Burak liściowy

Burak+li%C5%9Bciowy.jpg

Burak liściowy

BURAK LIŚCIOWY (Beta vulgaris) znany jest również jako boćwina, ćwikła ozdobna oraz burak ozdobny. To warzywo oraz roślina ozdobna uprawiana w Polsce od wieków. Uprawa buraka liściowego jest łatwiejsza niż ćwikłowego. Ma mniejsze wymagania i jest bardziej odporny na przymrozki. Dorasta do 40-70 cm wysokości.
Buraki liściowe mają duże liście z mięsistymi, grubymi ogonkami. To właśnie te części są jadalne. Ogonki oraz nerwy liści są – w zależności od odmiany – w różnych kolorach: białym, różowym, pomarańczowym, żółtym, czerwonym. Dzięki temu pięknie wyglądają zarówno w ogrodzie czy na balkonie, jak i na talerzach. Nadają się na kolorowe kompozycje z kwiatami.
W odróżnieniu do buraka ćwikłowego jego korzenie są małe, bez spichrzowego zgrubienia. Nie nadają się do jedzenia. Liście i ogonki buraków liściowych nadają się do sałatek, zup, dań duszonych i zapiekanych. Jego liści można używać do zawijania farszu, podobnie jak gołąbki z kapustą.

Stanowisko

stanowisko icon

To mało wymagające warzywo można uprawiać w warzywniku i donicach, na wysokich grządkach, a także – wczesną wiosną - w tunelach foliowych i szklarniach. Kolorowe odmiany buraków liściowych wspaniale wyglądają również na rabatach kwiatowych. Można z nich robić kompozycje z takimi kwiatami jak aksamitka, aster, cynia, a także warzywami o ozdobnych liściach, np. jarmużem.

Wymagania

wymagania icon

Buraki liściowe sieje się w kwietniu (w szklarniach i tunelach już w marcu). Można je też siać w pierwszej połowie lipca, najlepiej na stanowisku, gdzie wcześniej rósł groch. Nasiona wysiewa się od razu do gruntu albo do donicy (o pojemności co najmniej 5 l). Jeżeli wzejdą zbyt gęsto, trzeba je przerywać (wyrwane rośliny przeznacza się do jedzenia). Między burakami liściowymi najlepiej zachować odstęp 15-20 cm. Ich liście są duże (większe niż buraków ćwikłowych).
W uprawie amatorskiej najważniejsze jest przygotowanie ziemi przed siewem. Najlepiej ją zasilić kompostem: świeżym lub granulowanym. Kompost granulowany zawiera np. Nawóz ekologiczny do warzyw.
W czasie wzrostu buraków liściowych albo nie nawozi się wcale, albo nawozami działającymi wolno, nie stwarzającymi ryzyka przenawożenia, jak Biohumus Max Uniwersalny. Buraki liściowe bowiem, gdy są przenawożone, mogą magazynować szkodliwe azotany w jadalnych częściach.
Pierwsze buraczki liściowe można zbierać i zjadać po około 2 miesiącach od siewu, czyli zwykle w czerwcu. Najczęściej to rośliny wyrwane z korzeniami, pochodzące z przerywania grządek. Pozostawione buraki liściowe bardzo szybko rosną. W dobrych warunkach są tak okazałe, że kilka liści wystarcza do przyrządzenia obiadu. Liście ścina się stopniowo po kilka albo wyrywa buraki z korzeniami aż do jesieni.

Najczęściej występujące choroby:

choroba icon

Chwościk buraka - pierwsze objawy w postaci okrągłych, wgłębnych i dwubarwnych plam o średnicy 3-5 mm, pojawiają się na najstarszych liściach, najczęściej w połowie okresu wegetacji. Początkowo środek plam jest biały a następnie staje się szary. Obwódka plam jest czerwona lub szarobrunatna. Fragmenty silnie porażone a nawet całe liście żółkną i zasychają kiedy około 50% ich powierzchni zostało porażone. W miarę porażania i zasychania starszych liści, burak wytwarza nowe liście, co powoduje stożkowate wydłużenie głowy korzeniowej buraka. Choroba zaczyna się najczęściej na początku lipca, a sprzyjają jej wysoka wilgotność i temperatura powietrza powyżej 15 °C.

Mączniak prawdziwy buraka - na roślinach, ich częściach zielonych występuje charakterystyczny mączysty, biały nalot. Stanowi on skupisko bezbarwnych strzępek grzybni i zarodników konidialnych. Dlatego też nazwa mączniaki bardzo trafnie określa objawy tych chorób. Z czasem grzybnia ciemnieje, brunatnieje i wytwarza kuliste owocniki, zamknięte o ciemnobrunatnym lub czarnym zabarwieniu. Mączniaki stopniowo ograniczają rozwój porażonych części roślin.

Najczęściej występujące szkodniki:

szkodniki icon

Płaszczyniec burakowy - pluskwiak długości około 3mm, o dość zmiennym ubarwieniu. Najczęściej jest ciemnoszary z czarniawym rysunkiem. Larwy i owady dorosłe, nakłuwając licie i wysysając soki, powodują przebarwienia oraz osłabienie wzrostu roślin. Główna szkodliwość polega na tym, że owad dorosły przenosi wirusa kędzierzawki płaszczyńcowej. Porażone rośliny ulegają deformacji i przybierają kształt główki sałaty. Straty z tego powodu mogą być znaczne.

Śmietka kiełkówka - larwy żerują na pęczniejących nasionach. Jeżeli nasiona wschodzą, to mają uszkodzone liścienie lub wierzchołek wzrostu, co prowadzi do zamierania tych roślin.

Śmietka ćwiklanka - larwy minują liście buraków i szpinaku, czyli wyjadają miękisz pozostawiając obie skórki. Miejsca te brunatnieją i zasychają. Przy uszkodzeniu młodych roślin całe liście, a nawet rośliny mogą zasychać.

Zapisz się do newslettera i pobierz bezpłatne poradniki!