzenia rozsady. Tworzy zwięzłe, śnieżnobiałe, duże róże dobrze okryte szerokimi liśćmi. Jest odporna no omszenia, różowienie i przerastanie liśćmi.
- Kalafior 'Bora' - odmiana bardzo wczesna (okres wegetacji 60-65 dni). Tworzy zwięzłe, jędrne róże, barwy białej, dobrze okryte liśćmi, odporne na fioletowe przebarwienia.
- Kalafior 'Romanesco Natalino' - odmiana średnio-wczesna przeznaczona do uprawy gruntowej i pod osłonami. Tworzy stożkowate żółto-zielone róże, kształtem przypominające piramidki. Odmiana 'Romanesco Natalino' jest ceniona za wyśmienity, delikatny smak bez goryczki z lekko orzechowym posmakiem.
- Kalafior 'Di Sicilia Violetto' - odmiana tworząca zbite, bordowo-fioletowe róże. Spożywana najczęściej po ugotowaniu, czasem na surowo, jako dodatek do sałatek warzywnych. Jest dobrym warzywem do mrożenia. Przeznaczona szczególnie do uprawy w terminie jesiennym.
Stanowisko
Najlepszym stanowiskiem pod uprawę kalafiora są miejsca nasłonecznione. Roślina wymaga gleb bogatych w próchnicę i związki mineralne (zwłaszcza wapń). Należy unikać gleb piaszczystych – ze względu na płytki system korzeniowy. Należy uprawiać go w ziemi dobrze zatrzymującej wilgoć.
Wymagania
Ze względu na duże wymagania pokarmowe, wskazane jest zasilenie gleby w roku poprzedzającym uprawę obornikiem lub kompostem. Niezwykle ważne jest też pogłówne nawożenie kalafiora w czasie jego wzrostu. W warunkach uprawy amatorskiej w ogrodzie do tego celu możemy wykorzystać naturalny płynny nawóz biohumus, który rozcieńcza się z wodą do podlewania. Ze względu na duże zapotrzebowanie kalafiora na azot, korzystne mogą być też mineralne nawozy do warzyw bogate w ten składnik lub naturalna gnojówka z pokrzywy.
Rozsadę kalafiora wysadza się na grządki, gdy rośliny wytworzą po 5-6 liści. Zalecana rozstawa dla kalafiora wynosi od 40 do 60 cm. Takie odległości powinniśmy zachować zarówno pomiędzy rzędami, jak i między roślinami w rzędzie. W sąsiedztwie kalafiorów warto posadzić zioła, takie jak rumianek, bazylia pospolita czy szałwia lekarska. Ich zapachy zdezorientują szkodniki zainteresowane kalafiorami, a także wpłyną na lepszy smak róż kalafiora. Dobrym pomysłem jest otoczenie grządki z kalafiorami koperkiem, który sprawia, że kalafiory będzie omijać bielinek kapustnik.
W uprawie tego warzywa bardzo ważne jest bielenie róży kalafiora. Celem tego zabiegu jest ograniczenie światła dopływającego do róży kalafiora aby zachowała ona białą barwę, gdyż bez tego zabiegu róże zazwyczaj żółkną. W tym celu, po wytworzeniu róży, 2 lub 3 górne liście kalafiora załamuje się w taki sposób aby przykryć nimi różę.
W zależności od odmiany i terminu wysadzenia na grządki, zbiory kalafiora mogą trwać od czerwca do jesieni. Zbiór odmian jesiennych należy zakończyć przed przymrozkami, nawet gdy róże jeszcze nie wykształcą się w pełni, gdyż bo pod wpływem mrozu zżółkną lub przemarzną. Nie warto opóźniać zbiorów, bo wtedy róże żółkną i rozluźniają się.
Najczęściej występujące choroby:
Alternarioza (Czerń krzyżowych) - objawami choroby są okrągłe, czarne plamy pojawiające się głównie na liściach. Początkowo plamy są małe, z czasem jednak szybko się powiększają i pokrywają zielonkawym nalotem. Na ich powierzchni można dostrzec koncentryczne okręgi. Chorobie sprzyja wilgotne powietrze i podwyższona temperatura.
Kiła kapusty - w początkowej fazie rozwoju choroby na korzeniach widoczne są niewielkie narośla, które z czasem szybko się powiększają tworząc duże, ciemne guzy. Zaatakowane rośliny przestają rosnąć, szybko więdną i zamierają. Chorobie sprzyja duża wilgotność powietrza i wysoka temperatura oraz kwaśny odczyn podłoża.
Mączniak prawdziwy kapustnych - choroba objawia się wystąpieniem na liściach białego, mączystego nalotu, na powierzchni którego widoczne są bardzo drobne, ciemne zarodniki. Chorobie sprzyja duża wilgotność powietrza i wysoka temperatura, a także przenawożenie roślin azotem i zachwaszczenie upraw.
Mączniak rzekomy kapustnych- objawami choroby są nieregularne, ciemne plamy na liściach, które od spodniej strony blaszki liściowej pokryte są szarym nalotem grzybni. Choroba może atakować również siewki, które szybko żółkną i zamierają. Chorobie sprzyja duża wilgotność powietrza i wysoka temperatura oraz zachwaszczenie upraw.
Szara pleśń - choroba rozwija się na kalafiorach krótko przed zbiorami oraz w przechowalniach. Na liściach, główkach i łodygach powstają wodniste, niewielkie plamy gnilne, które szybko się powiększają i pokrywają szarym nalotem grzybni. Chorobie sprzyja duża wilgotność powietrza i wysoka temperatura.
Najczęściej występujące szkodniki:
Paciornica krzyżowianka - muchówka, do 2mm długości, barwy żółtobrunatnej. Larwa jest biała lub żółtawa, do 3mm długości. Wiosną, zwykle w maju lub na początku czerwca, następuje wylot muchówek, które składają po kilka jaj w kątach liści i między młodymi liśćmi na wierzchołku wzrostu. Larwy wygryzają liście sercowe, powodując ich zgrubienie i często gnicie. Larwy uszkadzają również stożek wzrostu, co prowadzi do wybijania pąków uśpionych i bocznych, wskutek czego kalafiory wykształcają 4-5 maleńkich róż.
Bielinek kapustnik - gąsienice niebieskawo-zielone z licznymi czarnymi plamkami, lub aksamitno-matowo-zielone. Poczwarki zamknięte często zimują na płotach, pniach drzew. Motyle duże, rozpiętość skrzydeł może dochodzić do 50 mm, dwie pary skrzydeł, pokryte są łuskami, o zmiennym ubarwieniu od białego, żółtego do pomarańczowego. Motyle jak i gąsienice prowadzą dzienny tryb życia. Gąsienice są poważnymi szkodnikami roślin kapustnych. Najpierw wyżerają dziury, a potem cały miąższ, pozostawiają tylko grubsze nerwy. Intensywny żer gąsienic może prowadzić do gołożerów. Gąsienice żerują pojedynczo lub w grupie. Niektóre gatunki szkieletyzują liście.